بخشی از مقاله
تأثیر مصرف علف کش مختلف بر مدیریت علف هرز و عملکرد برنج - Oryza Sativa L. -
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مصرف علف کش های مختلف بر عملکرد برنج آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای واقع در بخش بابل کنار شهرستان بابل انجام پذیرفت. فاکتورهای مورد بررسی در هفت سطح شامل: علف کش بوتاکلر - ماچتی - سه لیتر در هکتار، بن سولفورون متیل - لونداکس - 50 گرم در هکتار+حذف باریک برگ ها، تیوبنکارب - ساترن - پنج لیتر در هکتار، آنیلوفوس+اتوکسی سولفورون - سان رایس پلاس - سه لیتر در هکتار، اگزادیارژیل - تاپ استار - سه لیتر در هکتار، شاهد وجین دستی علف های هرز و شاهد تداخل علف های هرز بود. نتایج نشان داد که مصرف علف کش های مختلف سبب بروز اختلاف آماری معنی دار بر صفات فراوانی و وزن خشک علف های هرز و همچنین عملکرد دانه، بیولوژیک و شاخص برداشت برنج گردید. کمترین فراوانی و بیوماس علف های هرز در تیمار وجین دستی نتیجه شد. بالاترین عملکرد دانه در تیمار شاهد وجین دستی 255/33 - گرم در متر مربع - درو شد. مناسب ترین تیمار پس از وجین دستی، مصرف بن سولفورن متیل+حذف باریک برگ ها با حصول عملکرد 226/33 - گرم در متر مربع - معرفی شد.
مقدمه
برنج پس از گندم در دنیا جایگاه ویژه ای دارد . - FAO, 2012 - سطح زیر کشت برنج حدود 600 هزار هکتار و 70درصد اراضی شالیکاری کشور منحصر به دو استان مازندران و گیلان است . - Yaghoubi et al., 2008 - اقلیم مساعد مناطق شمالی جهت شالیکاری و عدم امکان رقابت دیگر محصولات زراعی با برنج، موجب کشت متوالی این محصول در این منطقه شد - Mahzari et .al., 2012 - این نظام کشت سبب کاهش تنوع فلور و افزایش جمعیت گونه های هرز سازگار با اقلیم شالیزار گردید. خسارت بالای علف های هرز در زراعت برنج مهمترین عامل در فرآیند تولید این محصول می باشد. به طوری که دشواری عملیات مدیریت علف های هرز تداوم زراعت این محصول را تحت شعاع قرار داده است . - Johnson, 1996 - پادلینگ، ماله، تسطیح، احداث مرز بین کرت ها، کشیدن پلاستیک روی مرزها، ایجاد و حفظ غرقاب به مدت طولانی، وجین دستی و پایش دائم مزرعه، عمدتاً جهت مدیریت این عوامل ناخواسته صورت می پذیرد. انجام به موقع وجین دستی در خاک های باتلاقی و در شرایط بارانی و آب و هوای گرم و مرطوب در تولید این محصول امری اجتناب ناپذیر است. از این رو مصرف علف کش ها در این زراعت رواج یافت. به طوری که میان روش های متفاوت، مبارزه شیمیایی با حداقل قدمت بیشترین سهم در کنترل علف های هرز برنج دارد
. - Yaghoubi et al., 2008 - کارآیی مطلوب، قیمت ارزان، سهولت کاربرد و دسترسی آسان، علف کش ها را اکنون به مهمترین نهاده در این زراعت تبدیل کرد و در حال حاضر علف کش ها از نهاده های اصلی و ثابت در تولید برنج می باشند - Hong et al., .2004 - نقش انکارناپذیر علف کش ها در کنترل علف های هرز و کاهش هزینه های تولید برنج موجب شد تا شالیکاران حداقل از یک علف کش استفاده نمایند . - Berti et al, 1996 - از این رو در این آزمایش تأثیر چند علف کش بر علف های هرز و عملکرد برنج مورد ارزیابی قرار گرفت.
مواد و روش ها
به جهت بررسی تأثیر مصرف علف کش های مختلف بر کنترل علف های هرز و عملکرد برنج آزمایشی در سال 1393 در مزرعه ای واقع در بخش بابل کنار شهرستان بابل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. تیمارهای مورد آزمایش در هفت سطح شامل: علف کش بوتاکلر - ماچتی - سه لیتر در هکتار - EC 60% - ، بن سولفورون متیل - لونداکس - 50 گرم در هکتار + - DF 60% - حذف باریک برگ ها، تیوبنکارب - ساترن - پنج لیتر در هکتار - EC 50% - ، آنیلوفوس+اتوکسی سولفورون - سان رایس پلاس - سه لیتر در هکتار - SC 31.5% - ، اگزادیارژیل - تاپ استار - سه لیتر در هکتار - EC 30% - ، شاهد وجین دستی علف های هرز و شاهد تداخل علف های هرز بود. تمامی علف کش ها در 7 روز پس از نشاکاری به صورت نمک پاش مصرف شدند. طرح در زمینی به مساحت 270 متر مربع با 21 کرت به ابعاد 4 × 3 متر مربع پیاده شد. رقم مورد کاشت، طارم محلی بود که پس از رسیدن نشاها به ارتفاع 15 تا 20 سانتیمتری 4 - 3 - برگی - با فاصله بین و روی ردیف 20 سانتیمتر نشاکاری شدند. 30 روز پس از سم پاشی نمونه برداری از علف های هرز با کوآدرات هایی به مساحت یک متر مربع انجام شد و فراوانی علف های هرز موجود در کوآدرات شمارش و پس از ثابت شدن وزن خشک، توزین گردید. پس از رسیدن کامل با حذف اثرات حاشیه ای پنج متر مربع از هر کرت درو و پس از خشک شدن توزین عملکرد بیولوژیک انجام و پس از خرمن کوبی عملکرد دانه و بیولوژیک در متر مربع یادداشت شد. شاخص برداشت نیز محاسبه گردید. نهایتا داده های به دست آمده به کمک نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل و مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج و بحث
فروانی علف های هرز
نتایج جدول - 1 - وجود اختلاف آماری معنی دار تحت تیمارهای مختلف مدیریت علف های هرز بر جمعیت علف های هرز را نشان داد - جدول . - 1 نتایج مقایسه میانگین - جدول - 2 نشان داد که بیشترین فراوانی علف های هرز در تیمار تداخل علف های هرز شمارش شد. میان مصرف تیوبنکارب و بوتاکلر اختلاف معنی داری مشاهده نشد - جدول . - 2 فراوانی علف های هرز تحت مصرف اگزادیارژیل و آنیلوفوس+اتوکسی سولفورون - سان رایس پلاس - حد واصل بین مصرف تیوبنکارب، بوتاکلر و مصرف بن سولفورون متیل+حذف باریک برگ ها بود و اختلاف معنی داری مشاهده نشد - جدول . - 2 مناسب ترین تیمار به غیر از تیمار وجین دستی که بهترین کنترل را شامل شد - جدول - 2 مصرف بن سولفورن متیل+حذف باریک برگ ها بود
