بخشی از مقاله
چکیده :
با توجه به اینکه توریسم در سطح جهانی در طی سالهاي اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و نقش مهمی را در معادلات اقتصادي کشور ها ایفا میکند و به ویژه نقش برجسته توریسم روستایی در ایجاد اشتغال، جلوگیري از مهاجرت بیرویه روستاییان وجذب مازاد نیروي انسانی در نواحی روستایی و... به سرعت در اقتصاد روستاییان همان ابعادي را پیدا میکند که کشاورزي دارد. همچنین با در نظر گرفتن پتانسیلها وقابلیتهاي توریسم روستایی در ایران و موانع موجود در توسعهي این بخش از گردشگري مطالعه حاضر در مورد تأثیر توریسم تخت سلیمان بحث میکند و به بررسی نگرش گردشگران نسبت به امکانات گردشگري این مجموعه و نیز تأثیر این فعالیت در جامعه میزبان یعنی روستاهاي اطراف مجموعه میپردازد.
در این بررسی حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 233 نفر مشخص گردید که به صورت پرسشنامهاي و روش طبقهبندي و تصادفی ساده به نمونهها مراجعه شد و از آزمون کی دو براي تجزیه و تحلیل استفاده گردید نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در همه عوامل بین فراوانی مشاهده شد و فراوانی مورد انتظار تفاوت معناداري وجود دارد. به طوري که با توجه به مقدار فراوانیها درصد بالایی از افراد گزینههاي غیرقابلقبول و نیازمند به اصلاح را انتخاب کردهاند.براي بررسی تأثیر توریسم تخت سلیمان بر جامعه میزبان از روش مصاحبه استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که توریسم تخت سلیمان در ایجاد اشتغال نقش مؤثري نداشته است.
کلیدواژهها: گردشگري،گردشگري روستایی،گردشگري پایدار، تخت سلیمان تکاب.
مقدمه
گردشگري یک تجارت بزرگ است. اهمیت گردشگري روستایی به عنوان بخشی ازبازار کلی گردشگري در همه کشورهاو به ِویژه کشورهاي در حال توسعه بر کسی پوشیده نیست ونقش اساسی آن در توسعه نواحی روستایی انکار ناپذیر است.توسعه گردشگري به ویژه در کشورهاي کمتر توسعه یافته عامل موثري در مقابله با فقر است وموجب افزایش درآمد قشرهاي مختلف،کاهش بیکاري ورونق اقتصادي ودرنتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم وافزایش رفاه اجتماعی میشود - کاظمی 1389ص - 6به رغم تاکید بر عدم استفاده از واژه"صنعت گردشگري"اکثر متون ومنابع موجود گردشگري را به عنوان صنعت وصنعت بدون دود معرفی کرده اند.
این موضوع بیانگر تاکید بیش از حد بر جنبه اقتصادي این مقوله است .ولی آنچه مسلم است اینکه امروزه گردشگري به عنوان فعالیتی فراتر از یک صنعت در سطح جهان مطرح است.گردشگري را میتوان" صنعت سفید" نامید، زیرا برخلاف اغلب صنایع تولیدي ،بدون آلوده سازي محیط زیست انسانی ،زمینه ساز دوستی وتفاهم بین ملتهاست وصلح وصفا را براي مردم به ارمغان می آورد. - محسنی ،1388،ص - 151گردشگري در قرن بیستمٰ،وسیله اي مهم وماشین اصلی براي تحقق آرزوي مردم در جهت یک زندگی بهتر خواهد بود. همچنین گردشگري داراي این ظرفیت است که در آینده یکی از مهمترین محرك ها وانگیزه ها براي پیشرفت جهانی در ابعاد اجتماعی، اقتصادي، سیاسی وبوم شناسانه نوع زندگی باشد. - دیوید.ال.اجل،1388، -
اهداف تحقیق
با توجه به اهمیت موضوع گردشگري در مناطق روستایی ونمونه هاي موفق آن در کشور هاي مختلف هدف کلی از این مطالعه بررسی نقش گردشگري روستایی در توسعه روستاهاي اطراف میباشد در جهت نیل به این هدف ،به بررسی اهداف اختصاصی شامل مفهوم ،منافع ،اهداف ،پیامدهاي توریسم روستایی وبررسی نقش بالقوه توریسم روستایی در توسعه روستاي نصرت آباد وروستاهاي مجاور می پردازیم.
فرضیات و روش تحقیق
فرضیاتی که در این تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد عبارتند از:
1.به نظر میرسد مشکلات مربوط به راههاي ارتباطی ،کیفیت تبلیغات وخدمات ارائه شده در مجموعه تخت سلیمان مانعی براي جذب گردشگر در این منطقه است.
2.به نظر میرسد گردشگري در ایجاد اشتغال در روستاهاي اطراف مجموعه نقش موثري نداشته است.
-3 گردشگري تخت سلیمان منجربه تضعیف کشاورزي منطقه شده است.
روش تحقیق
روش تحقیق به صورت توصیفی –تحلیلی ومطالعه بصورت میدانی صورت میگیرد.در این روش به مطالعه کتابها ،مقالات،نشریات وسایر منابع مکتوب پرداخته ودر بخش میدانی مراجعه به موقعیت مکانی پدیده مورد مطالعه وپرسشگري به دو شیوه توزیع پرسشنامه ومصاحبه صورت میگیرد.
مبانی نظري
در زمینه سابقه سفر به نواحی روستایی ،مطالعات وتحقیقات چندانی صورت نگرفته است .ولی با توجه به آداب ورسوم موجود در نواحی روستایی وسکونت اکثریت جمعیت در این نواحی ،میتوان گفت که گردشگري روستایی در ایران از زمان شکل گیري تمدنهاي بزرگ وایجاد شهرها وجود داشته وگردشگران در این زمان به منظورهاي خاصی به این نواحی مسافرت می کرده اند. در ایران پس از اسلام براساس توصیه وتاکید قران کریم ،نهج البلاغه ،روایات واحادیث ایمه - ع - وبزرگان دین ،مسلمانان به گردشگري وجهانگردي تشویق وترغیب شده اند.
و اسلام تاثیر بسزایی در گردشگري ونحوه مسافرت در ایران داشته است. - رضوانی،1387،ص - 306مفاهیم توریستی روستایی تفسیر هاي زیادي دارد .توریست ها مناطق را با اطلاعات فرهنگی و تجربیات فرهنگ قومی ، رسوم ، چشم اندازهاي طبیعی و آثار باستانی بررسی می کنند آنها ممکن است هم چنین از فعالیت هاي روستایی مثل طبیعت ، خطرات،ورزش ها، جشن ها ، هنر ها و مناظر کلی لذت ببرند. - - mcdonald.jollife.2003.308بطورکلی گردشگري روستایی از یک سو قابلیت اقتصاد سرمایه داري را در تصرف فضاهاي جدید وادغام آنها رادر چرخه مصرف نشان میدهد که در آن راهبرد کالایی شدن نواحی روستایی،بخشی از اقتصاد زیبا شناختی معاصر محسوب میگردد.. - پاپلی یزدي ،سقایی،1389، ص - 202
گردشگري از دیدگاه آرتور بورمان مجموعه مسافرت هایی را در بر میگیرد که به منظور استراحت ،تجارت یادیگر فعالیتهاي شغلی ویا به منظور شرکت در مراسم خاص انجام میگیرد ونبود شخص گردشگر در محل سکونت دایم خود طی این مسافرت موقتی وگذراست. - تقدیسی زنجانی ودیگران،181، - 1386گردشگري روستایی راه حل کلی براي همه دردهاو مسائل ومشکلات نواحی روستایی نیست.اما یکی از شیوه هایی است که ممکن است آثار اقتصادي مهمی داشته باشد وبه نوعی می تواند به کند شدن روند تخلیه سکونتگاههاي روستایی وکاهش مهاجرت جمعیت کمک کند .
رشد گردشگري به عنوان راهبردي در جوامع روستایی تفکر نسبتا جدیدي است که سیاستگزاران محلی در جوامع روستایی به اهمیت این راهبرد پی برده اند اما تجربه کافی براي اجراي آن ندارند. - رکن الدین افتخاري و دیگران،28، - 1387شارپلی در مورد رابطه گردشگري روستایی و اشتغال براین باور است که چون گردشگري روستایی منبعی مهم وجدید براي ایجاد درآمد روستایی است بنابراین:
-در کارهاي مرتبط با گردشگري ،مانند آماده سازي اتاق براي گردشگران ،تهیه غذا،خرده فروشی،حمل ونقل ،وتدارك سرگرمیها،مشاغل جدید به وجود آید.
-از فعالیتهاي خدماتی موجود ،مانند سامانه حمل ونقل ،مراقبتهاي پزشکی ،وصنایع وحرفه هاي سنتی روستایی ،حمایت میشود.
