بخشی از مقاله
تعیین ارزش غذایی بوته گوجه فرنگی (شاخ و برگ) با نسبتهاي مختلف
ملاس و استفاده از آن در تغذیه بزغالههاي پرواري
چکیده:
این پژوهش طی دو مرحله، به منظور تعیین ارزش غذایی بوته گوجـه فرنگـی و مناسـب تـرین میـزان مصرف ملاس جهت خوش خوراکی آن در تغذیـه بزغالـه هـاي پـرواري، انجـام شـد . ابتـدا پـس از تجزیه شیمیایی بوته، قابلیت هضم ظاهري آن با صفر ، 5 ،10و %15 ملاس تعیین شـد. مرحلـه دوم بـا
32 رأس بزغاله در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار، 4 تکرار و هر تکرار با 2 واحد آزمایشی انجام شد. جیره تیمارها داراي بوته گوجه فرنگی با درصدهاي فوق الذکر ملاس بود. نتایج نـشان داد که ضرایب قابلیت هضم ظاهري بوته گوجه فرنگی با %15 ملاس نسبت به دیگر تیمارها بیشتر بـوده و در مورد ماده خشک و انرژي خام اختلاف معنی داري با دیگر تیمارهـا داشـت .( P< 0/05) طبـق نتایج آزمایش پرواربندي، بین خوراك مصرفی روزانه و افـزایش وزن روزانـه بزغالـه هـاي تیمارهـا اختلاف معنی داري وجود نداشت . ( P>0/05 ) همچنـین ضـریب تبـدیل غـذایی جیـره هـاي داراي بوته به همـراه 15 و %10 مـلاس از سـایر جیـره هـا بهتـر بـوده و تفـاوت معنـی داري بـا آنهـا داشـتند
.( P<0/05) بطور کلی می توان نتیجه گرفت که از بوته گوجه فرنگی در جیره بزغاله هـاي پـرواري می توان استفاده نمود و به ترتیب افـزودن 15 و %10 مـلاس بـه آن، بهتـر از افـزودن %5 ویـا اضـافه نکردن آن می باشد.
واژه هاي کلیدي : بوته گوجه فرنگی - ارزش غذایی - ملاس - بزغاله هاي پرواري
مقدمه:
از جمله منـابعی کـه مـیتوانـد سـهم بـسزائی در تـامین غـذاي دام داشـته باشـد، بقایـاي محـصولات کشاورزي و صیفیجات است. با توجه به سطح زیر کشت بیش از 10 هزار هکتار گوجـه فرنگـی در استان بوشهر و 130 هزار هکتـار در کـشور، مـیتـوان بخـوبی از شـاخ و بـرگ آن پـس از برداشـت محصول، جهت تغذیه دام در استان (با تولید سـالانه بـیش از 100 هـزار تـن) و حتـی در کـل کـشور اســتفاده نمــود. درخــصوص اســتفاده از تفالــه خــشک و یــا ســیلو شــده گوجــه فرنگــی در تغذیــه دام آزمایشات متعددي انجام شده ولی تحقیقات بسیار محدودي بر روي شاخ و برگ آن صورت گرفته است. در طی یک آزمایش، آنالیز شیمیایی شاخ و برگ به همراه قابلیت هضم آن به روش دام زنـده اندارهگیري و گزارش شده که ایـن محـصول مـیتوانـد در جیـره بزهـا بـه خـوبی اسـتفاده شـود(.(3
همچنین نتایج متعددي در مورد استفاده از ملاس جهت خوش خوراکی و بهبود قابلیت هضم جیرهها و علوفههاي خشبی بدست آمده است بطوریکه افزودن ملاس باعـث بهبـود مـصرف غـذا و افـزایش وزن روزانه 5) و 8 )، افزایش قابلیت هضم ماده خشک ( 4، 5 ،6 و(7 و ماده آلی 4) و( 6 شده است.
لذا این تحقیق با هدف تعیین ارزش غذایی بوته گوجه فرنگی، تعیین مناسب ترین میزان ملاس جهت خوش خوراکی آن و استفاده از آن در تغذیه بزغالههاي پرواري انجام شده است.
مواد و روش ها:
ابتدا از مناطق عمده کشت گوجه فرنگی استان، به طور تصادفی نمونه هاي بوته جمـع آوري شـده و تجزیه شیمیایی آن انجام شد. سپس قابلیت هضم ظاهري بوته با صفر، 5، 10 و %15 ملاس با اسـتفاده از 4 راس بز نر بالغ اخته شده بومی و به روش جمعآوري کـل مـدفوع تعیـین شـد. دام هـاي مـذکور براي هر 4 آزمـایش اسـتفاده شـده و هـر دوره جمـع آوري 10 روز بـه طـول انجامیـد. پـس از اتمـام آزمایش، نمونه هاي خوراك مصرفی، باقی مانده و مدفوع هر دام تجزیـه شـیمیایی شـده و قابلیـت هضم ماده خشک ، پروتئین خام، الیاف خام ، چربی خـام و انـرژي خـام محاسـبه شـد. جهـت انجـام آزمایش پرواربنـدي، از تعـداد 32 راس بزغالـه نـر بـومی 7 تـا 8 ماهـه بـا میـانگین وزن 17/7 ± 0/5
کیلوگرم، در قالب 4 تیمار، 4 تکرار و هر تکرار 2 واحد آزمایشی استفاده شد. جیرهها داراي حـدود
%30 بوته به همراه درصدهاي فوق الذکر ملاس (بر اسـاس مـاده خـشک) بودنـد. در پایـان خـوراك مصرفی، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل جیره ها محاسبه شد. طرح آماري هر دو آزمایش کاملاً تصادفی و مقایسه میانگینها به روش دانکن انجام شد.
جدول -1 درصد مواد خوراکی تشکیل دهنده جیره هاي آزمایشی (بر اساس ماده خشک)
جدول -2 انرژي و ترکیبات شیمیایی جیره هاي آزمایشی ( بر اساس ماده خشک )
