بخشی از مقاله
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تعیین مناسبترین مساحت قطعه نمونه برای بررسی یکنواختی گونه های درختی در جامعه راش سری 5 ماسال انجام شد. برای این مطالعه پارسل 510 انتخاب شد که آمار برداری با روش تصادفی- سیستماتیک با شبکه 150×150 متر در سطح 50 هکتار، با 160 قطعه نمونه متحد المرکز لوزی شکل در جنگل مورد نظر انجام شد. در هر یک از مراکز پلات ها 8 مساحت قطعه نمونه به ترتیب با مساحت های 400 ، 800، 1000، 1200، 1600، 2000، 2500 و 5000 متر مربع برداشت شد. قطر برابر سینه تمام درختان بیش از 7/5 سانتیمتر در هریک از این مساحت ها اندازه گیری شد.
در ضمن برای اندازه گیری زمان آمار برداری زمان آغاز و پایان نمونه برداری در هریک از این مساحت ها و زمان حرکت در بین قطعات نمونه ثبت شد. سپس زمان کل آمار برداری و شاخص های یکنواختی برای هر حالت به طور جداگانه محاسبه شد. برای تعیین مناسبترین مساحت قطعه نمونه از معیار حاصل ضرب مجذور درصد خطای هر شاخص در زمان کل آمار برداری E%2×T استفاده شد. نتایج نشان داد که قطعه نمونه 5000 متر مربعی کمترین درصد خطای یکنواختی کامارگو و سیمپسون را داشت. همچنین بر اساس رابطه E%2×T - درصدخطای شاخص یکنواختی کامارگو و سیمپسون - قطعه نمونه 1000 متر مربعی کمترین مقدار را داشت
-1 مقدمه
با افزایش جمعیت انسانی و افزایش تقاضا برای منابع و مکان زندگی، فشار تخریب انسان روی طبیعت بیشتر شده و تنوع زیستی رو به نابودی است
مساحت جنگل های دنیا به ویژه در جنگل های استوایی هر روزه سیر کاهشی را طی می کند. امروزه اکوسیستم های مناطق مختلف دنیا نیز تحت تاثیر فعالیت های مخرب بشر قرار گرفته اند. تولید چوب و ارائه خدمات عمومی جنگل زمانی مستمر خواهد بود که مهمترین عناصر تشکیل دهنده آنها یعنی درختان و درختچه ها حفظ شوند همچنین اندازه گیری تنوع گونه های چوبی به ما اجازه می دهد تا نتایج اقتصادی حاصل از تنوع را محاسبه کنیم
جنگل به عنوان یک اکوسیستم پایدار ارزش زیست محیطی و اقتصادی بالایی را دارا می باشد و برای دستیابی به این ارزش ها به صورت حداکثر و دایمی باید در قالب طرح های جنگلداری مدیریت شود. از طرفی یکی از گونه های مهم ایران که امروزه در صنایع مختلف مطرح است گونهء راش شرقی می باشد این گونه - Fagus orientalis Lipsky. - به عنوان تنها گونه ازجنس راش است که در شمال ایران بطور طبیعی گسترش دارد - ثابتی، . - 806:1378 تنوع زیستی از دو مولفه یکنواختی و غنا تشکیل شده است و برای بررسی یکنواختی در یک جنگل راش با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک نیاز به نمونه برداری با قطعات نمونه داریم که با توجه به وضعیت توپوگرافی جنگل های شمال ایران زمان لازم برای پیاده کردن این قطعات نمونه نیز افزایش یافته و موجب افزایش هزینه آمار برداری و همچنین هزینه کل طرح می شود
ازجمله مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، برای تعیین مناسبترین ابعاد شبکه آماربرداری و سطح قطعه نمونه در جنگلهای دست کاشت کاج تدا در شمال ایران از بین قطعات نمونه 100،300،200،400 ،500 متر مربع قطعه نمونه 400 متر مربعی به عنوان مناسبترین مساحت قطعه نمونه معرفی شد
در تعیین مناسبترین مساحت قطعه نمونه در بررسی زاد آوری راش در جنگل شصت کلاته گرگان با ابعاد شبکه 200×150 متر و قطعات نمونه 5، 25، 75، 100، 200 و 300 مترمربعی سطح 300 متر مربعی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و نتایج نشان داد که قطعه نمونه 200 متر مربعی اختلاف معنی داری با قطعه نمونه شاهد ندارد
دربررسی ساختار و غنای راش در جنگل شصت کلاته گرگان از قطعات نمونه 625، 1250، 2500 ، 5000 ، 7000 و 10000متر مربعی استفاده شد که قطعه نمونه 5000 متر مربعی به عنوان بهترین مساحت قطعه نمونه برای مطالعه همزمان ساختار قطری، حجمی و ارتفاعی و غنا انتخاب شد - مستوری، . - 76:1384نتایج یک تحقیق در جنگلهای آمریکا نشان داد که قطعه نمونه برای بررسی گونه های چوبی باید دارای مساحتی بیش از 2500 متر مربع باشد
هدف از این بررسی، تعیین مناسبترین مساحت قطعه نمونه در بر آورد یکنواختی گونه های درختی در جامعه راش شمال ایران، از نظر دقت و هزینه و معرفی مناسبترین آنها در شرایط جنگل های راش در شمال ایران است. تحقیق حاضر برای پاسخ به این فرضیه اجرا شد که آیا با افزایش مساحت قطعه نمونه یکنواختی گونه های درختی افزایش می یابد؟
-2 مواد وروش ها
-1 - 2 منطقه مورد مطالعه
جنگل های طرح جنگلداری شهر گاه - سری 5 ماسال - ، در غرب استان گیلان به مساحت 1880 هکتار است. از نظر مختصات جغرافیایی بین عرض جغرافیایی37 14 00̋ و37 19 20̋ و طول جغرافیایی48 55 19 ̋ تا ا 49 02 0 واقع شده است. ارتفاع منطقه حداقل 300 متر و حداکثر 2000 متر از سطح دریا، شیب اکثریت سطوح متوسط % 65 و جهت عمومی آن شرقی است. بر اساس آمار ایستگاه هواشناسی بندر انزلی اقلیم شبه مدیترانه ای، متوسط بارندگی سالانه 153/59 و متوسط دمای سالانه 16/5 درجه سانتی گراد است
نوع سنگ مادری، آهکی، شیل و ماسه سنگ اسیدی و pH در حدود 5/5-6/5 است. جنگل مورد نظر یک جنگل ناهمسال از درختان پهن برگ خزان کننده، با تیپ آمیخته و گاهی خالص راش است. این جنگل ها تحت تاثیر عواملی مثل چرای شدید دام، کت زدن درختان، قطع غیر مجاز برای تامین چوب و هیزم از درختان و درختچه ها هستند، که بر کمیت و کیفیت جنگل تاثیر داشته است. منطقه مورد مطالعه از سال 1385 تحت حفاظت قرار دارد
شکل - 1 - موقعیت استان گیلان وشهرماسال در ایران
