بخشی از مقاله
چکیده
یکی از اولین و اساسیترین مراحل در برنامهریزي براي ارائه خدمت یا محصول به متقاضیان، تعیین بهترین محل ارائه خدمت یا محصول است. مدلهاي مکان-یابی دامنه وسیعی از کاربردها شامل تعیین محل یک تجهیز در کارخانه، محل استقرار یک کارخانه در شهر و بسیاري از موارد دیگر را شامل میشود، که هدف نهایی آنها تعیین مراکز ارائه خدمت در نقاط نامزد است، بهگونهاي که بیشترین یا بهترین خدمت به مناطق تقاضا دادهشود. در این مقاله که از جنس برنامهریزي صفرویک میباشد به دنبال کمینه کردن هزینههاي موجود در یک زنجیره تامین سه سطحی با بیش از یک کارخانه تولیدي، از طریق انتخاب بهترین مکانها براي استقرار مرکز توزیع هستیم.در این پژوهش از طریق نرم افزار GAMS به حل مدل پرداخته شده است، تا بهترین مکان براي استقرار مراکز توزیع با توجه به هدف اصلی که مینیممسازي هزینه است انتخاب شود. در این نرم افزار از روش MIP براي حل مدل استفاده شدهاست.
کلمات کلیدي: زنجیره تامین; مکانیابی; برنامهریزي صفر و یک; کمینهسازي
.1 مقدمه
در جهان رقابتی امروز تصمیمات مکان تخصیص یکی از مهمترین جنبهها در بهینهسازي زنجیره تامین است.از جمله این تصمیمات ، انتخاب سایتهاي شناخته شده براي ساخت و ساز امکانات و تخصیص شبکه توزیع بین سطوح زنجیره تامین است. مکانیابی تلاش براي انتخاب بهترین مکان براي انجام فعالیت است تا بتوان با استفاده از امکانات مادي موجود بیشترین بهرهوري را بدست اورد. اگر این تصمیم گیريها به صورت بهینه انجام شود موجب کاهش قابل توجه هزینهها میشود. هدف این مطالعه تعیین محل بهینه استقرار مراکز توزیع است. این هدف از طریق شناخت عوامل تعیین کنندهاي از قبیل ظرفیت مراکز توزیع، بودجه کارخانه، فواصل مراکز به عنوان عاملی دخیل در انتخاب مکان و استفاده از مدلی که در بر گیرنده عوامل تعیین کننده بوده،حاصل میشود.
براي این منظور ضمن بررسی ادبیات موضوع و کارهاي تحقیقاتی انجام شده در این زمینه، مدل مناسبی براي تحقق هدف تحقیق ارائه و یک مثال عددي براي ارزیابی آن انجام شده است . اینجا متن مقاله را در غالب پارگرافها پشت سر هم ارائه نمایید. پاراگرافها تنها با عنوان بخش، شکل و یا فرمول از هم جدا شده باشند. اندازه فونت آنها مانند متن مقاله، 10 ولی پررنگتر از متن باشند. در ادامه دستور العمل نوشتن مقاله براي نویسندگان ارائه میشود.
.2 مرور ادبیات
در جهان رقابتی امروز تصمیمات مکان تخصیص یکی از مهم ترین جنبه ها در بهینه سازي زنجیره تامین است. از جمله این تصمیمات، انتخاب سایت هاي شناخته شده براي ساخت و ساز امکانات و تخصیص شبکه توزیع بین سطوح زنجیره تامین است . اندریا کلوز و اندریا درکسل [1] به ارائه مدلی براي مکان یابی مراکز توزیع و تخصیص دادن انبارها به مشتري ها براي پوشش دهی پرداختند. توسط این مدل ریاضی بهترین مکان جهت استقرار انبار مشخص شده و سپس مناطق تحت پوشش انبار مشخص می شوند،در واقع مشخص می شودهر انبار بهتر است کدام مشتري ها را پوشش دهی کند. شارما و همکاران [2] براي مکان یابی تک مرحله اي انبارها مدلی ارائه دادند .این مدل برگرفته از مدل مکان یابی چند مرحله اي انبارها توسط شارما در سال 1991 بود که با هدف کمینه سازي حمل و نقل و کمینه سازي هزینه ها و سپس تخصیص انبارهاي استقرار یافته به مشتري - پوشش دهی مشتري ها - صورت می گیرد. گارسیا و همکاران[3]
از روش ارزیابی چندمعیاره براي انتخاب مکان مناسب جهت انبار محصولات کشاورزي استفاده کردند. این مقاله یک مطالعه موردي بر روي سه منطقه مورد نظر به منظور انتخاب مکان جدید براي انبار توزیع موزها است. در این روش 6 معیار کلی: دسترسی به مکان، فاصله، هزینه، امنیت منطقه، پذیرش محلی شرکت و ضرورت آن را بر اساس سطح اهمیت آنها مورد ارزیابی قرار گرفتهشد و از روش AHP به عنوان پایه این تحقیق استفاده شد. پیش از آن نیز افرادي از قبیل آکینسی و همکاران [4] به منظور تعیین زمین مناسب جهت کشاورزي از روش AHP,GIS در کار خود استفاده کردند. منداس و دلالی [5] به منظور توسعه نقشههاي مناسب زمین براي کشاورزي از روش GIS استفاده کردند و همچنین انات و همکاران[6] از روش AHP,TOPSIS براي انتخاب مکان صنعتی مناسب در تحقیقات خود بهره بردند.
.3 مدلسازي
در این مقاله، به بررسی محل قرارگرفتن مراکز توزیع براي رسیدن به اهداف موردنظر میپردازیم. این مدل زنجیره تامین سه سطحی است - کارخانه،انبار،مشتري - با چندین کارخانه ، که هر کارخانه محصولات متفاوتی تولید میکند و به انبارها میفرستد - یکی شیر و دیگري کره و پنیر - . سفارش مشتریان مشخص است - به طور مثال کره و شیر - . محصولات پس از ارسال از کارخانه به انبار، در انبار به صورت محموله بستهبندي شده و به مشتري ارسال میشود - کره وشیر در یک باکس بستهبندي و براي مشتریان متقاضی فرستاده میشود - . در این مدل هیچگونه انباري مستقر نمیباشد و به طور پیش فرض از یک سري مکان کاندید به جهت استقرار انبار استفاده میشود، که براي تعیین محل آن، معیارهاي مهمی موثرند؛ از جمله ظرفیت مراکز توزیع، بودجه کارخانه و فاصلهي میان مراکز توزیع. مفروضات مدل به شرح زیر است :
• تقاضاي مشتري ثابت است.
•مدت زمان تحویل به انبار و مشتري ثابت است.
•کمبود براي مشتري مجاز است و به صورت فروش از دست رفته تلقی می شود. •مشتري امکان تحویل پیش از موعد محصول را دارد که این محصولات مشمول هزینه نگهداري می شوند.
•ظرفیت انبار مشتریان نامحدود است.
•در آغاز دوره، موجودي مراکز توزیع و مشتري صفر است.
.1.3مدل ریاضی
اندیسها و مجموعهها
هزینه حمل هر واحد محصول p از کارخانه i تا مرکز توزیع کاندید j هزینه حمل هر واحد محموله از مرکز توزیع کاندید j به مشتري k هزینه ثابت استقرار مرکز توزیع کاندیدj حداکثر بودجه در نظر گرفته شده کمترین فاصله میان دو مرکز توزیع کاندیدj ′ و′j فاصله میان دو مرکز توزیع کاندید j وjظرفیت مرکز توزیع کاندید jتقاضاي مشتري k براي محموله در روز tهزینه نگهداري هر واحد محصول p در مرکز توزیع کاندیدj در روز t هزینه نگهداري هر واحد محموله نزد مشتري kدر روز t جریمه کمبود براي مشتري k از محموله در روز t حجم هر واحد محصول p
متغیرها
Qتعداد محصول p ارسالی در روز t از کارخانه i به مرکز توزیع کاندید j تعداد محموله ارسالی در روز t از مرکز توزیع کاندید j به مشتري k Qمیزان سفارشات عقبافتاده مشتري k از محوله در روز tSHموجودي مرکز توزیع کاندید j از محصول pدر روز t S موجودي مشتري k از محموله در روز tℰمتغیر صفر و یک نشان دهنده استقرار یا عدم استقرار مرکز توزیع کاندید j YSمتغیر صفر و یک نشان دهنده سرویسگیري یا عدم سرویسگیري مشتري k از تابع هدف که کمینهسازي هزینهها است به همراه محدودیتها با توجه به مفروضات و موارد
