بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به مشکلات طرحهای سنتی بیمه محصولات کشاورزی نظیر بالابودن هزینههای اجرایی و مشکلات انتخاب نامساعد و مخاطرات اخلاقی، ارائه الگوی بیمهای مناسب از مهمترین مسائل در حوزه مدیریت ریسک و بیمه محصولات کشاورزی میباشد. در این تحقیق به مطالعه تطبیقی بیمه شاخص آب و هوا در کشورهای توسعه یافته منتخب و تحلیل بیمه شاخص آب و هوا در استان خراسان رضوی پرداختهایم. اطلاعات عملکرد محصول طی سال های 1373 - 1390 از مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور و اطلاعات شاخص بارش از ایستگاههای هواشناسی جمع آوری گردید. با توجه به ساختار وابسته بین شاخصهای آبوهوایی و عملکرد محصول، با استفاده از شاخص بارش بدلیل داشتن همبستگی بالا با عملکرد بعنوان متغیر ریسک انتخاب گردید.
چگونگی تحلیل مقادیر حقبیمه و میزان غرامت پرداختی به وسیله بیمه شاخص بارندگی توضیح داده شد. نتایج مؤید آن است که بیمه شاخص آب و هوایی یک وسیله انتقال ریسک برای تولیدات کشاورزی در کشورهای با درآمد پایین بوده و یک نیاز اصلی و عامل مؤثر و مکانیسم کارا برای انتقال ریسک حوادث طبیعی بوده و باعث افزایش درآمد کشاورزان است و هزینه های اجرایی را به کمترین مقدار ممکن و میزان خطای ناشی از مخاطرات اخلاقی وانتخاب نامناسب را کاهش داده است. اگرچه بیمه شاخص با بعضی از محدودیت های اجرایی در کشورهای در حال توسعه رو به رو است ولی منافع مثبتی را برای عرضه کنندگان و مصرف کنندگان فراهم می کند. با توجه به اهمیت بارندگی در کشاورزی و وابستگی میزان عملکرد محصولات زراعی بویژه کشت دیم به آن، اطلاعات لازم در زمینه توزیع بارش و ناهنجاری های منفی آن، نقشی مهم در توجیه علل کاهش عملکرد محصولات دارد و برنامه ریزی صحیح را برای به دست آوردن عملکرد بالا ممکن می سازد.
.1 مقدمه و هدف
بیمه شاخص1 آب و هوایی یک محصول بیمه ای منحصر به فرد است که جهت حمایت ازکشاورزان در مقابل خسارت های ناشی ازتغییرات و ریسک های آب وهوایی می باشد - رائ2،. - 1999 مهم ترین اهداف این تحقیق عبارتند از: بررسی وضعیت بیمه شاخص آب و هوا در کشورهای توسعه یافته منتخب، تعیین عوامل موثر در تعیین بیمه آب و هوا، تعیین نرخ بیمه شاخص آب و هوا براساس شرایط منطقه.
.2 تئوری و پیشینه تحقیق
تجربه کانادا، سابقه بیمه محصولات کشاورزی در کشور کانادا به سال 1939 برمی گردد. کانادا، یک بیمه شاخص بر پایه بارندگی اجرا می کند. البته طرح های دیگری از بیمه شاخص در این کشور تجربه شده استمثلاً. ذرت کاران آلبرتا می توانند از یک شاخص مبتنی بر دما برای بیمه در برابر ضرر عملکرد ذرت استفاده کنند. تجربه آمریکا، به طور کلی بیمه محصولات کشاورزی به دو صورت در دسترس می باشد. یکی بیمه خطرات محدود، شامل بیمه تگرگ و آتش سوزی و دیگری بیمه چند خطره محصولات کشاورزی. بیمه تگرگ و آتش سوزی به دو صورت مکانی یا منطقه ای ارائه می شود. در نوع مکانی، پرداخت خسارت براساس درصد زیان حاصل شده به دلیل تگرگ و آتش سوزی در زمین های خسارت دیده است.
در صورتی که در نوع منطقه ای، پرداخت خسارت براساس متوسط تولید در زمین های بیمه شده پرداخت می گردد. - اسکیز، بارنت و هارتل، . - 2005 بیمه براساس شاخص آب و هوایی، محصول نوآورانه مالی و از جدیدترین محصولات بیمه ای می باشد که برای اولین بار در ایالات متحده آمریکا و کانادا در سال1991 اجرا شده است - بانک جهانی،. - 2005 عزیز نصیری - - 1390، تحقیقی تحت عنوان مدیریت ریسک کشاورزی براساس شاخص های آب وهوایی انجام دادند که از توابع مفصل در اندازه گیری ساختار وابستگی استفاده کردند.
از آن جا که با توجه به سطح های حمایت دولت و نوع خطرات تحت پوشش، تنوع درکاشت محصولات وشرایط رشد، درمناطق مختلف متفاوت است پیشنهاد شد انتخاب طرح بیمه ای مناسب با توجه به تجربیات گذشته، در آن منطقه و شرایط آب وهوایی به دقت مورد بررسی قرار گیرد. لبلویز و کویریون - 2010 - ، آن ها در مقاله خود با عنوان »بیمه های کشاورزی بر اساس شاخص های آب وهوایی، روش تحقیق در » Agendaسا ختار پرداخت غرامت و نحوه محاسبه را بیان کرده اند. توروی - 2002 - ، بیمه آب وهوا محور به دنبال یافتن سازوکار برای تعیین نرخ حق بیمه، تنها براساس عامل پدیده آورنده ریسک است. از نظر وی، ساده ترین راه برای دستیابی به این سازوکار استفاده از داده های تاریخی آب و هوا و در محاسبه احتمال وقوع آن هاست. قراردادهای بیمه ای، مبتنی بر الگوی بیمه ای از این نوع را می توان به صورت بیمه تک خطر که تنها براساس محوریت یک متغیر آب وهوایی است و یا چند خطر که پرداخت حق بیمه و غرامت در آن به صورت برآیند اثر دو یا چند متغیر آب وهوایی است، تنظیم کرد.
.3 مواد و روش ها
مطالعه تطبیقی بیمه شاخص آب وهوا در کشورهای توسعه یافته منتخب: تجربه کانادا، سابقه بیمه محصولات کشاورزی در کشور کانادا به سال 1939 برمی گردد. کانادا، یک بیمه شاخص بر پایه بارندگی اجرا می کند. البته طرح های دیگری از بیمه شاخص در این کشور تجربه شده استمثلاً. ذرت کاران آلبرتا می توانند از یک شاخص مبتنی بر دما برای بیمه در برابر ضرر عملکرد ذرت استفاده کنند - اسکیز، بارنت و هارتل1، . - 2005 تجربه آمریکا، به طور کلی بیمه محصولات کشاورزی به دو صورت در دسترس می باشد. یکی بیمه خطرات محدود، شامل بیمه تگرگ و آتش سوزی و دیگری بیمه چند خطره محصولات کشاورزی.
بیمه تگرگ و آتش سوزی به دو صورت مکانی یا منطقه ای ارائه می شود. در نوع مکانی، پرداخت خسارت براساس درصد زیان حاصل شده به دلیل تگرگ و آتش سوزی در زمین های خسارت دیده است. در صورتی که در نوع منطقه ای، پرداخت خسارت براساس متوسط تولید در زمین های بیمه شده پرداخت می گردد. در بیمه چندخطره، متوسط حداقل محصول در هر ایکر برای هر محصول در واحدهای بیمه شده، تضمین می شود. اگر متوسط در واحد بیمه شده از سطح مشخص شده در بیمه نامه، پایین تر باشد، شرکت بیمه با پرداخت مابه التفاوت محصول به عنوان خسارت موافقت می کند - اسکیز، بارنت و هارتل، . - 2005 مقایسه برنامه های بیمه ای کانادا و آمریکا نشان می دهد که چندین مؤلفه مشترک در برنامه های بیمه محصولات آمریکا و کانادا وجود دارد. این وجوه اشتراک عبارتند از: - اسکیز، بارنت و هارتل،-1 . - 2005 هر دو برنامه در جهت دستیابی به اهداف کارایی اقتصادی و رفاه اجتماعی تلاش می کنند. -2 محصولات بیمه ای را به صورت چندخطره و در سطح مزرعه ارائه می دهند. -3 یارانه های حق بیمه دولتی را که درصدی از کل حق بیمه می باشد، به کار می گیرند. -4 از صندوق ها یا آژانس های دولتی برای جذب هزینه های اجرایی و اداری برنامه استفاده می کنند.
این تحقیق به روش پیمایشی و اسنادی و اطلاعات مربوط به تعیین میزان آستانه و حد بارندگی دو شاخص آب و هوا که از طریق مراجعه به اداره کل هواشناسی استان گرد آوری شد. تابع غرامت قرارداد تابع را بعنوان تابع غرامت پرداخت شده به شرط مقدار شاخص - متغیر تصادفی نامنفی با تابع توزیع -F درنظر بگیرید. دو روش بمنظور طراحی ساختار پرداخت غرامت وجود دارد. در روش اول پرداخت غرامت در زمان کاهش شاخص آبوهوا نسبت به شاخص آستانه صورت میگیرد. این روش برای محصولاتی مناسب میباشد که بارندگی و اثرات منفی در زمان برداشت محصول روی محصول میگذارد. درحالی که در روش دوم پرداخت غرامت در زمان افزایش شاخص آبوهوا نسبت به شاخص آستانه صورت می-گیرد. انتخاب نوع روش به مراحل فنولوژیکی2 محصول بستگی دارد.
-1 کاهش شاخص آبوهوا :3 تابع غرامت در حالت کاهش بصورت رابطه شماره 1 تعریف میشود - اسکیز،. - 2006 یعنی غرامت زمانی پرداخت میشود که مقدار مشاهده شده شاخص آبوهوا براساس ایستگاههای هواشناسی، کمتر از مقدار آستانه باشد. و مقدار غرامت نیز برابر با نسبتی از تفاوت شاخص مشاهدهشده و مقدار آستانه میباشد. ماکزیمم lletraH 1
- 2 به مطالعه پدیده دورههای بیولوژیکی گیاه مرتبط با آبوهوا بخصوص تغییرات فصلی میپردازد این پدیدهها میتواند مناطق آبوهوایی و فصول را توصیف نمایند. درحالت کلی مرحله فنولوژیکی بیانگر دوره رشد محصول میباشد.
