بخشی از مقاله
چکیده
در زمانی نه چندان دور برداشت عامه مردم و حتی مدافعان سرسخت حقوق بشری صرفاً محدود به مسائلی چون لزوم رعایت حقوق و آزادی انسانها ، قانونی بودن جرایم و مجازات ها ، ممنوعیت شکنجه و موضوعاتی از این قبیل میشد، اما امروزه با توسعه روز افزون اجتماعات بشری ، افزایش روز افزون جمعیت و لزوم دستیابی آنان به منابع غذایی و .... گسترش هر روزه منابع آلاینده محیط زیست - پسماند ها ، زباله های خانگی و صنعتی و... - حق خورداری از محیط زیستی سالم در زمره اولویتهای نظام حقوق بینالملل بشر قلمداد شده به گونه ای که این حق فارغ از قوانین داخلی کشورها ، به طرق مختلف در اسناد بین المللی حقوق بشر به تصویب رسیده و به عنوان یک حق اساسی برای مردم توسط اغلب کشورهای عضو سازمان ملل مورد شناسایی قرار گرفته است.
امروزه حقوق محیط زیست در اسناد بین المللی شامل تعداد زیادی معاهدات بین المللی، قطعنامه های الزام آور سازمان های بین المللی و همچنین متون و قطعنامه های غیرالزام آوری است که به رغم غیر الزام آور بودن بسیار بااهمیت هستند. معاهدات بین المللی در این زمینه خصوصاً از پایان دهه 1970 به بعد افزایش چشمگیری داشته که تمام یا بخشی از آن به محیط زیست مربوط شده است.
واژه های کلیدی: حقوق محیط زیست، اسناد بین المللی ، حقوق بشر، اعلامیه جهانی ، معاهدات بین المللی
مقدمه
انسان مخلوق و شکل دهنده محیط زیست خود است. محیطی که بقای فیزیکی و معنوی به وی می بخشد. - قسمت اول از بند یکم پیشگفتار اعلامیه استکهلم در باره محیط زیست - از سال 1926 که شاید بتوان آن را طلیعه اولین نگرانی ها در باب محیط زیست دانست تا کنون ، نه تنها آلودگی های زیست محیطی و تبغات ناشی از آن کاهش نیافته، بلکه هر زمان با اشکال جدیدتری بروز و ظهور یافته و دور از انتظار نخواهد بود فاجعه زیست محیطی در حال وقوع ، بزرگترین حادثه همه اعصار نامیده شود .
از همان سال تا کنون ، اگر چه تا کنون مطالعات بسیاری از سوی اندیشمندان و محققین علوم گوناگون در سراسر گیتی در کنار برگزاری کنفرانس ها و گردهمایی های زیست محیطی به عمل آمده است. ولی با وجود تمام تلاش ها و کوشش های به عمل آمده در زمینه حفط محیط زیست به عنوان میراث ماندگار بشری ، متاسفانه هنوز دیدگاه واحدی که بتواند منافع اقتصادی و بهره برداری بی رویه از منابع محیط زیست را محدود نموده و با کاهش بهره برداری به حفظ محیط زیست منجر شود در بین همه کشورها بروز نکرده است.
به نظر می رسد برای نجات زمین ، این کره خاکی، و حفظ موجودات آن، و نیز پاسداری و حفاظت از این میراث اجدادی و کهن بشری ، در کنار برگزاری اجلاس های متعدد باید با تعمق و وسعت نگاه از منظری دیگر به مشکلات و عوارض گریبان گیر آن نگریسته شود . نگاهی که با تهیه و تدوین قوانینی الزام آور در سطح جهانی و در عرصه بین المللی ، دولت ها مکلف به حفظ و نگهداری از محیط زیست شوند.
