بخشی از مقاله
چکیده
منطقه احمد آباد در35 کیلومتری شمال شرق سمنان، واقع در غرب نوار آتشفشانی- نفوذی ترود - چاه شیرین، واقع شده است. باتوجه به اینکه دگرسانی ها به عنوان یکی از شاخص های مهم در اکتشاف مواد معدنی مورد توجه می باشند. هدف این مقاله ، شناسایی این واحد ها با استفاده از الگوهای مختلف پردازش تصاویر ماهواره ای ، در منطقه مورد مطالعه است . به دلیل تنوع کانی زایی این منطقه ، برای شناسایی دگرسانی منطقه مذکور از تصاویر سنجنده لندست 8 استفاده گردید . در این مطالعه پس از انجام تصحیحات هندسی و رادیومتریک، با استفاده از روش های نسبت باندی ، بهترین ترکیب باندی اقدام به شناسایی نواحی دگرسان شده گردید .در این مقاله، برای شناسایی دگرسانی آهن و دگرسانی رسی به ترتیب از نسبت باندی 6/5 و 6/7 و نسبت باندی 4/2 استفاده شده است .
مقدمه
بنا بر تعریف سابینس سنجش از دور علم تهیه ، پردازش و تفسیر تصاویر و دادهای به دست آمده از هواپیما یا ماهواره است که اثر متقابل بین اجسام و انرژی الکترومغناطیسی را ثبت می کنند. در چند دهه اخیر دور سنجی به موازات علوم ژئوشیمی و ژئوفیزیک ، به عنوان یک روش استاندارد در بسیاری از برنامه های اکتشافی بکار برده شده است . دور سنجی نقش بزرگی در شناسایی ذخایر معدنی دارد و منجر به کاهش هزینه های اکتشافی می شود .
امروزه علم سنجش از دور به طور گسترده ایی در علوم مرتبط به کار می رود . یکی از این علوم ، زمین شناسی می باشد که خود به شاخه های گسترده ایی تقسیم می شود . تصاویر ماهواره ای از طریق تعیین مشخصات طیفی سنگ ها و کانی ها می توانند در شناسایی واحد های متفاوت موثر واقع شوند .در اصل ،تفسیر و پردازش تصاویر ماهواره ای را می توان فرآیند های بررسی و تحلیل هدفمند شناسایی موقعیت ها ، اشیاء عوارض و پدیده های سطح زمین دانست که از طریق اعمال روش های آنالوگ - تفسیر بصری - و کامپیوتری - پردازش رقومی - توسط متخصصان صورت میگیرد .
با استناد به روش های گرافیکی ، آماری و ریاضی ، میتوان داده های حاصله از سنجنده ها را به منظور جستجو ، تشخیص ، اندازه گیری ، طبقه بندی و ارزیابی موجودیت و اهمین عوارض طبیعی و انسانی سطح زمین مورد تحلیل قرار داد تا الگوها و تغییر های زمانی و مکانی مربوط به مدلسازی شوند . اولین ماهواره منابع زمینی ، توسط آمریکا در 23 ژوئیه - اول مرداد به فضا پرتاپ شد که لندست 1 نام داشت . سپس ماهواره های لندست بعدی به فضا پرتاپ شد ، به طوری که تاکنون 8 ماهواره از این سری که آخرین آنها لندست 8 می باشد ، به فضا پرتاپ شده است .
ماهواره لندست 8 حامل دو سنجنده - OLI - و - TIRS - است که در محدوده های طیفی مرئی ، فروسرخ و حرارتی اقدام به اخذ تصویر می نمایند . پهنای این سنجنده ها به این قرار می باشند : 15 متر در باند پانکروماتیک ، 30 متر در باندهای مرئی و فروسرخ ، 100 متر در باندهای حرارتی . در این مطالعه به پردازش تصاویر ماهواره ای لندست 8 پرداخته شده است تا مناطق دگرسانی مرتبط به کانه زایی بارزسازی شوند که در بخشهای بعدی به تفصیل شرح داده شده است.
منطقه مورد مطالعه
در محدوده معدنی احمد آباد 35کیلومتری شمال شرق استان سمنان و در مختصات جغرافیایی 350 41 30" تا 350 38" 30" شمالی و 530 46" 00" تا 530 40" 33" شرقی قرار دارد.که در مسیر سمنان B دامغانBجام قرار دارد . محدوده حدفاصل زون ساختاری البرز جنوبی و شمال ایران مرکزی می باشد که درنقشه جام واقع شده است . منطقه مورد نظر، در بخش غربی نوار نفوذی - آتشفشانی ترود- چاه شیرین، که در بخش جنوبی زون ساختاری-رسوبی البرز و شمال زون ایران مرکزی واقع شده است . از ویژگی های نوار فوق الذکر حجم قابل توجه فعالیت ماگماتیسم در ترشیری و همچنین تنوع کانه زایی از جمله: مس، آهن، سرب و روی،منگنز، طلا و فیروزه می باشد.
پیش پردازش تصاویر ماهواره ای
در این مطالعه از داده های لندست 8 با شماره ردیف 35 و گذر 163 در تایخ 2013/8/24 استفاده گردید. این بخش شامل پیش پردازش تصاویر از جمله تصحیحات رادیومتریکی می باشد که این نوع خطا به دلیل تفاوت شرایط اتمسفری ، ارتفاع خورشید و آزیموت آن در هنگام ثبت داده ها توسط سنجنده ایجاد می شود. خطاهای ایجاد شده در تصویر ناشی از داده های اولیه ، خطاهایی که به دلیل داده های نادرست موجب جدا شدن تصویر می شود، پیکسل های اطلاعاتی اسکن نشده که باعث بروز اشکال در تصویر می شود به عنوان نمونه هایی از این خطاها بوده که با انجام پیش پردازش هایی قابل رفع می باشند .
تبدیل اعداد رقومی به تابش طیفی
این تصحیح شامل تصحیح تصویر جهت تبدیل مقادیر اعدا رقومی خام ثبت شده توسط سنجنده به مقادیر اعداد رقومی کالیبره شده می باشد که باعث می شوند عوارض سطحی بهتر نمایش داده شوند . در طی کالیبراسیون رادیومتریک ، مقادیر پیکسل به رادیانس مطلق تبدیل می شوند . تصاویر در واحد های جذب رادیانس 32 بیتی در نقاط متغیر رادیانس می شوند . این مقدار ها در نهایت به مقادیر صحیح 16 بیتی در تمام سطح تبدیل می شوند.
