بخشی از مقاله
چکیده
نظر به شایع بودن بودن نسبی اختلال وسواس در جامعه و وجود برخی گزارشات مبنی برهمراهی این بیماری با اختلال اسکیزوفرنیا ، این پژوهش با هدف تعیین نقش عملکردهای شناختی برهم بودی اختلال وسواس با اسکیزوفرنیا انجام شد . روش بررسی از نوع علی- مقایسه ای و جامعه آماری تمامی زنان و مردان مبتلا به اختلال وسواس و اسکیزوفرنیا بوده که در بیمارستان اعصاب وروان و مطب های روانپزشکی شهر شیراز بوده است.
افرادنمونه 64 نفر می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش از پرسشنامه وسواس پادوآ، پرسشنامه سندروم علائم مثبت ومنفی اسکیزوفرنیا، آزمون نرافزاری فراخنای ارقام، آزمون نرم افزاری استرپ استفاده شد و جهت تجزیه وتحلیل داده های آماری از روش تحلیل واریانس یک طرفه و tمستقل استفاده شده است. یافته ها نشان داد که میزان توجه بیماران تفاوت معنی داری نداشت. و میزان حافظه دارای تفاوت معناداری بوده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که عملکردهای شناختی نقش موثر برهم بودی دو اختلال وسواس و اسکیزوفرنیا را در بعد توجه نداشتند و میزان توجه افرادگروه وسواسی ضعیف تر از گروه های دیگر بوده است .
مقدمه
یکی از سوالاتی که همواره ذهن متخصصان اعصاب و روان را به خود مشغول داشته ، همراهی اختلالات اضطرابی و سایر مشکلات غیر سایکوتیک در بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی به عنوان علائم همراه یا مکمل اختلالات سایکوتیک بوده است. از جمله این موضوعات وجود همراهی بیماری وسواس با اسکیزوفرنیا است که از حدود اوایل قرن بیستم مورد بررسی قرار گرفته است. علائم وسواس در مبتلایان به اسکیزوفرنیا شایع است در یک مطالعه شیوع وسواس در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا حدود 25 گزارش شده است
طبق پژوهشی که توسط کولار ، چیبوه، تیبو - 2001 - روی بیماران مبتلا به اختلال وسواس انجام دادند به این نتایج دست یافتند که شیوع اختلال وسواس در اختلال اسکیزوفرنیا حدود 18/3 بوده است بیماران مبتلا از نظر دامنه ی سنی ، تحصیلی ،شروع بیماری و طول دوره بیماری هیچ گونه تفاوتی وجود نداشته است . هم چنین در این پژوهش اختلال اسکیزوفرنیا به تفکیک انواع فرعی آن ع با اختلال وسواس و نرخ هم بودی آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت طبق نتایج ، شیوع علائم وسواسی در اسکیزوفرنیای کاتاتونیک برابر با 25 ، با اسکیزوفرنیای باقیه ای 23/1 و با اسکیزوفرنیای پارانویید 18/8 و آشفته 7/7 بوده است .
کرایج ، هوانگ هو ، برومیت ؛ - 2002 - در پژوهش خودبه این نتایج دست یافتند که شیوع اختلال وسواس در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا حدود 7/8 تا 26 بوده است .
نچمد و همکاران - 2003 - به بررسی اختلال وسواس در نوجوانان مبتلا به اسکیزوفرنیا پرداختند و بر اساس نتایج 30بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا 26 دارای معیارهای اختلال وسواس بودند و نمرات آنها در مورد علائم منفی ، عاطفه سطحی ، عواطف محدود بالاتربوده است. هم چنین نمره کلی علائم مثبت در نوجانان با اختلال اسکیزوفرنیا و اختلال وسواس وجود داشته است. در پژوهشی که توسط کایاهان ،اوزترک ،وزدارگو،یر اسلام ؛ - - 2005 انجام شد به این نتایج دست یافتند که علائم وسواس در ابعاد واقعی در:
-1گروه روانشناسی بالینی ، دانشگاه علوم و تحقیقات فارس -2کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی،دانشگاه علوم وتحقیقات فارس بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا وجود دارد .
شیوع علائم وسواس در افرادی که ملاک های اسکیزوفرنیا رادارا بودند 64 بوده است . هک چنین نمره کلی مقیاس پیل براون جهت تشخیص وسواس همبستگی بالایی را با نمره کلی مقیاس علایم مثبت و منفی اسکیزوفرنیا داشته است
بیرلی ، گودمن ، آلکونر ، پوگئو ، راش ؛ - 2006 - در تحقیقی که انجام دادند به این نتایج دست یافتند که از افرادمبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا یا اسکیزوافکتیو دچار علائم وسواس هستند به طور تقریبی 30 درصد از مردان مبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا یا اسکیزوافکتیو دچار علائم وسواس می باشند . پیروسکی و همکاران ، - - 2008 طبق پژوهشی به مقایسه ویژگی های شخصی و بالینی و هم بودی اختلال اسکیزوفرنیا همراه با اختلال وسواس و یا بدون وجود اختلال وسواس در نوجوانان پرداختند .
طبق نتایج بیماران مبتلا به هر دو اختلال از نظر سنی زودتر به اسکیزوفرنیا مبتلا شده بودند . علائم اختلال تیک اولیه نیز در این گونه از بیماران بیشتر یافت شده و در عده کثیری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا علائم وسواس دیده شده است .
در پژوهشی که توسط مارتین ، هابر، ریف،اکسنر - 2008 - مقایسه نیمرخ خای شناختی در اختلال وسواس و اختلال اسکیزوفرنیا مورد بررسی قرار گرفت . طبق نتایج این دو اختلال از نظر کارکردهای شناختی مانند حافظه ، توجه ، کارکردهای هیجانی ، کارکردهای دیداری ، تفاوت داشتند . بدین معنا که نقص در ابعاد شناختی در اختلال اسکیزوفرنیا شدیدتر از اختلال وسواس بوده است
ترکان و همکاران - 2008 - به بررسی پدیدارشناسی اختلال وسواس در اختلال اسکیزوفرنیاپرداختند . طبق نتایج همبستگی بالاو معناداری میان هم بودی این دو اختلال با یکدیگر وجود داشته و از نظر عصب شناختی نیز دارای همبستگی بالایی بوده است .
با توجه به تحقیقات پیشین در زمینه ی هم بودی اختلال وسواس با اختلال اسکیزوفرنیا در این پژوهش فرضیه های زیر مطرح گردید .
-1 بین زمان واکنش به محرک ها در بیماران اسکیزوفرن دارای علائم وسواس با بیماران وسواسی و بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بدون علائم وسواس و گروه نرمال تفاوت معناداری وجود ندارد .
-2 بین نمرات حافظه بیماران اسکیزوفرنیادارای علائم وسواس با بیماران وسواسی و بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بدون علائم وسواس و گروه نرمال تفاوت معناداری وجود ندارد .
روش شرکت کنندگان :
در این پژوهش شرکت کنندگان شامل زنان و مردان مبتلا به اختلال وسواس و اختلال اسکیزوفرنیاو افراد گروه نرمال می باشند. به گونه ای که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. افراد نمونه شامل 64 نفر بودند که 13 نفر آنها مبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا و علائم وسواس بودند و 15 نفر از آنها مبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا وبدون علائم وسواس بوده و21نفر مبتلا به وسواس و 15 نفر به عنوان افراد سالم در گروه نرمال انتخاب شدند . دامنه ی سنی آنها 18 سال به بالا بوده است و سطح تحصیلات بین سیکل تا دیپلم بوده است .
قابل ذکر است که آزمونهای نرم افزاری فراخنای ارقام و استروپ نیز از طریق لپ تاب به افراد نمونه ارائه شد و برای آنها نحوه کار توضیح داده شد در صورتیکه بیماران توانایی خواندن سوالات را نداشتند ، برای آنها خوانده می شد . در رابطه با گروه نرمال نیز افراد به صورت تصادفی در دسترس انتخاب و ازمونها به آنها نیز ارائه شد .
ابزار
در این پژوهش از پرسشنامه پادوآ و جهت تشخیص اختلال وسواس ، پرسشنامه علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنیا آزمون نرم افزاری استروپ و فراخنای ارقام استفاده شد . پرسشنامه پادوآ و توسط ساناویو - 1988 - طراحی شد . فرم اصلی دارای 60آیتم است که در 5 سطح نمره گذاری می شود - از اصلا تا خیلی زیاد - .
در پژوهش ون اوپن - 1992 - اعتبارهم گرایی پرسشنامه 65 گزارش شده است . هم چنین همبستگی پرسشنامه پادوآ با پرسشنامه وسواس مادزلی و پرسشنامه وسواس لیتون 0/ 65 تا 0/75 به دست آمده است . - ساناویو ، - 1988 گودرزی و فیروز آبادی - - 1384 ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس را 95 وضریب پایایی79 گزارش کردند.
پرسشنامه علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنیا توسط اندریسن - 1984 - طراحی شد . مقیاس دارای علائم منفی 20 سوال می باشد مقیاس اندازه گیری علائم مثبت دارای 30 سوال است
