بخشی از مقاله
چکیده
جهانگردی از مهمترین فعالیتهای انسان معاصر است که همراه با به وجود آمدن تغییرات و تحولات بنیادی در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، روش زندگی انسان را دگرگون می سازد. دارا بودن شرایط مطلوب گردشگری جز مزیت ها و توان های بالقوه برای گردشگری محسوب میشود. تکنیک های گوناگونی برای ارزیابی توانهای اقلیمی مناطق توریستی وجود دارد، در تحقیق حاضر با استفاده از شاخص TCI به ارزیابی اقلیم توریسمی شهر سمنان پرداخته شده است.
میچکوفسکی - - از بعد اثر زیست اقلیم بر گردشگری شاخصی را تحت عنوان شاخص اقلیم گردشگری - TCI - معرفی نموده است. این شاخص ترکیبی ،عناصر اقلیمی که بیشترین ارتباط باکیفیت تجربه گردشگری برای غالب گردشگر ها داردرا بطور منظم ارزیابی می کند.
با توجه به نقشه ها و روند سالانه با توجه به نتایج حاصل از مدل TCI میتوان چنین اظهار نظر نمود که در شهر سمنان ،وضعیت گرمایی در فصل زمستان در حد آسایش - قابل قبول تا عالی - قرار دارد.فصل بهار دمای هوا وضعیت اقلیم گردشگری خوب تا خیلی خوب می باشد و در دو ماه اول تابستان شرایط اقلیمی برای گردشگری خارج از حد آسایش می باشد در شهریور ماه و فصل پائیز با توجه به خروجی مدل فوق شرایط اقلیمی برای گردشگری مناسب می باشد .
مقدمه :
جهانگردی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر است که همراه با به وجود آمدن تغییرات و تحولات بنیادی در سیمای زمین ، اوضاع سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی ، روش زندگی انسان را دگرگون می سازد. بررسی وضعیت نواحی و سرزمین هایی که همه ساله و در فصل های مختلف سال مورد بازدید جهانگردان قرار می گیرند نشان می دهد تغییراتی که بر اثر جهانگردی در آن نواحی به وجود می آید بسیار چشم گیرتر و مهم تر از تحولاتی است که از ایجاد و گسترش سایر فعالیت های اقتصادی انسان ناشی می شود .
ایجاد شرایط مطلوب برای زیست و فعالیت های انسانی، تلاش انسان برای سازگاری با محیط می باشد در صورتیکه چنین شرایطی به طور طبیعیدر اکثر نقاط بدست می آید،ایجاد شرایط مصنوعی بسیار پر هزینه میباشد و وجود مناطق طبیعیاز ثروت های ملی هر کشور محسوب میشود و باید در فرایند برنامه ریزی شناخته شود
به طور کلی در شکل گیری شرایط آسایش انسان از دیدگاه اقلیمی چهار عنصر دما،رطوبت،باد و تابش نقش دارند -
صنعت گردشگری در حال تبدیل شدن به بزرگ ترین و پردرآمدترین صنعت دنیاست ، به طوری که 10 درصد تولید ناخالص و 10 درصد از اشتغال جهان را به خود اختصاص داده است
سیر و سیاحت بویژه به منظور گذراندن اوقات فراغت یکی از نیازهای اصلی بشر تلقی شده به گونه ای که این پدیده با تخصیص 1/10 جمعیت جهان بزرگترین جابجایی صلح آمیز تاریخ بشر محسوب می شود . پیشرفت فناوری حمل و نقل و ارتباطات ، توسعه تولیدات صنعتی و افزایش درآمد ، افزایش اوقات فراغت ، ارتقاء سلامت جوامع و دیگر عوامل ، تغییرات چشم گیری را در کشورهای صنعتی و بخصوص در شهرها ایجاد نموده و توانسته است جهانگردی را در هزاره سوم میلادی به عنوان یکی از مهمترین نیروهای محرک توسعه اقتصادی و یکی از سه صنعت درآمدزای مهم جهان در کنار صنعت نفت و خودروسازی مطرح نماید
جهانگردی بزرگترین و پررونق ترین صنعت جهان است و انتظار می رود که در قرن بیست و یکم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد . جهانگردی یک قدرت اقتصادی ، اجتماعی ، زیست محیطی ، بزرگ و البته پدیده ای بسیار سیاسی است
عوامل زیادی بر صنعت توریسم تأثیر می گذارند که یکی از مهمترین آنها آب و هوا است . می توان گفت آب و هوا دارای خصیصه ثروت عظیم طبیعی است که با تأثیر گذاری بر منابع طبیعی ، طول مدت و کیفیت توریسم ، سلامتی گردشگران و حتی تجارب شخصی گردشگران را نیز کنترل می کند . میان اقلیم ، هوا و گردشگری رابطه تنگاتنگی وجود دارد ، برنامه ریزی بهینه گردشگری در گرو فهم ماهیت این رابطه است این برنامه ریزی باید محور تأکیدش توصیف عمومی اقلیم مناطق و فضاهای خاص و ارتباط آن با ابعاد و نمودهای گوناگون گردشگری باشد
این فعالیت به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها از اهمیت برخوردار شده که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نامیده اند ، چرا که کالا و خدمات گردشگری بدون هزینه حمل کالا جهت صدور با جذب گردشگران خارجی در داخل به آنها عرضه شود
امروزه گردشگری طبیعت گرایی ، بخش مهمی از فعالیت های جهانگردی را در دنیا به خود اختصاص داده است . در این نوع فعالیت، جهانگردان برای بهره گیری از زیبایی های طبیعی و جلوه های حیرت انگیز خلقت به رشته کوه های مرتفع ، کوهستان ، کوهپایه ها ، جنگل ها ، جلگه ها ، دره های عمیق و بیابان ها سفر می کنند . این گرایش قوی و تمایل خاص به بهره مندی از طبیعت اکوتوریسم نام گرفته است
اکوتوریسم مخفف Ecological Tourism است که در معنای لغوی آن در ادبیات فارسی ، طبیعت گردی می باشد و گرایشی تازه در صنعت جهانگردی و مبتنی بر مسافرت های هدفمند همراه با دیدار و برداشت های فرهنگی و معنوی از جاذبه های طبیعی و لذت جویی از پدیده های گوناگون آن است
اکوتوریسم با پیروی از فلسفه حیات مدار و تکیه بر ارزش های ذاتی و درونی ، از طریق حفاظت از عرصه های طبیعی ، انتفاع جوامع محلی ، تقویت ویژگی خرده فرهنگ ها ، فراهم آوری فرصت های آموزشی ، تقویت اشتغال زایی ، جلوگیری از مهاجرت ، التزام به مصرف کمتر منابع تجدید ناپذیر، فراهم آوردن فرصت های مشارکت های محلی ، آموزش های زیست محیطی ، و به عبارتی ترکیب مناسب توسعه و حفاظت محیط زیست و میراث های فرهنگی ، پایداری را امکان پذیر می سازد .
با کسب درآمد از طریق اکوتوریسم ، میزان اشتغال برای افراد محلی افزایش یافته ، سطح بهداشت و آموزش آنان نیز ارتقا می یابد . این پیشرفت های آموزشی و بهداشتی می تواند تا مرحله فقر زدایی و حل مشکلات ناشی از رشد جمعیت و توزیع اراضی ادامه یابد و از دامنه تخریب منابع طبیعی و خسارت به تنوع زیستی بکاهد
گردشگری بخش عمده اقتصاد جهانی را تشکیل می دهد و یکی از بزرگترین صنایع جهان می باشد . این صنعت به صورت یک بخش اقتصادی فعال ، می تواند بیشتر از سایر عوامل تولید ، موجب بالا آوردن سطح اشتغال گردد
عوامل زیادی بر این صنعت تأثیر می گذارد که یکی از آنها آب و هواست . همراه با موقعیت جغرافیایی ، توپوگرافی ، پوشش گیاهی و جانوران ، آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع در توسعه صنعت گردشگری نقش ایفا می کند
در صنعت گردشگری بعد روانی و لذتی که افراد در هنگام سفر به دست می آورند قابل مقایسه کامل در چارچوب عدد و رقم نیست و ابعاد گسترده تری را به خود اختصاص می دهد که در روح و جان انسان منعکس می شود . از آنجائیکه در هر گونه فعالیت های توریستی سلامت گردشگران در اولویت می باشد ، لذا اطلاع رسانی و شناخت صحیح از شرایط آب و هوایی می تواند مسافران و قشرهای آسیب پذیر را پشتیبانی نماید
تجربه در کشورهای در حال توسعه نشان داده که مسأله توریسم و اکوتوریسم به عنوان بخش مهمی از برنامه اقتصاد کلان و پایدار در هر منطقه محسوب می گردد . بهره برداری اکوتوریستی متناسب و صحیح در هر منطقه نه تنها به محیط طبیعی خسارتی را وارد نمی کند بلکه به دلیل جذابیت های محیطی بر پایداری و بهایبیشتر طبیعت می افزاید . در حال حاضر 3/8 درصد از شاغلین کشورهای جهان ، در صنایع مربوط به گردشگری فعالیت می کنند . و به طور متوسط 4 تا 5 درصد از بودجه خود را از طریق منابع درآمدی حاصل از گردشگری بدست می آورند
کشور ما با توجه به موقعیت جغرافیایی و تنوع آب و هوایی ، جاذبه های فراوان برای توسعه اکوتوریسم دارد . مطابق آمار سازمان جهانی جهانگردی ایران از نظر تعداد گردشگر ، فقط 9 درصد و از درآمد گردشگری جهان فقط 0/6 درصد را به خود اختصاص داده است
