مقاله در مورد دوپینگ و داروهای غیرمجاز ورزشی

بخشی از مقاله

دوپینگ و داروهای غیرمجاز ورزشی

پیشگفتار
دراینجا لازم است از آقای دکتر ابارز حبیبی نیا که من را در تهیه انی این تحقیق یاری کرده اند تشکر کنم ایشان در سال 1370 دررشته پزشکی وارد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران شدند ودر سال 1377 با درجه دکترای جلب فارغ التحصیل شده و سپس در جهت ارائه تحصیل در زمینه جلب ورزشی به کشور کانادا رفته و پس از بازگشت به ایران در خدمت جامعه ورزشی ایران قرار گرفتند.

پرنس الکساندردومرو لائی کمیسیون پزشکی کمیته بین المللی المپیک درباره دوپینگ می گوید:
دلایل زیادی وجود دارد که یه فرد به دارو روی می آورد و برخی از ورزشکاران برای افزایش کارایی، کاهش استرس، افزایش قدرت عضلات یا کم کردن خستگی از داروها استفاده می کنند. با این وجود ، ورزشکارانی که به این روش متوسل می شوند در خط مواجهه با مسائل اخلاقی، قانونی و تندرستی هستند. بعلاوه، این ورزشکاران نه تنها ارزش های اخلاقی و روح بازی جوانمردانه را بی اعتبار می کنند، بلکه ورزش خود را نیز بی اعتبار نموده و تمام اصول اخلاقی بازی المپیک را لکه دار می کنند.


طرح تحقیق
دوپینگ نوعی تقلب در ورزش است و هیچگونه جایگجاه مثبتی در ورزش ندارد و به همین دلیل نیاز به ان هیچگونه الزامی نیست ولی در بعضی موارد دیده می شود که بعضی از ورزشکاران برای رسیدن به سکوی قهرمانی است به دوپینگ می زنند بدون آن که بدانند چه اثرات بدی بروی ان ها می گذارند به همین دلیل من این موضوع تحقیق و انتخاب کردم تا به این وسیله ورزشکاران را از اثرات مضر دوپینگ مطلع سازم به همین دلیل فکر می کنم یکی از نیازهای جامعه ورزشی داشتن اصلاحات لازم درباره این موضوع است پس آرزو می کنم که توانسته باشم قدمی هر چند کوچک در ین راه بسیار طولانی بود داشته باشم در هیمن راستا نظر شما را به سخنان (خوان آنتونیوهامادانش) رئیس کمیته بین المللی المپیک جلب می کنم.
«دوپینگ نوعی تقلب است . دوپینگ خویشاوند مرگ است؛ مرگ فیزیولوژیکی است که در اثر تغییردادن شدید و گاها غیرقابل برگشت فرایندهای طبیعی بدن از طریق دستکاریهای غیرعادلانه

روی می دهد. مرگ فیزیولوژیکی است که در طی سالهای اخیر موارد تکان دهنده ای از ان مشاهده شده است. دوپینگ مرگ روحی و عقلی است، زیرا فرد موافقت می کند که تقلب کند و توانایی های خود را نادیده بگیرد، با توسل به دوپینگ ناتوانی و بی کفایتی خود را می پو سعی م

ی کند مافوق توان و قدرت خویش باشد و نهایتا دوپینگ مرگ اخلاقی است زیرا موجب می شود که فرد خاطی توانایی قوانین موجود در جوامع انسانی را زیر پا بگذارد»
مقدمه
همگام با پیشرفت سایرعلوم، دنیای طب و دارو نیز دچار تغییر و تحولاتی می شود یک سری داروهای جدید وارد بازار گشته و یک سری داروها مصرفشان منسوخ می گردد. متاسفانه همواره یک عدد از این پیشرفتها استفاده سوء می برند و در همین راستا، استعمال داروها نیروزا و محرک در ورزش یکی از مسائلی است که جوامع کنونی با آن روبرو هستند و از یک طرف دیگر، شوق شهرت طلبی عنوان پرستی مصرف اینگونه داروها را وسوسه کرده و بر آن دامنه می زند.
در طی چند سال گذشته، افزایش وسایل ارتباط جمعی، انو اع روزنامه و ملات ورزشی و پزشکی و چاپ و انتشارات کتاب در زمینه های مختلف ورزشی موجب شده که اطلاات ورزشکاران در مورد نحوه تغذیه ، صدمات ورزشی و انواع مختلف داروهای غیمجازی که در ورزش مصرف می شوند افزایش یابد. ولی با وجود فزونی الاعات در این زمینه، به همان شدت نیز بر مصرف این داروها افزوده می شود و جالب اینجاست که هر چه ورزشکاران را از این مسئله بیشتر منع کنی بیشتر کنجکاو شده و خطر استعمال دارو بالا می رود.
مردم عادی و تماشاگرانی که به ورزشگاه و استادیوم وزشی می آیند تا بیشترین احساسات و تشویق های خود را نثار قهرمان کنند هرگز از عمق و اندازه رقابت سنگینی که در میدان ورزشی جریان دارد آگاه نیستند. آنچه که در صفحه رقابت ورزشی می گذرد هیچ چیزی کمتری از یک جنگ واقعی و تمام عیار ندارد. وقتی که چند سانتیمتر، چند کیلو، چند گرم و چند ثانیه اختلاف می تواند یکی را قهرمان و دیگری را مغلوب، یکی را به اوج و دیگری را به حضیض برساند اینجاست که معلوم می شود چرا شعار «پیروزی به هر قیمت» هدف ورزشکاران قرار می گیرد و مصرف انواع داروهای زیان بخش و مهلک رواج می یابد. این موضوع بدیهی است که هر ورزشکاری الزاما قهرمان نیست ولی چون امروزه فقط قهرمان را تحویل می گیرند و برای آنها ارزش قائل می شوند و نه بازندگان را، لذا به هر قیمتی که شده سعی در قهرمان شدن دارند و قیمتی که برخی ورزشکاران به شوق قهرمان شدن می پردازند، بسیار گران است و چه بسا جان خود را نیز در این راه از دست می دهند. به نمونه هایی از این ورزشکاران در صفحات آینده اشاره خواهد شد.
ورزشکار از خود می پرسد: از دارو استفاده کنم و به مدال برسم یا اینکه منصب باشم و نفر آخر شوم؟ این یک سوالی است کاملا شخصی و اگر هدف کسب مدال طلا باشد پاسخ به ان انتخاب بین مرگ و زندگی است.
جوانی که تمام نیروی فکری، روحی و جسمی خود را روی یک رشته ورزشی سرمایه گذاری کرده و نهایت آرزویش کسب یک مدال قهرمانی است و در عین حال هم می بینید که اگر فقط چند کیلو

اضافه تر، چند سانتیمتر بلند تر و مصرف قرص و آمپول به خود راه نخواهد داد. چنین تردیدی را تنها یک شخصیت بارز، اراده قوی و اندیشه ای پربار می تواند رقم بزند و متاسفانه اینها را در دنیای حرفه ایها و نیمه حرفه ایهای امروزی به مفت نمی خرند! وقتی که ورزشکار می بند فرد قرمان از چه احترامی برخوردار است،چه امتیازات مادی در انتظار اوست و از طرف دیگر منع ورزشکار از استعمال غیرمجاز داروها و در نتیجه تحریک حس کنجکاوی در انان و چشیدن مزه«احساس قدرت» وی را به سوی استفاده نابجای انواع داروها و و دوپینگ سوق می دهد و پیشگیری از چنین امری تقریبا محال است. ند هر کاری می خواهند بکنند قدر مسلم این است که روز به روز بر مصرف انواع مختلف داروها با ترکیبات استروئیدی آنابولیک، کوکائین، آمفتامین و سایر داروهایی که در بیش از صدها نوع قرص و آمپول ساخته می شوند افزوده خواهد شد.
بدنی ترتیب اندیشه های پاک کسانی که در سه قرن قبل از میلاد مسیح بازیهای المپیک را پایه گذاری کردند، اکنون جلوه خود را از دست داده است. قهرمانانی که قرار بود نمایندگان ملتها باشند و بر پایه دوستی و صلح و صفا و رقابت کنند اکنون به دستور مقامات کشورهای خود به انواع شیوه های پسندیده و ناپسند متوسل می شوند تا بر سکوی قهرمانی بایستند و اهداف سیاسی دولتها را جامه عمل بپوشانند و در این راه جان هود را نیز می بازند. بنابراین داروهای مخدر و محرک نه تنها جان قهرمانان بلکه هدف و نفس عمل و بالا بردن سطح فکر خویش جلوی این اهداف را سد کرده و ابهت و صفا و صمیمیت اخلاقی از دست رفته ورزش را به جای اول خود بازگردانند.

پیشینه تحقیق
اینکه استعمال مواد غیر مجاز جهت بالا بردن کارایی ورزشی دقیقا از چه تاریخی رواج یافته است مشخص نیست ولی قابل تصور است که از همان زمانی که اولین رقابت ورزشی و مسابقه برگزار گردید هر کدام از ورزشکاران قصد داشته اند بطرق مختلف نیرو و قدرت خویش را برای غلبه بر حریف افزایش دهند. تاریخچه مصرف داروهای ممنوعه در المپیک تقریبا به همان قدمت المپیک های جدید است و واژه «دوپینگ» حدود 100 سال ست که در بین ورزشکاران مرسوم گشته است ولی گزارشات موجود حاکی از آن است که در امستردام هلند در جریان یک مسابقه شنا در 1865 توماس هیکس امریکائی، برنده دوماراتن، در سنت لئیز از معجون محرک و نشئه اور استریکنین و کنیاک کمک گرفت.
دوپینگ در سال 1910 برای اولین بار جنبه آزمایشی و قانونی پیدا کرد در ان زمان طی ازمایشاتی وجود دسته ای از مواد شیمیایی با ساخ تمان آلکالوئیدی در بزاق یک سب مسابقه ای ثابت شد.
گزارشات موجد حاکی از ان است که در جریان یک مسابقه دوچرخه سواری در سال 1869 در هلند ورزشکاران از دار وهای نیروزا کمک گرفته بوده اند و اولین مورد مرگ ناشی از دوپینگ در سال 1886 در یک مسابقه محلی دوچرخه سواری بوده که ورزشکار جهت افزایش توانایی کارآیی و تحمل خویش به مقدار زیادی از یک ماده شیمیایی به نام تری متیل استفاده کرده بود.
اولین گزارش در مورد استفاده وسیع ورزشکاران از استروئیدهای آنابولیک در اواخر دهه 1950 و اوایل دهه 1960 انتشار یافت و نخستین المپیکی که در ان استعمال مواد آنابولیزان گزارش شد المپیک توکیو 1964 بود. ولی باز هم نمی توان زمان استعمال اینگونه داروها را به آن دهه نسبت داد و مسلما کسانی بوده اند که قبل از آن از داروهای غیرمجاز استفاده نموده اند بدون اینکه کسی اطلاعی از آن دسته باشد. داروهای محرک اعصاب بخصوص آمفتامین در سال 1936 وارد دنیای طب گردید و سوء استفاده از آن آغاز شد به ویژه در جنگ جهانی دوم در میان سربازان ارتش مصرف بالایی داشت و نخستین مورد استفاده از داروهای محرک اعصاب در ورزش در المپیک زمستانی 1954 اسلو بوده است. چندین ورزشکار از جمله کورت انمار جنسن در المپیک تابستانی 1960 رم- ایتالیا به علت استعمال آمفتامین جان خود را از دست داده اند.
یکی از موارد استفاده داروهای محرک برای مقاصد غیرورزشی مصرف انها در جنگ جهانی دوم توسط سربازان آلمانی بود و در این میان داروهای محرک اعصاب بویژه آمفتامین ها بیش از سایر داروها مصرف داشت زیرا از یک طرف تحمل سربازان رابالا می برده و آنان مسافتهای طولانی تی

طی می کردند بدون اینکه احساس خستگی نمایند و از طرف دیگر احتمالا توانایی این داروها در اینجا رفتارهای تهاجمی و خشن نیز مدنظر بوده است.
در اوایل آوریل 1987 بریژیت درسل چهره درخشان دو و میدانی المان غربی به درد شدیدی در ناحیه پشت مبتلا شد و تلاش پزشکان در درمان وی به نتیجه ای نرسید و در سل در دهم آوریک 1987 در حالیکه فقط 26 سال داشت درگذشت و مدتی بعد در سپتامبر همان سال معلوم ش

دکه بریژیت در حدود 100 نوع دارو می خورده و تزریق می کرده اتس تا مدال طلای المپیک 1988 سوال را به چنگ آورد.
مرگ یک وزنه بردار در سال 1986 به علت سرطان کبد ناشی از استفاده مکرر از استروئیدهای آنابولیک وسلب مدال طلای «بن جانسون» دونده کانادایی در المپیک 1988 سئول به خاطر استعمال داروی وینسترول و دهها و صدها گزارش دیگر حاکی از عمق فاجعه است.
کارل لوئیس دمنده مشهور آمریکایی که در المپیک 1984 لوس آنجلس چهارمدال طلا را تصاحب کرد می گوید: بسیاری از برندگان مدال طلا از داروهای محرک و تقویت کننده استفاده می کنند و این را همه می دانند و مثل روز روشن است. تعمیم سیلمانوف که به عنوان بهترین و قویترین وزنه بردار جهان شناخته شده و بنا به دلایلی به کشور ترکیه پناهنده شد، می گوید: ما مجبور بودیم داروهای محرک و تقویت کننده مصرف کنیم و هر کسی که از این امر سرپیچی می کرد از تیم اخراج می شد و این پزشکان و داروسازان هستند که با هم رقابت می کنند نه ورزشکاران و قهرمانان!
دکتر آندره اس ملنیک اهل شوروی سابق که چند سال پیش به غرب پناهنده شده و قبلا در امور پزشک ورزشی فعالیت می کرده می گوید: به قهرمانان تیم های شوروی استروئیدهای آنابولیزان و داروهای دیگر داده می شد تا به مدل برسند ولی می گوید مقامات شوروی بدون اعتنا به بهایی که برای این کار می پردازند فقط به دنبال یک چیز هستند و آن هم پیروزی است و برای سلامتی و تندرستی ورزشکاران خود کوچکترین اعتنایی ندارند.
بدین ترتیب ملاحظه می کنید که علیرغم گزارشات مکرر د رمورد خطرات این داروها و ممنوع بودن انها متاسفانه مصرفشان همچنان سیر صعودی دارد زیرا آنجا که هدف چشیدن مزه قدرت و کسب سود اقتصادی و شهرت طلبی باشد اصولا اخلاقی ورزش زیر پا نهاده شده و ورزشکار برای دست یابی به اهداف خود به انواع ترفندها و حیل متوسل خواهد شد.
تعریف دوپینگ
طبق تعریف کمیته بین الملی المپیک، دوپینگ عبارتست از تجویز یا استعمال هر نوع ماده خارجی و یا هر گونه ماده فیزیولوژیک خود بدن با مقادیر غیرطبیعی یا راههای غیرمعمول توسط ورزشکار مسابقه دهنده با هدف انحصاری افزایش کاذب کارایی و توانایی های خویش در مسابقه.

تقسیم بندی و انواع دوپینگ
اگرچه سوء مصرف دارو و ورزش یک افزایش تصاعدی را نشان می دهد و تمام اقدامات انجام گر

فته در جهت کنترل این پدیده تاکنون بی حاصل بوده است ،هنوز هیچگونه تقیسم بندی در مورد دوپینگ ارائه نشده است. نظر مولف بر این است که برای کنترل دوپینگ باید اولویت بندی شود و لازمه اولویت بندی ارائه یک تقسیم بندی مورد قبول عموم است تا بر اساس آن اقدامات موثری اتخاذ گردد.

مولف به دلیل هشت فعالیت در زمینه طب ورزش تقسیم بنمدی زیر را ارائه کرده است و یک نسخه از ان را جهت تایید و رفع معایب به کمیسیون پزشکی کمیته بین المللی المپیک ارائه کرده است:
پارادوپینگ Paradoping
پارادوپینگ یعنی خوراندن دارو به حریف به منظور حذف وی.این کار می تواند بصورت تحریکی یا تضعیفی باشد و هر کدام از انواع تحریکی و تضعیفی می تواند بطور مستقیم (بی واسطه)یا غیرمستقیم (باواسطه) صورت گیرد.
پارادوپینگ تحریکی مستقیم
پارادوپینگ تحریکی مستقیم عبارتست از خوراندن دارو به حریف به منظور افزایش دادن قدرت وی که این عمل بدون هیچگونه واسطه ای و مستقیما از سوی فرد ورزشکار صورت می گیرد. در این ورزش ورزشکار به شیوه های مختلفی سعی می کند یک داروی ممنوعه به حریف خود بخوراند و او را دوپینگ نماید. اگر چه این عمل در ابتدا به ضرر ورزشکار فاعل می باد ولی اگر دقت شود بعدها به سود وی تمام می شود، زیرا وقتی که به حریف وی دارو خورانده شد و او بر همگان غلبه کرد، از سوی ورزشکار فاعل و طرفداران وی ورزشکار حریف متهم به دوپینگ می شود که وی چون دوپینگ کرده است اینگونه تمام حریفان را مغلوب کرد و ماخواهان آزمایش دوپینگ او هستیم. ورزشکار حریف که از ماجرا بی خبر است برای رفع اتهام تن به آزمایش وپینگ می دهد که با اعلام آزمایش مثبت وی از گردونه خارج می گردد یا حداقل برای مدتی روحیه او را تخریب می کنند.
پارادوپینگ تضعیفی مستقیم
در این روش ورزشکار سعی می کند با خوراندن ماده ای به ورزشکار حریف از قدرت وی کم کند و به منظور افزایش قدرت وی که این عمل بطور غیرمستقیم واز طریق یک واسطه صورت می گیرد و خود ورزشکار نقش مستقیمی ندارد. مابقی داستان همان است که در پادوپینگ تحریکی مستقیم گفته شد.
پارادوپینگ تصعیفی غیرمستقیم
پارادوپینگ تضعیفی غیرمستقیم عبارتست از خوراندن دارو به حریف به منظور کاستن قدرت وی عمل که این عمل بطور غیر مستقیم و از طریق یک واسطه صورت می گیرد و خود ورزشکار نقش مستقیمی ندارد.
درمیان انواع پارادوپینگ شایعترین و رایجترین آنها پاردوپینگ تضعیفی غیرمستقیم و نادرترین آنها پارادوپینگ تحریکی مستقیم می باشد. با توجه به اینکه پارادوپینگ تضعیفی غیرمستقیم شایعترین و رایجترین نوع است برای درک بهتر ان مثالی برایتان می زنم:
یک تیم ورزشی جهت شرکت در یک مسابقه مهم عازم شهری یاکشوری می گردد. به دلیل اینکه تیم مورد نظر حریف قدرتمندی برای میزبان است، دستهای پنهان در جهت تضعیف تیم شروع به فعالیت می کنند. از آنجاییکه اعضای تیم ورزشی از غذاهای میزبان معمولا استفاده می کنند،

فردی یا افرادی بطور مستقیم یا طبق دستور قبلی یک ماده یا داروی تضعیف و بیحال کننده را به فرض در نوشیدنی ورزشکاران مخلوط می کنندو اعضای تیم ورزشی مورد نظر که غافل از ماجرای پشت پرده هستند در کمال حیرت و تعجحب خودشان مسابقه را واگذار می کنند بدون اینکه دلیل ان را بدانند و اگر امروزه می بینید که بسیاری از تیم های ورزشی هر کجا که می روند با خودشان آب و غذا حمل می کنند دلیلش همین است!


دوپینگ خون و تزریق مواد افزاینده پلاسما
یکی از روشهای دوپینگ در میان ورزشکاران دوپینگ خونی است. این روش برای اولین بار در المپینگ مونترال 1976 توسط لاسه ویرون دونده فنلاندی بکار گرفته شد. ولی گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد این روش در سال 1947 نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
بطور کلی روش دوپینگ خون بدینترتیب است که چند روز قبل از مسابقه ورزشکار به ارتفاع بلندتری برده می شود و به علت بلندی و کاهش فشار اکسیژن خون شریانی ماده ای بنام اریتروپویتین ازاد می شود. این ماده که در حقیقت نوعی هورموناست در فرد بالغ عمدتا توسط کلیه ها و در جنین توسط کبد ساخته می شود و با تاثیر روی مغز استخوان تولید گلبولهای قرمز را افزایش می دهد. بدین ترتیب تولید گلبولهای قرمز که عمل انتقال اکسیژن را به عهده دارند زیاد می شود تااینکه اکسیژن رسانی به بافت های بدن مختل نگردد. در این حال که تعداد گلبولهای قرمز زیاد شده است از ورزشکار حدود یک لیتر خون پیش از مسابقه همین خون دوباره به بدن ورزشکار تزریق می شود. در نتیجه این عمل، ظرفیت اکسیژن گیری خون تا 20 درصد افزایش می یابد و به علت افزایش اکسیژن رسانی شخص دیرتر خسته می شود بنابراین دوپینگ خونی ذخیره اکسیژن بدن را زیاد می کند و در نتیجه کار دوندگان مسافتهای طولانی و دوچرخه سواران را آسان می کند. گفته می شود که با 3 هفته اقامت و تمرینات ورزشی در ارتفاعات بلند می توان اثری همانند دوپینگ خونی ایجاد کرد.
این روش در ان زمان ورزشکاران زیادی را دستخوش وسوسه کرد ولی امکان استفاده از آن برای همه وجود ندارد زیرا احتیاج به تجهیزات پزشکی و پزشک متخصص و وارد به اینکار دارد که برای همگان میسر نیست. این نوع دوپینگ که امروزه بخصوص دوهای استقامت ، دوچرخه سواری و ورزشهای ابی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا در این رشته ها بیش از رشته ای ورزشی دیگر اکسیژن گیری خون اهمیت داردو همانطوی که قبلا گفته شد این روش قدرت اکسیژن گیری

ورزشکار را افزایش می دهد.
دوپینگ خونی را با هیچ ازمایشی نمی توان اثبات نمود زیرا هیچگونه ماده خارجی یا متابولیکی در نمونه های مورد آزمایش یافت می شود. روشی که اخیرا پیشنهاد شده است اندازه گیری سطح هورمون اریتروپویتین خون است. مطابق انچه که گفته شد این هورمون تولید گلبولهای قرمز را تحریک می کند و در صورت کافی بودن و افزایش سطح گلبولهای قرمز میزان اریتروپویتین کاهش پیدا می کند. بنابراین در ورزشکاری که خون اضافی دریافت می دارد به دلیل افزایش میزان گلبولهای قرمز تولید هورمون اریتروپویتین مهار می شود، ولی این روش از حساسیت کمی برخوردار بوده ودقت کافی ندارد وبا اینحال طبق قوانین بین المللی المپیک دوپینگ خونی جزء روشهای غیرمجاز و ممنوع به حساب می آید.
خطرات و عوارض دوپینگ خون
به دلیل خونگیری و انبار آن وتزریق مجدد آن به فرد خطرات عمده ای که جان ورزشکاران استفاده کننده از این روش را تهدید می کنند عبارتند از: (1) هپاتیت یا ورم کبد. در میان انواع هپاتیت ها، خطرناکترین آنها هپاتیت نوع B می باشد زیرا از یک طرف ممکن است فرد دچار هپاتیت برق آسا گشته و طی چند ساعت به اغمای کبدی برود که میزان مرگ و میر زیادی دارد و از طرف دیگر خطر مزمن شدن و ناقل شدن وجود دارد که طبق گزارشات پزشکی احتمال سرطان کبد در این افراد بالا می رود. راه اصلی انتقال هپاتیت نوع B بوسیله تزریق می باشد( تزریق خون یا فرو رفتن سوزن الوده به بدن) . بنابراین در ورزشکارانی که از دوپینگ خونی بویژه از خون افراد غیرخویشاوند استفاده می کنند خطر هپاتیت افزایش می یابد. یکی از گزارشات حاکی است که در المپیک 1384 لوس انجلس هفت عضو تیم دوچرخه سواری آمریکا چندساعت قبل از مسابقه هر کدام یک واحد گلبول قرمز متراکم استفاده کرده بودند که از افرادی غیرخویشاوند تهیه دشه وبده نه از خودشان. چندی بعد یکی از چهار نفر صاحب مدال عضو این تیم به هپاتیت مزمن مبتلا شد، (2) احتمال ابتلاء به بیماری ایدز (AIDS) در این افراد افزایش می یابد زیرا یکی از راههای اصلی سرایت بیماری ایدز انتقال خون است و این امر در مورد خون های کهنه تر که برای مدت زمان بیشتری انبار شده اند به مراتب بیشتر صدق می کند ، (3) افزایش خاصیت چسبندگی خون و لخته شدن خون در درون رگهای بدن. همانگونه که قبلا ذرک شد در دوپینگ خونی میزان گلبولهای قرمز افزایش می یابد که نتیجه آن علاوه بر افزایش سطح اکسیژن گیری، افزایش خاصیت چسبندگی خون می باشد. بدیهی است وقتی که خاصیت چسبندگی خون افزایش یابد وخون غلیظ تر شود ممکناست خون درون رگهای بدن لخته شود بخصوص در سیاهرگ های پاها که در این صورت این لخته خون توسط سیاهرگ به قلب و از آنجابه ریه برده می شود که این حالت را آمبولی ریه می گویند. در این حالت ورزشکار دچار تنگی نفس شدید و ناگهانی، درد قفسه سینه،سرفه و خلط خون آلود می شود که جزء اورژانس های پزشکی است و فرد باید فورا به بیمارستان رسانده شود. خطر بروز انی عراضه در دوندگان دوماراتن که در طی مسابقه مقدار زیادی از آب بدن خود را از دست می دهند خیلی بیشتر است زیرا از دست رفتن اب بدن افزایش خاصیت چسبندگی خون را دو چندان می کند، (4) با توجه به اینکه نیمه عمر بعضی از فاکتورهای انعقادی کوتاه است مخصوصا فاکتورهای انعقادی 5 و 8 لذا در کسانی که خون انبار شده دریافت می دارند حتی اگر خون خودشان

باشد به دلیل کاهش سطح فاکتورهای فوق در این افراد ممکن است خونریزی روی دهد. اگرچه این عارضه تاکنون در ورزشکاران گزارش نشده است ولی احتمال آن وجود دارد.
تزریق خون زمانی که از نظر پزشکی ضروری باشد، مثلا برای جبران کم خونی یا جبران اتلاف خون در جراحی یا تصادفات ، اقدامی نجات دهنده برای زندگی است. ولی تاکنون تزریقخون برای مقاصدی که از نظر پزشکی ضروری نیست، انجام می شود و در اشخاص سالم برای تقویت حرکات ورزشی داده می شود، عملی که از نظر عمومی به عنوان دوپینگ خون شناخته شده است. افزایش حجم گلبول قرمز ناشی از این تزریق، با زیاد تر شدن تحویل اکسیژن به بافت ها ارتباط دارد،که نشانه بهبود ظرفیت اکسیژن گیری ورزشی است.
اثر تزریق مکرر روی اعمال فیزیولوزیک بدن، سالهای زیادی مطالعه شده است. اگر چه نتیجه ای قطعی از اثرات آن روی حرکات ورزشی در مقالات علمی ثابت نشده است، اما به نظر می رسد دوپینگ خون ممکن است در بعضی از ورزش ها نتیجه مسابقه را بهبود بخشد، ورزشکاران استقامتی، از قبیل دوندگان و دوچرخه سواران از دست زدن به این عمل تردید دارند مشهور است که بزرگترین دونده فنلاند Lasse Vtren برای آماده کردن خود جهت مسابقه نهائی المپیک از دوپینگ خون استفاده کرد. هم وطن فنلاندی او Kaarol Maaininka قبل از حرکات مدال آور درالمپیک 1948 دریافت مکمل خون را پذیرفت. هفت عضو تیم دوچرخه سواری آمریکا پیش از المپیک 1984 تزریق خون دریافت کرده بودند، و طبق بعضی اظهار نظرها موفقیت های خیر دوندگان ماراتون ا

یتالیا به دوپینگ خون مربوط بوده است.
دوپینگ خون چگونه انجام می شود؟
سه روش برای افزایش درصد گلبولهای قرمز در گرش (هماتوکریت) به بیش از حد نرمال وجود دارد.
1- ترانسفوزیون هومولوگ: این روش، ترانسفوزیون گلبولهای قرمز از یک شخص به شخص دیگر است. ترانسفوزیون هومولوگ باید از جهت علائم بیماری ویروزسی بدقت بررسی وشد و دهنده گلبول باید از نظر سرولوژیکی به گیرنده آن بخورد. این ترانسفوزیون می تواند در هر زمان و به ه

ر مقدار جهت رسیدن به حد دلخواه گلبولهای قرمز در گردش انجام شود.
2- ترانسفویون اتولوگ: این روش گرفتن خون از یک شخص و انفوزیون مجدد ان به خودش است. شخصی که خیلی پیش از یک رویدادورزشی یک یا واحدهای بیشتری خون میدهد واین خون بعدا که هماتوکریت شخص به حد نرمال برگشت دوباره به خودشت ترانسفوزیونمی شود که گلبول های قرمز در گردش به بیش ازحد نرمال می رسد.
گلبولهای قرمز هومولوگ و اتولوگ می توانند به صورت مایع خونی بمدت شش هفته در 4 درجه سانتیگراد نگاهداری شوند، یا به صورت یخ در 80- درجه سانیگراد به مدت چن سال نگهداری شوند.
3- اریتروپویتین انسانی: این فاکتور رشد که از طریق مهندسی ژنتیک بدست امده ، تولید گلبول های قرمز را در مغز استخوان افزایش می دهد. زمانیکه ارزتروپویتین در دوزهای فارماکولوژیک داده شود، در یک شخص عادی مغز استخوان را برای تولید تعداد زیادی از گلبولهای قرمز تحریک می کند.
خون باید مثل یک دارو که دارای خطرات و فوایدی است، ملاحظه شود. در سطح وسیعی از پزشکی ترانسفوزیون خون هومولوگ و اتومالوگ از اهمیت زیادی برخوردار است. زمانی که از نظر کلینیکی ترانسفوزیون لازم تشخیص داده شد، فواید ترانسفوزیون خون بوضوح از خطرات آن مهمتر است. هر چند استفاده از خون هومولوگ جهت تقویت حرکات ورزشی باید بطور نامحدنود محکوم شود. عمده ترین خطر ترانسفوزیون، حتی با بهترین تست های تشخیصی، بیماری ویروسی است. یکی از دوچرخه سواران آمریکا که در سال 1984 ترانسفوزیون انجام داده بود، هپاتیت مزمن گرف. خطرات دیگر ترانسفوزیون هومولوگ شامل انواع واکنش های ترانسفوزیون و حساسیت به آنتی ژن های بیگاه خون است. خون اتولوگ، اگر بطور صحیح گرفته وترانسفوزیون شود، بسیاری از این خطرات را پیشگیری می کند. گر چه ترانسفوزیون های اتولوگ نیز بدون خطر نیستند. بعضی از اشخاص به گرفتن واحدی از خون واکنش های زیان آور نشان می دهند. احتمال دارد اشتباهاتی در برچسب زدن نگهداری، یا تزریق مجدد صورت گیرد. سازمان غذا و دارو (FDA) و سازمان بزگ بانک خون، استانداردها و مقررات صرحی برای خون گیری، نگهداری و ترانسفوزیون خون دارند. چنانچه عمل ترانسفوزیون بطور مخفی و خارج از نظارت بیمارستان یا یک بانک خون معتبر انجام شود، ممکن است استانداردهای قرمز در گردش را به حد غیرقابل قبولی بالا برد. اگر هماتوکریت تقریبا از 55 درصد تجاوز کند، معایب مسئله افزایش غلظت خون از سود حاصل از افزایش ظرفیت ناقل اکسیژن گلبول های قرمز اضافی مهمتری خواهد بود. در هماتوکریت بیش از 60 درصد خطر بروز حادثه از قبیل سکته اشکار است. بعضی از محققین ملاحظه کرده اند غلظت خونی که به طور عادی در ورزشکاران استقامت بخاطر دهیدراتاسیون ناشی از ورزش دیده می شود، ممکن است از ورزشکارانی که بخاطر دوپینگ غلظت خونی زیادی پیدا کرده اند، شدیدتر باشد.
آیا دوپینگ خون حرکات ورزشی را تقویت می کند؟

بنظر می رسد واب مثبت باشد. در اینجا د مطالعه Double- blind روی دوندگانی که زیاد تمرین کرده اند انجام شد، یکی مطالعه اثر ترانسفوزیون 900 میلی لیتر گلبول های قرمز اتولوگ روی حرکات سخت ورزشی و دیگری مطالعه اثر ترانسفوزیون 400 میلی لیتر گلبولهای قرمز اتولوگ روی 10 کیلومتر از زمان مسابقه هر دومطالعه بدنبال ترانسفوزیون افزایش حرکات ورزشی را نشان دادند.
حتی اگر نتیجه مسابقه ای دوپینگ خون اندک باشد، این نتیجه در جایی که پیروز

شدن در رویدادهای استقامت ممکن است با ثانیه های کمی صورت گیرد، می تواند بطور حاد در سطح رقابت ورزشکاران برگزیده مهم باشد. فشار برای موفق شدن تا این حد مهم است، که روش فوق جهت بدست آوردن پیروزی، ممکن است علی رغم خطرات و یا نتایج اخلاقی متعاقب ان،بکار برده شود.

آیا می توان دوپینگ خون را تشخیص داد؟
روش رضایت بخشی وجود ندارد که دریافت خون اتولوگ را توسط ورزشکار بتوان تشخیص داد. در هماتوکریک اشخاص تا حدودی اختلاف وجود دارد، اما چنانچه هماتوکریت بیش از حد معمول باشد، از پیروزی یک ورشکار که با ترانسفوزیون خون کسب نموده است، می توان جلوگیری بعمل آورد. جهت تشخیص اریتروپویتین Recombinant فعلا راه عملی وجود ندارد. مثل خون اتولوگ، اریتروپویتین یک ماده طبیعی است که در اشخاص عادی پیدا می شود. نیمه عمر بیولوژیکی آن از 6 ساعت تا دو روز است ،چونکه اریتروپویتین اگزوژن سریعا از گردش خون پاک می شود.
آیا دوپینگ خون عملی اخلاقی است؟
خون داروئی است که فونکسیون های حاد، نجات بخش بعلاوه حوادث و خطراتی دارد: ترانسفوزیون جهت کسب ظرفیت ناقل اکسیژن اضافی در ورزشکار یک مدخله غیرفیزیولوژیک برای کسب پیروزی در مسابقه است. استفاده از ان برای افزایش حرکات نباید متفاوت از مصرف استروئیدهای آنابولیک جهت افزایش قدرت عضله در دوندگان و وزنه برداران تصور شود. استفاده از آن را در ورزش باید بعنوان شکلی از گول زدن تعریف کرد، که بی جهت موجب خطر می شود. کمیته بین المللی (IOC) دوپینگ خون را نادرست می پندارد، و کمیسیون پزشکی IOC این عمل را محکوم کرده است. ورزشکاران، مربیان و پرسنل پزشکی ورزشکاران باید نتایج علمی و اخلاقی دوپینگ را قبل از پذیرفتن یا توصیه کردن تراسنفوزیون خون به قصد تقویت حرکات ورزشی، بسنجند.

سوالها و فرضیه ها دوپینگ خون
1. نحوه انجام دوپینگ خونی چگونه؟
2. آیا باعث تقویت ورزکار می شود؟
3. ترانسفورزیون هومولوگ چیست؟
4. نمود تشخیص دوپینگ خون چیست؟



داروهای محرک
اولین گروه از داروی ممنوعه داروهای محرک هستند و تا کنون متجاوز از 40 نوع داروی محرک در ورزش ممنوع اعلام شده است . مسلما توضیح کامل ه رتک تک آنها از حوصله این کتاب خارج بوده و فقط داروی محرک پرمصرف یعنی آمفتامین ، کوکائین ، کافئین استریکنین، متیل فنیدات، افدرین و پمولین در اینجا توضیح داده می شود. ترکیبات فوق بیشتر در رشته های دو و میدانی، دوچرخه سواری و فوتبال که لازم است ورزشکار مسافت طولانی را طی کند مصرف می

شوند و استعمال آنها موجب می گردد که ورزشکار احساس خستگی نکرده و از طرف دیگر با بالا بردن سطح آگاهی و هوشیاری ذهنی قدرت و کارآیی ی را در حین مسابقه دوچندان می کند.
در مورد هر کدام از داروها درباره تاریخچه، مکانیستم اثر، اثرات آن روی بدن و عوارض شرح داده می شوند و سعی می گردد این توضیحات با ذکر نمونه ای از ورزشکاران دو پینگی همراه باشد.