بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه، بهمنظور ارزیابی عملکردهای رفتارشناسی در پرندگان تعداد 160 جوجه نر راس 308 را در دوران رشد و پایانی که از روز 24 تا 42 روزگی سنشان میباشد انتخاب نمودیم. این آزمایش شامل 4 تیمار، 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار بود. پرندگان در قفسهای یکسان لانهگذاری شدند و برای نشانهگذاری از اسپریهای رنگی استفاده شد تا بهصورت تصادفی یک جوجه از هر تکرار مورد ارزیابی عملکردهای رفتاری قرار گیرد. در نهایت تعداد 32 عدد از کل پرندگان انتخاب و ارزیابیشدند. رفتارهایی که ازیابی شدند: ایستادن، نشستن، خوردن،آشامیدن، پرآرایی، نوک زنی و جنگیدن بود. که با نرمافزار Excelآنالیز شدند. تیمارها شامل: تیمار شاهد، تیمار حاوی اسانس آویشن ppm 200، تیمار حاوی اسانس آویشن ریزپوشانی شده ppm 200 ، تیمار حاوی اسانس آویشن ریزپوشانی شده ppm100 بودند. نتایج بدست آمده در مورد مولفه های بالا به شکل نمودار ارائه گردیده است.
کلمات کلیدی: رفتارشناسی، جنگیدن، گیاهان دارویی، اسانس ریزپوشانی آویشن، ریزپوشانی.
مقدمه
رفتار طبیعی و رفتارهای نگهداری شامل رفتارهایی است که حیوانات به واسطهی آنها تعادل فیزیولوژیکی خود را ثابت و پایدار نگه میدارند. و شامل: تغذیه، آشامیدن، استراحت، رفتارهای آسایش و راحتی، مانند رفتارهایی که موجب نگهداری پرها میشود و الگوهای فعالیت همبسته با چنین رفتارهایی میشود. بیتوته کردن در شب معمولا روی بوتهها یا درختان صورت میگیرد. در طول روز که ساعات استراحت کوتاهتر است از زمین نیز به عنوان بستر و لانه استفاده میشود. البته طیور در مکانها و موقعیتهای متفاوت رفتارهای متغیری را نشان میدهند.
مثلا Villagra et al - 2014 - گزارش نمودند که جوجههایی که دربستر حاوی پوسته برنج پرورش یافتند در خصوص مولفههای نوک زنی و خراشاندن، نشان دادند که به نسبت سایر محیطها و سوبستراها که شامل: ماسه، خرده چوب و... بودند رفتار نوک زدن با تکرر کمتری همراه بود که ترجیح پرندهها به انجام حمام در بسترشان نسبت به سایر امور بود، که این نتایج با نتایج Arnould et al - 2004 - همسو بودند. نوکزدن و بهمزدن اجزای معمول چنین رفتارهایی برای جوجهها و گالیفرمهای دیگر میباشند و آنها معمولا با هر دو پا محیط پیرامون را خراش داده وبهمزده و سپس به سرعت به عقب برمیگردند و به هر چیز خوراکی که با هم زدن محیط اطراف ظاهر میشود نوک میزنند.
این موارد باعث تحریک رفتارهای تغذیهای میشود و اشتهای پرنده برای مصرف خوراک به این صورت افزایش مییابد. درقفسهای معمولی و رایج، پرندگان به هر مادهای دسترسی ندارند با این وجود بخش قابل توجهی از زمان را صرف تغذیه یادستکاری کردن خوراک در دانخوری با نوک زدن هایشان میکنند. دستکاری خوراک به دو صورت انجام میگیرد: خوراک یابهصورت پیوسته در اختیار پرنده قرار میگیرد و مقدار زیادی از خوراک در پشت دانخوری قرار میگیرد و یا خوراک به مقدارجزئی موجود بوده و با نوکزدنهای مداوم پرنده در اختیارش قرار میگیرد، و در نهایت مقداری از خوراک از دسترس پرنده خارج شده و بهعنوان ضایعات محسوب میشود. شاید چنین حرکاتی بیانگر مولفههای رفتاری جستجوی پرندگان برای یافتن خوراک باشد.
در این وضعیت دستکاری دانخوریها برای کاهش ضایعات خوراک حائز اهمیت میباشند. محققان دریافتند که مرغها در بسترهایی که با کاه پوشانده شدهاند حدود 6 درصد دوره نوری را صرف رفتارهای آشامیدن میکنند. همچنین مرغهای پرورش یافته در قفس بطور متوسط حدود 8 دقیقه 14 - درصد - زمان را صرف رفتارهای آشامیدن میکنند. مرتب کردن پرها بامنقار یا سایر رفتارهای آرام بخش از قبیل: بالزدن، برهمزدن و کشیدن پرها برای نگهداری بال و پر پرنده در وضعیت مناسب در شرایط طبیعی و مصنوعی حائز اهمیت میباشد. چنین رفتارهایی بین سیستمها از نظر فراوانی، شکل، همزمانی و وسعت و نیز امکان انجام در نوسان میباشند. Nicol et al. - 2009 - متوجه شد که مرغها در محیطهای مختلف ترجیح میدهند جایی که آنها فرصتی پیدا میکنند برای خراشیدن و تمیز کردن پرها ارائه دهند و همچنین در شرایط محیطهای گرم، رفتار پرندگان در اطراف آبخوری و دانخوری جهت مصرف آنها محدودتر میشود. . - Nicol et al. , 2009 -
مواد و روشها
در این مطالعه، 160 جوجه نر راس 308 را در دوران پایانی که از روز 24 تا 42 روزگی سنشان مورد ارزیابی قرار دادیم. این آزمایش شامل 4 تیمار، 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار بود. پرندگان در قفسهای یکسان لانهگذاری شدند و برای نشانهگذاری از اسپریهای رنگی استفاده شد تا بهصورت تصادفی یک جوجه از هر تکرار مورد ارزیابی عملکردهای رفتاری قرار گیرد. در نهایت تعداد 32 عدد از کل پرندگان انتخاب و ارزیابی شدند. لانه در قفسهای 1,5 در 1,5 بود. جوجهها بطور آزادانه توان جابجایی داشتند. در مرکز پنها، آبخوریها و دانخوریها جایگذاری شدند.
سپس جوجهها میتوانستند از هر طرف پن آب و غذا بخورند و به آب وخوراک دسترسی آزادانه داشتند. سیستم نوردهی نیز 22:2 بود. این پروتکل با توجه به Shields et al. - 2005 - انجام گرفت. هر 5 دقیقه برای 1 ساعت، یک اسکن از وضعیت نمونهها بهصورت دستی گرفته میشد و نوع رفتار هرپرنده رکوردگیری میشد. رفتارها طبق روش زیر دستهبندی شدند: ایستادن، نشستن، خوردن،آشامیدن، پرآرایی، نوک زنی وجنگیدن. که در جدول 1 به توضیح آنها پرداخته شده است.
جدول -1 تعاریف مربوط به رفتارهای تحت ارزیابی.
