دانلود مقاله بررسی تاثیر استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی های کیفی اطلاعات صورتهای مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بخشی از مقاله

بررسی تاثیر استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی های کیفی اطلاعات صورتهای مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده:
امروزه توسعه اقتصادی بر پایه دسترسی به منابع مالی برای سرمایه گذاری استوار می باشد. این در حالیست که تصمیم گروههای مختلف در خصوص سرمایه گذاری به نوبه خود به وجود یک سیستم اطلاعاتی مناسب بستگی دارد. استاندارد هاي حسابداري ايران كمك شاياني در افشای اطلاعات براي تصمیم گیریهای صحیح و آگاهانه گروههای مختلف بخصوص سرمایه گذاران دارند. به هر حال، اطلاعاتی که برای سرمایه گذاران و سایرین با اهمیت است، باید به نحو مطلوب ارائه گردد تا در تصمیم گیری آنان مفید واقع شود. فرضیه این تحقیق به صورت زیر می باشد: استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات در صورتهاي مالي شرکت های بورسي تاثیر دارند .
دراین تحقیق حسابرسان معتمد سازمان بورس اوراق بهادارواساتید هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه پنج در جامعه آماری لحاظ شدند وتاثیر استانداردهاي حسابداري ايران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات درصورتهای مالی شرکتهای بورسی تهران در قالب پرسشنامه ای مورد سوال وبررسی قرار گرفت ودراین تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده (SRS)استفاده گردید .روشهای آماری که روی این پرسشنامه انجام داده شد، آمار استنباطی بوده است که از آزمونهای کلموگروف –اسمیرنوف وآزمون تی –استودنت تک نمونه ای استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش درراستای فرضیه های مطرح شده به این شرح بودند که استانداردهاي حسابداري ايران بر ویژگی مربوط بودن ٬قابلیت مقایسه و قابل فهم بودن اطلاعات در صورتهای مالی تاثیر بالا و بر ویژگی قابلیت اعتماد تاثیر پائینی دارند.جهت بررسی میزان تاثیر استانداردهاي حسابداري ايران بر هر یک از ویژگی های کیفی از آزمون آنالیز واریانس برروی چهار شاخص مربوط بودن ٬قابلیت مقایسه ٬ قابلیت اعتماد و قابل فهم بودن اطلاعات استفاده گردید . بدین منظور با استفاده از آزمون مقایسه ای دوتایی میانگین ها دسته های دوتایی با یکدیگر مقایسه شد و رتبه اول این تاثیر گذاری را ویژگی مربوط بودن بدست آورد .

واژگان کلیدی
استاندارد هاي حسابداري، صورتهای مالی، ويژگيهاي كيفي.

1- مقدمه:
امروزه توسعه اقتصادي بر پايه دسترسي به منابع مالي براي سرمايه‌گذاري استوار مي‌باشد. اين در حاليست كه تصميم سرمايه‌گذاران در خصوص سرمايه‌گذاري، به نوبه خود به وجود يك سيستم اطلاعاتي مناسب بستگي دارد.
حسابداري يك سيستم اطلاعاتي است. اين سيستم اطلاعاتي به عنوان زير مجموعه سيستم‌هاي اطلاعاتي مديريت، وظيفه پردازش داده‌هاي مالي را برعهده دارد. اگرچه استفاده‌كننده بخش عمده‌اي از محصولات اين سيستم اطلاعاتي، مديريت يك واحد اقتصادي است، اما مديريت بنا به وظايف و مسئوليت‌هايي كه در قبال گروه‌هاي مختلف استفاده‌كنندگان مالي واحدهاي اقتصادي دارد، اطلاعات مختلفي را در اختيار استفاده‌كنندگان خارج از واحدهاي اقتصادي قرار مي‌دهد. گزارش‌هاي مالي سالانه از مهمترين محصول سيستم‌هاي اطلاعاتي حسابداري است كه براي گروه‌هاي مختلفي از استفاده‌كنندگان خارجي اطلاعات مالي، در چهارچوب مشخصي ارائه مي‌شود.
ازآنـجاييكه سرمايه گذاران و اعتباردهندگان دو گروه اصلي بـرون سـازماني اطـلاعات مالي بشمار مي روند و فراهم كردن اطلاعات مربـوط بـراي اين دو گـروه يكي از رسالت هاي اصـلي مديريت و سيستم هاي حسـابداري مي باشد لذا تصميمات سرمايه گذاران واعتبار دهندگان و استفاده آنها از اطلاعات داراي گستردگي بسيار بيشتري نسبت به ساير گروههاي خارجي ميباشد و به همين دليل تصـميمات آنها داراي تاثيرات عمده اي در تخصيص منابع اقتصادي يك كشور است و توجه ويژه به نوع نيازهاي اطلاعاتي اين افراد ضرورت دارد. بـنابـراين گــزارشگـري مـالي بايد طبق استانداردهاي حسابداري ايران اطـلاعـاتي فـراهـم سـازد كـه بـراي سرمايه گذاران و اعتبار دهندگان بالفعل و بالقوه وساير استفاده كنندگان در تصميم گيريهاي سرمايه گذاري واعطاي اعتبار وساير تصميمات مشابه مفيد واقع شود.
لذا استانداردهاي حسابداري در اين راستا خـواسـتار تهيه و تنظيم صورتهاي مالي به گونه اي است كه از يك طرف امـكان اتــخـاذ تـصميمات آگــاهـانه با رعايت ويژگيهاي كيفي اطلاعات حسابداري بـراي استفاده كنندگان را فراهم نموده و ازطرف ديگر باعث گمراهي آنان نشود . ويژگيهاي كيفي در اين راستا به شرح ذيل مي باشند:
دو ویژگی که باعث سودمندی محتواي اطلاعات حسابداری می شوند عبارتنداز مربوط بودن و قابل اتکاء (اعتماد) بودن این دو ویژگی را کیفیات اولیه می نامند.

2-بیان مسئله:
بر اساس نظر هيات استانداردهاي حسابداري مالي تصميمات سرمايه گذاران واعتبار دهندگان و استفاده آنها از اطلاعات داراي گستردگي بسيار بيشتري نسبت به ساير گروههاي خارجي مي باشد و به همين دليل تصـميمات آنها داراي تاثيرات عمده اي در تخصيص منابع اقتصادي يك كشور است. ازآنـجاييكه سرمايه گذاران و اعتباردهندگان دو گروه اصلي بـرون سـازماني اطـلاعات مالي بشمار مي روند و فراهم كردن اطلاعات مربـوط بـراي اين دو گـروه يكي از رسالت هاي اصـلي مديريت و سيستم هاي حسـابداري مي باشد لذا توجه ويژه به نوع نيازهاي اطلاعاتي در چارچوب ويژگيهاي كيفي اطلاعات براي اين افراد ضرورت دارد. باتوجه به اينكه استفاده كنندگان مزبور گزارشـهاي مالي را به عنوان يكي از منابع اصلي اطلاعات مالي در مورد واحـدهاي اقـتصـادي مـلاك تـصميم گـيري قــرار مـي دهـند بـنابـراين گــزارشگـري مـالي بر اسـاس نـظرهيات استانداردهاي حسابداري مالي بايد اطـلاعـاتي فـراهـم سـازد كـه بـراي سرمايه گذاران و اعتبار دهندگان بالفعل و بالقوه وساير استفاده كنندگان در تصميم گيريهاي سرمايه گذاري واعطاي اعتبار وساير تصميمات مشابه مفيد واقع شود.( هيات استانداردهاي حسابداري مالي ٬1978٬ص 30)
لذا استانداردهاي حسابداري در اين راستا خـواسـتار تهيه و تنظيم صورتهاي مالي به گونه اي است كه از يك طرف امـكان اتــخـاذ تـصميمات آگــاهـانه با رعايت ويژگيهاي كيفي اطلاعات حسابداري بـراي استفاده كنندگان را فراهم نموده و ازطرف ديگر باعث گمراهي آنان نشود . ويژگيهاي كيفي در اين راستا به شرح ذيل مي باشند:
دو ویژگی که باعث سودمندی محتواي اطلاعات حسابداری می شوند عبارتنداز مربوط بودن و قابل اتکاء (اعتماد) بودن این دو ویژگی را کیفیات اولیه می نامند.
مربوط بودن به این معناست که اطلاعات توان ایجاد تفاوت در تصمیم را داشته باشد از طـرفی اطـلاعات حـسابداری جهـت قابـل اتکاء (اعتماد) بودن باید عاری از خطا و سوگیری بوده و در ارائه ی آنچه ادعای ارائه آن را دارد صادق باشد.
دو ضابطه ای که برای سودمندي ارائه اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند و ما از آنها با عنوان ویژگیهای ثانویه یاد می کنیم عبارتند از :
1 – قابل مقایسه بودن استفاده کنندگان را به مقایسه چند شرکت با یکدیگر قادر می سازد.
2 – قابل فهم بودن اطلاعاتي كه‌ به‌ آساني‌ براي‌ استفاده‌كنندگان‌ قابل‌ درك‌ باشد.
در اين تحقیق تلاش شده تا پاسخی صحیح و منطقی به سوالات ذیل داده شود:
آیا استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی کیفی مربوط بودن در صورتهای مالی تاثیر دارند؟
آیا استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی کیفی قابلیت مقایسه در صورتهای مالی تاثیر دارند؟
آیا استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی کیفی قابلیت اعتماد در صورتهای مالی تاثیر دارند؟
آیا استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی کیفی قابل فهم بودن در صورتهای مالی تاثیر دارند؟
و نهایتاً به بررسی تاثیر استانداردهای حسابداری ایران بر ویژگی های کیفی اطلاعات در صورتهای مالی خواهیم پرداخت.

3- چارچوب نظري تحقيق
امروزه توسعه اقتصادي بر پايه دسترسي به منابع مالي براي سرمايه گذاري استوار است و سـرمايـه گـذاري شـركتها به نوبه خود به وجود گزارشگري مالي مناسب در شركت بستگي دارد. زيرا سرمايه گذاران زماني در يك واحد اقتصادي سرمايه گذاري مي كنند كه درباره آن اطلاعات كافي داشته باشند و اين اطلاعات توسط گزارشگري مالي تهيه مـي گردد . گـزارشـگـري مـالي تخصيص منابع سرمايه دريك شركت تجار ي و قابليت سوددهي آن را افشاء مي كند و هـمــچنـين استانداردهاي حسابداري در اين راستا خـواسـتار تهيه و تنظيم صورتهاي مالي به گونه اي است كه از يك طرف امـكان اتــخـاذ تـصميمات آگــاهـانه با رعايت ويژگيهاي كيفي اطلاعات حسابداري بـراي استفاده كنندگان را فراهم نموده و ازطرف ديگر باعث گمراهي آنان نشود . ويژگيهاي كيفي در اين راستا به شرح ذيل مي باشند:
دو ویژگی که باعث سودمندی محتواي اطلاعات حسابداری می شوند عبارتنداز مربوط بودن و قابل اتکاء (اعتماد) بودن این دو ویژگی را کیفیات اولیه می نامند.
مربوط بودن به این معناست که اطلاعات توان ایجاد تفاوت در تصمیم را داشته باشد از طـرفی اطـلاعات حـسابداری جهـت قابـل اتکاء (اعتماد) بودن باید عاری از خطا و سوگیری بوده و در ارائه ی آنچه ادعای ارائه آن را دارد صادق باشد.
دو ضابطه ای که برای سودمندي ارائه اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند و ما از آنها با عنوان ویژگیهای ثانویه یاد می کنیم عبارتند از :
1 – قابل مقایسه بودن استفاده کنندگان را به مقایسه چند شرکت با یکدیگر قادر می سازد.
2 – قابل فهم بودن اطلاعاتي كه‌ به‌ آساني‌ براي‌ استفاده‌كنندگان‌ قابل‌ درك‌ باشد.
بـا تـوجه به حساسيت موضوع ارائه اطلاعات در صورتهاي مالي براي استفاده كنندگان اعم از درون سـازماني و بـرون سـازماني ، دراين تحــقيق به بررسي مي پردازيم كه آيا استـانداردهـاي حســابداري ايـران ( متـغیر مسـتقــل) بـر مــيزان رعايـت ويــژگـيهاي كيـفي اطلاعات در صورتهـاي مــالي (متغیر وابسته) تاثير مي گذ ارد؟

4- اهميت و ضرورت تحقيق
از آنجاييكه سهامداران، سرمايه‌گذاران، اعتبار دهندگان و ساير استفاده‌كنندگان از صورت‌هاي مالي براي مقاصد تصميم‌گيري از اطلاعات دروني شركت آگاهي كافي ندارند و همچنين همواره به دنبال كسب اطلاعاتي براي ارزيابي عملكرد و ريسك‌سنجي شركتهاي مورد نظر خود مي‌باشند تا بتوانند در آنها سرمايه‌گذاري كنند، لذا هر ساله شركتها يك سري از اطلاعات مالي و غير مالي خود را در قالب گزارشات مالي افشاء مي‌نمايند كه اين افشا باعث آگاهي سهامدارن از وضعيت مالي و نتايج عملكرد و قدرت انعطا ف‌پذيري مالي شركت در هر دوره مي‌شود.
بنابراين نتايج حاصل از اين پژوهش مي‌تواند مورد استفاده گزارشگران مالي ودست‌ اندر كاران براي آگاهي بيشتر از اهميت استاندارد هاي حسابداري و بررسي تأثير اين استانداردها بر ميزان ويژگيهاي كيفي اطلاعات قرار گيرد تا نسبت به بازنگري در نحوه اطلاع رساني و همچنين اطلاع از شيوه‌هاي تصميم‌گيري از طريق آموزش‌هاي مقتضي اقدام كنند.
كليه ذينفعان به‌خصوص سرمايه‌گذاران بالفعل و بالقوه و مديران شركتها مي‌توانند در اخذ تصميمات مناسب سرمايه‌گذاري از اين نتايج بهره گيرند. اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌ها نيز مي‌توانند از نتايج پژوهش در انجام پژوهش‌هاي آتي سود برند.

5-اهداف تحقيق
هدف اصلي در اين تحقيق بررسي تأثير استـانداردهـاي حســابداري ايـران بر مــيزان رعايـت ويــژگـيهاي كيـفي اطلاعات در صورتهـاي مــالي است و همچنين سعي در ارائه يك الگو براي اتخاذ تصميمات عقلايي توسط استفاده‌كنندگان از گزارشهاي مالي شركت‌هاي عضو بورس اوراق بهادار مي باشد.

6-فرضيه‌هاي تحقيق
اين تحقيق درصدد روشن ساختن اين نكته است كه آيا بين استـانداردهـاي حســابداري ايـران و ويــژگـيهاي كيـفي اطلاعات در صورتهـاي مــالي رابطه معني‌دار وجود دارد.
1- فرضیه اصلی :
استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات در صورتهاي مالي شرکت های بورسي تاثیر دارند .
2- فرضیه های فرعی :
الف) استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ویژگی «مربوط بودن» در صورتهاي مالي تاثير دارند.
ب) استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ویژگی«قابلیت مقایسه» در صورتهاي مالي تاثير دارند.
ج) استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ویژگی« قابلیت اعتماد» در صورتهاي مالي تاثير دارند.
د) استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ویژگی« قابل فهم بودن» در صورتهاي مالي تاثير دارند.

7-قلمرو تحقیق
در این تحقیق حسابرسان معتمد سازمان بورس اوراق بهادار و اساتید و هیئت علمی دانشگاه های دولتي وآزاد در جامعه آماری لحاظ خواهند شد و در راستاي موضوع تحقيق در قالب پرسشنامه ای مورد سؤال و بررسی قرار خواهند گرفت .
این تحقیق از نظر زمانی از نوع تحقیقات مقطعی است ، چرا که در یک محدوده زمانی صورت گرفته و واقعیت را در یک برهه زمانی کنکاش می کند .

8-تعریف واژه ها و اصطلاحات:
استانداردهای حسابداری: استانداردهای حسابداری بر مبنای مفاهیم نظری گزارشگری مالی تدوین گردیده است. مفاهیم نظری مزبور توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری با هدف تدوین استانداردهای حسابداری هماهنگ تهیه شده است.
صورتهای مالی: هدف صورتهای مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه بندی شده در مورد وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری است تا توسط طیف وسیعی از استفاده کنندگان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. صورتهای مالی اساسی عبارتند از:
الف. ترازنامه: ترازنامه ساختار منابع واحد تجاری( طبقات عمده دارائیها و مبالغ آنها) و ساختار مالی آن( طبقات عمده بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه و مبالغ آنها) را نشان می دهد.
ب. صورت سود و زیان: صورت سود و زیان با انعکاس درآمدها و هزینه های تحقق یافته که در یک دوره مالی شناسائی شده است، سود یا زیان دوره مربوطه را گزارش می کند.
ج. صورت سود و زیان جامع: صورت سود و زیان جامع در بر گیرنده کلیه درآمدها و هزینه های شناسائی شده ، اعم از تحقق یافته و تحقق نیافته است.
د. صورت جریان وجوه نقد: صورت جریان وجوه نقد به همراه یادداشتهای توضیحی مربوط ، منعکس کننده جریان های ورودی و خروجی نقدی واحد تجاری طی دوره است و جریانهای ناشی از عملیات را از جریان های ناشی از سایر فعالیتها تفکیک می کند.
- ویژگی های کیفی : به خصوصیاتی اطلاق می شود که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی برای استفاده کنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود.
- مربوط بودن: اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته، حال یا آینده یا تائید یا تصحیح ارزیابیهای گذشته آنها موثر واقع شود.
- قابل مقایسه بودن: استفاده کنندگان صورتهای مالی باید بتوانند صورتهای مالی واحد تجاری را طی زمان جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مقایسه نمایند. استفاده کنندگان همچنین باید بتوانند صورتهای مالی واحدهای تجاری مختلف را مقایسه کنند تا وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی آنها را نسبت به یکدیگر بسنجند. بدین ترتیب ضرورت دارد اثرات معاملات و سایر رویدادهای مشابه در داخل واحد تجاری در طول زمان برای آن واحد تجاری با ثبات رویه اندازه گیری و ارائه شود و بین واحدهای تجاری مختلف نیز هماهنگی رویه در باب اندازه گیری و ارائه موضوعات مشابه رعایت گردد.
- قابل اتکا بودن: برای اینکه اطلاعات مفید باشد باید قابل اتکا باشد. اطلاعاتی قابل اتکاست که عاری از اشتباه و تمایلات جانبدارانه با اهمیت باشد و به طور صادقانه معرف آن چیزی باشد که مدعی بیان آن است یا به گونه ای معقول انتظار می رود بیان کند.
- قابل فهم بودن: یک خصوصیت کیفی مهم اطلاعات مندرج در صورتهای مالی این است که به آسانی برای استفاده کنندگان قابل درک باشد.

9-روش تجزیه و تحلیل داده ها
به طور كلي رويه ارزيابي و تجزيه و تحليل داده‌هاي اين تحقيق شامل چند گام مي‌باشد كه در شكل 1 ـ 3 نشان داده شده است.
در گام اول مهم‌ترين معيارها و شاخص‌هاي ارزيابي كيفيت آموزش شناسايي شده‌اند.
در گام دوم پس از شناسايي معيارها و شاخص‌ها، درجه اهميت هر يك از آنها (اوزان آنها) به كمك تكنيك AHP يا فرايند تحليل سلسله مراتبي محاسبه شده‌اند اين كار به كمك متخصصان آموزش و اساتيد و مدرسان انجام پذيرفته است.
در گام سوم به کمک تئوری مجموعه فازی عملكرد هر يك از دوره‌هاي آموزشي بر طبق معيارها و شاخص‌هاي ارائه‌شده توسط شركت‌كنندگان در دوره‌هاي آموزشي سنجيده شده است. جزئيات اين روش در قسمت‌هاي بعدي توضيح داده خواهد شد.
در گام چهارم با استفاده از تكنيك تاپسيس به رتبه‌بندي بانک های مذکور پرداخته شده است. اين كار به كمك ماتريس اوزان بدست آمده از گام دوم و ماتريس عملكرد دوره‌ها، بدست آمده از گام سوم انجام پذيرفته است. تكنيك‌هاي به كار رفته در اين تحقيق ذيلاً شرح داده خواهند شد.

10-روش تحقیق
هر تحقیق باید بر اساس اهداف،فرضیات ،امکانات ونیز ملاحظات اخلاقی ،طرح وروش خاصی
داشته باشد تا به مدد آن بتوان با شناخت منظم وسازماندهی شده به واقعیات موضوع مورد مطالعه دست یافت.در زمینه پژوهشهای کاربردی روشهای متعددی وجود دارد که بر هر یک از آنها باتوجه به ویژگیهای پرسشهای پژوهشی موقعیتها و شرایط خاص مطالعه ممکن است نامهای مختلفی داده شود.انواع این تحقیقات عبارتند از:
مطالعات موردی،تاریخی ،توصیفی،اکتشافی ،طولی ،تطبیقی،میزان،آموزشگاهی،تجربی و...
در تحقیقات توصیفی پژوهشگر سعی داردتا(( آنچه هست)) را بدون هیچگونه دخالتی و یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موقعیت بگیرد.(نادری و سیف نراقی ،1373،ص43)
برخی از مشخصات تحقیقات توصیفی عبارتند از:
1) تجربی نمی باشد ،زیرا با روابط میان متغیرهای دستکاری نشده در موقعیتهای طبیعی سر و کار دارند.
2) در این تحقیقات ،فرضیه هایی ساخته و آزموده می شوند.
3) برای رسیدن به تصمیمها یا قوانین کلی ،روشهای مختلف استدلال استقرائی قیاسی به کار می رود.
4) در این تحقیقات اغلب از روشهای نمونه گیری استفاده می شود تا هنگام استنباط خصایص جامعه از روی مشاهده نمونه بتوان خطای آن را برآورده کرد.
5) متغیرهای روش ها را هر اندازه که ممکن است دقیق و کامل توصیف می کند به گونه ای که سایر پژوهشگران بتوانند تحقیق را تکرار نمایند.
این تحقیق نیزیک تحقیق توصیفی – کاربردی بوده که مبتنی بر تحقیقات میدانی است.ابعاد مختلف این تحقیق (روشهای پژوهشی مورد استفاده )به شرح ذیل است:

1-10از نظر زمان
از نظر زمان روش پژوهش به سه دسته تاریخی ،تجربی وپیمایشی تقسیم بندی می گردند.موضوع این تحقیق نقش استانداردهاي حسابداري ايران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است .
با توجه به اینکه استانداردهاي حسابداري ايران پدیده تقریبا "نوینی در تهیه و ارائه اطلاعات می باشد لذا مربوط به زمان حال است .به عبارت دیگر ما در پی آنیم که با گرد آوری داده ها و اطلاعات درباره شرایط فعلی ،به شناخت بهتر و کاملتری از وضع موجود برسیم .لذا این پژوهش از نظر زمان ،یک پژوهش پیمایشی است.

2-10از نظر هدف
از نظر هدف ،روش پژوهش به سه دسته توصیفی ،تطبیقی وارزشیابی تقسیم می شود.هدف این تحقیق ،بررسی شناخت اثر استانداردهاي حسابداري ايران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات است ،که برای دستیابی به این هدف ،ماهیت ،شرایط وعناصر متشکله موضوع مورد بررسی ،بدون قضاوت و داوری وصف می گردد.بنابراین این پژوهش از نظر هدف ،یک پژوهش توصیفی است .

3-10 از نظر روش گرد آوری اطلاعات
در این تحقیق از دوروش زیر برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است:

1-3-10روش مطالعات نظری (کتابخانه ای)
روش مطالعات نظری وکتابخانه ای عمدتاً برای مطالعه ادبیات موضوع وبرای پیشینه تحقیق وهمچنین مطالعات ودیدگاههایی که راجع به موضوع مورد تحقیق وجود داشته ونیز برای ایجاد چهارچوبی مناسب برای موضوع انتخاب می گردد.لذا، مراجعه به منابع کتابخانه ای شامل :کتب ،مجلات هفتگی وماهنامه ،فصلنامه ها،انتشارات مراکز تحقیقاتی وپژوهشی ،سازمانها ونهادهای آموزشی واجرایی،پایان نامه های تحصیلی ورساله های تحقیقی مرتبط ،در پایگاههای الکترونیکی از قبیل اینترنت و...بخش ادبیات وتئوریکی موضوع ،مورد مطالعه وبررسی قرار گرفت ونهایتاً فصل دوم به رشته تحریر در آمد.

2-3-10روش مطالعات میدانی (پرسشنامه)
بخش دیگر تحقیق به شکل میدانی انجام شد.در این مرحله برای گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. پرسشنامه یکی از ابزار گردآوری داده هاست که پاسخ دهندگان از طریق آن به پرسشهایی پاسخ می دهند و یک واکنش را در برابر مطالب نوشته شده ابراز می دارند.از این رو هرگاه بدست آوردن اطلاعات واقعی مورد نظر باشد از پرسشنامه استفاده می گردد.
در این تحقیق به منظور بررسی وتجزیه وتحلیل متغیرهای مربوط به تحقیق که در ادبیات تحقیق مورد بحث قرار گرفت ونهایتاً سنجش ایده های جامعه آماری در ارتباط با میزان تاثیر استانداردهاي حسابداري ايران ،پرسشنامه ای در این زمینه تهیه وتنظیم و توزیع گردید.از مقیاس لیکرت برای پاسخ گویی به سوالات پرسشنامه استفاده شده است.از خصوصیات مهم این مقیاس ،گسترش بخشیدن به حوزه انتخابی پاسخگویی و فراهم آوردن گزینه های بیشتری برای آن می باشد .بدین منظور که از پاسخگویان خواسته می شود یکی از گزینه ها را انتخاب نمایند.دو ویژگی مهم پرسشنامه به عنوان ابزار گرد آوری اطلاعات عبارتند از:
الف)روایی پرسشنامه
مقصود آنست که پرسشنامه آنها را که باید اندازه گیری کند ،اندازه گیری می کند.به این منظور در این تحقیق ،روایی پرسشنامه به تدوین پرسشها بر اساس مبنای نظری تحقیق وبا تایید واظهار نظر اساتید وکارشناسان متخصص واستفاده از نظرات آنان در رابطه با وضعیت سوالات حاصل شده است.
ب)پایایی پرسشنامه
پایایی مربوط به ثبات است .یعنی بدست آوردن پاسخهای یکسان وشبیه به هم ،یعنی حصول یک نتیجه به طور مکرر. به عبارت دیگر منظور از پایایی این است که با انجام آزمودن همیشه نتایج یکسانی بدست آید.
هدف از سنجش پایایی پرسشنامه این است که در زمانها ومکانها ی مختلف قابلیت کاربرد داشته باشد.درواقع تحقیقی پایاست که ابزار اندازه گیری آن معتبر باشد وچنانچه تحقیق توسط فرد دیگر یا همان محقق دوباره در زمانها و مکانهای دیگر انجام شود به همان نتیجه مشابه دست یابد.
دراین تحقیق به منظور کسب پایایی پرسشنامه از میان روشهای عمده برآورد ضریب پایایی از روش ضریب آلفای کرون باخ استفاده گردیده است .بدین صورت که ابتدا 22 پرسشنامه بین پاسخ دهندگان توزیع وپس از پاسخگویی جمع آوری گردید .سپس به کمک نرم افزار )) spssآلفای کرون باخ)) محاسبه گردید.

11-جامعه آماری تحقیق ونمونه
جامعه را می توان چنین تعریف کرد((جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می گیرد))وجامعه آماری عبارت است از((تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخص باشند.))صفت مشخصه ،صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک ومتمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشند در این تحقیق صفت مشخصه ای که برای جامعه آماری تعیین شده است ،عبارت است :
1- حسابداران و حسابرسان معتمد بورس اوراق بهادار
2-اساتید هیئت علمی دانشگاههای آزاد منطقه پنج.
عموم افراد وقتی که ازجامعه سخن می گویند به مجموعه ای از موجودات زنده و معمولا مردم می اندیشند ،درحالی که جامعه ممکن است از اشیا و عناصر بی جان تشکیل شده باشد ،بدین ترتیب می توان جامعه را چنین تعریف کرد .(جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می گیرند)برای مثال هرگاه اندازه گیری نمره همه دانشجویان مدیریت که در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران ثبت نام کرده اند ،مطلوب ما باشد،جامعه ای خواهیم داشت واگر فقط نمره دانشجویان رشته مدیریت بازرگانی همان دانشکده را در نظر بگیریم ،جامعه دیگری خواهیم داشت .اگر مقدار متغیری را برای هریک از عناصر جامعه اندازه گیری کنیم ،جامعه مقادیر آن متغیررا بوجود آورده ا یم از این رو می توان ،جامعه مقادیر متغیر را چنین تعریف کرد (جامعه مقادیر ،بزرگترین مجموعه ازمقادیرقابل اکتساب متغیرهای تصادفی است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می گیرد).
محدوده و فضای مطلوب ما جامعه آماری را مشخص می کند بنابراین تعریف جامعه آماری عبارتست از:تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند.صفت مشخصه ،صفتی است که در بین همه عناصر جامعه آماری مشترک ومتمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد ،جامعه آماری به دو نوع تقسیم می شود.
اگر مقادیر جامعه از تعداد محدود وثابتی تشکیل شود و پایان پذیر باشد آن را محدود ودر غیر این صورت ،وقتی که جامعه از یک ردیف بی انتهای مقادیر تشکیل شده باشد ،آن را نامحدود گویند.اندازه گیری جامعه برای بدست آوردن شاخصهاست .این شاخص ها ،چنانچه با اندازه گیری تمامی عناصر جامعه آماری (سرشماری ) بدست آمده باشند آنها را پارامتر واگر با استفاده از بخشی از جامعه بدست آمده باشند آنها را آماره گویند. تفاوت دو نوع ونیز کاربرد شاخصهای آماره و پارامتر تقسیم بندی دیگری را در علم آمار موجب شده وآن را به آمار توصیفی وآمار استنباطی تقسیم کرده است .
در بسیاری از زمینه ها ،محققان در صدد تعیین پارامترهای جامعه هستند ولی دسترسی به آنها به طور مستقیم با سرشماری جامعه آماری امکان پذیر نیست .در چنین موقعیتهایی ،محققان ناچارند به نمونه هایی از جوامع آماری برای استنباط پارامتر های مورد نظر اکتفا کنند. اگر پارامترها را شاخص بدست آمده از جامعه آماری با استفاده از سر شماری بنامیم، پس باید شاخص بدست آمده از یک نمونه n تایی از جامعه را(آماره )نامید. یکی از مهمترین جنبه های آماری استنباطی تعمیم آماره به پارامتر است .
از آنجا که اندازه های نمونه ،از نمونه ای به نمونه دیگر در تغییرند ،پس مقدار یک ( آماره ) از نمونه ای به نمونه دیگر تغییر خواهد کرد. بنابراین برای دستیابی به پایایی استنباط بر اساس آماره محاسبه شده از نمونه ،باید بر تعیین یا تقریب توزیع آن آماره قادر بود.توزیع آماره ،آن تابع احتمالی است که از نمونه گیری مکرر حاصل می شود ودر شکل کاملتر خود آن را (توزیع نمونه گیری آماره)می گویند.
شناخت توزیع نمونه گیری آماره به آمارگر اجازه می دهد که از میان آمارهای مختلف بهترین را برای تخمین پارامتر مورد نظر انتخاب کند ،همچنین کمک می کند که ضمن تعیین محدودیتهای برآورد کننده ،درجه خطای برآورد نیز تعیین شود.

12- دلایل نمونه گیری
دلایل مختلفی وجود دارد که معمولا"محققان از سرشماری کل جامعه صرف نظر کرده ،به تعداد معدودی از عناصر جامعه (یعنی نمونه ،اکتفا می کنند،این دلایل در پنچ دسته به شرح زیر طبقه بندی شده اند .)
1-هزینه: اغلب نمونه می تواند اطلاعات قابل اعتماد و مفیدی با هزینه کمتر از سرشماری فراهم کند مثلاً هزینه سرشماری همه مدیران به منظور کسب اطلاعاتی در خصوص سبک مدیریت آنها بسیار زیاد است ،در حالی که نمونه ای از جامعه مدیران می تواند با کسری از این هزینه ،داده هایی با قابلیت اعتماد کافی فراهم کند .
2- به روز بودن : نمونه اغلب اطلاعات بهنگام تر از سرشماری به دست می دهد زیرا داده های کمتری جمع آوری و تجزیه وتحلیل می شوند .این جنبه از نمونه ،بخصوص زمانی که اطلاعات برای تصمیم گیری سریع مورد نیاز باشد ،اهمیت بیشتری پیدا می کند. برای مثال چنانچه هدف، بررسی خط تولید برای کنترل آن باشد ،بررسی کیفیت کل محصولات تولید شده در یک روز غیر ممکن به نظر می رسد ،مگر اینکه در طول تولید ،نمونه های لازم انتخاب شود .
3- درستی: نمونه اغلب اطلاعاتی به درستی سر شماری ویا حتی درست تر از آن فراهم می کند زیرا خطاهای جمع آوری داده ها را در یک کار تحقیقی کوچک بهتر از یک کار بزرگ می توان کنترل کرد. بنابراین با استفاده از نمونه گیری می توان به نیروهای محقق آموزش لازم را داده آنها را راحت تر از سرشماری کنترل و نظارت کرد .
4- زمان : سر شماری کل جامعه آماری به زمان طولانی نیاز دارد.به طوری که گاهی زمان تحقیق ودسترسی به عناصر جامعه به اندازه ای طولانی است که کاربرد آن را منتفی می سازد .به همین جهت باانتخاب نمونه ای از جامعه می توان با زمان کمتر اطلاعات تفصیل تری به دست آورد.
5- آزمون تخریب کننده : وقتی آزمون موجب خراب شدن یک کالا می شود ،باید نمونه گیری را به کار برد.این امر در صنایع نظامی که کنترل کیفیت کالا همراه با تخریب است ،بیشتر مصداق دارد و یا مدیر تولید یک کارخانه تولید لامپ ،اگر بخواهد پس از کنترل لامپی برای فروش نیز باقی بماند باید از نمونه استفاده کند.

13-روشهای نمونه گیری
صرف نظر از اینکه استفاده از چه روش آمار استنباطی مورد نظر است ،قدرت آن روش به روش به کار گرفته شده برای انتخاب نمونه بستگی دارد. در صورتی که نمونه ،نماینده واقعی جامعه نباشد،به عبارت دیگر اگر نمونه دارای اریب باشد، پیش نویسی صحیح و دقیق درباره پارامترهای جامعه امکان نخواهد داشت.
اریب در نمونه گیری را می توان با به کار بردن روشهای نمونه گیری صحیح و مناسب ودر نظر گرفتن مشخصات عناصر جامعه کاهش داد. به عبارت دیگر سخن استنباط با استفاده از چنین نمونه هایی دارای پایایی خواهند بود .این امر صرفاً بدین دلیل است که اصول نمونه گیری تصادفی ،اساس نظریه آمار استنباطی را شکل می دهند. روشهای نمونه گیری مختلفی وجود دارند که موارد زیر از آن جمله اند:
- نمونه گیری تصادفی ساده
- نمونه گیری منظم
- نمونه گیری گروهی
- نمونه گیری خوشه ای
- نمونه گیری مرحله ای

14- نمونه گیری
نمونه گیری عبارت است از درصدی از جامعه بعنوان نماینده ای از آن. بعبارت دیگر نمونه عبارت است از گزینش بخشی از یک قسمت، یک گروه یا جامعه ای بزرگتر بعنوان نشانه که معرف آن قسمت گروه یا جامعه باشد.(سیف نراقی، 1365، ص177)
هدف اصلی هر تحقیق علمی، کشف اصولی است که در همه موارد صادق باشد. اما مطالعه تمام جامعه بگونه ای که به یک قائده کلی بیانجامد اگر محال نباشد، دست کم عملی نیست. بنا براین در جمع آوری آمار واطلاعات به علت محدودیت زمان و هزینه از نمونه گیری استفاده می شود.نمونه، گروه کوچکتری از جامعه است که برای مطالعه و تجزیه وتحلیل انتخاب شده است، می توان از مشخصات کل جامعه استنتاج معینی به عمل آورد.
ازآنجا که در بررسی نمونه ای نتایج به کل جامعه تعمیم داده میشود، لذا بایستی سعی گردد نمونه انتخاب شده حتی الامکان آئینه تمام نمای جامعه بوده ومنعکس کننده خاصیت مورد نظر باشد.
بعبارت دیگر باید نمونه را طوری انتخاب کرد که برای مجموعه اصلی موردنظر حالت معرف داشته باشد. بنابراین به دلیل اهمیت نمونه گیری باید در انتخاب نمونه دقت زیادی نمود وتا آنجا که ممکن است موارد زیر رعایت گردد:
نمونه با توجه به اهداف تحقیق انتخاب شود.
در انتخاب نمونه اعمال غرض نشود.
حجم نمونه با توجه به هدفهای مورد نظر پژوهش باید تعیین گردد(خلیلی شورینی، 1367).
روش نمونه گیری مناسب روشی است که به تمام اعضای جامعه شانس انتخاب شدن بدهد. یعنی تمام اعضا با شانس برابر (در نمونه گیری تصادفی ساده )در تشکیل نمونه نهائی سهیم باشند . روشهای نمونه گیری معمولاً بر اساس ساختار جامعه تحقیق تعریف می شوند .مثلاً اگرجامعه تحقیق براساس مشخصه مورد تحقیق به رده های همگنی تقسیم شوند می توان از نمونه گیری خاصی به نام نمونه گیری طبقه ای یا نمونه گیری خوشه ای استفاده کرد.در صورتی که از ساختار جامعه تحقیق اطلاعی نداشته باشیم می توانیم از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده کرد .این نوع نمونه گیری به دو دلیل عمده مورد تقسیم قرار می گیرد .
1-نمونه گیری تصادفی ساده به سهولت قابل اجراء می باشد .
2-دقت نمونه گیری تصادفی ساده نسبت به سایر نمونه گیریها بالاست.
در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده (SRS) بهره جسته ایم .در نمونه گیری تصادفی ساده هر یک از عناصر جامعه مورد نظر برای انتخاب شدن شانس مساوی دارند.
برای تعیین حجم نمونه در این روش به صورت دو مرحله ای زیر عمل می کنیم.
فرمول کلی حجم نمونه (فرمول کوکران )به صورت زیر است.

که در فرمول بالا مقدار نرمال استاندارد برای درصد اطمینان است var(θ ̂) واریانس پارامتر برآورد شده وd مقدار خطا می باشد.در صورتی که حجم جامعه نامحدود باشد از فرمول بالا استفاده می گردد .ولی اگر حجم جامعه مشخص وبرابر باN باشد به صورت زیر فرمول بالا تعدیل می شود.

البته مقدارvar(θ ̂) معمولا نامعلوم است .اما اگر جامعه مورد تحقیق (یکی از پارامتر های مورد تحقیق )به صورت دو حالتی باشد .می توان var(θ ̂ )=pq در نظر گرفت .حسن این کار این است که می توان حداکثر مقدار را برای var(θ ̂) در نظر گرفت .(حداکثر مقدار ممکنه که پیش می آید) این حالت در صورتی رخ می دهد که باشد .

n_0=((1.96)^2 (0.5)(0.5))/〖(0.08)〗^2 =150.06
پس با خطایd=0.08 مقدارn_0=150.06 می باشد.
n_0=150.06/(1+150.06/300)=100.04≈101
و می دانیم که300 =N (تعداد افرادي كه دو ويژگي تعريف شده براي جامعه را دارا مي باشند)
پس نمونه تعداد ما برای جامعه 300= N برابر با 105=n می باشد.
نمونه ما 105عضو دارد که با استفاده از روش نمونه گیری ساده از بین جامعه 300نفری طبق محاسبات پیش گفته حاصل شده است

15-فرضیات تحقیق وسوالات مرتبط به آنها
فرضیه عبارت است از یک قضیه شرطی یا غیر شرطی که توسط پژوهشگر، (تنها به این منظور که نتایج منطقی از آن کشف یا استخراج گردد وبدون اعتقاد به آن)، پذیرفته می شود( دلاور، 1380، ص87)
بعبارت دیگر فرضیه عبارت است از حدس وپیش بینی عالمانه ای که بصورت رابطه میان دو یا چند متغیر بیان می شود و از طریق آزمایش علمی صحت یا سقم آن تعیین می شود.( خلیلی، 1378، ص22)
فرهنگ وبستر فرضیه را چنین تعریف می کند:« فرضیه عبارت از حالت یا اصلی که اغلب بی آنکه اعتقادی نسبت به آن موجود باشد پذیرفته می شود تا بتوان از آن نتایج منطقی استخراج کرد و بدین ترتیب مطابقات آن را با واقعیاتی که نزد ما معلـوم است یا میتوان آنها را معلوم ساخت ، آزمود( هومن، 1370، ص38)
ملاکهای تدوین فرضیه به شرح زیر می باشد:
فرضیه باید آزمون پذیر باشد.
فرضیه باید همبستگی یا رابطه بین دو متغیر را بیان کند.
فرضیه باید به نظریه ای مرتبط باشد.
فرضیه باید روشن و دقیق باشد.
فرضیه باید فاقد هر گونه مفاهیم اخلاقی وارزشی باشد.
فرضیه باید دقیق و اختصاصی باشد.(دلاور، 1380، صص 95-92)
در این تحقیق با توجه به ملاکهای فوق نظر خود را بصورت فرضیه طرح کردیم درمراحل بعدی این فرضیات را مورد تجزیه وتحلیل علمی قرار داده ایم تا صحت و سقم آنها معلوم گردد. به این ترتیب فرضیات پیشنهادی رد یا قبول یا تصحیح می شوند و درستی یا نادرستی آنها بوسیله آزمونهایی که انجام می گیرد تبیین می گردد.
تحقیق حاضر درصدد بررسی تاثیر استاندارد هاي حسابداري ايران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات در صورتهای مالی می باشد.
با توجه به مطالب عنوان شده تحقیق شامل فرضیات اصلی و فرعي بصورت زیر مي باشد.

1-15فرضیات فرعی
1) بين استـانداردهاي حســابداري ايـران و ویژگی «مربوط بودن» در صورتهاي مالي رابطه وجود دارد .
2) بين استـانداردهاي حســابداري ايـران و ویژگی«قابلیت مقایسه» در صورتهاي مالي رابطه وجود دارد.
3) بين استـانداردهاي حســابداري ايـران و ویژگی« قابلیت اعتماد» در صورتهاي مالي رابطه وجود دارد.
4) بين استـانداردهاي حســابداري ايـران و ویژگی« قابل فهم بودن» در صورتهاي مالي رابطه وجود دارد.

2-15 فرضیه اصلی
استـانداردهاي حســابداري ايـران بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات در صورتهاي مالي شرکت های بورسي تاثیر دارند .
برای آزمون فرضیات تحقیق به تدوین پرسشنامه شامل 2 بخش اقدام گردید. به وسیله بخش اول میزان آشنایی پاسخ دهندگان با استـانداردهاي حســابداري ايـران ومیزان سوابق کاری آنها سنجیده شد وبوسیله بخش دوم فرضیات تحقیق در ارتباط با استـانداردهاي حســابداري ايـران مورد سنجش قرار گرفت .