بخشی از مقاله
چکیده
محدوده معدنی مس و باریت کهک یکی از پتان سیل های معدنی ا ست که در 18/5 کیلومتری ا ستان قم واقع شده و پس از بردا شت داده های صطحی و عمقی و با توجه به تمرکز بررسی های فنی و اقتصادی و نحوه استخراج یک پتانسیل معدنی به تخمین ذخیره آن، تخمین ذخیره آن به روش عکس فا صله = - عکس مجذور فا صله - که یکی از منا سبترین روش محا سبه برای کانی سازی رگه ای تیپ مانتو ا ست انجام شد و پس از ساخت مدل سه بعدی بلوکی بخش پتان سیل مس این کان سار ، میزان تناژ مس و نقره آن تخمین زده شد .
.1 مقدمه
برای بررسی های فنی اقتصادی و نحوه استخراج آتی یک ذخیره، برآورد میزان ذخیره به تقریب درست از نیاز های اصلی در بخش تصمیم گیری و مدیریت ریسک در اکتشاف و بهره برداری از ذخایر می باشد. [1] یکی از روش های مناسب برای تخمین عیار در کانی سازی های رگه ای تیپ مانتو، روش معکوس فاصله 1 می باشد. روش معکوس فاصله، روشی است که در آن به مقادیر مورد تخمین براساس توانی از عکس فاصله آنها تا نقطه مورد تخمین، وزن داده می شود. به این ترتیب نقاطی که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند مقادیر تخمین مشابهی خواهند داشت .
.2 موقعیت جغرافیایی و راه های دسترسی
محدوده اکتشافی کهک با وسعت حدود 18/5 کیلومتر مربع در استان قم واقع شده است . این محدوده در ابتدای ارتفاعات شمال باختری شهرستان کهک قرار داشته و راه دسترسی به آن از شهرستان قم بصورت زیر امکان پذیر است .
از شهرستان قم در امتداد جاده قدیم قم کاشان ، پس از طی حدود 25 کیلومتر به سه راهی کهک می رسیم. جاده فرعی به سمت کهک پس از طی 20 کیلومتر به شهرستان کهک رسیده و از آنجا به نزدیکترین روستای موجود در محدوده اکتشافی ، به نام روستای سیرو در جنوب محدوده می رسیم . با توجه به اینکه نزدیک ترین روستا به محدوده روستاهای سیرو میم هستند ولیکن نسبت به کهک کوچکتر هستند محدوده را از این پس در گزارش به نام محدوده اکتشافی کهک معرفی می کنیم. با توجه به نیمه کوهستانی بودن محدوده اکتشافی و عدم وجود منطقه مسکونی دیگر در منطقه ، راه های دسترسی دیگر موجود در منطقه اکتشافی محدود به صورت راه های جیپ رو در بخش های شمالی، جنوبی و مرکزی می باشد.
محدوده اکتشافی کهک شامل دو زون کانی زایی مس و باریت می باشد. نزدیک ترین شهر به این محدوده ها، شهر کهک واقع شده که به ترتیب در فاصله های هوایی 3/16و 5/10 کیلومتری غرب آن ها می باشد . مرکز محدوده به ترتیب دارای مختصات بر حسب UTM به عدد S39 492537 3805450 UTM و S39 490624 3805544 UTM میباشد . در شکل 1 موقعیت محدوده در مقیاس های 1:1000 و 1:20000 نسبت به شهر کهک و روستای سیرو، در بخشی از نقشه ی 1:250000 قم نمایش داده شده است.
شکل : 1 موقعیت محدوده مورد بررسی
.3 زمین شناسی منطقه مورد مطالعه
این منطقه در تقسیم بندی ساختاری- رسوبی ایران بخشی از زون ارومیه - دختر - نبوی، 1355 ، علوی، - 1991 می باشد - شکل - 2 روندهای تکتونیکی منطقه با پیروی از روندکلی ناحیه ای بصورت شمال باختری- جنوب خاوری است. این منطقه تکتونوماگمایی آتشفشانی ، بصورت یک رشته کوه از جنوب خاور بسمت شمال باختر کشیده شده است و پدیده های تکتونیکی در اثر فرورانش پوسته عربی و فعالیت ولکانیسم ائوسن در منطقه می باشد که بصورت زون های گسله با روندهای شمال باختر- جنوب خاور تا شرقی- غربی است. مهمترین این گسله ها، گسل بید هند مرکز و گسل میم در محدوده اکتشافی می باشند
شکل : 2 موقعیت محدوده بر روی زونهای ساختاری ایران
.4تقسیم بندی بخش های مختلف کانسار
به منظور بلوک بندی و محاسبه ذخیره کانسار مس و نقره کهک با توجه به مطالب ارائه شده، ساختار داده ها و تکتونیک منطقه، مدل بلوک فضایی تخمین و مدل هندسی ذخیره ایجاد شد که نمایی از آن در شکل 3 نشان داده شده است.
شکل : 3 مدل بلوک فضایی تخمین و مدل هندسی ذخیره در محدوده مس کهک
.5 تعیین و محدود کردن فضای تخمین
روش تخمین ژئواستاتیستیکی همواره با نوعی میانگین گیری همراه است. بطوریکه در تخمین، فضای کم عیار بدلیل میانگین گیری با فضای پر عیارتر، مقداری بالاتر از مقدار واقعی تخمین می خورد و بالعکس فضای پر عیار در اثر میانگین گیری با مقادیر کم عیار ممکن است کمتر از مقدار واقعی تخمین بخورد. البته در بسیاری از موارد نتیجه کار قابل قبول است ولی در مواردی که در داخل محدوده کانسار باطله ای رونددار مشاهده شود - بطوریکه همه گمانه های اطراف وجود باطله را تائید کنند - می توان باطله مورد نظر را از فضای تخمین حذف کرد تا در اثر میانگین گیری در خلال تخمین ژئواستاتیستیکی قسمتهایی از چنین فضاهای باطله ای به عنوان کانسنگ معرفی نشوند. از طرف دیگر عدم حذف چنین فضاهایی ممکن است باعث تبدیل فضای کانسنگ به باطله گردد.
این محدود کردن فضای تخمین باعث می شود خطرات ناشی از میانگین گیری به حداقل برسد. در عوض در قسمتهایی که کانسنگ و باطله هر دو موجود باشند و نتوان تصمیم گرفت که روند کانسنگ و باطله چگونه است، تصمیم گیری به عهده نتایج حاصل از تخمین گذاشته می شود. فضای تخمینی یک نوع محدودیت در استفاده از داده ها و تخمین بلوکها ایجاد میکند [3] تا با توجه به اطلاعات زمین شناسی و هر گونه اطلاعات دیگر بتوان اعمال نظر کارشناسی برروی بلوکهای تخمینی زد. در واقع بلوکهایی اعتبار دارند که داخل فضای تخمین قرار گرفته باشند.
.6 ابعاد بلوک تخمینی
با توجه به مطالعات آماری و زمین آماری میتوان ابعاد بلوکها را با توجه به شرایط زیر انتخاب کرد:
نحوه گسترش ماده معدنی : چنانچه ماده معدنی به صورت هم بعد گسترش داشته باشد بلوکهای انتخابی در سطح مربع در نظر گرفته می شوند اما توصیه می شود با وجود ناهمسانگردی در کانسار بازهم بلوک ها در سطح مربع انتخاب شوند. پیوستگی کانسنگ و باطله : متوسط مقدار پیوسته کانسنگ می تواند در تعیین ارتفاع بلوکها موثر باشد.
