بخشی از مقاله
چکیده
درک عوامل مؤثر بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی مهم است، زیرا، به طور مستقیم بر به موقع بودن گزارشهای مالی به عنوان یکی از مهم ترین ویژگی های کیفی صورتهای مالی اثر می گذارد. ارائه دیرهنگام اطلاعات حسابداری، در تصمیم گیری های اقتصادی و مالی ارزش ندارد. در این پژوهش، ارتباط بین کیفیت حسابرسی - از طریق دو عامل:تغییر حسابرس و تخصص حسابرس در صنعت - با ارائه به موقع گزارش حسابرسی و صورت های مالی حسابرسی شده در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود. نمونه پژوهش شامل 101 شرکت بورسی در بازه زمانی 1394-1390 و روش مورد استفاده برای آزمون فرضیه ها رگرسیون داده های ترکیبی است و از نرم افزار× Evi ews بهره گرفته شده است . نتایج آزمون آماری فرضیه های پژوهش نشان می دهد که تغییر حسابرس تاثیر معکوس و معناداری بر روی ارائه به موقع گزارش حسابرسی و صورت های مالی حسابرسی شده داشته است. از این رو تغییر حسابرس موجب کاهش ارائه به موقع گزارش حسابرسی و صورت های مالی حسابرسی شده خواهد شد. همچنین، نتایج پژوهش نشان می دهد تخصص حسابرس تاثیر معکوس و معناداری بر روی ارائه به موقع گزارش حسابرسی داشته است. از این رو تخصص حسابرس موجب کاهش ارائه به موقع گزارش حسابرسی و صورت های مالی حسابرسی شده خواهد شد.
-1 مقدمه
صورتهای مالی حسابرسی شده یکی از منابع قابلاتکا اطلاعات برای استفادهکنندگان محسوب میشود. بهموقع بودن یکی از خصایص مربوط بودن اطلاعات و به معنای آن است که اطلاعات مالی زمانی در اختیار استفادهکنندگان قرار بگیرد که فرصت اتخاذ تصمیم، قضاوت و اقدام نسبت به موضوع موردنظر برای آنان وجود داشته باشد. بهعبارتدیگر، اطلاعات مالی باید پیش از سپری شدن زمانی که استفادهکنندگان میتوانند بر مبنای آن اطلاعات داوری و تصمیمگیری نمایند در اختیار آنان گذاشته شود.× درک عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی و ارائه بهموقع گزارش حسابرسی بسیار مهم است، زیرا بهطور مستقیم بر بهموقع بودن ارائه صورتهای مالی بهعنوان یکی از مهمترین ویژگیهای کیفی صورتهای مالی اثر میگذارد - کارسلا و کاپلان ، . - 1991 افزون بر این، بهموقع بودن گزارشهای مالی شرکتها عنصری ضروری برای بازار سرمایه با عملکرد خوب است - افیفی ، . - 2009 بر اساس قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران، شرکتهای پذیرفتهشده در بورس ملزم هستند صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده شرکت اصلی و تلفیقی گروه را حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی و حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی افشا کنند. بنابراین، هرچقدر زمان اعلام صورتهای مالی حسابرسی شده یا تأخیر حسابرسی کمتر باشد، ویژگی بهموقع بودن اطلاعات بهتر رعایت میگردد.×تخصص حسابرس در صنعت، تغییر حسابرس بهعنوان عوامل کلیدی در تهیه گزارشهای حسابرسی، موردتوجه استفادهکنندگان قرار میگیرد. ×
-2 پیشینه پژوهش
امروزه بهموقع بودن اطلاعات بهعنوان معیاری بسیار مهم از سوی مراجع حرفهای، مراجع قانونگذار، تجزیهوتحلیل کنندگان اطلاعات مالی، سرمایهگذاران، مدیران و جامعه علمی موردتوجه قرارگرفته است. درنهایت سرعت انتشار صورتهای مالی برای عموم توسط سرعت کار حسابرسی و ارائه گزارش حسابرسی تعیین میگردد - آبدین و زلوکی - 2012؟×درک عوامل مؤثر از جمله کیفیت حسابرسی بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی مهم است، زیرا، بهطور مستقیم بر بهموقع بودن گزارشهای مالی بهعنوان یکی از مهمترین ویژگیهای کیفی صورتهای مالی اثر میگذارد. علوی طبری و عارف منش - 1393 - به بررسی رابطه بین تخصص حسابرس در صنعت و تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی پرداختند. یافتههای آنان حاکی از آن بود که تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی، در شرکتهایی که بهوسیله حسابرس متخصص در صنعت حسابرسی شدهاند، کوتاهتر است . پورحیدری و همکاران - - 1394در تحقیقی به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر به موقع بودن گزارش حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج آنها نشان داد که بین تخصص حسابرس در صنعت و به موقع بودن گزارش حسابرس ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. و همچنین، بین اندازه حسابرسی و به موقع بودن گزارش حسابرس ارتباط معناداری وجود ندارد؟ × تورل و همکاران - 2016 - به بررسی رابطه بین پذیرش استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی و تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی پرداختند . نتایج پژوهش نشان داد که بین نوع گزارش حسابرس ، اندازه موسسه حسابرسی و تغییر حسابرس با تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد . ریهویل و همکاران - 2016 - در پژوهشی به بررسی دلایل تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی پرداختند و یافتههای آنان حاکی از آن بود که بین تخصص حسابرس در صنعت و تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی رابطه منفی و معناداری وجود دارد .
-3 روششناسی پژوهش
این پژوهش کاربردی است. طرح پژوهش آن از نوع شبه تجربی و با استفاده از رویکرد پس رویدادی - از طریق اطلاعات گذشته - انجامشده است. در این پژوهش برای جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز در بخش مبانی و پیشینه از روش کتابخانهای و مطالعات اسنادی استفاده شد که بر این اساس، مبانی نظری و ادبیات پژوهش از کتب و مجلات تخصصی لاتین و فارسی گردآوری گردید. دادههای میدانی موردنیاز شرکتهای منتخب با مراجعه بهصورت های مالی، یادداشتهای توضیحی شرکتهای منتخب پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، لوحهای فشرده آرشیو تصویری و آماری موجود در سامانه مدیریت پژوهش سازمان بورس اوراق بهادار تهران، و دیگر پایگاههای مرتبط و نیز از نرمافزار تدبیر پرداز و رهآورد نوین 3 استخراج گردید. دادههای گردآوریشده پس از حصول اطمینان از صحت و دقت آنها، جهت محاسبه هر یک از متغیرها به صفحه گسترده نرمافزار Excel منتقل شد و برای تجزیه وتحلیل آماده گردید.روش مورداستفاده برای آزمون فرضیهها رگرسیون دادههای ترکیبی بوده است. تجزیهوتحلیل نهایی دادهها نیز به کمک نرمافزار Evi ews انجام گردیده است . ×
-4 جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری - قلمرو تحقیق - این پژوهش از نظر مکانی را کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران ، از نظر زمانی طی دوره 5 ساله از سال 1390 الی 1394 و از نظرموضوعی تبیین ارتباط بین کیفیت حسابرسی با ارائه بموقع گزارش حسابرسی و صورت های مالی حسابرسی شده تشکیل داده است . × جامعه آماری این پژوهش را کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 5 ساله از سال 1390 الی 1394 تشکیل داده است و هیچگونه نمونهگیری انجام نشده است . بنابراین، تجزیهوتحلیل روی کل اجزای جامعه بوده است. اما برای انتخاب شرکتهای موردمطالعه پیشفرضهای زیر اعمال شده است : ×
. جزء شرکتهای سرمایهگذاری، هلدینگ، بانک و لیزینگ نبوده اند.
. پایان سال مالی شرکت 29 اسفند هرسال بوده است . ×
. در دوره زمانی موردنظر تغییر سال مالی نداده اند. ×
. در دوره بعد از سال 1387 حداکثر دوره تصدی حسابرس 4 سال بوده است . ×
