بخشی از مقاله
چکیده
وب به عنوان یک مدل ارتباطی قدرتمند دراینترنت، می تواند جایگاه هرگونه اطلاعات باشد. اهمیت زمان در دنیای شگفت وب، همان موضوعی است که سبب گردیده تا امروزه تنها دریافت لحظه ای پاسخ در برابر نیاز مخاطب، برایش رضایت بخش تلقی گردد؛ و تنها زمانی می توان پا به رقابت در این عرصه نهاد که بتوان برای تسریع بخشیدن به نیاز مخاطب پاسخی مناسب یافت.
در این بین یکی از راه های تسریع بخشی در ارتباط با مخاطب در وب سایت ها بهره گیری از قوائد و عناصر طراحی گرافیک است. رنگ ها که هر کدام مفاهیمی را در بر دارند و فرم ها که هر یک حسی را به مخاطب القا می کنند و بافت ها که هر کدام در القای مفاهیم کمک به سزایی به طراحان گرافیک می کند. همچنین می بایست به معنا بخشی صفحه آرایی به صفحات وب و ایجاد توجه به کمک گرافیک متحرک اشاره کرد؛ این ها همه در کنار هم یک رابط گرافیکی بهینه را تشکیل خواهند داد.
در این مقاله به معرفی عوامل و عناصر رابط گرافیکی، و بررسی نقش و میزان اهمیت این اجزا در ایجاد رابط گرافیکی بهینه، پرداخته شده است. همچنین با تحلیل وب سایت های برتر به اثبات اهمیت رابط گرافیکی بهینه در موفقیت وب سایت ها اشاره می شود.
مقدمه
سالهای زیادی است که آنچنان به استفاده از رابط گرافیکی کاربر 1رایانه ها، لپتاپها، گوشیها و تبلتها خو کردهایم که این نوع رابط گرافیکی به نظرمان کاملا بدیهی و طبیعی میآید و تاریخ را فراموش میکنیم و فکر نمیکنیم که تا پیش از سال 1984، شیوه تعامل ما با کامپیوترها بسیار متفاوت از امروز بود. در واقع رابط کاربر مبتنی بر گرافیک جایگزین رابط های مبتنی بر متن شد.
در رابط های مبتنی بر گرافیک کاربر به جای تایپ فرمانهای بلند و پیچیده از اعلان فرمان، با اشاره بر نمایش های تصویری بر روی صحنه تصویر، پرونده ها، برنامهها یا فرمانهایی انتخاب می کند. برنامههای کاربردی که در ویندوز اجرا می شوند، از مجموعه ثابتی از فهرست های گزینش عمودی، جعبه های محاورهای و سایر عناصر گرافیکی مانند، نوارهای مرور 2و آیکون ها 3استفاده می کنند.
این ثبات میان عناصر گرافیکی، از مزیت های پیش روی کاربر است؛ زیرا با یادگرفتن نحوه کار با رابط می توان از آن در تمام برنامههای در حال اجرا در همان محیط استفاده کرد. بر این اساس می توان رابط گرافیکی کاربر را نوعی از رابط کاربر دانست که به کاربر امکان برقراری ارتباط به صورت گرافیکی و بسیار بهینه شده و قابل فهم را می دهد. رابط گرافیکی کاربر با استفاده از سمبل ها و تصاویر گرافیکی سعی در ایجاد عناصری با معنای خاص، در جهت راحتی کاربر را دارد. طراحی گرافیک 4همچون دیگر رشته ها ی حوزه دیزاین همواره بر آمده و متاثر از شرایط اجتماعی- تاریخی بوده است.
با توجه به تعریفی که دانشگاه ویرجینیا در توصیف رشته طراحی گرافیک ارائه می دهد،"طراحی گرافیک یک فرایند خلاق و تخیلی است که هنر و تکنولوژی را در هم ادغام کرده تا ایده ها و اطلاعات را با مخاطب در سه حوزه مرتبط با هم به اشتراک بگذارد: دیزاین چاپی، دیزاین متوالی و دیزاین تعاملی." حال آن که طبق این تعریف رابط گرافیکی کاربر به عنوان دیزاین تعاملی سعی در ارتباطی موثرتر با مخاطب را در فضای مجازی داشته و دارد. پس از تعریف رابط کاربری باید به ارتباط آن با طراحی تجربه کاربری بپردازیم. در نگاه اول تفاوت طراحی رابط کاربری و تجربهی کاربر چندان مشخص نیست.
طراحی تجربه کاربری به کلیه عواطف و احساساتی گفته میشود که هنگام کار کردن با یک سیستم در کاربر ایجاد میشود. به طور مثال اگر کاربردر یک وب سایت فروشگاهی محصولی را سفارش دهد و ثبت سفارش و تحویل آن به کاربر سریع انجام شود و رضایت کاربر را جلب کند، این وب سایت دارای UX قوی می باشد. بی شک طراحی نمای یک وب سایت در احساس رضایت یا گیج شدن کاربر تأثیر دارد؛ اما تجربهی کاربری در آثار رابط کاربری خلاصه نمیشود و بسیار وسیعتر است.
در واقع UX شامل همهی بازخوردها و فعل و انفعالات کاربر با یک سرویس میشود؛ و این یعنی رابط کاربری و از جمله رابط گرافیکی کاربر، به عنوان زیر مجموعه ای مهم از تجربه کاربری محسوب می گردد. اما برخلاف طراحان UX که بر روی حس کلی کار تمرکز می نمایند طراحان UI بر روی نحوه ارائه محصول تمرکز دارند. آنها صفحه ای را طراحی می نمایند که کاربر با آن در ارتباط می باشد و تلاش می نمایند UI را در جهت محقق ساختن اهداف طراح UX پیش ببرند.
به عنوان مثال ممکن است طراح UI تصمیم بگیرد اسلایدری در بالای صفحه تعبیه نماید و یا دکمه ای برای انجام فرآیند خرید در مکانی از صفحه ایجاد نماید. همچنین طراح UI مسئول ساخت راهنمای استایل منسجم می باشد تا ثبات و یکپارچگی در طراحی دیده شود. در تعریف لغوی، کلمه وب سایت - WebSite - از دو جزء وب - Web - و مجموعه - - Site تشکیل شده است و در اصطلاح مکانی از اینترنت است که صفحه یا مجموعه ای از صفحات را برای هدفی خاص در خود نگهداری می کند. این مکان، قالبی است برای قرارگیری مواد طراحی به روشی که طراح گرافیک تعیین می کند تا فرد یا شرکتی از طریق آن اطلاعات خود را به دنیا معرفی کند. در واقع به روال برنامه ریزی برای ایجاد یک وب سایت در فضای مجازی اینترنت که با ساختار کلی و جزئی ارائه می شود، طراحی وب سایت می گویند.
این برنامه ریزی بر روی تمامی تصاویر، متون، فایل های صوتی و تصویری و المان های خاص که به زبان های کد و برنامه نویسی تبدیل شده اند اعمال می شود تا در نهایت تمام این ها بر روی صفحه ای قابل رویت در مرورگر اعمال شوند و در فرمت بندی خاصی در طراحی وب سایت بر روی آن صفحه قرار گیرند. این زبان ها به جهات مختلف به دسته های مختلف تقسیم می شوند و این دسته ها همگی به دو بخش کلی تقسیم می گردند.
بخشی زبان های سمت سرور7و بخش دیگر زبان های سمت کاربر 8است. زبان های سمت سرور برای طراحی و توسعه9 قسمتی از وب سایت استفاده می شوند که مربوط به بطن وب سایت می شود و زبان های سمت کاربر به قسمتی از وب سایت تعلق دارد که مربوط به طراحی و توسعه ظاهر وب سایت می شود . زمانی که ما می خواهیم یک صفحه وب را مشاهده کنیم، ابتدا در خواست ما به سرور میزبان آن وب سایت ارسال می شود.
در این هنگام عملیات و برنامه هایی که برای تهیه محتوای مناسب لازم است انجام شود، مثلا ارتباط با پایگاه داده در سرور توسط زبان های سمت سرور انجام می شود. , PHP , ASP JSP، از جمله این زبان ها هستند. پس از این که این عملیات در سمت سرور سایت انجام شد، خروجی برنامه به صورت کدهای سمت کاربر، برای کاربر فرستاده می شود. کدهای .HTML , CSS , JavaScript به این ها برنامه های سمت کاربر گفته می شود. بدین معنی که پردازش این اطلاعات دیگر به عهده سرور نیست و مرورگر کاربر - مثلا موزیلا فایرفاکس - باید این کدها را پردازش کرده و نتیجه را به صورت یک صفحه وب به کاربر نمایش دهد.
شایان ذکر است که کدهای سمت کاربر زبان ساده ای دارند و به دور از دنیای پیچیده برنامه نویسی هستند. یک گرافیک دیزاینر در حوزه وب می بایست تسلطی نسبی بر کدهای سمت کاربر داشته باشد - هرچند که مسئولیت تنظیم این کد ها بر عهده وی نیست - ، تا برای طراحی اصولی وب سایت با مشکل مواجه نباشد.
طراحان شرکت های متفاوت نرم افزاری از جمله مایکروسافت، کالدرا و دیگر طراحان رابط کاربر، بر این باورند که رابط کاربر شرایطی را فراهم می کند که کاربر بتواند آنچه قصد انجام آن را دارد، به راحتی به رایانه منتقل کند . به نظر آنها، برقراری ارتباط شفاف بین رایانه و کاربر از مهم ترین اهداف در طراحی رابط کاربرها ست که در نهایت به رضایت کاربر می انجامد. در همین راستا شناخت مفاهیم10در طراحی هر وب سایت و یافت راه حل بصری به پشتوانه این مفاهیم، برای طراح گرافیک وب یک ضرورت محسوب می گردد.
اهمیت پرداختن به مفاهیم پیش از طراحی رابط کاربر را می توان این گونه بیان کرد: مفاهیم به چرایی انجام یک طراحی و چرایی شکل گیری یک ایده می پردازد؛ و معیار های ارزیابی رابط کاربری، به چگونگی طراحی ایده و تعیین معیار هایی برای انجام طراحی موثر وکاربردی خواهد پرداخت. معیار های ارزیابی رابط کاربر مبتنی برگرافیکی عبارتند از: ثبات،رهنمونی ،زیبایی ،عناصرگرافیک دیزاین، استفاده از پیامها و علائم اخطاردهنده، انعطاف پذیری14،توجه به اصول روانشناسی ،کاربرپسندی.
