بخشی از مقاله
چکیده:
خاکها باقیمانده از محصولات هوازدگی سنگها هستند که به طور معمول در شرایط غیر اشباع یافت میشوند. خواص خاکها باقیمانده تابعی از درجه هوازدگی است - . - H. Rahardjo.and etal, 2002 در این مقاله خصوصیات ﮊئوتکنیکی خاکها باقیمانده مورد مطالعه قرار گرفتهاند. این خاکها در اثر هوازدگی هورنفلس ها ایجاد شده و با ضخامت کم در شمال غرب همدان - حیدره گسترش دارند. خاکها مورد مطالعه بر اساس رده بند یونیفاید در ردهSC قرار میگیرند. هدایت هیدرولیکی خاکها مذکور - ۶-۰۱×۴۸/۲ - k = و مقاومت برشی ˚ - ۵۴/۷۲ Kg/m2 , = ۵۵/۰ - c = میباشد. بر اساس نتایج آزمایش XRD کانی رسی اصلی در نمونهها ایلیت میباشد. استفاده از این نوع خاک به عنوان مصالح بستر راه و مصالح هسته در سدها توصیه میشود.
کلمات کلیدی: خاکهای باقیمانده، خصوصیات مهندسی، هورنفلس، همدان
مقدمه:
خاکها باقیمانده خاکهایی هستند که در مناطق استوایی تحت شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب به صورت درجا از هوازدگی سنگ مادر شکل گرفتهاند - قباد ۸۸۳۱ - . همچنین ویژگیها خاک ها باقیمانده به درجه هوازدگی و ماهیت سنگ مادر بستگی دارد. Towsend - 1985 - اظهار داشت که خاک باقیمانده، نتیجه هوازدگی شیمیایی است و در نتیجه ویژگیها مهندسی خاک باقیمانده به عوامل آب و هوایی، مواد خام اولیه، تو پوگرافی، جریان و سن وابسته است. بنابراین ویژگیها ﮊئوتکنیکی خاک با توجه به درجه هوازدگی متفاوت است. اهمیت خواص ﮊئوکنیکی خاک از قبیل وزن مخصوص، اندازه ذرات، درصد محتوا رسی و مقاومت برشی توده خاک در تعیین پایدار و قابلیت خاک برا ساخت و ساز است - A. G.. - Salih. 2012منطقه مورد مطالعه در ۷ کیلومتر شمال غرب شهر همدان واقع بوده که دارا عرض جغرافیایی N 34° 48´50.45" و طول جغرافیایی E 48° 27´16.14" است. طرحها عمرانی متعدد در منطقه اجرا گردیده و یا در حال احداث است که شناختویژگیها مهندسی سنگها و خاک ها منطقه را حائز اهمیت کرده است. در این پژوهش خصوصیات مهندسی خاک و پترولوﮊ سنگ مادر مورد بررسی قرار گرفته تا بتوان نسبت به بهره بردار بهینه از این مصالح اقدام نمود شکل - ۱ - .
اقلیم و زمین شناسی
بر اساس گزارش هواشناسی استان همدان طی یک آمار ۰۳ ساله در این منطقه، مردادماه با میانگین ۶۲ درجه سانتیگراد گرمترین ماه سال و سردترین ماه سال بهمن به ترتیب با میانگین ۸/۰- درجه سانتیگراد هستند. میانگین روزها بارندگی ۴۷ روز در سال با مجموع بارندگی ۷۱۳ میلیمتر در سال است - خانلر ، ملکی، ١٣٨٥ - .نخستین مطالعات شناسایی و زمین شناسی از منطقه همدان طی سالها ۹۰۹۱ تا ۱۱۹۱ میلاد توسط اشتال stahl - زمین شناس آلمانی - صورت گرفت - حسینی دوست ۶۷۳۱ - . منطقه مورد مطالعه در محدوده دگرگونی معروف به زون سنندج - سیرجان واقع میباشد، سنگها رسوبی شرق همدان با سن کرتاسه و جدیدتر، بخش اعظم منطقه را پوشانده است بخش دیگر سنگها شرق همدان شامل سنگها دگرگونی مثل اسلیم ها و شیستها است - درویش زاده، ۰۷۳۱ - - شکل۲ - .
مواد و روشها
در این مطالعات مشخصات مکانیکی، شیمیایی خاک و ترکیب کانی شناسی سنگ مادر مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا آزمایشها دانهبند - خشک و تر - ، وزن مخصوص ویژه خاک - Gs - ، درصد رطوبت خاک، هم ارز ماسه، هیدرو متر ، تراکم و برش مستقیم در آزمایشگاه و آزمایش مخروط ماسه در محل برا تعیین دانسیته برجا خاک انجام شده است. همچنین برا تعیین ترکیب کانی شناسی، از سنگ مادر مقاطع نازک تهیه و مورد مطالعه قرار گرفته است.
مطالعات سنگ شناسی
از لحاظ سنگ شناسی، سنگها منطقه مورد مطالعه از نوع گارنت بیوتیت هورنفلس بوده که در نمونه دستی به رنگ سیاهمایل به خاکستر با بلورها دانه ریز تا متوسط میباشد، که دگرسانی زیاد متحمل شده است. با توجه به این که هنوز قسمتهایی از سنگ جهت گیر ترجیحی برا بیوتیت نشان میدهند به احتمال فراوان این سنگ میکا شیستی بوده که تحت تأثیردگرگونی مجاورتی به هورنفلس تبدیل شده است. در مطالعات میکروسکوپی مقاطع نازک این سنگ از کانیها : گارنت، بیوتیت، کوارتز، ارتوکلاز و مقدار کمی موسکویت تشکیل شده که دارا بافت پورفیروبلاست میباشد شکل - ٣ - .
