بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی گزارشگری مالی کمک به استفادهکنندگان به ویژه سرمایهگذاران در تصمیمگیریهای اقتصادی است و ارزیابی ارزش شرکت، مبنای اصلی تصمیمات اقتصادی سرمایهگذاران قرار میگیرد. ارزیابی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزشیابی سهام یا مربوط بودن اطلاعات حسابداری به ارزش شرکت که در تحقیقات اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است.
در این تحقیق تاثیر سیاست تقسیم سود بر رابطه بین اطلاعات حسابداری و ارزش شرکت توسط اطلاعات 128 شرکت در طی سالهای 1393-1389 سنجیده شده است. نتایج آزمون فرضیات نشان میدهد که سود تقسیم شده بر رابطه بین اطلاعات حسابداری و ارزش شرکت مربوط میباشد. از طرفی دیگر سود تقسیم نشده بر رابطه بین اطلاعات حسابداری و ارزش شرکت مربوط نمیباشد.
مقدمه
در سال 1961 مودیلیانی و میلر نظریه ساختار سرمایه را به خطمشی تقسیم سود نیز تعمیم دادند. آنان استدلال کردند تا زمانیکه توزیع جریانهای نقدی واحد اقتصادی ثابت است و با فرض عدم مالیات، انتخاب هر سیاست تقسیم سود، تاثیری بر ارزش جاری شرکت ندارد اخیراً،. پژوهشهای انجام شده توسط محققان مختلف ، از جمله لوپز و ویسنته - 2010 - ، توره و همکاران - 2007 - و رودریگز - 2000 - تاثیر تصمیمگیریهای تقسیم سود را با فرض وجود نقص و کاستی - مالیاتها، هزینههای مبادلات، عدم تقارن اطلاعاتی و هزینههای نمایندگی - در بازارهای سرمایه بررسی کردهاند. نتایج به دست آمده از این پژوهشها، بیانگر تاثیرگذاری این تصمیمات بر ارزش شرکت بوده است
با توجه به جنبههای اقتصادی اطلاعات، گزارشگری مالی و سیستم حسابداری نقش حیاتی در بازار سرمایه کارا ایفا میکنند. براین اساس تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری تلاش میکنند تا بر انطباق اطلاعات سیستم حسابداری با اطلاعات سودمند مورد نیاز سرمایه گذاران بیفزایند. آنها هدف اصلی حسابداری را تامین نیازهای اطلاعاتی بازار سرمایه عنوان میکنند. بنابراین ارزیابی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزشیابی سهام یا مربوط بودن اطلاعات حسابداری به ارزش شرکت که در تحقیقات اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته، به عنوان یگ الگوی اصلی در تحقیقات حسابداری مالی مطرح شده است
مربوط بودن به این معنی است که اطلاعات حسابداری باید توانایی ایجاد تفاوت در یک تصمیم را داشته باشند.سودمندی در پیشبینی، سودمندی در ارزیابی و به موقع بودن از عناصر ویژگی مربوط بودن است.
اطلاعات مربوط اطلاعاتی هستند که بتوان آنها را در مدل های پیش بینی مورد استفاده قرار داد. این پیش بینیها مربوط به متغیرهای مورد علاقه سرمایهگذاران و اعتباردهندگان مثل وجوه نقد دریافتی، قیمت آتی سهام و سایر متغیرها هستند. هریک از این متغیرها میتوانند جزئی از بازده کل مبالغ سرمایهگذاری شده - توسط سرمایهگذاران واعتباردهندگان - را پیش بینی کنند. بازده کل نیز شامل سود دریافتی و سود - زیان - ناشی از تغییر قیمت است. بنابراین اگر اطلاعات حسابداری بتوانند در مدلهای پیش بینی مربوط به متغیرهایی مثل وجوه نقد دریافتی، قیمت سهام، ارزش بازار شرکتها و سایر متغیرهای مرتبط با بازده به عنوان داده های مفید وارد این مدلها گردند، در این صورت میتوان فرضیه مربوط بودن اطلاعات حسابداری را پذیرفت.
در این تحقیق ارزش پیشبینی کنندگی اطلاعات حسابداری در رابطه با ارزش بازارشرکتها مورد بررسی قرار میگیرد. در ضمن متغیرهای ارزش دفتری، سودخالص، سودسهام تقسیم شده - پرداخت شده - وسود تقسیم نشده به عنوان نماینده اطلاعات حسابداری در نظر گرفته شدهاند. دلایل این انتخاب نیز شامل:
وجود مبانی نظری لازم از جمله مدل اولسون - 1995 - و پژوهش های انجام شده و نتایج آنها - کولینس و همکاران، . - 1997 سود حسابداری یکی از عوامل موثر برتوزیع سود است. هر سرمایهگذار در مقابل مبالغی که سرمایهگذاری میکند انتظار دریافت بازده با توجه به ریسک مورد نظر را دارد. متغیر سود حسابداری میتواند در پیش بینی دریافت سود سهام آتی به سرمایهگذاران کمک کند - اعتمادی و چالاکی، . - 1384 نتایج تحقیقات نشان میدهد که واکنش بازار به تغییرات سود نقدی مثبت و از نظر آماری معنیدار است و بنابراین سود نقدی اطلاعاتی را درباره ارزش شرکتها فراهم میکند
در مورد ارزش دفتری نیز میتوان عنوان نمودکه ارزش دفتری و بازار یک واحد انتفاعی به دلیل اینکه هردو متعلق به یک شخصیت - واحدانتفاعی - است به صورت منطقی باید نزدیک به یکدیگر باشند. تفاوت بین این دو ارزش بیانگر ناتوانی سیستم حسابداری در تعیین ارزش شرکت است. این ناتوانی ممکن است به دلیل روشهای محافظهکارانه حسابداری، مشکلات سطح ساختاری حسابداری مثل اصل بهای تمام شده تاریخی و اصل تطابق، فرض واحد اندازه گیری و...، عدم شناسائی و ثبت داراییهای نامشهود به غیر از موارد خاص باشد.
در بازار بورس، همه روزه میلیونها اوراق بهادار مورد معامله قرار میگیرد. شیوه قیمتگذاری اوراق مورد معامله حاصل فعل و انفعال متغیرهای مختلفی میباشد که هر یک به طریقی و با شدت متفاوتی بر قیمت اوراق مزبور تأثیر میگذارد. بنابراین، یکی از مهمترین موضوعات برای بررسی و کشف الگوها، و قواعد حاکم بر نظام بازار نحوه قیمتگذاری اوراق بهادار مورد معامله است. در بازار سهام چه عامل یا عواملی قیمت یک سهم را تعیین میکنند؟ آیا تعیین قیمت یک سهم براساس یک الگوی منظم انجام میشود یا خیر؟
بر طبق اطلاعات حسابداری ارزش شرکت میتواند بر مبنای وضعیت مالی و فعالیت شرکت باشد. وضعیت مالی در قالب ترازنامه شرکت است که ارزش دفتری در آن نشان داده میشود و فعالیت شرکت در قالب صورت سود وزیان است که سود خالص و سود تقسیمی در آن نشان داده میشود.
در این تحقیق به بررسی اثر اضافه کردن سود تقسیم شده بر رابطه بین اطلاعات حسابداری - سود خالص و ارزش دفتری - و ارزش شرکت پرداخته میشود بهعبارتی آیا تقسیم سود دارای محتوای اطلاعاتی است. هم چنین بررسی میشود که اضافه کردن سود تقسیم نشده بر رابطه بین اطلاعات حسابداری - سود تقسیمی و ارزش دفتری - و ارزش شرکت اطلاعات مربوطتری ارائه میکند یا خیر.
بنابراین فرضیههای تحقیق رابطه متغیرهای ذکر شده و ارزش بازار شرکت را بررسی خواهند نمود.بنابراین با بررسی مدلها میتوان در مورد توان پیش بینی مدلهای ترکیبی مبتنی بر متغیرهای تحقیق اظهارنظر و مدل برتر را انتخاب نمود.
پیشینه پژوهش پیشینه نظری
یکی از اهداف مهم گزارشگری مالی، ارائه اطلاعات مفید برای تصمیمگیری است. استفادهکنندگان اطلاعات حسابداری بر اساس اطلاعات گزارش شده در صورتهای مالی به ارزیابی سودآوری و پیشبینی جریانهای نقدی آتی شرکت پرداخته و سپس با برقرار کردن ارتباط منطقی بین سودآوری و جریانهای نقدی آتی، ارزش شرکت را ارزیابی و بر اساس این پیش بینیها تصمیم میگیرند. میزان مربوط بودن یک متغیر با ارزش سهام عبارت است از قدرت توضیحی و توان پیش بینی آن متغیر - اطلاعات حسابداری - از ارزش سهام. ارتباط بین اطلاعات و متغیرهای حسابداری با قیمت سهام و ارزش شرکت از دو جنبه : الف - میزان مربوط بودن با ارزش شرکت؛ ب - توان توضیحی