بخشی از مقاله
خلاصه
صورتهای مالی حسابرسی شده عمدتا به عنوان یکی از منابع قابل اعتماد اطلاعات برای استفاده کنندگان محسوب می شود. زمانی اطلاعات می تواند توسط استفاده کنندگان مورد استفاده قرار گیرد که دارای یکسری ویژگی های کیفی باشد. یکی از این ویژگی ها، همان ویژگی موقع بودن اطلاعات می باشد. درنتیجه مدیران شرکت ها برای نشان دادن یک عملکرد مطلوب از خود به شدت بر نوع گزارش حسابرسی تمرکز دارند. در این پژوهش با استفاده از داده های تاریخی سالهای 1389تا1392 مربوط به 49 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه تغییر گزارش حسابرس به سمت مقبول و امتیاز به موقع بودن افشای شرکتی بررسی شده است.تحقیق از نوع کاربردی و در زمره تحقیقات توصیفی قرار دارد. روش تحقیق تحلیل ثانویه بوده و گردآوری اطلاعات به صورت میدانی با ابزارفیش برداری از آرشیو بورس می باشد. برای بررسی نرمالیتی از آماره آزمون کلموگروف اسمیرنف و برای آزمون فرضیههای تحقیق، ازمدل رگرسیون وآزمون مقایسهtزوجی استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد بین تغییر اظهار نظر گزارش حسابرس و امتیاز به موقع بودن شرکت رابطه مثبت معنی داری وجود دارد.
واژگان کلیدی:تغییر گزارش حسابرس، اظهارنظرمقبول، امتیاز به موقع بودن، بورس اوراق بهادار
-1مقدمه
تصمیمگیریهای اقتصادی نیازمند اطلاعاتی است که بتوان با کمک آنها منابع موجود و دردسترس را به گونهای مطلوب تخصیص داد . یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر بدرستی فراهم و پردازش نشود، تأثیرات منفی برای فرد تصمیمگیرنده درپی خواهد داشت.[19]هدف صورتهای مالی ارائه اطلاعات مفید دربارهی واحد اقتصادی برای تصمیم گیری است. صورتهای مالی برای مفید بودن در تصمیمگیری، باید مربوط، قابل اتکا و قابل مقایسه باشند. به موقع بودن1صورتهای مالی یکی ازمشخصههای اصلی مربوط بودن2است.
صرف نظرازاینکه آیا کسی به موقع بودن را به عنوان هدف حسابداری یا یکی از ویژگیهای مفید بودن اطلاعات حسابداری برمیگزیند یا خیر؟، واضح است که هم مقررات افشا و هم بخش وسیعی از ادبیات حسابداری این قضیه را پذیرفتهاند که به موقع بودن یک شرط ضروری برای متقاعد شدن در رابطه با مفید بودن صورتهای مالی است.[2]تحقیقات مالی که درحوزه بورس و گزارشگری شرکتها انجام شده اند، بیشتر بر ماهیت اطلاعات و رابطه آن با بازده قیمت سهام، حجم سهام و نقش آنها در تعیین قیمت سهام تاکید کردهاند؛و به زمان ارائه این اطلاعات توجه چندانی نشدهاست. همچنین اگرچه ارتباط بین زمان افشای صورتهای مالی و عملکرد شرکت و همچنین عکسل العمل بازار در مقابل این ارتباط از دههی1970 آزمون شده است اما نتایج کافی برای بازارهای درحال توسعه در دسترس نیست.[8]
مجموعه صورتهای مالی عمده ترین وسیله ارائه اطلاعات به خارج از واحدهای اقتصادی است. اطلاعات ارائه شده در این صورتها در صورتی برای استفاده کنندگان مفید و سودمند است که شفاف باشند. در این راستا گزارش ها و صورتهای مالی، یکی از مهمترین اجزا سیستم اطلاعات مدیریت است، وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل محاسبه یکی از ارکان اصلی پاسخگویی مدیران اجرایی و از نیازهای اصلی تصمیم گیرندگان اصلی است. اگر چه اطلاعات از منابع مختلف قابل استخراج است اما در حال حاضر صورتهای مالی، هسته اصلی منابع اطلاعات مالی را تشکیل می دهند، بنابراین باید از کیفیت مطلوبی برخوردار باشند.
اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی نسبت به مطلوبیت صورتهای مالی در چارچوب استاندارد های حسابداری منجر به افزایش کیفیت اطلاعات می گردد. منظور از شفافیت، افشای عمومی اطلاعات موثق و به موقع است که استفاده کنندگان را قادر میسازد تا از عملکرد و وضعیت مالی و روشهای مدیریت، ارزیابی صحیحی به عمل آورند. برای نیل به شفافیت، لازم است شرکت افشاهای به موقع، صحیح، مرتبط و کافی از اطلاعات کمی و کیفی را ارائه نماید به نحوی که استفاده کنندگان، توان انجام یک ارزیابی مناسب در مورد فعالیتها و وضعیت ریسک آن شرکت را بیابند.[10]
-2اهمیت موضوع و پرسش های پژوهش
آنچه در بازارهای سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد این است که بسیاری از افرادی که اقدام به سرمایه گذاری می کنند، مردم عادی هستند که تنها راه دسترسی آن ها به اطلاعات مهم شرکتها، اطلاعیه هایی می باشد که از جانب شرکتها در قالب گزارشهای حسابداری و صورتهای مالی منتشر می شود با توجه به اینکه در بند اول مفاهیم نظری و گزارشگری مالی استاندارد حسابداری ایران، هدف اصلی از ارائه اطلاعات حسابداری کمک به تصمیمگیریهای اقتصادی افراد است و با توجه به اهمیت پاسخگویی شرکتها در قبال ذینفعان، حسابرسی از این منظر می تواند گویای اهمیت این امر باشد. یکی از مهمترین عوامل اندازه گیری موفقیت شرکت و ارزیابی آن، میزان شفافیت صورتهای مالی آن است. از طرف دیگر هرچه اطلاعات مقبول، مردم عادی اطلاعات بهتر در دست داشته بهتر می توانند تصمیم گیری و سرمایه گذاری کنند.
لذا بررسی نقش گزارش حسابرسی بر به موقع بودن افشای شرکتی شرکت نشان دهنده اهمیت این موضوع بر فرآیند اداری شرکت ها می باشد. با تحقیق حاضر قصد آن دارد که این اهمیت را به صورت برجسته تری واکاوی نماید. با توجه به مطالب مطرح شده، به طور کلی دو نهاد مستقل نظارتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران وجود دارد که کار بررسی و نظارت عملکرد شرکتهای مذکور را بر عهده دارند که این دو نهاد، حسابرس مستقل - موسسات حسابرسی - و سازمان بورس اوراق بهادار می باشد .حسابرسان مستقل نتیجه بررسی هایشان را در قالب گزارش حسابرسی و سازمان بورس اوراق بهادار یکی از عملکردهای شرکت ها را از نظر وضعیت اطلاع رسانی شرکتها محاسبه و به صورت اطلاعیه هایی - دوره ای و مقطعی - به سهامداران ارائه می نماید. بنابراین :
پرسشی که از این تحقیق متصور است عبارت است از:
-آیا تغییراتی در کیفیت افشاء شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با اخذ گزارش مقبول حسابرسی ایجاد می شود ؟
-آیا اظهار نظر گزارش حسابرسی شرکت ها زمانی که از مشروط به سمت مقبول تغییر میکند، امتیاز به موقع بودن شرکت نیز بهبود میابد؟ جهت آن چگونه است؟
-آیا میان موسسات حسابرسی با درجه 1 نسبت به دیگر موسسات حسابرسی، تفاوتی در جهت ارسال به موقع تر اطلاعات به سازمان بورس اواق بهادار تهران احساس می شود؟
-تعیین پاسخ به این پرسش که آیا نیاز به الزامات خاصی جهت نظارت بر محاسبه چگونگی تعیین امتیاز به موقع بودن افشای شرکتی توسط سازمان بورس هست؟
