بخشی از مقاله
چکیده
مدیران به عنوان مسئول تهیه صورت های مالی در برخی موارد انگیزه دارند تا برای حفظ منافع خود به تحریف صورت های مالی بپردازند. از جمله اقدامات مدیران مدیریت یا دستکاری سود است. توانایی و انگیزه مدیران در دستکاری سود، وجود سودهای غیر متعارف در گزارش های مالی شرکت ها موجب عدم اطمینان سرمایه گذران در مورد سرمایه گذاری در بازارهای مالی می شود و در نتیجه بازدهی و کارایی سرمایه گذاری را تقلیل می دهد.
این پژوهش به بررسی تاثیر کیفیت سود بر کارایی سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به این منظور با اعمال شرایط پژوهش تعداد 99 شرکت برای دوره زمانی 1391-1386به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش پژوهش از نوع علّی پس از وقوع می باشد. برای اندازه گیری کیفیت سود از شاخص وینسنت و شیپر - 2003 - و برای اندازه گیری کارایی سرمایه گذاری از مدل بیدل و همکاران - 2009 - استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کیفیت سود بر کارایی سرمایه گذاری تاثیر مثبت و معنا دار دارد.
1 مقدمه
سرمایه گذاران پس از رسوایی انرون1 و ورلدکام2 درباره سود حسابداری بر درستی اطلاعات گزارش شده بسیار
شکاک گردیده و متوجه شدند که اگر شواهدی از سودآوری مانند بررسی کیفیت سود وجود داشت می توانست به آنها کمک کند تا آسودگی خاطر از بازده و کارایی سرمایه گذاری داشته باشند. بحرانهای مالی اخیر جهانی، اهمیت ساختار منابع شرکت را برای ثبات مالی مورد تاکید قرار داده و به تدوین کنندگان قوانین و استانداردها خاطر نشان می سازد که در حال حاضر چارچوب مناسبی برای تطابق زمانی منابع وجود ندارد
هر چه سود حسابداری که گزارش میشود منعکس کنندهی معاملات واقعی اقتصادی موجود باشد به همان اندازه کیفیت سود نیز افزایش مییابد - مک نیچالس5 ، . - 2002 کیفیت سود بالا ارتباط مثبتی با نقدینگی بالا دارد - حکیم
وهمکاران6،. - 2008 مدیریت سود به سرمایه گذاری اضافی منجر می شود، زیرا اطلاعات مورد استفاده مدیریت را تحریف می کند
کیفیت سود از عوامل موثر بر بازده سرمایه گذاری می باشند. در این زمینه پژوهشگران زیادی از جمله، هوبارد8 1998، برترند و مولایناتان 2003 - 9 - ، به بررسی تاثیرات ارزش فعلی خالص مثبت و منفی در بازده سرمایه گذاری پرداخته اند.
از دیدگاه تئوری نمایندگی بازده سرمایه گذاری و کیفیت سود یکی از راه های کنترل مدیریت و مکانیسمی جهت کاهش اطلاعات دارای ریسک بالاتر و عدم تقارن اطلاعاتی می باشد که از این طریق رفتارهای فرصت طلبانه مدیریت را کاهش می دهد - فنگ چن و همکاران. - 2011 10 اساس پژوهش های انجام شده انگیزه مدیریت سود شامل قراردادهای بدهی، هزینه سیاسی، طرح پاداش و ساختار مالکیت است
برخی از نواقص بازار سرمایه مانند عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه نمایندگی، می تواند به فرایند بیش سرمایه گذاری یا کم سرمایه گذاری منتهی گردد. به این مفهوم که؛ نه همه پروژه های با ارزش فعلی خالص مثبت انجام می شود - کم سرمایه گذاری - ونه پروژه های با خالص ارزش فعلی منفی رد می گردد
عدم تقارن اطلاعاتی، چندین تضاد13 بین ذینفعان اصلی ایجاد می کند که منتهی به فرآیند بیش یا کم سرمایه گذاری میگردد
شرکتها می توانند عدم تقارن اطلاعاتی را بوسیله افزایش کیفیت گزارشگری مالی کاهش دهند
هدف این پژوهش بررسی تاثیر کیفیت سود بر کارایی سرمایه گذاری است که می تواند برای تحلیل گران بازارهای سرمایه، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، سازمان بورس اوراق بهادار، حسابرسان، اساتید و دانشجویان رشته حسابداری و مدیریت مالی مفید باشد.
2 پیشینه پژوهش
فرانسیس و همکاران - 2005 - 2با انجام تحقیقی رابطه بین کیفیت سود و هزینه سرمایه را مورد مطالعه قرار دادند. آنان دریافتند که کیفیت ضعیف اقلام تعهدی افزایش ابهام اطلاعات و ریسک سرمایه گذاری ومتعاقباً افزایش هزینه سرمایه را در پی دارد.
باروا - 2006 - در مطالعهی خود معیارهای اندازهگیری کیفیت سود را، با استفاده از ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی مندرج در چارچوب نظری هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی، بررسی کرده است. نتایج حاصل از بررسی اجزای هر یک از ابعاد کیفیت سود نشان داد، شرکتهایی با مربوط بودن و قابلیت اتکای بالای سود در مقایسه با شرکتهایی که مربوط بودن و قابلیت اتکای سود آنها پایین است، ضریب واکنش سود و قدرت توضیحی رگرسیون قیمت - سود بالاتری دارند.
کوین و ویکی - 2008 - 4 به بررسی رابطه بین کیفیت سود و سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای پرداختند. نتایج پژوهش آنان حاکی از این است که در شرکت های دارای کیفیت سود پایین نرخ بازده سهام و نرخ بازده دارایی ها کمتر است و سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای آنها نسبت به جریان های نقدی داخلی، حساسیت کمتری نشان می دهد.
جکسون و همکاران - 2009 - 5 در تحقیق خود نشان دادند که روش های استهلاک با تصمیمات سرمایه گذاری مدیران
مرتبط است. آن ها نشان دادند شرکت هایی که از روش ها ی استهلاک تسریعی استفاده می کنند سرمایه گذاری های سرمایه ای بزرگ تری نسبت به شرکت هایی که از روش خط مستقیم استفاده می کنند، انجام می دهند؟ گارسیا لارا و اسما - 2010 - 6، در تحقیق خود تحت عنوان محافظه کاری حسابداری و کارایی سرمایه گذاری نشان دادند
روش ها ی حسابداری محافظه کارانه تر موجب کاهش سطح سرمایه گذاری در شرکت های بیش سرمایه گذار و افزایش میزان سرمایه گذاری در شرکت های کم سرمایه گذار خواهد شد؟
