بخشی از مقاله
چکیده:
تفاوتی که امروزه بین جهان در حال توسعه و توسعه یافته وجود دارد، فناوري است. یکی از این فناوري ها یعنی زیست فناوري باعث افزایش تولیدات کشاورزي و بالا بردن کارایی تولید و کاهش مشکلات زیست محیطی در دهه اخیر شده، که براي گسترش و اشاعه آن نیاز به اقداماتی می باشد. در این میان افکار عمومی، ابزار ظریفی است که قدرت پنهان ولی وافري در خود دارد، استفاده از این ابزار ظریف در جهت نیل به توسعه بیوتکنولوژي، یکی از پتانسیل هاي هر اجتماعی است. هدف این مقاله تحلیل عاملی ، عوامل موثر بر پذیرش و تولید محصولات ترا ریخته می باشد. تحقیق از نوع کاربردي که از روش توصیفی و تحلیل عاملی و رگرسیون استفاده شده است.
جمعیت مورد مطالعه 40 نفر از کارشناسان ترویج وزارت جهاد کشاورزي معاونت بهره برداري می باشد که به صورت سرشماري مورد پرسش قرار گرفتند. از ابزار پرسشنامه براي جمع آوري داده ها استفاده شد. با توجه به نتایج تحقیق، تعدادي 8 عامل ، بر اساس عاملهایی که بیش از 60 درصد واریانس کل را تبیین نمودند، انتخاب شدند. این عامل ها به ترتیب عبارت هستند از اطلاع رسانی، ارتباطات، خطرات، ایمنی و اخلاق ، موانع درونی، موانع بیرونی، تبادل نظر و بالاخره عامل هشتم مشارکت نام گذاري شد.
همچنین از روش رگرسیون گام به گام عوامل شناخته شده وارد رگرسیون شد. عوامل خطرات و ارتباطات در دو مرحله وارد معادله رگرسیون شدند. مدل رگرسیون با مقدار - F= 29/615 - و در سطح X=0.000 معنی دار شد و50/1 در صد از تغییرات تولید و پذیرش محصولات ترا ریخته توسط این دو عامل تبیین می شود. در این شرایط بررسی خطرات احتمالی محصولات و همچنین داشتن ارتباطات سازنده با تمامی طرف هاي دخیل در این امر می
مقدمه:
رشد سریع جمعیت جهان و افزایش تقاضا براي غذاي بیشتر و بهتر، بدون شک در سالهاي آینده، تهدیدهاي اجتماعی، سیاسی و اقتصادي را موجب خواهد شد و پایداري محیط زیست را به خطر خواهد انداخت.
بنابراین براي رفع فوري نیازهاي کشاورزي پایدار در جهان، لازم است برنامه ریزي هاي جامعی انجام شده و در جهت رفع نیازهاي روبه رشد جمعیت جهان با هدف حفاظت از منابع طبیعی تلاش شود
همچنین آنچه امروزه کشوري را توسعه یافته و یا عقب مانده معرفی میکند، میزان بهره گیري از فناوري در ابعاد مختلف توسعه است. تفاوتی که امروزه بین جهان در حال توسعه و جهان توسعه یافته وجود دارد، براساس سرمایه، حجم تجارت، میزان منابع طبیعی و حتی تجهیزات صنعتی نیست، بلکه معیار اصلی تفاوت بین دنیاي پیشرفته صنعتی و جهان غیر صنعتی، فناوري و به ویژه فناوري پیشرفته است. بنابراین در دنیاي امروز فناوري پیشرفته، جایگاه ویژه اي دارد و ما باید در کنار توسعه انسانی، توسعه فرهنگی، توسعه اقتصادي و توسعه علمی، به این مهم توجه داشته باشیم
یکی از این فناوري هاي پیشرفته ، فناوري زیستی می باشد. در تعریف جامع زیست فناوري توسط دولت آمریکا چنین عنوان شده : زیست فناوري - با مفهوم قدیم و جدید - در برگیرنده هر گونه فن و روشی است که از موجودات زنده و یا بخشهایی از آنها استفاده شود تا فرآوردههایی را تولید، اصلاح و یا تغییر داد وبه بهینهسازي گیاهان و جانوران پرداخت و یا ریزسازوارههایی را براي کاربردهاي ویژه تولید نمائیم - میر،. - 1381 به طوریکه استفاده از این فناوري در کنار پیشرفت هاي مهم در سایر رشته ها ضروري به نظر می آید تا از این طریق تولید محصولات غذایی اصلی و کارایی تولید افزایش یابد، مشکلات زیست محیطی کاهش پیدا کند و دسترسی بیشتر کشاورزان خرده پا به غذا میسر شود
در این ارتباط میتوان به دو موضوع قابل تامل اشاره کرد. اول اینکه رشد سریع علم بیوتکنولوژي و مهندسی ژنتیک باعث عدم همراهی طیف عمومی جامعه با این علم شده است. دومین مساله قابل طرح، مسائل سیاسی و اقتصادي است. امروز کمبود موادغذایی بخصوص محصولات کشاورزي از معضلات جامعه غرب نیست.
چرا که جمعیت کشورهاي پیشرفته غربی کنترل شده است ضمن اینکه امکان جایگزین کردن پروتئینهاي دیگر به جاي محصولات کشاورزي براي آنها وجود دارد و این شرایطی را فراهم می کند براي اینکه کشور هاي در حال توسعه بازار فروش این محصولات شوند
حال در اینجا سوالی که مطرح می شود این است که با وجود اهمیتی که بیوتکنولوژي در سطح جهانی دارد و همچنین پیمان ها و تعهداتی که کشور ایران در خصوص تولید و استفاده از دانش بیوتکنولوژي بسته است، فعالیت ها و جایگاه آن در ایران در کجاست؟ همچنین بخش کشاورزي بخصوص بخش هاي ترویجی چه نقشی در بالا بردن ظرفیت هاي بالقوه این دانش در ایران بازي کرده اند و می کنند؟
براي پرداختن به این مسئله مروري بر جایگاه ترویج در فناوري زیستی ، عوامل موثر در پذیرش محصولات اصلاح ژنتیک شده و فواید تولید و استفاده از این دانش و به طور خاص محصولات ترا ریخته انجام شد.
