بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر موفقیت صادرات مورد پژوهش قرار گرفته است. و هدف رتبه بندی تأثیر این عوامل می باشد. چنانچه طبقه بندی تحقیقات بر حسب هدف را مد نظر قرار دهیم، تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقه بندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات پیمایشی قرار دارد. قلمرو مکانی این تحقیق شرکت مادر تخصصی گسترش صنایع غذایی سینا به همراه شرکتهای زیرگروه مستقر در تهران و قلمرو زمانی مابین سالهای 95 - 94 بوده است. در این تحقیق، شاخص قیمت، درآمد شرکای تجاری، نوسانات نرخ ارز به عنوان متغیرهای مستقل و کمیت صادرات به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
با توجه به اینکه قلمرو موضوعی این تحقیق نظریات خبرگان در خصوص شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر موفقیت صادرات محصولات غذایی می باشد، ده تا پانزده نفر از افراد کارشناس در اتاق بازرگانی به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را بر موفقیت صادرات داراست.
-1 مقدمه
در جهان امروز تحولات شگرف در زمینه های گوناگون ، به ویژه در شرایط اقتصاد جهانی و بازارها مشاهده می شود. این تحولات به طور دائم بر فعالیت های تجاری جهانی تاثیر می گذارد و فرصت ها و تهدیدهایی را در زمینه اقتصاد و بازرگانی برای جوامع به همراه دارند .در این جهان پر تحول شرکت ها و بنگاه های اقتصادی موفق خواهند بود که به تحولات سریع جهانی، تحولات سریع بازار، رقابت پذیری و وضعیت رقبا، نظام های توزیع، تبلیغات ، فن آوری و تکنولوژی های جدید ، توسعه صادرات و همچنین استانداردسازی توجه ویژه ای شود.
بنگاه های اقتصادی - واحدهای تولیدی - در صورت رعایت استاندارد های ملی مطابق با استانداردهای جهانی میتوانند به شهرت و اعتبار زیادی در بازارهای هدف دست یابند و محصولات خود را با کیفیت بالاتری نسبت به رقبا و با توجه به سلایق مشتریان در داخل و خارج از کشور ارائه نمایند . در ضمن به مسئولیت های اجتماعی خود متعهد بوده و رفاه اجتماعی و منافع کلان جامعه خویش را در نظر داشته باشند.امروزه با توجه به تحریم های موجود بهترین فرصت برای واحد های تولیدی جهت توسعه صادرات بخصوص در زمینه صادرات محصولات صنایع غذایی فراهم می باشد.
مشکلات ناشی از اقتصاد تک محصولی و اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی، اقتصاد کشور را به شدت تحت تاثیر عوامل خارجی از جمله نوسانات بهای جهانی نفت قرار داده است. کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی در بعضی مواقع به روشنی اثرات منفی اتکای بیش از حد اقتصاد کشور به درآمدهای نفت را نشان داده و در واقع هشدارهای صاحب نظران اقتصادی کشور را بر جسته ساخته است.
بیتردید عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده دولت از محل صادرات نفت نه تنها بر اجرای طرحهای مختلف و اقتصاد کشور تاثیر خواهد گذاشت، بلکه بر آینده اقتصاد و برنامه ها و طرحها اثرات منفی مضاعفی خواهد داشت و در نتیجه موجب بروز مشکلات عدیده در بخش های مختلف اقتصاد کشور خواهد گردید. از طرفی یکی از عوامل مهم دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، رونق صادرات است که مهمترین هدف سیاستگذاری در بخش تجارت خارجی را تشکیل میدهد.
در اقتصاد ایران با توجه به اهمیت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت خام، نقش صادرات غیر نفتی در کاهش این وابستگی و نیز جایگاه آن در برنامه های توسعه اقتصادی کشور، بررسی عوامل تعیین کننده صادرات غیر نفتی و ارائه راهکارهای لازم برای توسعه آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین منظور کنترل تغییرات نرخ ارز به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی در جهت رونق صادرات غیرنفتی گامیمهم در مسیر رشد و توسعه اقتصادی کشور تلقی میگردد.
از طرفی بر پایه بسیاری از مطالعات انجام شده آشفتگی و نوسان در رفتار نرخ واقعی ارز تاثیر منفی بر دیگر بخش های اقتصادی از جمله صادرات دارد. از این رو در تحلیل رفتار نرخ واقعی ارز و بررسی عوامل تعیین کننده آن برای تعدیل این شاخص به منظور افزایش درجه رقابت بین المللی کشور و در نتیجه رونق صادرات همواره بخش قابل توجهی از مطالعات اقتصادی را به خود اختصاص داده است. بر این اساس در این پایان نامه سعی شده است که ارتباط بین صادرات غیر نفتی و نرخ واقعی ارز مورد بررسی قرار گیرد و از طرفی ارتباط آن با رشد و توسعه اقتصادی نیز بررسی گردد. - هژبر- نیک اقبالی، - 1379
-2 روش تحقیق
پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی - اکتشافی - انجام میگیرد که هدف پژوهش پیمایشی، شناخت جامعه مورد بررسی است. از این رو در پژوهش پیمایشی گرد آوری نظام مند اطلاعات از جامعه آماری - افراد خبره - صورت میگیرد و روایی و پایایی آن به وسیله پرسشنامه فراهم میشود. در این پژوهش سعی میشود تا آنچه را که هست بدون هیچ گونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش شود . در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات از افراد خبره میپردازیم، که منتج به شناسایی و وزن دهی عوامل موثر مورد نظر ما در این پژوهش میشود.
-3 یافته ها
- 1-3 تحلیل عاملی اکتشافی
به منظور شناسایی و کشف ابعاد یا سازه های اصلی داده های تحقیق و شناسایی عوامل موثر و تبیین سهم واریانس توسط این عاملها و نیز اولویت آن ها در زمینه عوامل موثر بر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر موفقیت صادرات روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. مراحل انجام کار و نتایج حاصله به شرح زیر است :
2-3 توصیف روابط بین متغیرها
یکی از تکنیکهای تقلیل داده ها تحلیل عاملی است که تعداد زیادی از متغیر ها را به مجموعه ای کوچکتر از عامل های مهم تبدیل می نماید به طوری که اطلاعات موجود و ضروری در متغیر ها را به ساختار مجموعه ای از متغیرها خلاصه می نماید که به آن تحلیل عاملی اکتشافی می گویند. ولی برای آزمون کردن یک نظریه در مورد ساختار مجموعه ای از متغیرها در یک حوزه علمی خاص، بایستی از تحلیل عاملی تائیدی استفاده نمود. در تفسیر عاملها ، اندازه بارهای عاملی - ضرایب همبستگی بین سئوال ها و عامل ها - به تفسیر ما کمک می نماید.
به عبارتی بارهای عاملی بزرگتر در سئوالات نشان دهنده یا بیانگر آن عامل است. قبل از تحلیل عاملی شرایط زیر را بررسی نموده ایم و شرایط فوق برقرار می باشد. اندازه نمونه - هر سئوال حداقل 5 آزمودنی - ، متقارن بودن، خطی بودن - فرض شده - ، نبود نقاط پرت یا دور افتاده، همخطی چندگانه و تکینی، مناسب بودن ماتریس همبستگی. تحلیل عاملی نسبت به عدم تقارن حساس است لذا سئوالات زیر را که قدر مطلق عدم تقارن آن بزرگتر از 1 می باشد را با توجه به جدول - 1 - از پرسشنامه حذف می کنیم.
