بخشی از مقاله
چکیده
توسعه کمی و کیفی فعالیتهای تجاری ، توسعه کمی وکیفی قلمرو مدیریت مالی را به دنبال داشته است و به تبع آن مدیریت مالی را پیچیده نموده است . مدیریت سرمایه درگردش یکی از بخشهایی است که درساختار مدیریتی یک سازمان نقش حیاتی ایفا میکند .
سرمایه درگردش از اقلام مهم داراییهای واحدها و بنگاههای اقتصادی تلقی می شود که درتصمیمات مالی نقش قابل توجهی دارد. تداوم فعالیتهای بنگاههای اقتصادی تا میزان زیادی به مدیریت منابع کوتاهمدت آن بستگی دارد، زیرا فعالیت های عملیاتی در یک دوره مالی که معمولاً سالانه است به شناخت سرمایه درگردش و مدیریت مطلوب آن مربوط میشود به طوری که از این طریق نتایج مورد انتظار تحقق یابد و امکان تداوم فعالیت در بلند مدت فراهم شود.
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سرمایه در گردش ناخالص بر درآمد فروش میپردازد. نمونه مورد مطالعه که به صورت روش حذف سیستماتیک انتخاب گردیده شامل 79 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال های 1383 تا1391 است .برای آزمون فرضیهها از روش های مختلف آماری به خصوص رگرسیون چند متغیره استفاده گردید.
نتایج این پژوهش حاکی از این است که بین سرمایه درگردش ناخالص با درآمد فروش رابطه معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج نشان می دهد که سرمایه درگردش ناخالص به صورت مستقیم بر درآمد فروش اثر میگذارد.
.1 مقدمه
معمولاً بخش قابل توجهی ازمنابع شرکتها درسرمایه درگردش سرمایهگذاری میشود ، که این امر براهمیت مدیریت سرمایه درگردش می افزاید .علاوه براین شرکتها وجوهی راکه به دست میآورند درجهت مصارف گوناگون خرج می کنند .به عنوان مثال داشتن موجودی کافی و سیاست اعتباری باز می تواند درآمد فروش شرکت را تحت تأثیر قراردهد ؛ همان طور که نگهداری موجودی کافی میتواند ریسک کمبودی موجودی را در زمان تقاضای زیاد بازار کاهش دهدو همچنین از تأخیر و وقفه در برنامه تولید جلوگیری کند و یا با استفاده ازسیاست اعتباری باز فروش را افزایش داد .از طرفی ممکن است نگهداری بیش از حد موجودی و یا دادن اعتبار زیاد به مشتریان باعث میشود که حجم زیادی از وجوه نقد درسرمایه درگردش بلوکه شود
سرمایه درگردش یک شرکت مجموعه مبالغی است که درداراییهای جاری سرمایهگذاری میشود و به لحاظ واژه شناسی سرمایه درگردش درمقابل عبارت انگلیسی - Working Capital - آورده شده است ، چون بخشی از سرمایه شرکت را شامل میشود که نقش مشابه خون در رگها دارد . به طورکلی ،سرمایه درگردش برسرمایه گذاری شرکت در داراییهای کوتاه مدت از قبیل وجه نقد ، اوراق بهادار کوتاه مدت ، حسابهای دریافتنی و موجودی های کالا اطلاق میشود.
.2 بیان مسأله و چارچوب نظری
مدیریت سرمایه درگردش یکی از بخشهایی است که درساختار مدیریتی یک سازمان نقش حیاتی ایفا میکند . به طوری که دربرخی موارد بحث سرمایه درگردش ونقدینگی را بسان خونی شبیه کردهاند که دررگهای یک واحد تجاری درجریان است تا واحد تجاری بتواند به حیات خود ادامه دهد واز مدیریت این بخش به عنوان قلب تپنده واحد تجاری یادشده است که وظیفه پمپاژ خون به رگهای سازمان را به عهده دارد .
با توجه به تغییراتی که در داراییهای جاری رخ میدهد مدیران مجبورند درتصمیماتی که قبلاً برای تأمین مالی گرفتهاند تجدیدنظر کنند، به عنوان مثال اگر برای تأمین مالی داراییهای جاری از مبالغ سنگین وام کوتاه مدت استفاده شده است، گرفتن وامهای اضافی و یا تمدید وامهای سررسید شده و یا خرید ازطریق اعتبار تجاری مورد بررسی قرار میگیرد.
سطوح واقعی ومطلوب داراییهای جاری - باتوجه به تغییراتی که درفروش واقعی وپیش بینی شده رخ میدهد - دستخوش تغییرات دائمی است ،این وضع باعث میشود که درباره سطح مطلوب یامورد انتظار داراییهای جاری به صورت مستمر تصمیماتی گرفته شود .
معمولاً داراییهای جاری و بدهی های جاری بخش قابل توجهی از کل داراییها و بدهی های شرکت را تشکیل میدهند ،که به بررسی ساختار آنها می تواند مفید باشد . مدیریت سرمایه درگردش به ویژه برای شرکتهای کوچک با اهمیت است .یک مؤسسه کوچک میتواند با اجاره کارخانه وتجهیزات میزان داراییهای ثابت خودرا به حداقل برساند اما راهی برای اجتناب از سرمایهگذاری در وجه نقد ،حسابهای دریافتنی و یا موجودیها ندارند .بنابراین داراییهای جاری برای مدیرمالی شرکتهای کوچک از اهمیت بیشتری برخوردار است .به علاوه به علت عدم دسترسی شرکت های کوچک از اهمیت بیشتری برخورداراست .به علاوه به علت عدم دسترسی شرکتهای کوچک به بازارهای سرمایه واعتبارات بلندمدت، باید به طور جدی براعتبارات تجاری و وامهای کوتاه مدت بانکی تکیه کنند، که این عوامل می تواند برخالص سرمایه درگردش اثر بگذارد .
بین رشد فروش وتأمین مالی داراییهای جاری رابطه نزدیک ومستقیم وجود دارد . افزایش درفروش معمولاً باعث افزایش سرمایهگذاری درموجودیها ، حسابهای دریافتنی واحتمالاًوجه نقد میشود .کلیهاین احتیاجات بایستی تأمین مالی شود وبه جهت این که تغییرات درموارد ذکر شده سریع میباشد ،مدیر مالی بایستی از تحولات سرمایه درگردش مؤسسه آگاه باشد.
در این تحقیق برای ارزیابی متغیر مستقل از سرمایه در گردش ناخالص و برای سنجش متغیر وابسته از درآمد فروش استفاده شده است. هدف اساسی این تحقیق یافتن رابطه بین سرمایه درگردش ناخالص با فروش درشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار میباشد .با انجام تحقیق وکسب نتایج آن می توان درمدیریت بهینه سرمایه درگردش درشرکتها به منظور افزایش فروش وکسب سودآوری بیشتر استفاده نمود.
.1-2 سرمایه درگردش ناخالص
در این پژوهش سرمایه درگردش ناخالص به عنوان متغیرمستقل در نظر گرفته شده است. در این تحقیق سرمایه درگردش ناخالص با جمع داراییهای جاری شرکت اندازه گیری می شود.
.2-2 درآمد فروش
منظور از فروش شامل کلیه فروشهای عملیاتی پیش از کسر تخفیفات تجاری مانند برگشت از فروش وتخفیفات وتخفیفات نقدی فروش است .به عبارت دیگر منظور از این فروش همان فروش خالص است.
دیانتی و همکاران - 1391 - در پژوهشی تحت عنوان "بررسی تاثیر مدیریت سرمایه درگردش برچرخه تبدیل نقدی "گیتمان "برکاهش ریسک سقوط - ریزش - قیمت سهام" انجام داد ، ریزش قیمت سهام ممکن است به سبب اتخاذ استراتژیهای ضعیف و ناکارآمد توسط مدیریت شرکت روی دهد .
دراین پژوهش برای اندازه گیری مدیریت سرمایه درگردش ازچرخه تبدیل گیتمان - 1974 - و از مدل ضریب منفی چولگی بازده سهام چن - 2001 - به منظور اندازهگیری ریزش قیمت سهام برای 59 شرکت پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سالهای 1378الی 1390 استفاده شده است .دراین پژوهش شواهدی قوی ارائه می گرددکه مدیریت سرمایه درگردش احتمال ریسک ریزش قیمت سهام رابه صورت معنادارکاهش میدهد
مالکی نیا و همکاران - 1390 - ، در تحقیقی که تحت عنوان "ارتباط بین سیاست سرمایه درگردش وسودآوری شرکتهای خودرو،داروسازی،وکانی بورس اوراق بهادار "انجام داد ،نمونه ای شامل 235داده از شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران درصنایع خودرو ، داروسازی وکانی از سال 1383تا 1387انتخاب گردید.
روش تحقیق توصیفی بوده وفرضیات این تحقیق بااستفاده از ضریب همبستگی پیرسون ومدل رگرسیون موردتجزیه وتحلیل قرارگرفت . نتایج این آزمون نشان میدهد بین سودهرسهم ونرخ بازده حقوق صاحبان سهام بااستراتژی مدیریت سرمایه درگردش رابطه معنیدارومستقیم وجودندارد ولی بین استراتژیهای مدیریت سرمایه درگردش ونرخ بازده سرمایهگذاری رابطه معنادارمستقیم ولی نه چندان قوی وجوددارد وفقط %6ازتغییرات درنرخ بازده سرمایهگذاری رامیتوان توسط تغییرات دراستراتژیهای مدیریت سرمایه درگردش توجیه نمود
بهار مقدم و همکاران - 1390 - ، در تحقیقی که تحت عنوان "بررسی اثرات مدیریت سرمایه درگردش برسودآوری شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران "گردآوری و مورد بررسی قرار دادند، فرضیههای تحقیق از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره به دو صورت مقطعی و تجمعی آزمون گردیدند .بدین منظور مدیریت سرمایه درگردش رابه چهارجزء - متوسط دوره وصول مطالبات ،دوره گردش موجودی ، متوسط دوره پرداخت بدهی وچرخه تبدیل وجه نقد - تفکیک کردند و سپس اثرهریک ازاین اجزاءرابرسودآوری درحضوردومتغیر کنترل نقدینگی واندازه شرکت موردبررسی قرار دادند.
همچنین درفرضیات دوم وسوم به بررسی اثراین دومتغیر تعدیل گر برسودآوری پرداختند. .یافتههای تحقیق مبین این امر میباشد که درنمونه موردبررسی بین کارایی عملیاتی درمدیریت سرمایه درگردش وسودآوری رابطه مثبت ومعنی داری وجوددارد درمورد متغیرکنترل ،نقدینگی واندازه شرکت ،رابطه مثبت ومعنی داری بین این دومتغیر باسودآوری یافت شد
یعقوب نژاد و همکاران - 1389 - در تحقیقی تحت عنوان ،بررسی رابطه بین مدیریت سرمایه درگردش وسودآوری شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران"انجام دادند .به این منظور تعداد86شرکت درطی دوره زمانی 1381تا1386انتخاب گردید
