بخشی از مقاله
چکیده؛
اعجاز قران در حوزه اخلاق را، از سه منظر مختلف می توان بررسی نمود: بیان آموزه ها و مفاهیم اخلاقی، ارائه نظام خاص اخلاقی، تاثیر تاریخی در حوزه اخلاقی. قسم نخست را نیز، از ابعاد متفاوت می توان کنکاش کرد که تصویر سازي اعجازآمیز در بیان فضائل و رذائل اخلاقی، یکی از آن ابعاد به شمار می آید. اعجاز قرآن با این رویکرد، از این لحاظ است که کسی تا بحال نتوانسته از انسانها، تصویري همانند آن بیانها را در معرفی آموزه هاي اخلاقی اعم از فضائل و رذائل اخلاقی داشته باشد.
مواردي از جمله: حتمیت اثر بخشی انفاق در راه خداوند با شبیه سازي به سنبل؛ مبارك بودن انفاق خالص در راه خداوند با شبیه سازي به باغ مرتفع؛ زوال ناپذیري سخن متکی بر اعتقاد صحیح با شبیه سازي به درخت پاکیزه؛ نقش گوهر پاك در بروز آثار ارزنده با شبیه سازي آن به شهر پاك و ... از جمله فضائل اخلاقی، و مواردي از قبیل: محکومیت رباخوار با شبیه سازي به ممسوسیت فرد توسط شیطان؛ اثر فاسد ناشی از عمل فاسد با شبیه سازي به باد همراه با سردي هوا؛ حالت انسان غیر مطیعِ متمایل به زمین با شبیه سازي آن به سگ؛ عجز و تلاطم روحی منافق با شبیه سازي به شخص پناه آورنده به آتش محدود و ... بخشی از رذائل اخلاقی به شمار می آیند که خداوند به آنها اشاره نموده است.
مقدمه؛
قرنهاي متمادي است که اعجاز صوري و محتوایی قران کریم، اذهان بشر را به خود مشغول نموده است؛ چرا که نه تنها قرآن، مسلمانان صدر اسلام و غیر صدر اسلام را بهت زده کرده؛ بلکه دیگر انسانها را نیز به حیرت واداشته است. چه اینکه راه انداختن قرآن هراسی و اسلام زدایی در ممالک غربی و آمریکایی، از نشانه هاي درماندگی و عجز دشمنان قرآن به شمار می آید. بدون شک، همه اینها به خاطر این است که مفاهیم و نظام اخلاقی قرآن، بخش بزرگی از قلوب انسانها را به خود جلب و جذب نموده است. یکی از ابعاد اعجاز اخلاقی قرآن، مسئله تصویر سازي مفاهیم اخلاقی است که قرآن در حد اعجاز، به بیان آنها پرداخته است. این تصویر سازي، فضائل و رذائل را شامل است. در تحقیق کنونی، سعی بر این است که با احصاء موارد مذکور، بخشی از اعجاز قرآن معلوم گردد.
اعجاز در لغت و اصطلاح
واژه »اعجاز« در لغت، از ریشه عجز و از باب افعال به معناي عاجز نمودن است. مانند اژدها شدن عصاي حضرت موسی و تبدیل آب به خشکی و بر عکس آن با عصا توسط آن حضرت؛ شفا یافتن مریض ها و زنده شدن مردگان با دعاي حضرت عیسی؛ بیرون آمدن شتر از دل کوه توسط حضرت صالح؛ مبهوت شدن مشرکان و غیر مشرکان با قرآن توسط پیامبر - ص - و ...
در اصطلاح نیز، به معناي انجام کار خارق العاده توسط مدعی نبوت با اذن خداوند به همراه مبارزه طلبی است. مقوله اعجاز، هدیه الهی از طرف خداوند براي نبی است که با علل غیبی و به صورت دفعی در زمانی خاص توسط پیامبر صورت می گیرد. البته، این اعجاز ممکن است مختص زمان خود پیامبر باشد و ممکن است که جاوادنه و جهانی باشد همانند قرآنی که پیامبر اسلام، آن را از جانب خداوند براي همه جهان تا روز برپایی قیامت آورده است.
ابعاد اعجاز قرآن
بر اساس بیان همه مفسران، قرآن در جهات صوري و محتوایی از اعجاز برخوردار است. اعجاز جامعیت قران در رابطه با بیان هدایت و تربیت انسانها مورد اتفاق همه آنان است.
