بخشی از مقاله
چکیده
کاربرد سیستم های جغرافیایی در دهه 1980 به طرز شگفت آوری افزایش پیدا کرده، به طوری که هم اینک در بخش های مختلف دولتی، دانشگاهی و بازرگانی متداول گشته است. هویت اصلی GIS جابجایی اطلاعات داده های فضایی است. سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بستری برای ذخیره، نگهداری، مدیریت و تجزیه وتحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی جغرافیایی و توصیفی دارند، طراحی شده است. امروزه در اختیار داشتن داده های به هنگام و استخراج اطلاعات مورد نیاز از این داده ها دارای اهمیت فراوانی می باشد .در این رابطه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری مهم در مدیریت داده های زمین مطرح می باشند که با فراهم ساختن امکان یکپارچه سازی داده های حاصل از منابع مختلف، امکان استخراج اطلاعات مورد نیاز و کشف ارتباطات پیچیده و نا پیدای ما بین پدیده های مختلف را فراهم می نمایند .این مقاله به بررسی کاربردهای سیستم اطلاعات جغرافیایی درمدیریت ملک و زمین می پردازد. جهت رسیدن به این امر درگام نخست به بررسی پیشینه و فرآیند تکامل و اصول و قابلیت های این سیستم در چارچوب مجموعه های نرم افزاری پرداخته شده است.
واژه های کلیدی
سیستم های اطلاعات جغرافیایی - - GIS ، مدیریت ملک و زمین
مقدمه
در اوایل دهه 1960، برای اولین بار در کانادا، سیستم های اطلاعات جغرافیایی مطرح شد و از آن زمان به بعد روز به روز، بر کاربردهای آن افزوده شد و در دهه 1980 جنبه جهانی پیدا کرد . بطوری که امروزه تا حد یک سیستم عامل پیش رفته است .[1] هم اکنون مؤسسات بزرگ و حتی شرکت های کوچک که شمار کارکنان آنها از تعداد انگشتان دست، تجاوز نمی کند با GIS کار می کنند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی یا GIS یک سیستم کامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمع آوری و ذخیره و نمایش اطلاعات جغرافیایی را دارد GIS یک سیستم رایانه ای است که امکان دسترسی و کاربری همزمان از چند موضوع را به دست می دهد.
این سیستم می تواند با روی هم انداختن - Overlay - نقشه هایی با موضوعات مختلف از یک منطقه، امکان بررسی همه جانبه آن منطقه را موجب سازد. این سیستم ها قادر هستند عملیات مختلف فضایی، ارتباطی، پردازش و مدیریت داده ها را انجام دهند. چنین ویژگی هایی موجب شده است GIS به عنوان ابزاری که توانایی تصمیم گیری را افزایش می دهد، شناخته شود. امروزه GIS در زمینه های مختلف تکنولوژیکی، صنعتی، زیست محیطی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و هزاران موضوع دیگر به کمک بشرشتافته و به کمک آن بشر توانسته در هزینه و از آن مهم تر زمان، صرفه جویی چشمگیری نماید. در واقع تمام سیستم های اطلاعات جغرافیایی نوعی نمادسازی رایانه ای از برخی جنبه های جهان واقعی اند. GIS دید ساده ای از جهان واقعی ارائه می دهد که به آن مدل گویند. مدل همان تلفیق داده هاست که وسیله ای برای درک سیستم هایی به شمار می آید که در شرایطی دیگر، پیچیدگی یا مقیاس مکانی آن خارج از درک ذهنی ما قرار دارد .[2]
سوالات تحقیق
- کاربرد GIS در ملک و زمین چیست؟
- چرا باید از GIS در شناسایی ملک و زمین استفاده شود؟
- مزایای استفاده از GIS در مدیریت ملک و زمین چیست؟
- اهداف GIS در مدیریت ملک و زمین چیست؟
فرضیه های تحقیق
- به نظر می رسد GIS در شناسایی ملک و زمین استفاده می شود.
- به نظر می رسد کاربردی ترین ابزار استفاده از سیستمGIS است.
پیشینه تحقیق
سالهای : 1800 تلفیق نقشه های توپوگرافی و نظامی در انگلستان.
سالهای : 1850 تهیه نقشه گسترش بیماری ها در انگلستان. : 1912 تلفیق نقشه خاک، پوشش گیاهی و توپوگرافی توسط ماننینگ. :1950 ابداع ایده و جزئیات فرآیند روش رویهم گذاری اطلاعات توسط . Tyrwhitt
هزش
:1960 ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیائی کانادا CGIS برای مدیریت اراضی توسط تاملینسون.
: 1963 استفاده از مفاهیم فاکتورهای وزنی و ضرب برای تصمیم سازی درحمل نقل توسط الکساندر.
: 1969 ابداع روش روی هم گذاری فتوگرافیک برای اهداف مختلف توسط مک هارگ.
:1969 ایجاد مؤسسه تحقیقات سیستم های محیطی ESRI در هاروارد توسط دانگرموند.
:1970 آغاز انجام تحقیقات دولتی در مورد .GIS سالهای : 1980 افزایش آگاهی تجاری و رشد پذیرش .GIS :1982 تهیه نرم افزار Arc/INFO توسط .ESRI
روش تحقیق
این تحقیق به روش اسنادی و کتابخانه ای به بررسی منابع و جمع آوری اطلاعات موجود درباره زمینه های کاربرد GIS در مدیریت ملک و زمین پرداخته شده است.
مدل اطلاعاتی GIS
در مدل GIS اطلاعات بصورت لایه هائی که هر لایه نشان دهنده یک ، ویژگی مشترک است روی هم قرار میگیرند.ایِن لایه های اطلاعاتی برای یک موقعیت معین از سطح زمین با یکدیگر ترکیب میگردند و لذا موقعیت جغرافیائی در این فرآیند عامل اصلی سازماندهی می باشد. بنابراین GIS یک بانک اطلاعاتی دیجیتالی است که در آن مختصات مکانی ابزار اصلی ارجاع بشمار می رود. بدنه اصلی مقالات محدودیت های استفاده از روش های سنتی استفاده از داده های جغرافیایی به طور سنتی و با استفاده از نقشه های کاغذی معایبی دارد که از جمله این محدودیت ها عبارت اند از: -1 مقیاس اندازه گیری-2 کمبود عوارض اطلاعاتی و ابزارهای کاری-3 حذف اطلاعات-4 هزینه زیاد -5 زمان بر بودن-6 سرعت پائین .[3]
مؤلفه های اصلی سیستم های اطلاعات جغرافیایی
اصولاً ورودی های عمده سیستم اطلاعات جغرافیایی از بخش هایی تشکیل شده است که در کنار همدیگر و با پردازش وتحلیل محصول نهایی سیستم ارائه می گردد. سه مؤلفه اصلی اطلاعات جغرافیائی عبارتند از: -1 هندسه :Geometry جنبه های مکانی مرتبط با اشیاء یا محیط های واقعی مانند نقاط، خط ها، چند ضلعی ها -2 توصیف : Attribute توصیف ویژگی مرتبط با مکان های مختلف -3 رفتار :Behavior قوانین وضوابط حاکم بر تغییرات در نقاط مختلف .[4] وظیفه GIS برقراری ارتباط بین این سه مؤلفه است یعنی :
نمودار:1 وظیفه .[5] GIS
کاربردهای GIS در مدیریت ملک و زمین
سیستم اطلاعات ملکی - LIS - نوع خاصی از GIS بوده و شامل اطلاعات مربوط به مالکیت زمین ها می باشد. اطلاعات رسمی ثبت شده در مورد هویت یک قطعه زمین به اصطلاح کاداستر نامیده می شود که عبارت است از ثبت قانونی کمیت - اندازه - ، ارزش و مالکیت قطعات زمین.
نقشه کشی اطلاعات ملک
نقشه ها ابزار اجتناب ناپذیری برای فهم و درک طرح های جغرافیایی و ارتباطات بین اشکال محیط ساخته شده مانند مغازه ها، محله های مسکونی و زیرساختهای جاده ای هستند .[6]
نقشه های تلفیقی و اطلاعات املاک و مستغلاتنقشه ها دو بعدی مرسوم، اطلاعات جغرافیایی را نمایش می دهند و برای نشان دادن الگوها و ارتباطات یا وابستگی های فضایی ضروری هستند. اما دنیای واقعی سه بعدی بوده و دوبعدی ها برای نشان دادن اطلاعات ملک و زمین در مقیاس حق قانونی خاص هر ملک، ناتوان هستند. به عنوان مثال، وجود چندین ملک در طبقات یک ساختمان چند طبقه به سادگی از طریق نقشه های دو بعدی قابل ترسیم نمی باشد .[6] فرهنگ ملی اسامی املاک و زمین NLPG به تنهایی مجموعه ای از فرهنگ های جغرافیایی املاک ودارایی و زمین محلی LLPGs می باشد. مقامات محلی، بسته به نوع مسنولیت و حوزه قانونی شان برای نامگذاری خیابان ها، شماره گذاری، برنامه ریزی و کنترل توسعه از این اطلاعات استفاده می کنند ..[6] نقشه کشی اطلاعات املاک تنها وظیفه بخش دولتی نمی باشد .[6]
مزش
سیستم ثبت زمین
در کشورهای توسعه یافته سیستم ثبت زمین ، جزییات مالکیت قطعات زمین را حفظ وضبط می کند . سیستم ثبت زمین یک سند قانونی محسوب می شود که حقوق مربوط به زمین را ثبت می کند. دو روش عمده ثبت حقوق زمین وجود دارد: ثبت سند و ثبت حق مالکیت.[6] شاخص یا ارزش پولی معاملات زمین در بریتانیا از میزان - معاملات - بورس سهام روزانه بیشتر بوده - بریک پایه روزانه - ویک سیستم ثبت زمین هسته مرکزی بازار زمین جدید و رهن براساس ضمانت یا امنیت حقوق خصوصی زمین محسوب می شود .[7]
سیستم اطلاعات زمین
سیستم اطلاعات زمین - - LIS برای نشان دادن ، تحلیل،تغییر،یکپارچگی،کنترل،ذخیره،دستیابی به داده ها در مورد زمین و کاربری آن، مالکیت و توسعه و غیره استفاده می شود - دپارتمان محیط زیست ،.[6] - 1987 واحد فضایی اولیه LIS ، بخشی از زمین است که دارای هفت ویژگی می باشد: .1 برنامه ریزی و کنترل توسعه .2 فونداسیون بازار زمین .3 واحد فضایی برای مستند سازی امور انسانی .4 پایه ای برای ارزیابی مالیات ملک .5 تفکیک طبقات ساختمان .6 تلفیق یا تقسیم بندی اختلافاتی که در مالکیت وجود دارد. .7 ایجاد سودهای قانونی متداول در کل.[6] یک نقشه تفکیک زمین یا ثبت املاک نوع خاصی از LIS است. سه نوع متداول یا معمول نقشه های تفکیکی وجود دارد:
• نقشه های تفکیکی قانونی : این نوع نقشه ثبت قانونی تصرف زمین یک سند کتبی ثبت است.
• نقشه های تفکیکی مالی : یک نقشه کاداستر مالی سندی برای قطعات زمین است .
• نقشه های تفکیکی چند منظوره : نقشه های قانونی و مالی را ترکیب و ارتباطی برای اطلاعات دیگر قطعات زمین فراهم می کند .[6]
مدیریت ملک از طریق نهادهای محلی
حکومت محلی تحت حمایت پهنه وسیع وکاربردها GIS در مدیریت ملک واراضی هستند.[6] دولت های محلی یکی از مهمترین کاربران GIS هستند و در سال 1993، %29 از مقامات مسنول محلی از GIS استفاده می کردند، در مقایسه با 16/5 سال .[8] 1991تحقیقات و آمارهای توسط موسسه برنامه ریزی سلطنتی شهر RTPI انجام گردید.[9] ابزارهای رسمی ثبت و نظارت اطلاعات بر املاک نهاد محلی، فهرست مایملک زمین می باشد. یک فهرست مایملک زمین به صورت عادی از طریق دپارتمان املاک و مستغلات کنترل می شود. .[10]
مدیریت زمین های روستایی
استفاده از GIS در مدیریت املاک روستایی دارای اهداف زیر می باشد: .1 برای تهیه نقشه های کاربری زمین .2 مدیریت منطقه برای در خواست یارانه .3 ارتباط پایگاه داده های ثبت محصولات کشاورزی، نوع خاک، کارهای زهکشی، تهیه نقشه ها . 4 تهیه نقشه دقیق تغییرات مرز مزارع و دشتها . 5 تهیه نقشه های حفاطتی برای مناقصه های دریافت وام .6 کمک به ارزیابی، پیش بینی و براورد و تنظیم بودجه .[11] داده های املاک و مستغلات مثل توافقنامه ملک، حق فروش و دسترسی به عنوان همپوشانی و جداولی که در GIS نگهداری می شوند، برای اهداف زیر به کار می روند: .1 مدل سازی املاک .2 راه حل اختلافات .3 توسعه فروش زمین .4 کاربردهای وام بر اساس منطقه.[6] برنامه ریزی برنامه ریزی هنر و دانش سامان دهی کاربری زمین، خصوصیت و مکان یابی ساختمان ها و مسیرهای ارتباطی است به طور کلی که حداکثر میزان عملکرد اقتصادی، سهولت و زیبایی را ممکن سازد .[12] نقش کلیدی و مهم سیاست برنامه ریزی تهیه اطلاعات روزآمد
