بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر کیفیت حسابرس بر بموقع بودن و قابلیت اتکای صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. جامعه آماری این پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. دادههای مورد مطالعه این پژوهش سالهای 1390 الی 1394 شامل 93 شرکت بوده که و به کمک نرم افزارهای ٍٍSPSS و َEvi ews تحلیل گردیده اند.
روش پژوهش از نوع همبستگی و علی پسرویدادی و روش آزمون فرضیهها، رگرسیون لجستیک و خطی چندمتغیره است. پس از تحلیل دادهها آشکار گردید تخصص حسابرس در صنعت و اندازه موسسه حسابرسی بر به موقع بودن اطلاعات مالی تأثیر مثبت دارد و تصدی حسابرس بر به موقع بودن اطلاعات مالی تأثیر منفی دارد. تخصص حسابرس در صنعت و اندازه موسسه حسابرسی بر به قابلیت اتکای اطلاعات مالی تأثیر مثبت دارد. همچنین، تصدی حسابرس بر به قابلیت اتکای اطلاعات مالی تأثیر منفی دارد.
.1مقدمه
یک مؤسسه حسابرسی مستقل و با مهارت، قادر به شناخت ارائه نادرست، اقلام صورت های مالی مورد رسیدگی بوده و میتواند نسبت به ارائه صحیح آن بر صاحبکار خود تأثیرگذار باشد تا در نتیجه آن اطلاعات مالی با قابل اتکایی گزارش شود. رسیدن به این هدف مطلوب به خصوصیات مؤسسات حسابرسی کاملاً وابسته است و این خصوصیات مؤسسات حسابرسی میتواند به شکل مثبت یا منفی با کیفیت حسابرسی در ارتباط باشد تیت من و ترومن - 1989 - 1 حسابرس با کیفیتتر صحت اطلاعات ارائه شده را بهبود میبخشد و به سرمایه گذاران اجازه میدهد برآورد دقیقتری از ارزش شرکت بدست آورند
هدف کلی حسابرسان حفاظت از منافع سهامداران در مقابل تحریفات و اشتباهات با اهمیت موجود در صورت های مالی است. حسابرسان به منظور حفظ اعتبار حرفه، شهرت حرفهای خود و اجتناب از دعاوی قضایی علیه خود به دنبال افزایش کیفیت حسابرسی هستند - تندلو و ون استرایلن، .2 - 2008 نقش اصلی حسابرسی، نقش اعتباردهی است و هر چه کیفیت حسابرسی بالاتر باشد، قابلیت اتکای صورتهای مالی افزایش می یابد. اندازه حسابرس از جمله عواملی است که موجب شناخت بهتر حسابرس از محیط صاحبکار، نوع فعالیت صاحبکار و کنترلهای داخلی لازمه فعالیت صاحبکار میشود. لذا استنباط میشود که هر چه اندازه حسابرس بیشتر باشد، کیفیت حسابرسی افزایش مییابد
از دیدگاه حسابرسان، اندازه مؤسسه حسابرسی یکی از ویژگیهایی است که بر کیفیت حسابرسی اثر دارد. مؤسسات حسابرسی بزرگتر، خدمات حسابرسی با کیفیت بالاتر ارائه میکنند، زیرا علاقمند هستند که شهرت بهتری در بازار کار به دست آورند و به دلیل اینکه تعداد مشتریان آنان زیاد است، نگران از دست دادن مشتریان خود نیستند. تصور بر این است که چنین مؤسساتی به دلیل دسترسی به منابع و امکانات بیشتر برای آموزش حسابرسان خود و انجام آزمونهای مختلف، خدمات حسابرسی را با کیفیت بالاتری ارائه میکنند
تحقیقات اخیر بیانگر این است که بین نوع صنعت مورد تخصص حسابرس و کیفیت گزارش حسابرسی رابطه مثبتی وجود دارد. به بیان دیگر، حسابرسانی که در صنعت مورد نظر تخصص دارند به دلیل داشتن توانایی بیشتر در شناسایی و برخورد با مشکلات ویژه آن صنعت میتوانند حسابرسی را با کیفیت بالاتری انجام دهند. افزون بر این، هر قدر مؤسسه حسابرسی تجربه بیشتری در صنعت خاصی کسب کند، به دلیل ایجاد شهرت مثبت، علاقه بیشتری به ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت برتر پیدا می کند
استقلال، اساس و روح حسابرسی است و حسابرسی، بدون استقلال هیچ ارزشی ندارد. اعتماد مردم و بازار سرمایه به حسابرس به واسطه استقلال وی است، لذا عوامل تهدید کننده استقلال باید همواره مورد بررسی قرار گیرند. در این خصوص یکی از زمینههایی که طی چند دهه اخیر همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته، مدت تصدی حسابرس است
دوره تصدی حسابرس موجب میشود تا حسابرس به مرور دانش خاص بیشتری را کسب کند، که این موضوع باعث افزایش صلاحیت حرفه ای حسابرس و افزایش کیفیت حسابرسی میشود
پژوهش حاضر بدنبال پاسخگویی به این سؤال است که: کیفیت حسابرس بر بموقع بودن و قابلیت اتکای صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تأثیری دارد؟
2 پیشینه پژوهش
چمبرز و پاین - 2007 - 1 در پژوهشی با عنوان کیفیت حسابرسی و اقلام تعهدی غیرعادی به این نتیجه رسیدند، مقدار بازده عملیاتی مربوط به اقلام تعهدی غیرعادی با کیفیت حسابرسی رابطه منفی دارد. مؤسسههای حسابرسی در فرایند گزارشگری مالی نقش کلیدی ایفا میکنند
کام - 2009 - در تحقیقی ارتباط شرکت ها با فرصت های سرمایه گذاری بالا را با کیفیت حسابرسی بالا و این مهم را مورد بررسی قرار داد که آیا این ارتباط منتج به احتمال پایینی برای مدیریت سود می شود. شرکتی با فرصت سرمایه گذاری بالا می تواند متقاضی کیفیت بالای حسابرسی برای جلوگیری از مدیریت سود باشد، از طرفی حسابرسان موسسه بزرگ به دلیل بالا بودن خطر از دست دادن استقلال حسابرسی، کیفیت حسابرسی بالایی را ایجاد خواهند کرد که محدود کننده ای برای مدیریت سود شرکت هایی است، که فرصت های سرمایه گذاری بالایی دارند.
نتایج تحقیق به شرح زیر بدست آمده است: اول اینکه شرکت ها با فرصت سرمایه گذاری بالا انگیزه زیادی به استفاده از حسابرسی موسسات پنج بزرگ نسبت به شرکت های با فرصت سرمایه گذاری پایین دارند و دوم اینکه شرکتها با فرصت سرمایه گذاری بالا، تمایل زیادی برای ارائه اقلام تعهدی اختیاری دارند، این رابطه وقتی پایین است که حسابرسان آنها یکی از پنج موسسه بزرگ باشد
جف و همکاران - 2010 - 3 کیفیت حسابرسی موسسه بزرگ حسابرسی و موسسات حسابرسی درجه دو را برای دوره 2003-2006 مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحقیق آنها نشان می دهد سطح اقلام تعهدی غیرعادی صاحبکارانی که توسط چهار موسسه بزرگ حسابرسی شده اند با صاحبکارانی مشابه است که توسط حسابرسان درجه دو حسابرسی شده اند
اکتَس و کرگین - 2011 - در مقالهای با عنوان به موقع بودن گزار شگری و کیفیت اطلاعات مالی " به بررسی اثر صنعت شرکت های از نوع مالی یا غیرمالی - نوع گزارشگری - شرکت های از نوع تلفیقی و غیرتلفیقی - و سود - مثبت یا منفی - بر زمان ارائه گزارشات مالی سالانه شرکت های ثبت شده در بورس استانبول پرداختند آن ها دریافتند شرکتهای غیرمالی و تلفیقی نسبتهای به مالی و غیر تلفیقی صورت های مالی خود را دیرتر ارائه میدهند و شرکتهای با سود مثبت، صورتهای مالی خود را زودتر ارائه میدهند
آی یوها - 2012 - در مقاله ای با عنوان ویژگیهای شرکت و به موقع بودن گزارشگری مالی در نیجریه 61 طی سال شرکتهای 1999-2008 را برر سی کرد. نتیجه پژوهش او نشان داد عمر شرکت بر به موقع بودن گزارشگری مالی در نیجریه تأثیرگذار است. از طرفی قوتنین برای تضمین کیفیت گزارشات مالی به موقع در نیجریه کافی نیستند و تاخیر زمانی گزارشگری می تواند با وجود و اجرای محکم قوانین و مقررات تنظیمی کاهش یابد
هیریچی و همکاران - 2015 - 6 در مقالهای افشای به موقع تجدید ارائه صورت های مالی و قابلیت اتکای گزارشگری مالی - اعتبار گزارشگری مالی - را بررسی کردند.
