بخشی از مقاله
چکیده:
برداشت دستی میوه ها کاري طاقت فرسا، زمان بر و داراي هزینه هاي زیادي است. مکانیزه کردن برداشت، باعث سهولت و تسریع عملیات و کوتاه شدن زمان برداشت و کاهش هزینه کارگري می شود و در نتیجه منجر به بازاریابی به موقع و جذب ارز براي کشور خواهد بود. لازمه برداشت مکانیزه آن است که عوامل موثر در آن ارزیابی و بررسی شود تا بتوان به مزایاي برداشت ماشینی هرچه بیشتر دست یافت. این عوامل که در تحقیق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند عبازتند از هرس، تکنیک هاي مدیریت کف باغ، مدیزیت اب و ابیازي قبل از برداشت و مراحل زسیدگی میوه می باشد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اولین گام در توسعه برداشت مکانیزه، مدرن کردن باغات بادام بوده و همچنین پارامتر هاي و ترکیب مناسب دامنه و بسامد ارتعاش درخت، نحوه اتصال دماغه تکاننده به درخت جهت جلوگیري از آسیب به آن و تعیین زمان مناسب برداشت از اهمیت فوق العاده اي برخوردار است.
مقدمه
چندین دهه است که تحقیق و توسعه در روش هاي مکانیزه سیستم هاي برداشت و حمل میوه آغاز گردیده است . مکانیزه کردن برداشت و حمل و نقل میوه ها و آجیلیان در نتیجه تحقیق و تلاش عده زیادي از متخصصین در رشته هاي مختلف حاصل گشته است. مکانیزاسیون برداشت اولین مسئله اي بود که در طی جنگ جهانی دوم بالاجبار و هنگامی که نیاز مردم جهت خدمت در ارتش احساس گردید، مورد توجه قرار گرفت و بنابراین عده کمی از نیروي انسانی براي برداشت محصولات کشاورزي در دسترس بودند.
در آن زمان، هدف توسعه توانایی برداشت با عده کم نیروي انسانی بود. براي باغداران از دیدکاه هزینه تولید و در دسترس بودن نیروي انسانی و براي مصرف کننده از نقطه نظر قیمت محصول در بازار، قابل توسعه است. هزینه هاي برداشت میوه بادام 25 درصد کل هزینه هاي تولید را شامل می شود،از طرفی برداشت دستی نیاز به نیروي کارگري زیاد در مدت زمان کوتاهتري دارد و نیز امکان دسترسی به نیروي کارگري بسته به نوع محصول نیز مهم است. برداشت دستی میوه ها از پر هزینه ترین و وقت گیرترین قسمت عملیات برداشت بوده وداراي مشکلات عدیده اي است. امروزه برداشت بادام درایران به صورت سنتی انجام می شود که این عمل کاري طاقت فرسا بوده و هزینه کارگري بالایی را می طلبد.طبق اظهار باغداران در باغهایی که در هر هکتار 300 اصله درخت وجودداشته باشد عملکرد برداشت دستی براي درختان کوچک 120 تا 160 نفرساعت در هکتار و براي درختان بزرگ 240 نفر ساعت در هکتار کارگر لازم است .
در باغهاي قدیمی که داراي تراکم بالایی هستند 500 - تا 600 اصله در هکتار درخت وجود دارد - طبیعتا کارگر بیشتري را طلب خواهد کرد . - 6 - مکانیزه کردن برداشت، مشکلات ناشی از برداشت دستی را تقلیل می دهد. بنابر این براي افزایش بهره وري برداشت بادام گرایش به روش مکانیزه روز به روز افزایش پیدا می کند. برداشت ماشینی باعث سهولت و تسریع عملیات و کوتاه شدن زمان برداشت و کاهش هزینه کارگري شده که به نوبه خود منجر به بازاریابی بموقع و جذب ارز خواهد شد. سریع بودن عملیات باعث می شود که صدمه به میوه توسط آفت زنبور مغز خواربادام کمتر شده و از زیان هاي ناشی از بارندگی هاي زود هنگام نیزجلوگیري گردد . - 7 - تکاندن درخت براي برداشت خصوصا” درمورد گردو وبادام به سالهاي 1930 درکالیفرنیا برمی گردد . - 4 -
برداشت گردو وبادام ازسال 1940 به روش تکاندن معمول شد واز اواسط سال 1950 برداشت ارتعا شی میوه ها بطور عام گسترش یافت . اساس این شیوه افزایش نیروي لختی ارتعاشی - هح ع چ ً - درمحل اتصال میوه به درخت به اندازه اي است که باعث قطع اتصال میوه ازدرخت شده وآنرا ازشاخه جدا کند . - 11 - اصول صحیح نهال کاري علیرغم قدمت طولانی در ایران رعایت نشده است و به این دلیل مهم پیشرفت هاي شایان توجهی حاصل نگردیده است. درطی22 سال یعنی از سال 1360 تا سال 1381 میزان تولید محصول بادام در کشور تا2/8 برابر افزایش داشته است،در حالی که در مدت مشابه میزان تولید محصول بادام در کالیفرنیا تا چهار برابر افزایش یافته است. این افزایش در اثر اصلاحات وسیع در تمام زمینه هاي کشاورزي بوده است بطوري که مدیریت نهالستان ها در تمام زمینه ها کاملا مکانیزه شده است . - 5 - آمادگی - آماده کردن باغ و درخت - براي برداشت مکانیکی بادام:
-1 تربیت یا شکل دهی درخت و هرس
درختان باید از کاشت تا زمانی که به بار می نشینند - سال هاي بی باري - براي جلوگیري از صدمه دیدن به وسیله تکاننده ها به طور مطلوبی پرورش یابند. اولین تربیت یا شکل دهی براي جلوگیري از صدمه به درخت از روز کاشت درخت آغاز می شود. از حدود 60 تا 100 سانتی متري سربرداري می شود و با رشد درخت سعی می شود که تنه تا آنجایی که ممکن است عمودي بماند این دو عمل فضاي مورد نیاز براي جابجایی سریع گیره اتصال درخت را تامین می کند - شکل.. - 1
شاخه هاي آویزان کوتاه که تنه را می پوشانند بایستی کنده شوند. موقعی که تنه پوشیده بماند پتانسیل درخت براي صدمه دیدن افزایش می یابد.محصول اضافی شاخه هاي کوچک جبران صدمه به تنه و از دست دادن درخت را نمی کند. همچنین شاخه هایی را که از ریشه جوانه می زنند - جست - را باید از بین برد. اگر این شاخه ها و شاخه هاي کوتاه به وسیله تکاننده گرفته شوند منتج به کوفتگی تنه و پارگی پوست درخت خواهند شد.
تنه تکان ها در ارتفاع 60 تا90 سانتی متري خیلی خوب کار می کنند و کارآیی آنها زیاد است. هنگامی که درختان جوان هستند از شاخه تکان می توان استفاده کرد. براي شاخه تکانی ، درخت باید داراي3 تا 4 انشعاب اصلی باشد. انشعابات ثانویه نباید نزدیکتر از 45 تا 60 سانتی متري تنه منشعب شده باشند و 90 تا 120 سانتی متري بهتر است.شاخه ها باید حتی الامکان عمودي باشند، این به اپراتور تکاننده اجازه می دهد که - 1 فقط 3 یا 4 بارتکاننده را به درخت متصل کند - 2 از صدمه به پوست جلوگیري می شود.
شکل .1 هرس درخت بادام در سال هاي مختلف
در طول حیات درختان میوه چندین نوع هرس انجام می شود.
الف - هرس فرم یا هرس شکل دهی درخت:
اصولی را که در هرس شکل دهی جهت تشکیل اسکلت بندي اولیه درخت رعایت شود:
هرس براي تعادل درخت:
- تعداد بازو هاي اصلی: تعداد بازو هاي اصلی معمولا 3 یا 4 بازوي اصلی انتخاب می شود.
- محل انشعاب بازو ها روي تنه درخت در یک خط نباید باشد و در فرم سه بازویی زاویه بازو ها ازهمدیگر 120 درجه و در فرم چهار بازویی زاویه بازو ها از همدیگر 90 درجه باشد - شکل. - 2
شکل .2 انتخاب سه یا چهار بازو در درخت
