بخشی از مقاله
چکیده
امروزه بازار سهام به عنوان یکی از ارکان مهم رشد اقتصادی کشورها به شمار می آید. لذا تجزیه و تحلیل عوامل مختلف دخیل در این بازار به منظور ارتقای سطح کیفی و ایجاد جذابیت برای مصرف کنندگان در جهت افزایش سرمایه گذاری و به دنبال آن رشد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. در سالهای اخیر توجه محققان به سمت موضوع پیشرفت های فناوری در بازار سهام معطوف شده است.
یکی از عوامل مؤثر در توسعه و جذابیت بازارهای مالی، وجود یک سیستم تجاری مناسب فناوری است که بدون شک کسب و کار و فعالیت را بهبود می بخشد. یک سیستم تجاری موثر فناوری میتواند از طریق متغیر هایی مانند بازده وکارایی بر بازارهای سهام تاثیرگذار باشند.این سیستم های پیشرفته فناوری میتواند دارای تاثیراتی بر بازده کل بازار باشد.
در این مطالعه به بررسی تاثیر پیشرفت های فناوری بر توسعه بازار سهام ایران می پردازیم. متغییر مربوط به پیشرفت های فناوری بازده کل بازار سهام است. متغیرهای مستقل تحقیق شامل هزینه های انجام شده در حوزه ی ICT تعداد کاربران مراجعه کننده به سایت CODAL،تعداد کاربران مراجعه کننده به سایت TSETMC،تعداد کاربران معاملات بر خط،هزینه های ict،توسعه ی زیر ساخت ها و امکانات فناوری و متغیر وابسته بازده شاخص کل بورس اوراق بهاداراست.
در راستای رسیدن به این هدف از دو روش حداقل مربعات معمولی - OLS - و خود توضیح برداری با وقفه های گسترده - ARDL - ،در بازه ی زمانی سال های 1380 تا 1392 استفاده شده است. نتایج تجربی حاصل از این بررسی وجود رابطه ی معنادار بین بازده کل بازار سهام به عنوان پیشرفت های فناوری بر توسعه بازار سهام را نشان می دهد.
1. مقدمه:
بازار های مالی بازار هایی هستند که در ان ها دارایی های مالی مبادله میشود.دارایی های مالی دارایی هایی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش ان ها به تولیدات و خدمات ارایه شده توسط شرکت های منتشر کننده ان ها وابسته است.بازارهای مالی در چند دهه اخیر رشد قابل توجهی داشتند و بطور مستمر در حال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان هستند.
وظیفه ی این بازارها گرداوری خریداران و فروشندگان علاقه مند به مشارکت در بازار است.در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گرد اوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه - قرض گیرندگان - و دارندگان سرمایه - قرض دهندگان - هستند.نو پا بودن صنعت فناوری اطلاعات در ایران و وجود پتانسیل بسیار بالا از متخصصان و همچنین سازمانها و موسسات بزرگ اقتصادی در کشور زمینه مناسبی را برای توجه جدی به توسعه تخصص ها و زیرساختهای فناوری اطلاعات فراهم کرده است.
با توجه به این موضوع که امروزه سلامت اقتصادی ملتها ارتباط مستقیمی با سطح مهارتهای آنها در فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد لذا به جاست که با گسترش بستر های علمی و تحقیقاتی زمینه های فکری و فرهنگی توسعه فناوری اطلاعات را فراهم کنیم.اهمیت توسعه بازارهای مالی در رشد اقتصادی همواره از جمله مباحث کلیدی دراقتصاد توسعه بوده است.
بنا به دیدگاه اقتصاددانان کلاسیک، بخش مالی به همراه بخش واقعی دو بخش یک اقتصاد را تشکیل می دهند و رسیدن به رشداقتصادی بالاتر در هرجامعه ای نیازمند به دو بخش واقعی و مالی کارا، مکمل و قدرتمند است. اینگونه به نظرمی رسد که در کشورهای کمتر توسعه یافته، ابتدا رشد و گسترش بخش مالی باعث ایجاد رشداقتصادی می شود و سپس با گذر زمان از اهمیت بخش مالی در توسعه اقتصادی کاسته شده وتوسعه بخش واقعی حائز اهمیت بیشتر میشود.
با گسترش بازارهای مالی، امکان و زمینه های مختلف سرمایه گذاری شکل می گیرد وبخش خصوصی قادر است انواع راهکارهای متناسب با نیازهای خود برای پس انداز در شرایط باریسک کمتر را انتخاب کند. همچنین از طریق تجهیز منابع حاصل از وجوه پس اندازکنندگان و هدایت آنها به فعالیتهای اقتصادی سودآور و دارای ارزش افزوده بالا، می تواندباعث افزایش رشداقتصادی شود.
.2 مبانی نظری
بازارهای مالی را میتوان به چهار بخش تقسیم نمود که عبارتند از بازار سهام، بازارکالا، بازار اوراق قرضه و بازار مبادلات ارزی.بازار سهام مرکزی است که در آن سهام و برگههای گواهی حق تقدم خرید سهام معامله میشوند. رایجترین مکان برای معامله سهام، بورس اوراق بهادار است. این مکان از لحاظ فیزیکی جایی است که سهام داران گرد هم جمع میشوند و از طریق ساز و کارهای تعریف شده و واسطههای معین به معاملات اوراق بهادار میپردازند.
از جمله بازارهای سهام عمده در جهان میتوان به بورسهای توکیو، لندن و نیویورک اشاره نمود.بازار سهام به دلیل داشتن بازار متمرکز و از طریق کمک به انتقال وجوه از بخش مالی به بخش واقعی اقتصاد دارای آثار سازندهای بر اقتصاد یک کشور است. همچنین، منافع ناشی از وجود این بستر منوط به وجودسطح کارایی قابل قبول این بازار می باشد تا به نحو مطلوب در ساعات کاری مشخص و با قواعد مشخص به فعالیت بپردازد.یکی از مباحث مهم در بازارسهام، میزان پیشرفت فناوری در این بازاراست.
از طرفی رشد اقتصادی یک کشور مستلزم رشد بازارهای مالی ان است که ان هم در گرو سرمایه گذاری کافی است بازارهای مالی بازار هایی هستند که در انها دارایی های مالی مبادله می شود .دارایی های مالی دارایی هایی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش انها به ارزش تولیدات و خدمات ارایه شده توسط شرکت های منتشر کننده ان ها وابسته است.تفاوت دارایی های مالی با دارایی های واقعی در این است که دارایی های واقعی ماهیت فیزیکی دارند مثل اتومبیل املاک و مستغلات و وسایل منزل .
در بازار های مالی امکان خرید و فروش سهام کالا یا هر محصول قابل تبادلی برای مشارکت کنندگان با هزینه ای پایین فراهم می گردد. بازار های مالی در چند صده اخیر رشد قابل توجهی داشته و بطور مستمر در حال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان است وظیفه این بازارها گرد اوری خریداران و فروشندگان علاقه مند به مشارکت در بازار است در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گرد اوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه و دارندگان سرمایه هستند .
اهمیت توسعه بازارهای مالی در رشد اقتصادی همواره از مباحث کلیدی اقتصاد بوده است بنا به دیدگاه اقتصاددانان کلاسیک بخش مالی به همراه بخش واقعی دو بخش یک اقتصاد را تشکیل می دهند و رسیدن به رشد اقتصادی بالاتر در هر اقتصادی نیازمند به دو بخش مالی و واقعی کارا مکمل و قدرتمند است.به تازگی تحقیقاتی صورت گرفته برای توضیح اینکه یک بهبود فناوری از طریق بازده و کارایی در بازار مالی توسعه ایجاد میکند که منشا تحقیقاتی در این زمینه شده است. و نشان داده شده است که این سیستم های فناوری با افزایش بازدهی باعث توسعه بازار های مالی میشوند.
.3 روش شناسی پژوهش
این پژوهش مبتنی بر روش تحلیلی است که محقق در ان بر کشف و یا تعیین رابطه بین یک یا چند متغیر تمرکز دارد .این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است که نتایج حاصل از ان میتواند برای گروه های مختلف مورد استفاده و مفید باشد.قلمرو مکانی پژوهش بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای مبانی نظری مرتبط با موضوع از منابع داخلی و خارجی استخراج و گزارش میشود سپس دادهها و اطلاعات میدانی مورد نیاز از طریق مراجعه به بانکهای اطلاعاتی شرکت وسازمان بورس و نیز با استفاده از اطلاعات و گزارشهای منتشره توسط نهادهای رسمی از قبیل بانک مرکزی و مرکز آمار ایران و نرمافزارهایی مانند رهاورد نوین گردآوری، بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد شد. دوره زمانی تحقیق از سال 1380 تا 1392 را در بر میگیرد.
.4 تحلیل یافتهها در مدل
جدول 1 نتایج حاصل از برآورد - مدل - به روش OLS
همانگونه که قبلاً اشاره شد جهت بررسی وجود رابطه کوتاهمدت و بلندمدت در مدلها به طور معمول از روش ARDL استفاده میشود. ماکزیمم وقفه در این الگو برای دادههای سالانه معادل 2 در نظر گرفته شده است. در این مدل مرتبه وقفههای هر متغیر بر حسب معیار شوارتز- بیزین1 به صورت 1 - ،1،2،1،0، - 1 شناسایی شده است. نتایج تخمین این مدل در جدول زیر بر اساس مدل پویای کوتاهمدت ارائه شده است.
