بخشی از مقاله
پروژه مالی انبارداری
كار انبارداري يك شغل مهم و پرمسؤليتي است . اجناس و موجوديهاي انبار با يد تحت اختيار يك انبار دار مسؤل باشد . اگرچه اجناس يكي از مهمترين عوامل هزينه است كه به طور متوسط 55 درصدهاي تمام شده كالاي ساخته شده را تشكيل ميدهد . به همين جهت است كه مؤسسات
صنعتي تا حدودي مجهز براي تدارك و خريد و انبار كردن مواد خواهد بود . موجودي هاي انبار با يد در محلهاي محفوظ و دور از خطر بطور منظم طوري نگهداري شود كه دسترسي به ان در موقع لزوم به آساني ميسر باشد. و اقدام راكد وزائد و ناباب انبار با رؤساي مسؤل بنگاه گزارش شود نوع و مقدار مواد و حداقل و حداكثر موجودي هر يك از اقلامي كه ميزان آن توسط مديران فني تعيين مي شود بايد پيوسته مطمح نظر انبار دار قرار گيرد .
مسؤليت انبارداري را نبايد در اختيار اشخاص نا وارد به انبارداري مانند سركارگر يا سرپرست كارگاه محول نمود .
بنابراين در امور تداركات انبارداري و امور مربوط به ذخاير و انبار كردن بايد اهميت بسياري داده شود .
2-1 تعاريف
تعريف انبارداري :
عبارت از دريافت جنس يا كالا از خارج ( از قسمتهاي مختلف شركت ، ياديگران از خارج شركت ) و نگهداري آنها با توجه به قوانين انبارداري كه باعث سهولت در تحويل دادن ( صدور ) و تحويل گرفتن ( ورود ) با كمترين وقت و نيروي مورد نياز باشد و رسانيدن اجناس و كالاهاي مورد نياز قسمتها يا خريداران به آنها در حداقل وقت ممكن براساس مدارك و ضوابط قانوني .
تعريف كمك انباردار :
كمك انباردار كسي است كه علاوه برمهارت كار انبار مي تواند از عهده كنترل كالاهاي ورودي به انبار ، جابجايي و چيدن آنها ، انبار گرداني ، دادن اطلاعات به واحد سفارشات و تحويل كالاهاي اماني و رعايت اصول و مقررات انبارداري بر آيد .
تعريف جابجايي :
جابجايي عبارت است از ؛ فعاليتي كه از زمان ورود كالا به انبار و قرار گرفتن در جاي مناسب تا زمان خروج كالا از انبار انجام مي شود .
تعريف سيستم اطلاعاتي انبار :
منظور از سيستم اطلاعاتي اجراي عمليات مربوط به كالاي موجود در انبار و همچنين نظارت بر كنترلهاي لازم روي مراحل مختلف اين عمليات برطبق روش منطقي و سيستماتيك مي باشد . يا به عبارت ديگر روشي است منطقي كه ميتوان كالاي مورد نياز تهيه و نگهداري نمود .
تعريف شركت سهامي (corporations ) :
طبق ماده 1 قانون تجارت : « شركت سهامي شركتي است كه سرمايه آن به سهام تقسيم شده و مسؤليت صاحبان سهام ، محدود به مبلغ اسمي سرمايه آنها مي باشد » .
تعريف شركت سهامي خاص ( pritoate corpora tion ) :
شركتي كه تمام سرمايه آنها در مواقع تأسيس توسط مؤسسين تأمين مي گردد .
تعريف استعلام بها :
استعلام بها فرمي است كه مأمور خريد مؤسسه با ارئه آن به چندين فروشنده ( معمولاً حداقل 3 فروشنده ) نسبت به اخذ بهاي فروش آنها اقدام مي نمايد . اين فرم معمولاً شامل كليه مشخصات كالا ، تعداد ، بهاي واحد ، نشاني فروشنده ، مدت اعتبار استعدام ، محل مهر و امضاء فروشنده و ساير شرايط مانند نحوه محل مي باشد .
تعريف انبار :
انبار به محل يا فضايي گفته مي شود كه براساس يك سيستم طبفه بندي صحيح ، مواد اوليه ، كالاي نيم ساخته ، محصول ساخته شده و با فرآيند هاي مختلف صنعتي بازرگاني در آن نگهداري مي شود .
3-1 چيدن كالا
3-2 پس از دريافت و تحويل گرفتن كالا يا اجناس و صدور رسيد انبار به چيدن كالا در جاي مناسب طبق اصول و روال خاصي مي باشد .اين اصول عبارت است :
الف – تعيين محل قرار دادن كالا ( انبار – قفسه –طبقه –رديف )
ب – چيدن و انبار نمودن كالا
ج –تهيه كارت شناسي كالا و نصب آن بر روي اجناس .
الف – تعيين محل قرار دادن كالا ( انبار – قفسه – طبقه – رديف )
يكي از راههاي بالا بردن راندمان و ايجاد نظم و كاهش هزينه ها و ضايعات و به حداقل رساندن زمان ، چيدن صحيح كالا مي باشد . به چيدن و نگهد
اري كالا در انبار در يك محل خاص صفافي گفته مي شود .
يكي از متداولترين شيوه و تنظيم و نگهداري روش ، كه كدبندي كردن محل ، قفسه ، راهرو و طبقات است ؛ كه در مؤسسات بزرگ به خود انبار تعلق گرفته مي شود .
بهترين عوامل قرار گرفتن كالا در انبار
1- ميزان تقاضا يا مصرف كالا
2- محل و موقعيت و شكل ظاهري و نوع ساختمان انبار
3- وجه تشابه
4- امكانات و تجهيزات انبار
5- خصوصيات فيزيكي
6- خصوصيات كيفي كالا
1- ميزان تقاضا يا مصرف كالا :
منظور از مصرف يا ميزان ارسال كالامي باشد . كه به طور كلي مي توان به سه دسته پر مصرف ، متوسط مصرف و كم مصرف تقسيم نمود . كه بهتر است كالاي پر مصرف نسبت به دو نوع ديگر در دسترس باشد .
2- محل و موقعيت و شكل ظاهري و نوع ساختمان انبار :
هنگام قراردادن كالا در انبار بايد به محل و موقعيت ساختمان انبار ، ظرفيت مفيد و قابل استفاده ، وجود ستونهاي داخل انبار، درب هاي ورودي و خروجي انبار ، تهويه و نورگيري و شكل ظاهري انبار ، ارتفاع و ابعاد مختلف انبار و غيره توجه نمود .
3- وجه تشابه :
يكي ديگر از عوامل ، تشابه يا تشابه مصرف كالا مي باشد . مثلاً اجراء موتور در يك قسمت و اجراء روشنايي در قسمت ديگر كه دراين تشابه مصرف را مي رساند . ويا آچارها در يك قسمت و لوله ها در قسمت ديگر كه اين خود تشابه كالا ها را مي رساند . لذا قرار گرفتن اقلام مشابه وهم مصرف در كنار هم باعث كوتاهي مسافت ، كاهش خستگي ، تسهيل در دسترسي به موقع و فراهم سازي كالا در پاسخگويي به درخواستها مي گردد.
4- امكانات و تجهيزات انبار :
يكي ديگر از عوملي كه در تعيين محل قرار دادن كالا مؤثر است : امكانات و تجهيزات موجود در انبار مي باشد . اين تجهيزات شامل ؛ وسايل حمل و نقل داخل انبار و ساير تجهيزات انبار .
5- خصوصيات فيزيكي :
يكي ديگر از عوامل در تعيين محل قرار دادن كالا خصوصيات فيزيكي مي باشد .
6- خصوصيات كيفي كالا :
اين خصوصيات شامل : كالا فاسد نشدني ، قابل انفجار ، سمي بودن و گران قيمت مي باشد .
ب : چيدن و انبار نمودن كالا :
براي چيدن كالا در انبار بايد به نكاتي توجه كردكه عبارتند از :
الف : در چيدن كالا در انبار حتي الامكان اجناس را نبايد پخش چيد . بلكه بيشتر از ارتفاع بجاي سطح ، استفاده كرد . آن هم به وسيله قفسه بندي يا با استفاده از پالت كالا ها را بر روي هم قرار داده تا حد مجاز استفاده از ارتفاع رعايت حداقل فاصله 6 سانتي متري از سقف مي باشد .
ب : بعضي از اقلام مانند : قطعات فلزي را مي توان بدون صدمه ديدن در محيط آزاد انباركرد .
ج: طول وعرض قفسها بايد متناسب با اندازه اجناس باشد .
د: انبار كردن قفسه ها بايد متناسب با وسايل جابجايي و حمل ونقل درنظر گرفته شود . براي مثال : براي انبارهايي كه فقط قفسه دارند ، و هيچ گونه تجهيزات حمل و نقل استفاده نمي شود . فاصله آنها بايد به اندازه دونفر كه به راحتي عبور كنند باشند .
ذ : بعضي از اجناس مصرف فعلي دارند مانند ضديخ كه بعد از زمستان كه بايد آن را جابجا نمود تا استفاده بيشتري از فضاي انبار شود .
ر : در خصوص كالاهايي كه بايد پيمانه ، وزن و يا متر شوند حتي الامكان بايد در نزديك محل اندازه گيري باشند .
ج: تهيه كارت شناسايي كالا و نصب آن بر روي اجناس :
هر انبار ، داراي دو نوع كارت است :
اول : كارت كوچك ( كارت قفسه ) :
كارت كوچك انبار در بالاي قفسه يا روي هر يك از اجناس نصب مي شود . و داراي مشخصات زير ا ست .
1- نام كالايي كه كارت مربوط به آناست .
2- شماره جنس و نوع كالا
3- موجودي حداقل و حداكثر
4- واحد مقدار
5- مقدار متضمن تاريخ وارده و صادره و موجودي
دوم – كارت بزرگ
كارت بزرگ داراي مشخصات زير است .
1- شماره برگ كه در موقع مصرف ويژگيهاي بعدي به ترتيب به برگ داده مي شود .
2- شماره جنس
3- مشخصات كامل جنس
4- واحد مقدار
5- موجودي حداقل و حداكثر
6- شماره رديف و ثبت ورود و خروج مربوط به كارت
7- فروشنده
8- اطلاعات مربوط به ورود كالا با تفكيك تاريخ و مقدار و مبلغ
9- اطلاعات مربوط به خروج كالا با تفكيك تاريخ و مقدار و مبلغ
10- اطلاعات مربوط به موجودي كالا
بطوري كه در بالا ذكر شده است روي هر يك از اجناس موجود در انبار و هر نوع كالا كه داراي شماره و طبقه بندي مي باشد . با كارت كوچك انبار نصب مي شود و انباردار شخصاً با كمك انباردار ورود و خروج و موجودي هر جنس را از حيث تعداد با ذكر تاريخ در آن ثبت مي كند .
كارتهاي بزرگ به منزله دفتر حساب جنسي كالا مي باشد . بنابراين بايد با دقت نگهداري شود از نقل و انتقال بي مورد آن خودداري شود . و كارت بزرگ علاوه براين كه داراي مزاياي كارت كوچك انبار مي باشد . اسم فروشنده و بهاي جنس خريداري شده را نيز تعيين مي كند. و به ترتيب شماره كارت كه برمبناي شماره بندي كالا است بايگاني مي شود.
4-1 مراحل انبار داري :
با توجه به توضيحات داده شده انبار داري در 3 مرحله انجام مي گيرد كه عبارتند از :
1- مرحله در يافت يا تحويل گرفتن كالا
2- مرحله نگهداري و حفاظت اجناس و كالا در انبار ( انبار كردن )
3- مرحله صدور يا تحويل دادن كالا به خارج از انبار
نمودار مراحل سيستم انبارداري
ورود به انبار
مراحل سيستم انبارداري
خروج از انبار انبار كردن
5-1 : وظايف انباردار
مسؤليت امور انبار و نگهداري موجوديهاي جنسي به عهده انبار دار است . او بايد تجربه و دانش كافي در روشهاي انبارداري ، لياقت و كفايت اداره عمليات را دارا باشد . و امانت داري او مورد تأييد قرار گيرد .
6-1 : عوامل مؤثر در انتخاب محل انبار
با توجه به اهميت انبار ها ، براي ساختن يك انبار مناسب عوامل زير را بايد در نظر گرفت :
1- برآورد ظرفيت يك انبار
2- در نظر گرفتن نقطه مبدأ و مقصد
3- محدوديتهاي زمين و عوامل جانبي آن
4- محدوديتهاي قانوني و مسائل جانبي
5- حفاظت وايمني
7-1 : عوامل تخريب كالا :
عوامل تخريب كالا :
عوامل تخريب كالا بسته ، به نوع كالا و شرايط نگهداري آن متفاوت مي باشد و شركتهاي توليد كننده به مرور زمان و با كسب تجربه راهكارهاي گوناگون براي جلوگيري از خرابي كالا و يا جنس توليد شده خود در انبار ها و يا موقع بارگيري و حمل و نقل آن پيدا كرده اند .
عوامل تخريب كالا عبارتند از :
1- عوامل فيزيكي 2- عوامل شيميايي 3- عوامل بيولوژيكي 4- عوامل مكانيكي .
عوامل فيزيكي مانند :
1- زلزله : زلزله يك عامل تخريبي است و براي جلوگيري از آن بايد ساختمان انبار قدرت و مقاومت زلزله را داشته باشد بنابراين در موقع ساختن بناي انبار بايد پيش بيني لازم شود.
2- سيل : سيل نيز از عوامل ديگر تخريب است و براي جلوگيري از آن نبايد انبار را در مسير سيل ساخت .
3- دزدي : دزدي نيز از عوامل ديگر تخريب است براي كاهش اين خطر بايد از ورود افراد متفرقه به داخل انبار جلوگيري كرده و پنجره ها و دربها را نرده كشي و مجهز به دزدگير نمائيم حتي الامكان انبار در محلهاي عبور و مرور و در كنار خيابان ساخته نشود . و به طور كلي در ساخت انبار امنيت آن در نظر گرفته شود .
4- آتش سوزي : آتش سوزي نيز خود يكي ديگر از عوامل
تخريب است و براي جلوگيري از آن بايد به پرسنل انبار آموزشهاي لازم را درباره اطفاي حريق بدهيم ودر موقع بروز آن هرچه سريعتر به آتش نشاني اطلاع داده و در محوطه انبار كپسولهاي آتش نشاني ، آب ، تابلوهاي هشدار دهنده و… مهيا باشد .
انواع وسايل حمل و نقل :
1- چرخ دستي : چرخ دستي ها وسايلي هستند كه به وسيله فرد در حالت ايستاده حركت داده مي شوند . اين وسايل مي توانند با نيروي محركه يا بدون آن باشد . نيروي محركه چرخهاي دستي معمولاً به وسيله انرژي الكتريكي تأمين مي شود و هدايت آنها به وسيله فرد صورت مي گيرد . چرخهاي دستي در انواع متنوعي ساخته شده اند كه برحسب نياز نوع مناسب آن انتخاب و مورد استفاده قرار مي گيرد . از اين وسايل براي حمل بارهاي كم و در مسافتهاي كوتاه استفاده ميشود. در انتخاب اين وسايل براي داخل انبار بايد به ابعاد چرخ دستي و عر ض راهرو هاي بين قفسه هاي انبار دقت نمود .
انواع چرخ دستي عبارتنداز :
1- چرخ دستي افقي ( ساده )
2- چرخ دستي چند طبقه
3- چرخ دستي جمع آوري سفارشات
4- چرخ دستي مايل
مكان ساخت انبار
