بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت علف هرز انگلی سس در چغندرقند، با دو آزمایش گلخانهاي و مزرعهاي در سال 1393 بررسی شد. در آزمایش گلخانهاي تاثیر کشت بذر، نشاء دو برگی و نشاء هشت برگی چغندرقند - A - و کاشت بذر سس بدون فاصله و با هفت سانتیمتر فاصله از میزبان - B - در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر کنترل سس بررسی شد. در آزمایش مزرعهاي نیز، تاثیر کشت بذر و کشت نشائی چغندرقند - A - و مصرف چهار نوع علفکش - B - در قالب طرح بلوكهاي کامل تصادفی برکنترل سس بررسی شد. در آزمایش گلخانهاي با افزایش فاصلهي انگل از میزبان درصد آلودگی کاهش یافت.
در آزمایش مزرعهاي وضعیت آلودگی میزبان به سس قبل از اعمال تیمار علفکشی و پس از آن ثبت گردید. وزن تر و خشک سس اندازه گیري و عملکرد ریشه محاسبه شد. روش کشت بهطور معنیداري بر توانائی استقرار سس بر روي میزبان موثر بود و درکشت مسقیم بذر، 3,5 برابر بیشتر از نشائی بود. عملکرد ریشه، بهطور معنی داري تحت تاثیر روش کشت قرار گرفت و در کشت نشائی 2/5، برابر افزایش یافت. زیست تودهي انگل در کشت نشائی 5/7 برابر نسبت به کشت مستقیم کاهش یافت.
واژههاي کلیدي: علفکش پس رویشی، کشت نشائی، سس، مدیریت تلفیقی
مقدمه
علف هرز سس، انگلی اجباري، یکساله و فاقد برگ و سبزینه است . - 5 - بالغ بر 200 گونه سس در سراسر دنیا - 4 - شناسائی و گزارش شده که در این میان سس زراعی - Cuscuta campestris - خسارتزاترین گونه به شمار میرود.با افزایش فاصله قرار گرفتن میزبان از انگل، درصد موفقیت گیاهچههاي سس در اتصال به میزبان چغندرقند کاهش یافت. - 1 - در تحقیقی تاثیر دو روش کشت نشائی و کشت دقیق بذر در زمین اصلی بر یکنواختی استقرار بوته و کنترل علفهاي هرز مورد بررسی قرار گرفت، نتایج نشان داد که کشت نشائی بهطور قابل توجهی توانست با کنترل رشد علفهاي هرز، هزینه مبارزه با علفهاي هرز را کاهش دهد . - 2 -
مواد و روشها ش
این تحقیق در دو بخش گلخانهاي و مزرعهاي انجام شد. در آزمایش گلخانهاي تاثیر روش کاشت چغندرقند -1 - - کشت مستقیم بذر، -2 نشاء دو برگی - کوتیلدونی - -3 نشاء هشت برگی - - بهعنوان میزبان علف هرز انگلی سس و همچنین فاصله کاشت بذر سس از میزبان -1 - بدون فاصله -2 با هفت سانتیمتر فاصله - بر درصد جوانهزنی بذر انگل، درصد اتصال انگل به میزبان و همچنین درصد نفوذ انگل به بافت میزبان و ایجاد آلودگی، در قالب طرح کاملا تصادفی و بصورت آزمایش فاکتوریل با سه تکرار ارزیابی شد.
در بخش مزرعهاي، دو روش کشت نشائی و کشت بذر بهعنوان سطوح فاکتور اول - - A و چهارترکیب تیماري مصرف علفکش شامل علفکشهاي پروپیزامید - کرب - ، پروپیزامید - برست - ، اتوفومزات - اتو - ، گلایفوزیت - رانداپ - ، سطوح کرتهاي فاکتور دوم - - B آزمایش بود که بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوك هاي کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 در داخل میکروپلاتهاي تهیه شده اجرا شد. پس از ایجاد آلودگی یکنواخت در سطح میکروپلاتها - با پخش 4,5 گرم بذر سس درهر مترمربع - ، کاشت بذر و نشاءهاي ریشهلخت بهطور همزمان در میکروپلاتهاي پیشبینی شده انجام شد. آبیاري به روش قطره اي و با استفاده از نوارهاي تیپ انجام شد. کرتهاي کشت مستقیم در مرحله 2 تا 4 برگی بوتهها تنک گردید. ارزیابی چشمی وضعیت آلودگی به سس درکرتهاي آزمایشی با استفاده از روش نمرهدهی عددي قبل از اعمال تیمارهاي علفکش، انجام شد.
سطح ویژه برگ تیمارها در اواسط دوره رشد تعیین گردید. پس از اتصال انگل به میزبان 40 - روز پس از کاشت - تیمارهاي علفکشی در میکروپلاتهاي مورد نظر اعمال شد. نمره دهی چشمی وضعیت آلودگی محصول به انگل، یکماه پس از اعمال تیمارهاي علفکش تکرار گردید.قبل از برداشت نهائی محصول، جمع آوري انگل از روي میزبان در سطح یک متر مربع از هر کرت آزمایشی انجام و وزن تر وخشک آن اندازه گیري شد. در پایان فصل رشد، محصول هر کرت آزمایشی بهطور جداگانه برداشت گردید و پس از جدا کردن اندام هوایی از ریشه ها، عملکرد محصول ریشه اندازگیري و محاسبات لازم با استفاده از نرمافزارهاي اکسل و سس انجام شد.
نتیجه و بحث
نتایج تجزیه واریانس آزمایش گلخانهاي - جدول - 1 نشان داد که درصد جوانه زنی و سبز بذر علف هرز انگلی سس تحت تاثیر روش کشت چغندرقند و فاصله کشت از میزبان قرار نگرفت. بنابراین مشخص گردید که جوانه زنی و سبز بذر سس نیازي به میزبان و عامل محرك آن ندارد. این نتیجه با نتایج ارائه شده توسط گانباري و همکاران - 2012 - مطابقت دشت.درصد موفقیت گیاهچههاي انگل در رسیدن به میزبان و همچنین ایجاد تندش و نفوذ به بافت میزبان و ایجاد آلودگی، بهطورمعنیداري تحت تاثیر روش کشت و فاصله انگل از میزبان قرار گرفت .
- P≤0/01 - در 83/8 درصد گلدانهایی که بذر سس درآنها بدون فاصله از میزبان کشت شده بود، گیاهچهها توانستند خود را به میزبان برسانند. میزان نفوذ و ایجاد آلودگی به انگل در تیمارهاي کشت شده بدون فاصله و بافاصله از انگل سس، به ترتیب 63/8 و 32/3 درصد بود - جدول . - 2 این نتایج با نتایج بدست آمده از تحقیقات بنوتی و همکاران - 2005 - مطابقت داشت.تجزیه واریانس نتایج در آزمایش مزرعهاي، نشان داد که روش کشت چغندرقند - کشت مستقیم بذر و کشت نشائی - و اعمال تیمارهاي علفکش بر عملکرد محصول ریشه چغندرقند، قدرت حمله و استقرار انگل بر روي میزبان،نمره رشد انگل و زیست تودهي آن تاثیر معنی دار - - P<0.01 گذاشت.
سطح ویژه برگ میزبان بطور معنیدار - P<0.01 - تحت تاثیر روش کشت چغندرقند قرار گرفت. مصرف علفکشهاي پس رویشی تاثیري بر سطح ویژه برگ میزبان نداشت جدول - جدول . - 3کشت نشائی سطح ویژه برگ را از 210 سانتیمترمربع بر گرم در کشت مستقیم به 167 سانتیمترمربع برگرم کاهش داده و این دلیلی بر خشبی بودن برگها در کشت نشائی استکه می تواند یکی از دلایل پایین بودن آلودگی به سس و عدم استقرار مطلوب این گیاه انگلی بر روي تیمار کشت نشائی چغندرقند باشد. کشت نشائی عملکرد ریشه را نیز از 23/4 تن در کشت مستقیم بذر به 59/4 تن درهکتار افزایش داد - جدول . - 3مصرف علفکشهاي پس رویشی برقدرت آلوده کنندگی سس و همچنین زیست تودهي آن تاثیر معنی دار - P<0.01 - گذاشت ولی بر عملکردریشه چغندرقند و سطح ویژه برگهاي میزبان تاثیري نداشت - جدول . - 3
