بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر هوش اخلاقی مدیران بر مهارت های ارتباطی انان در گروه های اموزشی دانشگاه های استان فارس می باشد.در این پژوهش تاثیر هوش اخلاقی مدیران و ابعاد ان شامل درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی و بخشش بر مهارت های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه اماری پژوهش حاضر 249 نفرکلیه ی مدیران گروه های اموزشی دانشگاه های استان فارس را تشکیل می دهند حجم نمونه اماری بر اساس فرمول کوکران 151 نفر براورد شده است.
روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای می باشد. ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه می باشد. روایی پرسشنامه به صورت صوری است.پایایی پرسشنامه به ترتب با اعتبا ر /83 و/72 مورد تایید قرار گرفته است.برای ازمون فرضیه های پژوهش از ازمون های پیرسون و رگرسیون دو متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل بیانگر ان است که هوش اخلاقی مدیران و ابعاد چهارگانه ی ان بر مهارت های ارتباطی انان در دانشگاه های مورد مطالعه تاثیر دارد .
مقدمه
سازمان در دنیای پویا و پرمخاطره ی امروزی برای اینکه بتواند بقای خودش را تحکیم بخشد باید مدیران و کارکنان خود را ملزم به رعایت اصول اخلاقی و فراگیری هوش اخلاقی نماید.چرا که رعایت آن ها باعث دلگرمی کارکنان و به تبع آن افزایش کیفیت خدمات و در نهایت تثبیت بقای سازمان خواهد شد.مدیران با داشتن هوش اخلاقی بالا می توانند با سالم سازی ، با بهینه سازی و عملکرد امروز سازمان ، موقعیت و جایگاه آن ها را در بازار رقابتی فردا تضمین کنند .
اگر مدیران هوش اخلاقی خود را تقویت یا بالا ببرند ، می توانند در برقراری ارتباط با کارکنان و مشتریان خود به صورت مؤثرعمل نمایند. ارتباط مؤثر یکی از عناصر کلیدی موفقیت مدیران است - مقیمی ،1385،. - 311 ارتباطات مؤثر نه تنها کلید فتح تمام درهای بسته در جهان است بلکه فعالیتی اجتناب ناپذیر و الزام آوربرای زندگی فردی ، گروهی و سازمانی در تمام جوامع بشری می باشد .
- فرهنگی و همکاران ،1386، . - 9 ارتباطات مؤثر مستلزم آن است که افراد منظور یکدیگر را درست درک کنند و پاسخ آن ها به نحوی باشد که جریان تبادل اطلاعات را به طور ترجیح در مسیری که مد نظر همدیگر است ،پیش ببرند
مهارت های ارتباطی به رفتارهایی اطلاق می شود که شخص می تواند از آن طریق با دیگران به نحوی ارتباط برقرار کند که به بروز پاسخ های مثبت و پرهیز از پاسخ های منفی منتهی شود
دانشگاه از جمله سازمان هایی است که در هر جامعه از حساسیتی خاص بر خوردار است این حساسیت بیشتر به آن دلیل است که عملیات داخلی آن در معرض دید همگان قرار دارد و مورد قضاوت عامه ی مردم است. همچنین دانشگاه ها بیش از سایر سازمان ها با نیروی انسانی در ارتباطند و عهده دار تامین و تربیت نیروی کارکنان اعضای هیأت علمی مدیران و دانشجویان افرادی مسُولیت پذیر، دلسوز، درستکار و به طور کلی اخلاقی بارآیند و با تکیه بر انرژی درونی خود و با تلاش از شکست نهراسند و آن را پلی برای رسیدن به پیروزی بدانند.
باید باور داشت مدیران دانشگاه که با مدیریت منابع و امکانات لازم مسؤلیت اداره ی دانشگاه را به عهده دارند، اولین کسانی هستند که با رفتار، گفتار و کردارخود اصول اخلاقی را در سازمان رواج می دهند و تأثیر به سزایی در اعمال اعضای سازمان دارند بنابراین مدیران باید ازد نظر اخلاقی جوی سالم برای کارکنان در سازمان به وجود آورند تا کارکنان بتوانند باتمام توان و بهره وری هر چه بیشتر کار کنند که این امر نیازمند وجود مدیری با هوش اخلاقی و مهارت های ارتباطی بالا است بنابراین پژوهش حاضر به بررسی تأثیر هوش اخلاقی مدیران بر مها رت های ارتباطی آنان در گروههای آموزشی دانشگاه های استان فارس می پردازد. از مهمترین سؤال هایی که در ایند پژوهش مورد جستجو قرار می گیرد این است که :
آیا درستکاری مدیران بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاهها مؤثر است ؟
آیا مسؤلیت پذیری ، دلسوزی و بخشش مدیران بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاه مؤثر است ؟
.3 پیشینه ی تحقیقات انجام یافته :
گزیده ای از پیشینه ی تحقیقات انجام یا فته عبارت است از: - هریس، - 2004 طی بررسی بر روی چندین سازمان ، به این نتیجه رسید که سازمان هایی که رفتار اخلاقی دارد، دارای شانس موفقیت بیشتری نسبت به سازمان هایی دارد که رفتارهای غیر اخلاقی و غیر صادقانه وارد می شود. موفق ترین سازمان ها دارای فرهنگی است که همسو با ارزشهای قوی اخلاقی است. همچنین وجود توجیهات اخلاقی برای اقداماتی که سازمان ها در داخل خود انجام می دهد و نشان دادن تعهدات اخلاقی سازمان به افکار عمومی، بخشی جدایی ناپذیراز فعالیت های سازمان ها برای بهبود عملکرد و کسب موفقیت است
- رابینز، - 1990 درپژوهشی با عنوان » چرا مدیران در ایجاد روابط انسانی خود با کارکنان ناکام می مانند؟« بررسی هایی بر روی 191 نفر از مقامات ارشد اجرایی مدیران شرکتها و دانشگا ههای بزرگ آمریکا در مؤسسات مرکزرهبری خلاق در کارولینای شمالی انجام داده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که نیمی از مدیران اجرایی و 30 د صد از مدیران ارشد از نظر رابطه با افراد،مسُله و مشکل دارند
مختاری پور، - 1388در مطالعه ای با عنوان »رابطه ی بین هوش اخلاقی و رهبری تیمی در مدیران آموزشی و غیر آموزشی« به بررسی رابطه ی بین مؤلفه های هوش اخلاقی شامل - درستکاری، مسُولیت پذیری،دلسوزی و بخشش - و رهبری تیمی از دیدگاه اعضای هیُت علمی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین مؤلفه های هوش اخلاقی مدیران آموزشی و غیر آموزشی و رهبری تیمی رابطه ی مثبت وجود دارد همچنین بین میانگین نمره های رهبری تیمی اعضای هیُت علمی بر حسب سن تفاوت وجود دارد
منیدری - - 1382 در مطالعه ای با عنوان بررسی مهارت های ارتباطی مدیران و رابطه ی آن با سلامت سازمانی به بررسی راتبطه ی مهارت های ارتباطی مدیران و ابعاد آن شامل: مهارتهای کلامی، شنود مؤثر، نوشتاری و اطلاع رسانی با سلامت سازمانی و ابعاد هفتگانه آن پرداخته است نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین مهارتهای ارتبا طی مدیران با سلامت سازمانی دانشکده های دانشگاه مورد مطالعه رابطه وجود دارد
چارچوب نظری پژوهش:
در پژوهش حاضر برای بررسی تأثیر هوش اخلاقی مدیران و ابعاد آن بر میزان مهارت های ارتباطی آنان از نظریه لینک و کیل برای هوش اخلاقی و از نظریه ی بارتون جی. ای برای مهارت های ارتباطی استفاده شده است لینک و کیل هوش اخلاقی را توانایی تشخیص درست از اشتباه می دانند که با اصول جهانی سازگار است ازنظر لینک و کیل ابعاد هوش اخلاقی عبارتنداز : درستکاری : یعنی ایجاد هماهنگی بین آنچه که به آن باور وجود دارد و آنچه که به آن عمل می شود . انجام آنچه که دانایی بر درست بودن است و گفتن حرف راست در تمام زمان ها. کسی که هوش اخلاقی بالایی دارد، به شیوه ای که با اصول و عقایدش سازگار باشد عمل می کند.
مسؤلیت پذیری: کسی که هوش اخلاقی بالایی دارد، مسؤلیت اعمال و پیامدهای آن اعمال همچنین اشتباهات و شکست های خود را می پذیرد.
دلسوزی: یعنی توجه به دیگران که دارای تأثیر متقابل است. اگر فردی نسبت با دیگران مهربان و دلسوز شد، آنان نیز در زمان نیاز با او همدردی می کنند و مهربان خواهند بود.
بخشش: یعنی آگاهی از عیوب خود و تحمل اشتباههای دیگران
ابعاد مهارت های ارتباطی از نظر بارتون جی . ای عبارتنداز : مهارت کلامی یعنی گفتگو با کارکنان به صورت فردی یا گروهی و برگزاری نشست های مؤثر.
مهارت شنود:یعنی توانایی مدیر در توجه به پیشنهادها یا سؤالات دیگران و درک آن ها.
مهارت بازخور: فرایندی است که از طریق آن دریافت کننده پیام برقراری ارتباط را اعلام می کند و در پاسخ می گوید پیام اصلی راچگونه احساس می کند
ابزار و روش ها
پژوهش حاضر از نظر روش، پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه اماری پژوهش حاضر، مدیران گروههای آموزشی دانشگاه های مورد مطالعه می باشد. بر اساس اطلاعات دریافت شده از دانشگاه های مورد مطالعه، تعداد آنان در فاصله ی زمانی انجام پژوهش، 249 نفر به دست آمده است برای محاسبه ی حجم نمونه ی آماری از فرمول کوکران استفاده شده است
.بر این اساس حجم نمونه ی آماری،151 نفر به دست آمده است برای انتخاب نمونه ی آماری از جامعه ی آماری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده است بعد از محاسبه ی سهم هر یک از طبقات در حجم نمونه ی آماری روش نمونه گیری تصادفی ساده از هر طبقه به اعداد مشخص شده انتخاب شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد .
بخش نخست پرسشنامه شامل 40 سؤال برای هوش اخلاقی و بخش دوم شامل 21 سؤال برای مهارت های ارتباطی است.
سؤال های هر دو بخش پرسشنامه به صورت مقیاس پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شده است. روایی پرسشنامه از نوع روایی سوری می باشد. پایایی آن نیز بر اساس آزمون آلفای کرونباخ برای سؤال های پرسشنامه ی هوش اخلاقی پرسشنامه و سؤال های مهارتهای ارتباطی پرسشنامه به ترتیب /83 و /72به دست آمده و پرسشنامه پژوهش از پایایی بالایی برخوردار می باشد.
فرضیه های پژوهش:
فرضیه های پژوهش حاضر عبارت است از:
هوش اخلاقی مدیران گروه های آموزشی بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاه های استان فارس مؤثر است.
بعد درستکاری هوش اخلاقی مدیران گروه های آموزشی بر مهارت های ارتباطی آنان در داشگاه های استان فارس مؤثر است.
بعد مسؤلیت پذیری هوش اخلاقی مدیرانم گروه های آموزشی بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاه های استان فارس مؤثر است.
بعد دلسوزی هوش اخلاقی مدیران گروههای آموزشی بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاه های استان فارس مؤثر است.
بعد بخشش هوش اخلاقی مدیران گروه های آموزشی بر مهارت های ارتباطی آنان در دانشگاه های استان فارس مؤثر است.
