بخشی از مقاله
چکیده
کیتوزان یک پلی ساکارید طبیعی با واحدهاي ان-استیل گلوکز آمین میباشد. استفاده ازپوششهاي پلی اتیلن جهت کاهش اتلاف آب و حفظ کیفیت محصول صورت میگیرد. بدین صورت آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نمونه گیري در منطقهي میاندورود از توابع شهرستان ساري در آبان ماه سال 1393 انجام شد. فاکتور اول شامل سطوح کیتوزان و اسانس در 5 سطح - شاهد، 0/5، 1 درصد اسانس آویشن، 1 درصد کیتوزان، 1 درصد اسانس 1 + درصد کیتوزان - و فاکتور دوم زمان 0 - ، 15، 30 و 45 روز - بر روي برخی از صفات پس از برداشت میوه نارنگی انشو بود. در این آزمایش ویتامین ث، قند کل و مواد جامد محلول اندازهگیري شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها حاکی از اثر معنیدار تیمارهاي کیتوزان، اسانس و زمان بر کلیه صفات مورد بررسی بود. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین میزان مواد جامد محلول - 12/9 درصد - و - مربوط به اثرات متقابل زمان 45 روز و تیمار شاهد بود. بیشترین میزان ویتامین ث 1224/06 - میلی گرم در 100 میلی لیتر آب میوه - در تیمار اثر متقابل زمان 15 روز و تیمار اسانس آویشن 1 درصد مشاهده شد. بیشترین میزان قند محلول کل - 17/89 میلی گرم در گرم وزن خشک - مربوط به اثرات متقابل تیمار زمان 45 روز و تیمار شاهد .
مقدمه
نارنگی انشو یا ساتسوما با نام علمی - Unshiu or Satsuma - از خانواده Rutaceae میباشد. این نارنگی از معروف ترین نارنگی هاي زودرس در دنیاست که درسال 1309 وارد شمال ایران گردید. نارنگی انشو با تحمل -9 درجه سانتیگراد دما به عنوان مقاومترین رقم مرکبات درمقابل سرما در شمال ایران معرفی گردید. به طور کلی بیشتر میوهها به علت داشتن آب زیاد فساد پذیر هستند و بیشتر آنها پس از برداشت بلافاصله باید مصرف شوند و یا این که به روشهاي خاصی نگهداري شوند. آثار سوء مصرف قارچکشها و سموم شیمیایی نیز بر جهانیان ثابت شده و امروز اکثر قریب به اتفاق کشورهاي دنیا به تولید محصولات ارگانیک روي آوردهاند - هلی و پتل، . - 2005 کیفیت پس از برداشت میوههاي مرکبات به وسیله عوامل فیزیولوژیکی و پاتوژنی تحت تأثیر قرار میگیرد .همچنین کاهش وزن میوهها عامل اصلی محدود کننده کیفیت میوهها در ضمن حمل و نقل و انبارداري میباشد. کیتوزان یک پلیساکارید طبیعی با واحدهاي ان- استیل گلوکزآمین میباشد که بوسیله آلکالین دیاستیله کردن چیتین استخراج شده از پوشش محافظ خارجی خانواده خرچنگسانان نظیر میگو و خرچنگ و نیز از دیوارهي سلولی بعضی از قارچها بدست میآید - نو و مایر، . - 1997 مطالعات نشان میدهد تیمار میوههاي مرکبات با چیتوزان، در کنترل پوسیدگی قارچی ضمن انبارداري مؤثر است - چین و همکاران، . - 2007 با توجه به اهمیت اقتصادي میوه نارنگی و مشکلات انبار داري آن این تحقیق مورد انجام قرار گرفت.
مواد و روشها
طرح حاضر بر روي نارنگی رقم انشو انجام گردید. نمونه گیري در منطقهي میاندورود از توابع شهرستان ساري در آبان ماه سال 1393 انجام شد. براي انجام آزمایشات تعداد 20 جعبه براي تیمارها در نظر گرفته شد. درون هر جعبه 15 میوه قرار داده شد. میوهها با استفاده از محلول مانکوزب 72 درصد شرکت گیاه طی مدت زمان یک دقیقه غوطهور گردیده و ضدعفونی شد. میوهها براي مدت پنج ساعت در جریان هواي محیط و زیر سایهبان خشک گردیدند و براي اعمال تیمارها به محل مربوطه منتقل گردیدند. براي ساخت محلول 1 درصد کیتوزان ابتدا ده گرم پودر خشک کیتوزان با استفاده از ترازوي دیجیتال وزن شده و به بشر 250 میلیلیتري حاوي 150 میلیلیتر آب مقطر منتقل شد. سپس 0/5 میلیلیتر استیک اسید به محلول فوق اضافه گردید. نظر به اینکه گرما باعث حل شدن بیشتر و سریعتر کیتوزان میگردد؛ بشر حاوي محلول فوق را بر روي هیتر مگنت قرار داده و دماي 40 درجه سانتیگراد را اعمال کردیم. سپس با استفاده از مگنت مغناطیسی اقدام به هم زدن محلول تا حل شدن کامل کیتوزان و ظهور رنگ روشن اقدام شد. پس از حل شدن کیتوزان، با استفاده از آب مقطر حجم محلول به 800 میلیلیتر رسانده شد. در این حجم با استفاده از محلول سود 0/1 نرمال تنظیم اسیدیته - pH - به میزان 5/1 انجام شد و سپس با استفاده از آب مقطر حجم محلول نهایی به 1000 میلیلیتر 1 - لیتر - رسانده شد. از آنجاییکه براي حل شدن کیتوزان از استیک اسید استفاده شد و نظر به اینکه تیمارهاي اجرایی باید داراي شرایط یکسانی باشند براي تهیه محلول شاهد نیز از استیک اسید استفاده شد. 0/5 میلیلیتر استیک اسید به 800 میلیلیتر آب مقطر اضافه شد. سپس با استفاده از محلول سود 0/1 نرمال تنظیم اسیدیته - pH - به میزان 5/1 انجام شد و سپس با استفاده از آب مقطر حجم محلول نهایی به 1000میلیلیتر رسانده شد.
اندازهگیري ویتامین ث
ویتامین ث با بهره گیري از روش تیتراسیون توسط واکنش اکسیداسیون و احیاء که شامل ید و محلول یدیت میباشد اندازه گیري و تعیین شد.
اندازهگیري قند محلول کل
میزان قند محلول کل با استفاده از روش آنترون مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس سادیسوان و مانیکام 1992 انجام شد.
اسیدیته قابل تیتراسیون آبمیوه
اسیدهاي آلی موجود در آب میوه به آسانی به وسیله بازهاي قوي خنثی میگردند و بنابراین میتوانند به وسیله بازهاي استاندارد نظیر هیدروکسید سدیم تیتر شوند - راحمی، . - 1382 میزان اسیدیته قابل تیتراسیون با استفاده از روش AOAC مورد بررسی قرار گرفت . - AOAC,1984 - مقدار اسیدیته کل از رابطه زیر محاسبه گردید.
بحث و نتایج
نتایج نشان داد - شکل- - 1، بیشترین میزان ویتامین ث 1224/06 - میلی گرم در 100 میلی لیتر آب میوه - در تیمار اثر متقابل زمان 15 روز و تیمار اسانس آویشن 1 درصد مشاهده شد و کمترین میزان آن 614/64 - میلی گرم در 100 میلی لیتر آب میوه - مربوط به تیمار اثرات متقابل زمان 0روز و تیمار شاهد بود که البته از لحاظ آماري با بقیه تیمارها در زمان 0 روز اختلاف معنیداري نداشت. بر اساس نتایج مقایسه میانگینهاي - شکل - 2_ بیشترین میزان قند محلول کل - 17/89 میلی گرم در گرم وزن خشک - مربوط به اثرات متقابل تیمار زمان 45 روز و تیمار شاهد و کمترین میزان آن هم مربوط به تیمار اثرات متقابل زمان 0روز و تیمار شاهدبود که البته از لحاظ آماري با بقیه تیمارها در زمان 0 روز اختلاف معنیداري نداشت. نتایج نشان داد - شکل - 3_ بیشترین میزان اسیدیته 1/589 - میلی گرم در 100 میلی لیتر آب میوه - در تیمار اثر متقابل زمان 15 روز و تیمار اسانس آویشن 1 درصد مشاهده شد و کمترین میزان آن مربوط به تیمار اثرات متقابل زمان 0روز و تیمار شاهد بود که البته از لحاظ آماري با بقیه تیمارها در زمان0 روز اختلاف معنیداري نداشت.
