بخشی از مقاله
چکیده
تحقیقات اخیر نشان میدهد که شرکتها اخبار خوب را بهموقع و زودتر و اخبار بد را با تأخیر در بازار گزارش میکنند. با توجه به بیمیلی مدیریت به انتشار زودتر اخباربد این فرضیه مطرح میشود که کسانیکه اخباربد را دیرتر منتشر میکنند، در قبال انتشار این اخبار برای خود فرجه زمانی ایجاد مینمایند در این فرجه زمانی احتمال کاهش بار منفی اخباربد و نیز افزایش آستانه پذیرش مخاطبان از طریق دریافت اطلاعات مشابه از سایر شرکتها وجود دارد.
محافظهکاری به عنوان میزان احتیاط و بدبینی بالاتر برای شناسایی سودها در مقایسه با زیانها تعریف شده است. این امر به شناسایی سریعتر زیانها در مقایسه با سودها میانجامد و نتیجه این رویه کاهش در خالص ازرش داراییهاست. وجود رویه های محافظهکاری در گزارشگری مالی، در پاسخ به تقاضا برای اینگونه اطلاعات در جهت حل مسایل نمایندگی است شواهد تئوری و تجربی زیادی در خصوص نقش اطلاعاتی محافظهکاری حسابداری و تاثیرات مطلوب آن در حفظ منافع تامینکنندگان سرمایه شرکت های سهامی وجود دارد.
هدف پژوهش بررسی ارتباط تاخیر در اعلان سود با محافظهکاری حسابداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که در این راستا پس از بررسی توصیفی مشاهدات و پایش دادهها، با اجرای مدل رگرسیونی به روش پانل دیتا با اثرات ثابت مشخص شد که تاثیر تاخیر اعلان سود بر محافظه کاری تاثیر معکوس بوده است و هر چه میزان تاخیر اعلان سود بیشتر باشد میزان محافظه کاری کمتر است.
واژگان کلیدی: سود عملیاتی ، تاخیر در اعلان سود، محافظه کاری
مقدمه
شرکتها اخبار خوب را بهموقع و زودتر گزارش میکنند و اخبار بد با تأخیر در بازار منعکس میشوند. کشف انگیزههای گزارش هرچه سریعتر اخبارخوب اهمیت زیادی دارد. با توجه به بیمیلی مدیریت به انتشار زودتر اخباربد این فرضیه مطرح میشود که کسانیکه اخباربد را دیرتر منتشر میکنند، در قبال انتشار این اخبار برای خود فرجه زمانی ایجاد مینمایند در این فرجه زمانی احتمال کاهش بار منفی اخباربد و نیز افزایش آستانه پذیرش مخاطبان از طریق دریافت اطلاعات مشابه از سایر شرکتها وجود دارد.
زمان انتشار صورتهایمالی تأثیرات مهمی بر تصمیمات استفادهکنندگان دارد. ترومن دو انگیزه را برای تعویق اخبار بد بیان میکند: اول زمان اضافی لازم برای از بین بردن اخبار بد با دستکاری اقلامتعهدی، دوم این که مدیران ممکن است آگاهانه گزارش اخبار بد را تا زمانی که اخبار بد سایر شرکتها منتشر شود به تأخیر بیندازند تا بتوانند اعتبار بالقوه خود را حفظ کنند - چای و همکاران - .
این حقیقت که اطلاعات حسابداری در معرض دستکاری مدیران قرار دارد دستاویز نظریهپردازان بنیادگرای حسابداری است که خواهان ایجاد تغییرات اساسی در ساختار مرسوم حسابداری بهویژه در جهت جایگزینی سود حسابداری با بدیل غیرتعهدی آن یعنی معیارهای مبتنی بر جریانهای نقدی عملیاتی میباشند. اما نتایج تحقیقات رأی به برتری محتوای اطلاعاتی سود حسابداری و معیارهای عملیاتیتر آن یعنی عایدات نسبت به معیارهای رقیب خود میدهند.
تحقیقات تجربی اخیر در مورد محافظه کاری نشان می دهند که نه تنها رویه های حسابداری محافظهکارانه است، بلکه در کشورهای انگلیسی زبان طی 30 سال گذشته این رویه ها محافظه کارانه ترشده است. این نتایج شگفت انگیز با مخالفت صریح بسیاری از قانونگذاران بازارهای سرمایه، تدوین کنندگان استاندارد و دانشگاهیان روبه رو شد؛ ولی بقای طولانی مدت محافظهکاری و دوام آوردن آشکار آن در برابر انتقاد، مقتدرانه نشان میدهد که منتقدان منافع بااهمیت آن را نادیده انگاشتهاند. اگر قانونگذاران و تدوینکنندگان استانداردِ منتقد، بدون درک منافع محافظهکاری در حذف آن تلاش کنند، استانداردهایی ایجاد خواهد شد که به طور جدی برای گزار شگری مالی زیان بار است.
عیلرغم تعریف جامعی از محافظه کاری ، در ادبیات حسابداری دو ویژگی مهم محافظه کاری مورد بررسی قرار گرفته است نخست وجود جانبداری در ارایه کمتر از واقع ارزش دفتری سهام نسبت به ارزش بازار آن که توسط السن و همکاران در سال 1995عنوان شده است . دوم ، تمایل به تسریع بخشیدن در شناسایی زیان ها و به تعویق انداختن شناسایی سودها که توسط باسو در سال 1997 عنوان شده است.
تعدادی از محققین مالی، حسابداری را به عنوان یک سیستم اطلاعرسانی تلقی می کنند و به عقیده برخی از آنها هدف اصلی حسابداری ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری می باشد. این وظیفه محققین این علم است که اطلاعاتی را فراهم کنند تا تصمیم گیرندگان بتوانند براساس آنها تصمیم گیری صحیحی را اتخاذ نمایند،محافظه کاری مفهومی بحث برانگیز ازشروعحسابداریتابهامروزمیباشد , نقشمهمیرادرعملبرای حسابداری بازی میکند. محافظهکاری سطحیاز احتیاط را در پیش بینی سودهاتوصیف میکند اما همه زیانها را در صورتیکه برای جریانهای نقدی آینده بی خطر باشد پیشبینی مینماید طبق مطالعات انجام شده محافظهکاری قابلیت اطمینان را در حسابداری تعهدی افزایش میدهد.
محافظه کاری را الزام به داشتن درجه بالایی از اثبات و تایید برای شناخت اخبار خوب مانند سود در مقابل شناخت اخبار بد مانند زیان تعریف می نماید.این تعریف محافظه کاری را از دیدگاه سودوزیان توصیف می نماید . اما تعریف دیگر، تعریف محافظه کاری از دیدگاه ترازنامه است .براساس این دیدگاه درمواردی که تردیدی واقعی در انتخاب بین دو یا چند روش گزارشگری وجود دارد آن روشی باید انتخاب شود که کمترین اثر مطلوب بر حقوق صاحبان سهام داشته باشد
گزارش ارائه داد که بین محافظهکاری و مدیریت سود ارتباط منفی وجود دارد .همچنین در تحقیقی دیگر وی پیش بینی نمود محافظهکاری بوسیله شرکتها برای دریافت نرخهای استقراض پایین در قراردادهای بدهی از طریق کاهش ریسک اعتباردهندگان استفاده می شود .کوتاری و همکارانش شواهدی را فراهم کردند که پیشنهاد میکند که مدیران تمایل دارند که انتشار اخبار بد برای سرمایهگذاران خارجی را به تاخیر بیندازند. تمایل مدیریتی برای مخفی نگه داشتن اخبار بد از سرمایهگذاران خارجی خطر سقوط و یا در واقع چولگی بازدهی منفی را ایجاد میکند. این به این دلیل است که افکار افشاگری نامتقارن مدیران منجر به ذخیره درون شرکتی اطلاعات ناشناخته بد و انتقال آنها به سرمایهگذاران خارجی میگردد.
مرادی و همکاران در تحقیقی به بررسی تاثیرمحافظهکاری حسابداری برکاهش ریسک سقوط قیمت سهام دربورس اوراق بهادار تهران پرداختند یافته های تحقیق نشان میدهدکه بین وجود و یاعدم وجود رویداد سقوط سهام درطول دوره تحقیق باسطح محافظهکاری حسابداری،یک رابطه معکوس ومعنیدار وجوددارد. به عبارت دیگر،یافتههاحاکی ازتاثیرمثبت محافظهکاری حسابداری برکاهش ریسک سقوط قیمت سهام است. همچنین نتایج حاکی ازآن است که رابطه بین محافظهکاری باوجودیاعدم وجودرویدادسقوط قیمت سهام درشرکتهای دارای سطح عدم تقارن اطلاعاتی بالا ،به لحاظ آماری معنی دارنیست. همچنین نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان میدهدکه عدم تقارن اطلاعاتی،نتوانسته است تاثیرمحافظهکاری درکاهش ریسک سقوط قیمت سهام راافزایش دهد.
فرضیه:بین تاخیر در اعلان سود و محافظه کاری رابطه معناداری وجود دارد.جامعه و نمونه آماری و دوره زمانی تحقیق جامعه مورد مطالعه شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1388الی1393است که شرایط زیر را دارا باشد؛ میباشند:-1 سال مالی آن ها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.-2 در دوره ی مورد بررسی تغییر دوره ی مالی نداشته باشند.-3 شرکت های سرمایه گذاری ، واسطه گری های مالی، بانک ولیزینگ نباشند. -4 داده های مورد نظر آن ها در دسترس باشد.
