بخشی از مقاله
چکیده
انبوه اطلاعات با فرمت هاي مختلف چندرسانه اي در دنیاي دیجیتال امروزي و اهمیت دسترسی سریع به اطلاعات خاص به ویژه منابع علمی لزوم وجود پایگاه هاي اطلاعاتی در کشور که به صورت طبقه بندي شده و موضوعی اطلاعات مورد نظر را در اختیار مخاطب قرار دهد ضروري می سازد. همچنین با توجه به لزوم استفاده از راه هاي میانبر در کم کردن فاصله با کشورهاي توسعه یافته و بویژه درنظر گرفتن جایگاه ایران در افق بیست ساله به عنوان قطب علمی منطقه، ضرورت ایجاد پایگاه ها و شبکه هاي اطلاعات چندرسانه اي و تبادل سریع این اطلاعات به صورت online بین موسسات علمی و آموزشی کشور و بهره گیري هرچه بیشتر از تکنولوزي اطلاعات و ارتباطات امري اجتناب ناپذیر خواهد بود.
در فاز اول اجراي طرح با توجه به وجود انبوه اطلاعات مختلف به صورت دیجیتالی در زمینه بیوتکنولوژي از جمله فایل هاي متنی - شامل کتب و مقالات و وب - ، فایل هاي تصویري و صوتی - به صورت آموزشی، پژوهشی و غیره - ، انیمیشن، نرم افزارها، اطلاعات مربوط به برگزاري کارگاه هاي آموزشی، کنفرانس ها و همایش ها و دستاوردها و محتوي علمی آنها، اطلاعات مربوط به طرح ها و پروژه هاي تحقیقاتی اجرا شده و دردست اجرا در زمینه بیوتکنولوژي در کشور و ... پس از شناسایی مجموعه هاي اطلاعاتی موجود و جمع آوري اطلاعات مورد نظر، اقدام به گروه بندي آنها شد. پس از ایجاد انسجام در بانک اطلاعات اولیه، اقدام به طراحی برنامه اي جهت استفاده هرچه ساده تر از اطلاعات موجود همراه با فراهم نمودن امکان جستجو در این پایگاه گردید. در سطوح مختلف آموزشی و پژوهشی می توان دانشجویان، اساتید و محققین دانشگاه ها و موسسات علمی و حتی شرکت هاي خصوصی مرتبط با این حوزه را به عنوان مخاطبین شبکه مذکور درنظر گرفت.
کلمات کلیدي: بیوتکنولوژي، پایگاه اطلاعاتی چند رسانه اي، کتابخانه الکترونیک
مقدمه
امروزه با توجه به گسترش روزافزون علوم مختلف و تولید علم بویژه علوم جدید و راهبردي ازجمله بیوتکنولوژي نوین که به عنوان یکی از امیدهاي انسان امروزي براي دستیابی به اهداف آینده خود مطرح می باشد از یک سو و از سوي دیگر فاصله نسبتا زیاد کشورهاي توسعه یافته از کشورهاي درحال توسعه در حوزه هاي علمی، دسترسی سریع به اطلاعات خاص بویژه توسطمحققین را بیش از پیش حائز اهمیت می سازد. پیشرفت تکنولوژي هاي اطلاعات و ارتباطات و محیط هاي چندرسانه اي مجازي در زمینه هاي آموزشی و پژوهشی تاثیر شگرفی را از لحاظ مدیریت زمان در پیشرفت همه جانبه جوامع توسعه یافته امروزي ازخود نشان داده است.
از این رو در جوامعی همچون کشور ما با دارا بودن پتانسیل هاي بالاي علمی و انسانی و با توجه به لزوم استفاده از راه هاي میانبر در کم کردن فاصله با کشورهاي توسعه یافته و بویژه درنظر گرفتن جایگاه ایران در افق بیست ساله بهعنوان قطب علمی منطقه، ضرورت ایجاد پایگاه ها و شبکه هاي اطلاعات چندرسانه اي و تبادل سریع این اطلاعات به صورت online بین موسسات علمی و آموزشی کشور امري اجتناب ناپذیر خواهد بود. از آنجا که پایگاه اطلاعاتی مورد نظر در زمینه بیوتکنولوژي کشاورزي و به صورت چندرسانه اي می باشد، در سطوح مختلف آموزشی و پژوهشی می توان دانشجویان، اساتیدو محققین دانشگاه ها و موسسات علمی و حتی شرکت هاي خصوصی مرتبط با این حوزه را به عنوان مخاطبین شبکه مذکوردرنظر گرفت.
مواد ور وش ها
در فاز اول اجراي طرح با توجه به وجود انبوه اطلاعات مختلف به صورت دیجیتالی در زمینه بیوتکنولوژي از جمله فایل هايمتنی - شامل کتب و مقالات و صفحات وب - ، فایل هاي تصویري و صوتی - به صورت آموزشی، پژوهشی و غیره - ، انیمیشن، نرمافزارها، اطلاعات مربوط به برگزاري کارگاه هاي آموزشی، کنفرانس ها و همایش ها و دستاوردها و محتوي علمی آنها، اطلاعات مربوط به طرح ها و پروژه هاي تحقیقاتی اجرا شده و دردست اجرا در زمینه بیوتکنولوژي در کشور و ... پس از شناسایی مجموعه هاي اطلاعاتی موجود و جمع آوري اطلاعات مورد نظر، اقدام به گروه بندي آنها شد. گروه بندي براساس نوع اطلاعاتاعم از مقالات، کتب، کنفرانس ها، برنامه هاي چندسانه اي - گالري عکس، پاورپوینت، فیلم، سخنرانی، انیمیشن، بازي، داستانهاي تصویري آموزشی و... مرتبط با بیوتکنولوژي - ، نرم افزارهاي مورد استفاده در بیوانفورماتیک، کارگاه هاي آموزشی، بانک اطلاعات پروژه ها و طرح هاي تحقیقاتی اجرا شده و در دست اجراي بیوتکنولوژي در کشور و ... انجام گردید. پس از ایجاد انسجام در بانک اطلاعات اولیه، اقدام به طراحی برنامه اي جهت استفاده هرچه ساده تر از اطلاعات موجود همراه با فراهم نمودن امکان جستجو در این پایگاه گردید. فاز اول اجراي این طرح به مدت دو سال به طول انجامید.
نتایج و بحث
از جمله ویژگی هاي این پایگاه اطلاعاتی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
.1ایجاد یک بانک اطلاعاتی چندرسانه اي مرجع در زمینه علوم زیستی و بویژه شاخه هاي مرتبط با بیوتکنولوژي کشاورزي
.2دسترسی سریع و آسان به منابع علمی بیوتکنولوژي کشاورزي کشور از جمله مقالات و کتب دیجیتال
.3دسترسی به بانک اطلاعاتی CAB در زمینه علوم کشاورزي
.4دسترسی سریع به سایت هاي علمی مرجع بصورت offline
.5معرفی و ایجاد لینک سایت هاي علمی مرجع
.6شرکت در کارگاه هاي آموزشی بصورت مجازي و غیر حضوري
.7دسترسی به نرم افزارهاي مورد استفاده در علوم زیستی بویژه بیوانفورماتیک همراه با راهنماي بکارگیري آنها
.8 ارائه تقویم کنگره ها و همایش هاي ملی و بین المللی مرتبط با بیوتکنولوژي کشاورزي
.9 ارایه امکانات آموزشی در زمینه علوم مرتبط با بیوتکنولوژي و کاربرد آنها در بخش کشاورزي به صورت چندرسانه اي - Multimedia -
.10 ایجاد پایگاه اطلاع رسانی و بانک اطلاعاتی طرحها و پروژه هاي تحقیقاتی اجرا شده و دردست اجرا در زمینه بیوتکنولوژي - انتشار دستاوردها و نتایج- مجري- همکاران- و ... -
.11 تسهیل ترجمه سریع و دقیق متون ازجمله مقالات، کتب و ... با استفاده از نرم افزارهاي فرهنگ لغت کامپیوتري
با هدف تشکیل شبکه ملی اطلاعات چندرسانه ایی بیوتکنولوژي کشاورزي در فاز بعدي طرح با تکمیل بانک اطلاعاتی موجود و شناسایی، معرفی و هماهنگ سازي بانک هاي اطلاعاتی مختلف کوچک و بزرگ موجود در مراکز علمی مرتبط با بیوتکنولوژيکشاورزي کشور، ایجاد یک شبکه از طریق ارتباط بین این مجموعه هاي اطلاعاتی دانشگاه ها و موسسات و نهادهاي مرتبط، شبکه اطلاعات اصلی و مرجع تشکیل و راه اندازي سایت مربوطه جهت سرویس دهی به اعضاي شبکه صورت خواهد گرفت و ارائه سرویس هاي خدماتی به محققین با مرکزیت پایگاه اطلاعات پژوهشکده بیوتکنولوژي کشاورزي همرا با روزآمد نمودن اطلاعات آن انجام خواهد شد.
