بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف سنجش " تاثیر دانش تخصصی کامپیوتر بر میزان موفقیت کارآفرینان ICT در شهر ایلام" انجام گرفت این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و شیوه نگارش پیمایشی میباشد. جهت بررسی موضوع یک فرضیه تدوین گردیدکه، ارتباط تخصص در شبکه، نرم افزار و سخت افزار کامپیوتر بر میزان موفقیت کارآفرین حوزه ICT - فناوری اطلاعات و ارتباطات - را موردسنجش قرار داد.
با توجه به عدم دسترسی به پرسشنامه استاندارد یک پرسشنامه توسط محقق ساخته شد که روایی و پایایی آن توسط اساتید حوزه انفورماتیک و با استفاده ازنرم افزارهای مربوطه تایید گردید. تعداد 25 پرسشنامه میان کارآفرینان باسابقه درحوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهر ایلام توزیع و تعداد 20 پرسشنامه جمع آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار Spss20 و روش رگرسیون خطی استفاده گردید ونتایج به دست آمده نشان داد که: متغیرهای سخت افزار ، نرم افزار و شبکه برموفقیت کار آفرین تاثیر گذار میباشد و به ترتیب بیشترین تاثیر مربوط به مهارت شبکه و در گام بعد مهارت سخت افزار و در نهایت مهارت نرم افزار میباشد.
-1 مقدمه :
از زمان فراگیر شدن دانش کامپیوتر در اواخر قرن بیستم و با تولید انبوه دستگاههای کامپیوتر و تجهیزات جانبی آن ، همواره شاهد اثرگذاری این دانش بر رشد اقتصاد برخی کشورها بوده ایم. علوم کامپیوتر با توجه به نیازهای جدید جامعه وارتباط با سایر دانشها بیشتر اوقات شاهد خلق رشته و گرایش های جدید در درون خود می باشد. رشته های مهندسی نرم افزار، مهندسی سخت افزار ، مهندسی شبکه ، مهندسی IT و... گرایشهایی چون امنیت اطلاعات ، معماری کامپیوتر ، هوش مصنوعی ، شبکه های کامپیوتری و ... زیر مجموعه دانش کامپیوتر می باشند.
با ورود گوشی های موبایل به بازار و بخصوص گوشی های هوشمند میتوان این مورد را هم بعنوان زیر مجموعه علوم کامپیوتر جای داد. افزایش میزان استفاده از موبایل های هوشمند ، یک تجارت و بازار جدید را برای طراحی و تولید اپلیکیشن ها فراهم کرده است تا به این ترتیب فرصتهای شغلی موردنیاز در این زمینه توسط کارآفرینان در هر منطقه و با توجه به شرایط حاکم تشخیص داده شده و یا خلق شوند. مهم ترین ویژگی دانش کامپیوتر ، به روز بودن آن با تغییرات فناوری و نیازهای مورد نیاز در جامعه و محیط است.
در واقع بعلت همین جریان به روز بودن ، صنعت ICT و مشاغل مرتبط به آن از آسیب بحران های اقتصادی اخیر تا حدود زیادی مصون مانده اند. کسب و کارهای مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادامه بحران شدید اقتصادی که در سال 2009 تمام کشورهای جهان را درگیر کرده بود ، تنها یک درصد از میزان استخدام و اشتغال زایی خویش را از دست داد ند و توانستند به سرعت آن را در سال 2010 جبران کنند.
صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات بخش مهمی از اقتصاد اروپاست که نقش عمده ای در رشد اشتغالزایی در این قاره داشته است - . - Juvonen & Ovaska 2009 افزایش چشمگیر تقاضا برای سرویس ها و خدمات در ICT علاوه بر ایجاد کسب و کارهای چشمگیر و متنوع در این صنعت ، باعث رشد سریع آن نسبت به دیگر صنایع شده است. معمولا مشاغل تخصصی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در آمد بیشتر ی نسبت به دیگر مشاغل دارند. اما واقعیت این است که بسیاری از فارغ التحصیلان رشته های کامپیوتر فاقد تخصص و مهارت کافی برای فعالیت در حوزه ICT می باشند.
بر اساس نظریات دو دانشمند بزرگ رشته کارآفرینی یعنی ژوزف شومپیتر - - 1883- 1950 و ایزرائیل کرزنر - 1930تولد - کارآفرین همواره در پی خلق و یا کشف فرصتی جدید در بازار یا علوم مختلف جهت کسب منفعت می باشد. شاید بتوان گفت که دانش کامپیوتر یکی از بارزترین زمینه ها جهت خلق و یا کشف فرصت در آن توسط کار آفرینان می باشد. کارآفرین حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه های بسیاری برای فعالیت پیش روی خود دارد ، چرا که علم کامپیوتر اکنون یکی از تاثیرگذارترین علوم می باشد و روز به روز بر وسعت آن افزوده می شود.
-2 اهمیت و ضرورت تحقیق :
حدود %75 درآمدهای اقتصادی کشور ایران وابسته به صنعت نفت و گاز و مشتقات آنهاست ، که این درآمدها با گذشت زمان و کاهش این منابع خدادای رو به کاهش خواهد رفت. ضمن آن که هزینه سرمایه گذاری در این صنایع بسیار بالا بوده و دوره زمانی سود آوری آن هم بلند مدت است. ضمنا باید یادآور شد که در برنامه های سند چشم انداز پنجم و ششم توسعه کشور در زمینه اقتصادی هدف کاهش وابستگی درآمدهای دولت از صادرات نفت و گاز و خام فروشی مواد اولیه است .
اما صنعت ICT در بسیاری موارد دقیقا برعکس صنعت نفت و گاز است. با حداقل سرمایه گذاری ، حداکثر سود آوری را در بازه زمانی کمتر می توان در این صنعت کسب کرد. برای موفقیت در حوزه اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات هم نیروی کار متخصص و هم کارآفرین خلاق و فرصت شناس نیاز است. نیروی متخصص در علوم کامپیوتر تنها به افرادی گفته نمیشود که با رایانه کار میکنند، بلکه تمامی افرادی که در " تولید، توزیع، هماهنگی و پردازش دانش کامپیوتر" فعالیت دارند.
به گفته علی رضا احمدی مدیر عامل کانون کارآفرینی ایران در خصوص چالشهای کارآفرینان فناوری اطلاعات و ارتباطات " نبود نیروی متخصص و تیم سازی " بزرگترین چالش این افراد بوده است
با بررسی ساختار شرکتهای خصوصی موفق در دنیا به راحتی متوجه می شویم که بیشتر افراد کارآفرین و خالق این شرکتها خود دارای مهارت در یکی از زمینه های نرم افزار ، سخت افزار یا شبکه می باشند که توانسته اند با سرمایه مالی کم فعالیت خود را آغاز کرده و پس از مدتی شرکتهای موفقی را به دنیا معرفی کنند ، مانند استیون جابز ، مارک زاکر برگ و بیل گیتس . متاسفانه تاکنون پژوهش مناسبی در زمینه میزان مهارت فارغ التحصیلان رشته های کامپیوتردرایران و همچنین اثرگذاری گرایشهای علوم کامپیوتر در موفقیت افراد کارآفرین به ویژه در حوزه ICT صورت نگرفته است. به نظر می رسد با توجه به موقعیت اکثر مناطق مرزی ایران مانند شهر ایلام که سرمایه گزاران بزرگ در آنجا ورود نمی کنند وهمچنین با دارا بودن جوانان با استعداد و بیکار ، دانش کامپیوتر و کارآفرینی در حوزه ICT بتواند مقداری از مشکلات اقتصادی این مناطق را برطرف نماید.
-3 بیان مسئله :
با مشاهده شرکتهای موفق و فعال در حوزه دانش کامپیوتر در سراسر دنیا می توان کاملا درک کرد که تخصص و مهارت ستون اصلی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشند. واقعیت این است که علوم کامپیوتر به همت و تلاش افراد متخصص شکوفا شده است و در این دانش جای زیادی برای مانور تئوری گرایی و نظریه پردازی نیست. خروجی صنعت ICT فقط در صورتی که بتواند رفاه بیشتر برای مردم فراهم کند ، در بازار مورد استقبال قرار می گیرد. تهیه نان گندم برای انسان از روی اجبار و جهت تامین انرژی مورد نیاز بدن برای فعالیتهای روزانه است ولی در پرداخت پول جهت خرید خدمات و تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری بی کیفیت مرتبط با ICT هیچ اجباری نیست. شرکتهای موفقی چون مایکروسافت ، فیس بوک و اپل توسط افرادکارآفرین با تخصص در دانش کامپیوتر خلق و شکوفا شده اند.
کشور ایران با وجود دارا بودن تعداد زیاد فارغ التحصیلان در رشته های کامپیوتر نسبت به دیگر رشته های تحصیلی دانشگاهی ، ولی متاسفانه جدا از نبود بسیاری از امکانات محیطی برای خلق کارآفرینی واقعی در حوزه ICT ، بسیاری از این افراد فاقد تخصص واقعی در رشته های کامپیوتر می باشند. کمبود نیروی متخصصIT موجب کند شدن فرآیند نوآوری و توسعه محصولات مرتبط ICT شده و نهایتا نرخ صادرات و تولید ارزش افزوده را کاهش خواهد داد.
اگرنگاهی به شرکتهای معتبر و اثر گذار در زمینه کامپیوتر و سود آوری آنان در اقتصاد بیندازیم ، هیچ نامی از ایران مشاهده نخواهیم کرد.در صنعت ICT هم نیروی کار متخصص نیاز است و هم وجود کارآفرینانی که بتوانند فرصتهای فناوری سود آور را تشخیص دهند. در علوم کامپیوتر بصورت واقعی دو نوع نیروی متخصص وجود دارد ، یکدسته مهندسینی که نرم افزار ، سخت افزار و شبکه طراحی و خلق می کنند و گروه دیگر متخصصینی که تولیدات گروه اول را توسعه داده و برای استفاده دیگران پشتیبانی می کنند . افراد با داشتن پیش زمینه فناوری ، با احتمال بیشتری فرصتهای موجود در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را شناسایی و دنبال می نمایند
واژه تخصص در فرهنگ لغت معین به معنی مهارت داشتن در کاری است. مهارت در فرهنگ دهخدا به معنی زیرکی و رسایی در کار و استادی و زیردستی است . مهارتها ی حوزه تخصصی می توانند فقط برای بعضی از مشاغل بکار روند و بیشتر شامل مهارتهای فنی و حرفه ای می شوند. مهارت اغلب وابسته به متغیرهای زیادی است .کسب مهارت با رویکرد فن آورانه، نقش اساسی در رشد اقتصاد متوازن، افزایش رفاه عمومی، توسعه اشتغال پایدار و مولد، استفاده بهینه از فرصتها، منابع ملی و منطقه ای و افزایش همبستگی اجتماعی و ملی و ایجاد تنوع در کسب و کار دارد
کارآفرینان صنعت کامپیوتر با بهره گیری از تخصص نیروی ماهر تلاش می کنند با تولید نرم افزار ، تضمین امنیت اطلاعات و ساخت قطعات سخت افزاری ضمن اشتغالزایی در کشورها ، بتوانند به اهداف از پیش تعین شده خود هم برسند. دانش پیشین و برخورداری از سطوح بالای آموزشی - علمی فرد بعنوان زیر گروه عوامل غیر روانشناختی در موفقیت کارآفرین تاثیر گزار می باشند.
شین - 2000 - بر این باور است که کارآفرینان تنها فرصتهایی که مربوط به دانش پیشین آنها می باشد را کشف می کنند. وی دانش پیشین مربوط به هر شخص را یک "راهروی دانش" تلقی می کند و اینگونه عنوان کرده که راهروهای دانشی به افراد اجازه می دهد فرصتهایی را شناسایی نمایدکه سایرین قادر به دیدن آنها نیستند.
در این مقاله سعی شده است ضمن بیان مفاهیم واقعی از تخصص در علوم کامپیوتر ، اثرگذاری این مهارتهای کاربردی بر میزان موفقیت کارآفرینان فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهر ایلام بعنوان یک شهر مرزی در غرب کشور ایران بررسی شود. همچنین با تحلیل میزان تاثیر هرکدام از تخصص های کامپیوتر در موفقیت کارآفرینان ، فارغ التحصیلان این رشته را بسمت فراگیری آن تخصص ها تشویق کرد.
-4 مفاهیم نظری :
فرد کارآفرینی که خود دارای تخصص و مهارت در یکی از رشته های کامپیوتر مانند نرم افزار ، سخت افزار ، شبکه و فناوری اطلاعات - IT - و... باشد به مراتب درک بیشتری از پتانسیل های این علم برای کشف و یا خلق فرصت در بازار را دارد. اهمیت مهارت به حدی است که سازمان بین المللی کار در کنار ترویج کار شایسته به عنوان یک عامل مولد، ترویج کارآفرینی و سرمایه گذاری خصوصی، ترویج قابلیت استخدام از طریق افزایش دانش و مهارت، ایجاد اشتغال شایسته و مولد برای نیروی کار و توسعه قابلیت های فن آورانه کشور را از عوامل کلیدی و انکار ناپذیر در توسعه پایدار دانسته است.
هر جامعه ای برای رسیدن به توسعه پایدار، نیاز به نیروی کار فعال و متخصص کارآمد دارد که بتواند ی از طریق اشتغال در کسب و کارهای دیگران، اثر بخشی و کارائی خود را نشان دهد و یا از طریق کارآفرینی خویش زمینه مساعد برای جذب نیروی کار را فراهم کرده و سبب پویایی اقتصاد جامعه شود. با توجه به اینکه اکنون در عصر اطلاعات و ارتباطات قرار گرفته ایم ، می توان با افزایش سطح سواد علمی و مهارتی افراد و ترویج فرهنگ کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ، راهبرد مناسبی برای پیشرفت اقتصادی کشور تبیین کرد. درحال حاضر کسب و کارها کمتر با تکیه بر منابع طبیعی و بیشتر بر اساس دانش و فناوری انسانی بنا می شوند، زیرا امروزه دانش و فن آوری پیش نیازهای اصلی در فرآیند خلق فرصت و ارزش آفرینی در زندگی بشر محسوب می شوند.
امروزه در اکثر مناطق دنیا توسعه کارآفرینی در فناوری اطلاعات و ارتباطات دستور کار کسب و کارها کوچک و بزرگ است.
