بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله به دنبال شناسایی برخی مشوقهاي مالی که به منظور حمایت از پروژه هاي برق بادي مورد استفاده قرار میگیرند و سپس بررسی نحوه و میزان اثرگذاري این مشوقها بر ساختار مالی یک پروزه برق بادي نمونه در استان خراسان رضوي میباشد. لذا در ابتدا به منظور حصول اطلاعات لازم در زمینه سرمایهگذاري و هزینههاي تولید این نیروگاههاي برق بادي و بازده حاصل از آنها بدون هیچ نوع مشوق و حمایتی از جانب دولت، احداث این نوع نیروگاه مورد ارزیابی مالی قرار گرفته است. ارزیابی مالی طرح شامل بیان هزینههاي ثابت سرمایهگذاري و منابع تأمین مالی آن میباشد.
علاوه بر آن درآمد حاصل از فروش و کلیه هزینههاي عملیاتی - ثابت و متغیر - در ارتباط با طرح محاسبه گردیده نتیجتاًو به محاسبه شاخصهاي مالی چون نرخ بازده داخلی جللعض و خالص ارزش فعلی جببشض در ارتباط با سرمایهگذاري طرح و همچنین دوره بازگشت سرمایه پرداخته میشود. سپس اثر اعمال برخی از مشوقها بر شاخصهاي مالی این نوع نیروگاه بررسی و مورد تحلیل قرار گرفته اند. تمامی مراحل فوق با استفاده از نرم افزار کامفار2 - نرم افزار بانک جهانی و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد - یونیدو - در ارزیابی طرحهاي اقتصادي - صورت گرفته است.
مقدمه
جهت بالابردن جذابیت پروژه تولید برق توسط نیروگاه بادي به استفاده از برخی حمایتها و مشوقها جهت تشویق سرمایهگذار و تولیدکننده به سرمایهگذاري و تولید نیازمندیم. در این مقاله برآنیم تا تأثیر برخی مشوقهاي مالی را بر برخی شاخصهاي مالی از جمله نرخ بازده داخلی و خالص ارزش فعلی بسنجیم. بر این اساس ابتدا تعریفی خلاصه از مشوقهاي بکار رفته در مدل و چگونگی و نحوه اثرگذاري مشوقها بر شاخصهاي مالی ارائه خواهیم داد. سپس میزان اثرگذاري و کارایی هر مشوق به تفکیک هر نیروگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
-1شناسایی مشوقها و نحوه اثرگذاري آن ها بر شاخصهاي مدل مالی جهت بررسی مشوقها ابتدا مشوق ها را به دو دسته کلی تقسیم میکنیم:
الف - مشوقهاي کلان - اقتصادي - : این مشوقها به طور غیرمستقیم بر فضاي اقتصادي پروژه تأثیر مثبت میگذارند. لذا بررسی اثر آنها بر شاخصهاي مالی به سهولت میسر نمیباشد. این مشوقها عبارتند از تعیین سهم انرژيهاي تجدیدپذیر از سبد انرژي کشور، اهداف و جداول زمانی، مالیات بر انتشار آلودگی و برگزاري مناقصات عمومی و ضمانت وام.
ب - مشوقهاي خرد - مالی - : اثر این مشوقها به طور مستقیم بر هر یک از پروژهها قابل محاسبه است و میزان اثرگذاري آنها بر شاخصهاي مالی در این مقاله مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. این مشوقها عبارتند از: تعرفههاي اشتراك، سیستم سهمیه - گواهینامهها - ، اعتبار مالیاتی - تولید و سرمایهگذاري - ، استهلاك شتابان، کسر مالیات، بخشودگی موقت مالیات، وام یا اوراق مشارکت، کمک هزینههاي - پرداختهاي - بلاعوض و معافیتهاي گمرکی. لازم به ذکر است که مشوق خرید برق مازاد بر مصرف از تولیدکننده که بیشتر در بخش کوچک مقیاس و مولدهاي خانگی کاربرد دارد، مورد نظر این مقاله نمیباشد. زیرا در اینجا ابعاد نیروگاهی مدنظر است. لذا باتوجه به توضیحات فوق، ابتدا به شرح مختصري از مشوقهاي خرد - مالی - ، خواهیم پرداخت و سپس به تعیین متغیر مالی مربوطه که مشوق میتواند از طریق آن بر شاخصهاي مالی نرخ بازده داخلی و ارزش فعلی خالص اثر بگذارند، میپردازیم.
-1-1 تعرفههاي اشتراك
این تعرفهها بدینصورت هستند که به ازاي هر کیلووات ساعت برقی که توسط تجدیدپذیرها تولید میشود، به تولیدکنندگان پرداختهایی داده میشود. این مشوق که همان خرید تضمینی برق است،غالباً بصورت قراردادهاي بلندمدت با تولیدکنندگان برحسب هزینههاي تولید هرکدام از تکنولوژيها اعمال میشود. بنابراین میتوان مشوق تعرفههاي اشتراکی را به سه قسمت تفکیک کرد. این سه بخش عبارتند از:
-1 تضمین خرید برق
-2 قراردادهاي بلندمدت
-3 قیمت خرید برحسب هزینههاي تولید که با افزایش هزینههاي تولید قیمت خرید بالا میرود. دو بخش اول جزء مشوقهاي کلان و بخش سوم جزء مشوقهاي مالی محسوب میشود که میزان اثرگذاري آن قابل محاسبه است. این مشوق، درآمد فروش را از طریق افزایش قیمت فروش برق تولیدي تغییر داده و از این طریق بر شاخصهاي مالی طرح اثر میگذارد. به عنوان رقم پایه، این نرخ 550 ریال و با نرخ رشد سالیانه 13درصد در نظر گرفته شده است و در این مقاله با تغییر نرخ پایه، در پی یافتن نرخ بهینه براي هر یک از پروژه ها هستیم. شایان ذکر است که خرید تضمینی برق از منابع تجدیدپذیر، هم اکنون بر طبق مصوبه 1387/08/15هیئت وزیران، با نرخ 1300 ریال بر کیلووات ساعت در ساعات اوج و میانباري و 900 ریال بر کیلوواتساعت در ساعات کم باري در کشور اجرا می شود.
-2-1 سیستم سهمیه - گواهینامهها -
در این سیستم، گواهینامههایی توسط متولی انرژيهاي تجدیدپذیر در هر کشور منتشر میشود که نشاندهنده میزان مشخصی تولید برق از منابع تجدیدپذیر توسط تولیدکنندگان است. این گواهینامهها میتواند در بازاري که براي آن در نظر گرفته می شود، فروخته شود و یا اینکه دارنده این گواهینامه میتواند به جاي فروش آن از تسهیلات دیگري مانند معافیت مالیاتی استفاده کند. این گواهینامهها مشابه گواهینامههاي بین المللی پیمان کیوتو هستند و کارکردهاي زیادي دارند.
اما در حال حاضر در ایران چنین سیستمی وجود ندارد. براي ثبت این گواهینامهها در نرم افزار کامفار، دو راه وجود دارد: اول، ثبت یک نوع گواهینامه جدید مانند گواهینامه بینالمللی، دوم افزایش قیمت گواهینامههاي بینالمللی. هر دو گزینه اثر یکسانی بر خروجیها دارند. براي سهولت، روش دوم براي ثبت انتخاب شده است. بنابراین، مشوق سیستم سهمیه، درآمد فروش را از طریق افزایش قیمت فروش امتیاز کاهش دياکسیدکربن - گواهینامههاي بین المللی - تغییر داده و از این طریق بر شاخصهاي مالی طرح اثر میگذارد.
-3-1 اعتبار مالیاتی تولید
این اعتبار مالیاتیمعمولاً، مبلغ ثابتی به ازاي هر کیلووات ساعت تولید برق میباشد که براي تولیدکننده برق از منابع تجدیدپذیر در نظر گرفته می شود. مکانیزم عمل به این شکل است که اگر فردي مشمول اعتبار مالیاتی شود، میزان مالیات پرداختی او کاهش مییابد و این نوع از معافیت با درآمد مشمول مالیات فرد، ارتباطی ندارد بلکه به میزان تولید آن بستگی دارد. این مالیات میتواند به 3 صورت: برگشتپذیر، نیمهبرگشت پذیر و یا برگشت ناپذیر اعمال شود. در این پژوهش، این مشوق به دو صورت برگشتپذیر و برگشتناپذیر - به عنوان دو حد نهایی مشوق - اعمال شده است. نحوه ثبت مشوق بدین صورت است: .1 در حالت برگشتپذیر که به نوعی تعویق مالیات بر درآمد محسوب میشود، اعتبار دریافت شده در هر سال، پس از سالهاي معینی - در اینجا 4 سال در نظر گرفته شده است - برگشت داده می شود. دریافت اعتبار به مدت ده سال ادامه دارد.
