بخشی از مقاله
خلاصه :Abstract
علف گندمی A. elangutum از خانواده Triticeae گیاهیست چند ساله بومی جنوب اروپا و آسیای میانه جائی که خاکهای شور و اطراف سواحل می روید. گیاهان این گونه در کوهپایه های شور و قلیائی کشف شده که به خاکهای شور و قلیائی تا زمینهای آبیاری شده و خشک وفق داده می شوند. ضرورت تعیین خصوصیت آب مصرفی توسط گیاهان که پتانسیل افزایش شوری آب زیرزمینی را دارد و سبب شوری خاک می شود لازمست. در این مطالعه، چند تکنیک جهت تعیین خصوصیات آب مصرفی فصلی توسط گیاه - Rall wheat grass - A.elengatum که تحت شرایط شوری و خشکی متوسط با EC ظرفیت فیزیکی بین 0 تا ds/m-1 10 رشد می کند.
شرایط خاک بمنظور تعیین پتانسیل آب اندازه گیری، منابع آب گیاه با کاربرد ایزوتوب ثابت - Eeuterium H2 - مشخص و میزان تبخیر و تعرق تخمین زده با کاربرد متدهای هیدرولوژیکی و اتاق تهویه انجام گرفته است. تغییرات فصلی پتانسیل آب خاک با تجمع نمک تحت تاثیر قرار گرفته و رطوبت خاک سبب تغییر آب قابل استفاده گیاه بخصوص در منطقه خاک سطحی در تابستان و پاییز شده است.
تبخیر و تعرق در A.elengatum در تابستان موقع اوج رشد بالاست - 4 mmol-1 - که با شواهدی از آب مصرفی آبهای زیرمینی و پروفیل سطحی خاک قابل مشاهده است. تبخیر و تعرق این گیاه در مرحله پیری در پاییز پایین است - 6.5 mmol-1 - و کمترین پتانسیل آب برگ -3 مگاپاسکال در طول مدت استرس آبی سطوح بینابینی آب مصرفی - 1.5 mmol-1 - در مدت زمستان موقعی که پروفیل خاک کاملاً قابل استفاده است اندازه گیری شده است. براساس خصصویات فیزیولوژیکی ، شامل آب مصرفی در تابستان، مرفولوژی رشد و تحمل به شوری یا نمک در گیاه A.elengatum نتیجه گیری شده است که این گونه ها برای تثبیت یا پایدساری سطح متوسط شوری آبهای زیرزمینی در اکثر نقاط قابل کشت مانند استرالیا که نهایتاً سبب کاهش شوری خاک می شود مناسب اند.
مقدمه :Introduction
شوری زمینهای خشک در اکثر نقاط دنیا از جمله ایران و استرالیا مشکل محیطی است . - pech,197 - در بخشی از جنوب استرالیا مانند جنوب غربی ایران تعادل هیدرولوژی یا جایگزینی گیاهان ریشه عمیق بومی با علوفه های یکساله ریشه سطحی تغییر کرده است. نفوذ بارندگی زیاد به سیستم آب زیرزمینی سبب افزایش سطح آب زیرزمینی و انتقال نمک از زیر به سطح خاک و تجمع آن در غلظت بالا بخاطر تبخیر و تعرق می شود. تغیرات هیدرولوژیکی سبب شوری خاک و سیلاب زمینهای پست و پائینی می کشد مشکل دوم یا ثانوی نظیر فرسایش خاک، کاهش حساسیت علوفه به نمک و نابودی گیاهان یا علفهای متحمل به شوری را سبب می شود.
دستیابی به آبهای زیرزمینی با کاشت گیاهان با میزان آب مصرفی بالا و دائمی را باید کاهش داد - Farringlon etal.1992 - بدون کاشت گیاهان در این نوع خاکها آب زیرزمینی بالا آمده سبب شوری خاک می شود. لذا ضروریست که از بالا آمدن آبهای زیرزمینی به سطح خاک و متعاقباً تجمع نمک جلوگیری نمود که کاشت علف گندمی یکی از بهترین روشهاست. علف گندمی A.elengatum یکی از گونه های علوفه ای محتمل به شوری که بطور عام برای زمینهای شور توصیه می شود. گیاهی ست سخت و مقاوم و دائمی که به شوری متحمل تر از بقیه گونه هاست - Robertsm,1955 - در حالت طبیعی حدود بلندی 1/5 متر رشد می کند و سیستم ریشه گسترده دارد که در سطح زمین پخش می شود و بعضی تا عمق 3/5 متر می رود.
