بخشی از مقاله
چکیده:
مساله تحقیق حاضر نبود یک رویکرد سیستماتیک برای شناسایی و تاثیر گذاری ریسک فرایندها بر ترکیبی از پروژه هااست. از این رو هدف تحقیق حاضر ارائه چارچوبی برای تبیین نقش ریسک فرایندها بر مدیریت پورتفولیوی پروژه ها در شرکت عمرانی پارس است.
پس از مرور گسترده ادبیات، مدلی شامل یازده متغیر ارائه شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه مدیران ستاد مرکزی شرکت عمرانی پارس بود که داده ها از طریق اسناد و مدارک موجود در شرکت که توسط این مدیران تکمیل شده بودجمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS تحلیل شد. بدلیل اینکه اسناد و مدارک همیشه دارای اعتبار هستند روایی ابزار اندازه گیری مورد سنجش قرار نمی گیرد.با توجه به اینکه اسناد و مدارک توسط افراد و مسئولین تکمیل شده است و درصورت تکرار مشاهده نتایج مشابه بدیهی است نیازی به سنجش پایایی نمی باشد.
تحلیل های مدل معادلات ساختاری نشان داد که 2 متغیرفرایندهای مدیریتی از 10 فرایند جاری در شرکت شامل فرایند مدیریت و فرایند تجزیه تحلیل و بهبود بر مدیریت پورتفولیوی پروژه رابطه معناداری نشان داده شده است.
-1 مقدمه
امروزه بر خلاف روش های سنتی سازمانی، بنگاههای اقتصادی بر اساس پروژه تقسیم بندی می شوند و دایما بر تعداد شرکت هایی که برای مدیریت فعالیتهای خود به سوی روش پروژه محور گرایش می یابند افزوده می شود .از سوی دیگر برای بقا در بازارهای تجاری، رقابت پذیری، کسب درآمد و توسعه اقتصادی- اجتماعی، انتخاب و اجرای پروژه های تحقیق و توسعه امری اجتنا ب ناپذیر می باشد
آگاهی از این مطلب که پروژ ه های سازمان در راستای استراتژی های سازمان می باشند، یکی از مهم ترین مشکلاتی است که فراروی مدیران می باشد .این موضوع بدلیل کمبود منابع سازمان از یک سو و قابلیت رقابت پذیری سازمان و ادامه حیات آن از سوی دیگر از اهمیت ویژ های برخوردار است - گرئی ،. - 1386 مدیریت سبد پروژه به عنوان الگوی نوین مدیریتی، سازمانها را در برنامه ریزی، ارزیابی، اولویت بندی وانتخاب پروژه ها یاری می رساند .این الگو ضمن رعایت پیش نیاز های مابین پروژه ها،برآورده کردن اهداف راهبردی سازمانی را با مدیریت جمعی و یکپارچه تثبیت می کند
معمولا پروژه های تعریف شده برای هر سازمان با ریسکهایی مواجه هستند .در صورتی که دیدی سختگیرانه داشته باشیم، میتوانیم تعداد زیادی ریسکهای کوچک و بزرگ برای یک پروژه شناسایی نمائیم .اما معقولانه این است که در نهایت به استخراج ریسکهای کلیدی و شاخص بپردازیم .ریسکهای شاخص آن دسته از ریسکها هستند که احتمال، اثر و یا برآیند این دو فاکتور بر حداقل یکی از اهداف پروژه ناچیز و قابل چشمپوشی نباشد.
مارکویتز در مقاله ای با عنوان" در ارتباط با تئوری پورتفولیوی مدرن "در سال1952 پیشنهادکرد یک ترکیب مشخص از سرمایه گذاریها با سطوح ریسک مشخص و موزون می تواند بازده هی مالی سرمایه گذاری را به طور مؤثری افزایش دهد. اگر چه این تئوری بر سرمایه گذاری های مالی و بازار سهام تمرکز داشت، اما زمینه ای را برای تحقیق بیشتر در ارتباط با کاربردآن در سایر زمینه های کسب و کار فراهم ساخت .بر طبق این نظریه و وقتی که گروهی از پروژه ها ارزیابی شده و بر اساس یکسری از معیارهای خاص و ویژه اولویت بندی شوند، در اینصورت سازمان نتایج بهتری را از سبد پروژه ها دریافت خواهد کرد
مستند به بیان مسئله مذکور، در مقاله حاضر پس از مرور ادبیات موضوعی مربوط و بیان روششناسی تحقیق، به معرفی یک مدل تئوریکی که شامل دو متغیر مستقل فرآیند مدیریت و فرآیند تجزیه ، تحلیل ،بهبود و اندازه گیری و یک متغیر وابسته مدیریت پورتفولیوی پروژه ها می باشدپرداخته خواهد شد و نقش فرآیندهای مدیریتی بر مدیریت پورتفولیوی پروژه ها تبیین خواهد شد.
-2 پیشینه و فرضیات
-1-2 ریسک فرآیندها و مدیریت پرتفوی پروژه
یکی از وظایف مهم مدیران پروژه،انتخاب پروژه می باشد .انتخاب پروژه فرایند ارزیابی منحصر بفرد پروژه و یا گروهی ازپروژه ها، و در ادامه انتخاب مجموعه ای از آن ها برای اجرا می باشد .یکی از نکات مهم در فرایند انتخاب پروژه، انطباق و سازگاری پروژه با اهداف و ماموریت های استراتژیک سازمان می باشد .از این رو به گروههایی از پروژه ها که در یک واحد اقتصادی و با اهداف استراتژیک یکسان در حال اجرا می باشند، یک سبد پروژه یا پورتفوی پروژه گفته می شود .
فرایند ارزیابی، اولویت بندی و انتخاب پروژه های یک پورتفولیو از موضوعات اساسی در مدیریت سبد پروژه می باشد
مدیریت پورتفولیو، مدیریت هماهنگ اجزای پورتفولیو برای دستیابی به اهداف سازمانی مشخص است. مدیریت پورتفولیو فرصتی برای بدنه حاکم سازمان به منظور اتخاذ تصمیماتی است که جهت گیری مجموعه ای از اجزاء - پورتفولیوی فرعی، طرح، پروژه ها یا سایر کارها - را کنترل کنند یا تحت تأثیر قرار دهند به طوری که آنها به منظور دستیابی به خروجی های مشخصی همکازی کنند. سازمان از ابزارها و تکنیک های تشریح شده در این استاندارد برای شناسایی، انتخاب، اولویت بندی، حاکمیت، نظارت و گزارش دهی از اجزای درگیر و همسو نمودن آنها با اهداف سازمانی، استفاده می کند. مدیریت پورتفولیو، مدیریت اجزاء نیست. هدف مدیریت پورتفولیو اطمینان از این است که سازمان"کار درست را انجام می دهد" نه آن که "کار را درست انجام می دهد
مدیریت سبد پروژه با این ایده سر وکار دارد که شرکت ها نه تنها باید روی مدیریت مستقل پروژه ها واهداف خاص آن ها تمرکز کنند، بلکه باید پروژه ها را بعنوان یک نهاد واحد با اهداف مشترک مدیریت نمایند.همچنین در مدیریت سبد پروژه فرض بر این است که بطور کلی بیشتر شرکت ها تعداد پروژه های پیشنهادی آن ها بیش از توان مالی و منابع فیزیکی آن ها برای اجرا می باشد .لذا مدیریت مجبور به تصمیم گیری روی تداوم بعضی و یا حذف بعضی دیگر می باشد
فرآیند ارزیابی، اولویت بندی و انتخاب پروژه یکی ازموضوعات اساسی در مدیریت سبد پروژه می باشد .هدف از مدیریت سبد را می توان دستیابی به بهترین سطح تجاری با منابع محدود تعریف نمود و هدف نهایی از آن را در پیاده سازی استراتژی های سازمان دانست
این مهم با تعیین ارتباط سبدها با استراتژی های سازمان، دستیابی به تعادل و ترکیبی درست از پروژه ها وحداکثر نمودن ارزش هر سبد محقق می شوند.
مسیر توسعه درسازمان ها را می توان به واسطه خطوط استراتژیک منقوش در نقشه های راهبردی سازمان جستجو نمود. مسیری که از ماموریت های سازمانی، چشم اندازها، استراتژی ها و اهداف راهبردی به طرح ها و پروژه های قابل اجراختم می شود .فرآیند برنامه ریزی استراتژی های سازمان به هیچ عنوان نباید از فرآیند پیاده سازی استراتژی های سازمان جدا شود که البته حرکت جزیره ای این دو فرآینددر کشور ما مخصوصا در صنایع بزرگ مشهود است .
نحوه اجرای پروژه ها که وضعیت تحقق اهداف استراتژیک سازمان را نمایش می دهد یکی از بازخوردهای اصلی فرآیند برنامه ریزی استراتژیک سازمانی است.در سازمان های پروژه محور که به دلیل تعدد پروژه ها نمایش مناسب و دقیق از وضعیت پیشرفت پروژه ها، روند تحقق اهداف استراتژیک سازمان و کنترل ریسک های سرمایه گذاری کلان سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار است، مدیریت پورتفولیوی پروژه های سازمان به خدمت گرفته می شود.
-2-2 فرآیند محوری یکی از ارکان فلسفی مدیریت جامع کیفیت بوده که در آن فرآیندها محور تمام تحولات و اصلاحات در یک سیستم تلقی شده و اساس ارتقای کیفیت را ارتقای عملکرد فرآیندها تشکیل می دهد.
در جهت بهینه نمودن این سیستمها تمامی فرآیندها درقالب سیستم یکپارچه مدیریت IMS طرحریزی شده و با توجه به ساختار سازمان, فرآیندهای اصلی در ارتباط با مشتری - - COP شامل "فرآیند بازاریابی و مناقصات و فنی و مهندسی"و"فرآیند شکلگیری محصول"و شش فرآیند پشتیبان - - SOP،"منابع انسانیو آموزش"،"منابع مالی"،"تجهیزاتو ماشینآلات"،"بازرگانی"و"کنترلایمنی و بهداشت زیستمحیطی"و " فن آوری اطلاعات" توسط دو فرآیند مدیریتی - " - MOP فرآیند مدیریت"و" اندازهگیری، تجزیه و تحلیل و بهبود" تحت کنترل ، پایش و مدیریت قرار می گیرد.
فرآیند مدیریت یکی از فرایندهای مدیریتی - - MOP است که هدف آن هدایت و رهبری شرکت جهت انجام ماموریت سازمان برای رسیدن به آرمان شرکت در راستای برآورده نمودن انتظارات سازمان مادر می باشد.
فرآیند اندازهگیری، تجزیه و تحلیل و بهبود یکی از فرایندهای مدیریتی - MOP - است که هدف آن تجزیه و تحلیل داده ها - و شاخص های فرایندهای - و بهبود مستمر می باشد.
-2-2 ریسک فرآیندهای مدیریتی و مدیریت پرتفوی پروژهها
:H1 ریسک فرآیندهای مدیریتی بر مدیریت پرتفوی پروژهها در شرکت عمرانی پارس تأثیر معنیدار دارد
