بخشی از مقاله
خلاصه
در این تحقیق تأثیر متغیرهاي "ارزش سهام" و "جریان وجوه نقد عملیاتی" بر متغیر "تأخیراعلان سود" مورد بررسی قرارگرفته است. در این راستا تحقیق حاضر به آزمون دو فرضیه زیر پرداخته است: فرضیه اول: بین تأخیاعلانر سود و اُفت ارزش سهام رابطه وجود دارد.فرضیه دوم: بین تأخیر اعلان سود و اخباربد مرتبط با جریانهاي نقدي عملیاتی رابطه وجود دارد. براي آزمون فرضیههاي یاد شده نمونه اي متشکل از 145 شرکت از بین شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انتخاب گردید و در بازهي زمانی 10 ساله از - 1382 تا - 1391 از طریق روش آماري رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
شرکتهایی که در چارك اول قرارگرفتند بهعنوان شرکتهایی که سود خود را بهموقع اعلان میکنند و شرکتهایی که در چارك سوم قرارگرفتند بهعنوان شرکتهایی که سود خود را با تأخیر اعلان میکنند تعیین شدند. براي آزمون فرضیه اول با بررسی ارزش سهام و تأخیر اعلان سود در سالهاي مختلف میتوان تصمیمگیري نمود. با استفاده از روشهاي آماري و برازش خط رگرسیون ارزش سهام و مدت زمان تأخیر اعلان سود با اطمینان 95درصد میتوان گفت:"شرکتهایی که داراياُفت ارزش سهام هستند، سود خود را با تأخیر اعلان میکنند."
براي آزمون فرضیه دوم تغییرات جریانهاي نقدي عملیاتی و تأخیر اعلان سود در سالهاي مختلف بررسی شد. با استفاده از روش هاي آماري و برازش خط رگرسیون جریانهاي نقدي عملیاتی و مدت تأخیر در اعلان سود با اطمینان 95 درصد میتوان گفت: "شرکتهایی که داراي اخبار بد مرتبط با جریانهاي نقدي عملیاتی هستند سود خود رابا تأخیراعلان میکنند."
.1 مقدمه
کشف انگیزههاي گزارش هرچه سریعتر اخبار خوب اهمیت زیادي دارد. انگیزههاي متفاوتی براي تأخیر در اعلان سود میتوان متصور شد. باتوجه به فرجه زمانی 8 ماههاي که طبق قانون پس از اعلان سود براي پرداخت سود وجود دارد، مدیریت میتواند با استفاده کامل از زمان تأخیر اعلان - 4ماه - و تأخیر پرداخت، یک سال وجوهی را در اختیار داشته باشد تا بتواند استفادههاي سودمندي جهت پیشبرد اهداف مانند سرمایهگذاري کوتاهمدت، پرداخت پیش از موعد حسابهاي پرداختنی و استفاده از تخفیفات ویژه و یا پرداخت حساب هاي پرداختنی معوق و جلوگیري از ایجاد جرایم پرداخت، داشته باشد و علاوه بر افزایش حجم وجوه دردست با جایگزین شدن وجوه استفاده شده توسط دریافتهاي سال بعد از تأخیر اعلان، اقدام به پرداخت سود اعلان شده به سهامدار کند؛ و شاید محققین بتوانند بهدنبال مقولهي مدیریت سود، به مسأله جدیدي تحت عنوان مدیریت وجوه با تأخیر اعلان سود بپردازند.
ارزیابی مفید بودن اطلاعات براي سرمایهگذاران انگیزهي مهم بیشترین تلاشهاي تحقیقی در تاریخ حسابداري قلمداد میشود
.2 مبانی نظري و مروري بر مطالعات گذشته
واکنشهاي بازار به تأخیر اعلان سود بسته به دلایل ایجاد آن متفاوت است و وقتی دلیل خوبی براي تأخیر اعلان سود اعلام نشود، واکنش بازار سهام میتواند در مورد مدیریت منفی بوده و آنان را با مشکلاتی درخصوص پیشبینیهاي سرمایهگذاران، مانند پیشبینی درآمد آتی، مواجه کند.
در تحقیقات نشان داده شده است که جنبههاي روانی و اخبار خوب و بد مربوط به سهام در واکنش و انتظارات سهامداران نقش بسزایی داردسهامداران. معمولاً از دوراه با استفاده از سهام سود بهدست میآورند. راه اول با استفاده از تغییرات قیمت سهام است که بهعنوان بازده قیمتی بیان میشود و راه دوم دریافت سود سهام میباشد که مهمترین شکل آن دریافت سود نقدي سهام است و هر تأخیري در اعلان و پرداخت سود نقدي، میتواند موجب تغییر انتظارات آنها و ایجاد واکنش درجهت بررسی علل احتمالی این تأخیر گردد. تفکرات منفی که با تأخیر در اعلان و تأخیر در پرداخت سود نقدي در سرمایهگذاري بهوجود میآید، محققین را برآن داشته است که درجستجوي علل احتمالی آن بوده تا از این طریق بهسوي هدف اصلی حسابداري که کمک به فرآیند تصمیمگیري میباشد گام بردارند.
تجزیه و تحلیل هاي بسیاري درباره سودخالص بهعنوان عامل اصلی و تنها عامل معتبر براي تشریح عملکرد شرکتها وجود دارد. براساس این رویکرد ساده، شرکت با افزایش سود خالص، بهتر و با کاهش آن، بدتر عمل میکند. بهطورکلی چنین گفته میشود: شرکتی که درسال قبل سودخالص بیشتري داشته، نسبت به شرکتهاي داراي سودخالص کمتر، ثروت و رفاه بیشتري را براي سهامداران خود خلق کرده است. براساس همین منطق شرکتهاي داراي سودخالص مثبت، موجب افزایش و شرکتهاي داري زیان، باعث کاهش ارزش - سهامداران - شرکت میشوند. البته همه این تحلیلها ممکن است اشتباه باشد. دربسیاري از تجزیه و تحلیلها با افزودن استهلاك به سودخالص، رقمی بهدست میآید که جریان نقد حاصل ازعملیات نامیده میشود. اما نکته مهم این است که بسیاري از افراد، با اینکه از این مسائل آگاهند، اما جریان وجوهنقد را بهجاي سودخالص درنظر میگیرند.
زمان اعلان سود براي استفادهکنندگان صورتهاي مالی مهم است. چون بهبود آن طی زمان میتواند مشکلات ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش دهد و همچنین موجب افزایش کارآیی بازارشود. شواهد نشان میدهد حسابداران و سیاستگذاران باید چارچوبی داشته باشند که موجب افزایش قابلیت اطمینان گزارشهاي حسابداري شود.
شناسایی انگیزههاي تأخیر اعلان سود توسط مدیران شرکتها میتواند زمینه را براي تصمیمگیري مناسبتر گروههاي مختلف استفادهکننده از اطلاعات حسابداري فراهم سازد.
تصویب و پرداخت سود نقدي به سهامداران توسط شرکت یکی از ابزارهایی است که مدیران اجرایی براي برقراري ارتباط با سهامداران از آن استفاده میکنند یعنی مدیران با اعلان سود نقدي سهام میتوانند علائم و سیگنالهاي تغییر در انتظاراتشان را از آینده شرکت نشان داده و یک اثر روانی مثبت به سهامداران وارد کنند. اگر سرمایهگذاران متوجه شوند که اعلان سود نقدي هرسهم موجب نوسان قیمت سهام میگردد یا به عبارتی با اعلان سود نقدي هرسهم، بازده غیرعادي بهوجود میآید آنگاه اعلان سود را بهعنوان شاخصی مناسب در ارزیابی ارزش سهام مدنظر قرار میدهند
مدیران بهعنوان مسئول تهیه صورتهاي مالی با وقوف کامل بر وضعیت مالی شرکت و با برخورداري از سطح آگاهی بیش تر نسبت به استفادهکنندگان صورتهاي مالی، بهطور بالقوه سعی دارند که تصویر واحد تجاري را مطلوب جلوه دهند. براي مثال ممکن است از طریق منظور نمودن هزینههاي یک دوره بهعنوان دارایی، باعث کاهش هزینهها و گزارش سود بیشتر در صورتهاي مالی شوند. هم چنین ممکن است داراییها و سرمایه واحد تجاري بیشتر از میزان واقعی گزارش گردد. نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاري بهتر از وضعیت واقعی بهنظر میرسد و انگیزه تزریق سرمایه و منابع مالی از طریق افراد برون سازمانی به شرکت افزایش مییابد
زمان انتشار صورتهاي مالی تأثیرات مهمی بر تصمیمات استفادهکنندگان دارد. هرگاه تأخیري نابجا در گزارش اطلاعات رخ دهد، اطلاعات ممکن است خصوصیت مربوط بودن خود را ازدست بدهند. ممکن است لازم شود که مدیریت نوعی موازنه بین مزایاي نسبی "گزارشگري به موقع" و "ارائه اطلاعات قابل اتکا" برقرار کند. براي ارائه به موقع بودن اطلاعات، اغلب ممکن است لازم شود قبل از مشخص شدن همهي جنبههاي یک معامله یا یک رویداد، اطلاعات موجود گزارش شود که این از قابلیت اتکاي آن میکاهد.
به عکس، هرگاه به منظور مشخص شدن همهي جنبههاي مزبور گزارشگري با تأخیر انجام گردد، اطلاعات ممکن است قابل اتکا شود، لیکن براي استفادهکنندگانی که باید طی این مدت تصمیمات خود را اتخاذ کنند بیفایده شود. براي نیل به موازنه بین خصوصیات مربوط بودن و قابل اتکا بودن، باتوجه به الزامات قانونی درمورد زمان ارائه اطلاعات، مهمترین موضوعی که باید مورد توجه قرارگیرد این است که چگونه به بهترین وجه به نیازهاي تصمیمگیري اقتصادي استفادهکنندگان پاسخ داده شود.
سودخالص، شاخص سودآوري واحدانتفاعی است . سود یا زیان خالص یک واحدانتفاعی درطول عمرآن واحد برابر با خالص ورود وجه نقد به واحد انتفاعی یا خالص خروج وجه نقد از آن واحد است. اما چون سود برمبناي حسابداري تعهدي اندازهگیري و گزارش میشود، بنابراین تساوي بین سودخالص و خالص گردش وجوه نقد ناشی از فعالیتهاي عملیاتی به ندرت تحقق مییابد.
با وجود، همبستگی بالاي بین سود حسابداري و جریانهاي نقدي، کیفیت بالاي سود را نشان میدهد. کیفیت سود واژهاي است که تحلیلگران مالی براي توصیف این ارتباط استفاده مینمایند. درتحقیقی که ثقفی- کردستانی - 1383 - انجام دادند به این نتیجه رسیدند که هرچه سود به جریانهاي نقدي نزدیکتر باشد، اقلام تعهدي آن کمتر و کیفیت سود بالاتر است.
لو و السون - 1982 - به بررسی تأثیر جریان نقدي بربازده-سود پرداختند و به این نتیجه رسیدند که جریان نقدي بر بازده-سود تأثیر میگذارد.
اطلاعات مربوط به سود شرکتها و جزئیات آن که از طریق حسابداري تعهدي ارائه میشود بهطور کلی، عملکرد شرکت را بهتر نشان میدهد تا اطلاعاتی که راجع به دریافتها و پرداختهاي نقدي جاري در دست است
بیور درسال 1980 در تحقیقی نشان داد که یک واکنش مهم در هفته اعلان سود سالانه، در قیمتها رخ میدهد. این تحقیق به بررسی تغییرات قیمت بدون توجه به جهت تغییر، تمرکز داشت. نتایج حاکی از این بود که تغییرات ناگهانی و بااهمیت قیمت بدون توجه به جهت آن به احتمال بیشتر درهفته اعلان سود رخ میدهد.
انگیزهي گزارش هرچه سریعتر اخبار خوب باتوجه به واکنش بازار اهمیت بیشتري دارد، باتوجه به بیمیلی مدیریت به انتشار زودتر اخبار بد این فرضیه مطرح میشود که کسانی که اخبار بد را دیرترمنتشر میکنند، درقبال این اخبار براي خود فرجه زمانی ایجاد مینمایند. دراین فرجه زمانی احتمال کاهش بار منفی اخبار بد و نیز افزایش آستانه پذیرش مخاطبان ازطریق دریافت اطلاعات مشابه ازسایر شرکتها وجود دارد.
