کار آموزی در دفتر IT سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران

بخشی از مقاله

کار آموزی در دفتر IT سازمان مرکزی تعاون روستایی ايران

اینجانب دوره کارآموزی خود را در دفتر IT سازمان مرکزی تعاون روستایی ايران وابسته به وزارت جهاد کشاورزی گذراندم و در اين دوره با فناوری پورتال و مدیریت آن آشنا شدم و فرامينی را که آنجا بيشتر استفاده می شد را آموختم. کارهای جانبی از قبيل انجام انواع کارهای اداری، نيز انجام شد.

معرفی سازمان:
سازمان مركزی تعاون روستایی در سال 1342 تاسیس شد و دولت وقت ایران تعهد كرد كه به سرویس های تكنیكی ، آموزشی، تجاری و كمك اعتباری به شركت تعاونی های گروهی و فردی كشاورزی ادامه دهد. باوجود شبكه گسترده تعاونيهاي روستائي وكشاورزي بعنوان دوبال توانمند دولتي ( سازمان مركزي تعاون روستائي ايران ) وغيردولتي ( شبكه تعاوني روستائي ايران ) بخش كشاورزي رادرحصول اهداف استراتژيك خريد محصولات كشاورزي وپايداري وتنظيم بازار وتوسعه پايدار روستا نقش اساسي ايفا مي نمايد.
در حال حاضر دو هزار و نهصد و سي و نه شركت تعاونی روستایی گروهی با اعضای كل 4.515.842 نفر عضو و سرمایه 447.792.003.887 ریال است.
سازمان مرکزی تعاون روستایی که بر اساس قانون عهده دار امر هدایت، نظارت و حسابرسی شبکه گسترده تعاونیهای روستایی و کشاورزی می باشد، دارای 31 شعبه در استانها، 234 نمایندگی در شهرستانها، 12 مدیریت و 25 اداره در مرکز بوده که جمعا دارای5.992 پست سازمانی بوده که فعلا با تعداد 2.920 نفر پرسنل درکل کشور وظایف محوله را انجام می دهد.
تعاونيها درايران پيشينه اي درحدود شصت ساله دارند وتعاونيهاي روستايي وكشاورزي بعنوان تعاونيهاي چند منظوره عام وارد پنجمين دهه حضور وفعاليت خود درروستاهاي كشورشده اند. تعاونيهاي روستائي به واقع پس ازانجام اصلاحات ارضي درسال 1341 درجهت حمايت ازكشاورزان وتوليدكنندگان كه صاحب اراضي شده بودند شكل گرفت وپا به عرصه روستا گذاشت.
درك نياز مشاركت مردمي، استفاده ازمنابع مالي اندك كه توسط اعضاء اندوخته ميگردد ولزوم استفاده بهينه ازعنصرمديريت روستايي مورد نظر موجب گرديد كه درروستاها، شركتهاي تعاوني روستايي وكشاورزي تاسيس گردد.

چشم انداز بلند مدت سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در توسعه سازمانی:
1- توسعه ICT در مقوله برقراري ارتباطات شبکه اي با توجه به پيشرفت تکنولوژي (3G و يا 4G).

2- توسعه ICT درشرکتهاواتحادیه های تعاون روستایی وفعالیت در جهت کاهش میزان شکاف دیجیتالی درسطوح اجتماعی و بین المللی.

3- توسعهICT در سطوح مختلف سازمان مرکزي و کليه سازمانها، اتحادیه و شرکتها

ی تابعه استاني و شهرستاني.

4- توسعهICT در روستا در جهت پیش بینی میزان محصول، بارش سالیانه و وضعیت جوی و ...

5- توسعهICT در شرکتهاي تعاوني روستائي ، کشاورزي و تعاونيهاي زنان.

6- توسعهICTوبهره گیری از سیستمهای خبره در کشاورزی(Expert Systems).
7- توسعهICT در کليه فروشگاههاي مصرف شبکه و استقرار سیستم مکانیزه فروشگاه زنجیره ای روستا و ...
8- توسعهICT در نمايندگيهاي جايگاه مواد نفتي.
9- توسعه ICT در ورابط بين الملل سازمان.
10- توسعه ICT در فعاليتهاي تجاري (بازاريابي، صنعت ، کشاورزي، توريسم ).
11- توسعه ICT در مقوله Rural Tourism و بالاخص Agri-Tourism در جهت شناساندن پتانسیل های مناطق روستایی و گردشگری به جهانگردان.
12- توسعه ICT در بحث فرصت هاي جديد (Teleworking ، ..., Call center) برای روستاییان و کشاورزان.
13- توسعهICTدرفعالیتهای خدماتی،رفاهی و فرهنگی روستا.

14- توسعه ICT در جهت ایجاد همکاری بیشتر با وزارت بهداشت و درمان و وزارت رفاه و تامین اجتماعی برای کم کردن فاصله طبقاتی در زمینه های مختلف بهداشتی و خدماتی بین شهر و روستا.
شمه ای از چشم انداز سازمان به این صورت است که پس از طی مراحل شناخت کامل و تحلیل سازمان، تمام و یا اکثر فعالیت های درون سازمانی و یا برون سازمانی اعم از خرید محصولات تضمینی، بازاریابی محصولات کشاورزی بصورت ملی و بین المللی، مدیریت فروشگاههای مصرف، خرید گندم آنلاین از کشاورزان توزيع و تخصيص نهاده هاي كشاورزي، بررسي وضعيت انباره

ا، و خلاصه تمام فعالیت هایی که در اساسنامه سازمان ذکر گردیده بصورت آنلاین و بهنگام انجام پذیرد. در این سازمان جهت دستیابی به اهداف فوق طي يك سال گذشته (از خردادماه 1383لغايت ارديبهشت ماه 1384) پنج فاز كليدي و زيربنايي اجرا شده است كه شامل ايجاد LAN - بهره مندي از نرم افزار اتوماسيون اداري - دريافت خط پرسرعت اينترنت به مدت 5 سال و بصورت رايگان - ايجاد سالن و كلاس كامپيوتر - راه اندازي و بكارگيري پورتال سازمان از جمله آن می باشد.
چكيده :

گسترش كاربردهاي فناوري اطلاعات در عرصه فعاليت‎هاي اقتصادي و اجتماعي سبب ابداع و
ارائه راه حل‌ها و راهكارهاي مختلف شده ‎است. طبيعي است كه هر يك از اين روشها و
ابزارها، مبتني بر نيازي خاص و در جهت رفع مشكلات موجود ابداع و به خدمت گرفته شده اند. پورتال‌هاي سازماني نيز با در نظر گرفتن نيازهاي اطلاعاتي در حوزه مديريت مبتني بر شبكه يا اصطلاحاً شبكه محور طراحي و بكارگيري شده‎اند. امروزه كمتر مؤسسه يا سازماني را در كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه مي‎توان يافت كه از فناوري پورتال بي‌بهره باشد و از آن در جهت پشتيباني از اهداف سازماني استفاده نكرده باشد.
پورتال‌هاي سازماني جداي از خدماتي كه در عرصه باز سازمان با اعمال مديريت متمرك

ز ارائه مي‌كنند، فرصت‎هاي نويني را متناسب با توان اقتصادي و اجرايي سازمانها فراهم مي‎نمايند. اين بدان مفهوم است كه پورتال‌هاي سازماني زمينه همكاري‎هاي متقابل و امكان بهره‎برداري از توانائ

يهاي حرفه‎اي و سرمايه‎گذاري مشترك را در فعاليت‎هاي بازرگاني فراهم مي‎سازند. آنچه در پي مي آيد، تشريح نقش و كاركرد پورتال‌هايسازماني در مديريت شبكه محور است.

كليدواژه(ها) : فناوري اطلاعات؛ پورتال؛
پورتال‌هاي سازماني؛ مديريت شبكه محور

مقدمه:

در دهه پاياني قرن بيستم و در آستانه ورود به هزاره سوم، ظهور و گسترش فناوري اطلاعات كليه شئونات زندگي و تعاملات اجتماعي را دستخوش تحول نمود. تا حدي كه تمامي جوامع ناگزير از رويكرد به آن شدند. اينترنت شرايط تازه‎اي را پديد آورد كه در آن توليدكنندگان، تامين‎كنندگان، فروشندگان و مشتريان، و تقريباً همه عوامل دست‎اندركار يك چرخه اقتصادي قادر شدند در يك فضاي مجازي مشترك با يكديگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند. اينترنت تئوري‎ها و نظريات جديدي را به ميان آورده است كه يكي از مشخصه‎هاي اصلي آنها نگاه تازه‎اي به مقوله كسب و كار است .
به جرأت مي‎توان گفت كه تجارت الكترونيكي يكي از نمودها و كاربردهاي ويژه فناوري اطلاعات است و هم اكنون حجم وسيعي از خريد و فروش‎ها در كشورهاي پيشرفته به شيوه الكترونيكي صورت مي‎پذيرد.
مؤسسات و سازمانهاي گوناگوني تاكنون با هدف ارائه راه‎حل‎هاي نوين جهت تسهيل فرايندهای مديريتی تشكيل و تأسيس شده‎اند. پورتال‌هاي سازماني به عنوان يكي از اين راه‎حل‎ها تا حدودي توانسته‎اند انتظارات و اميدهاي مديران را در عرصه‎هاي گوناگون مديريت برآورده سازند. معمولاً اولين نگراني مديران يافتن اطلاعات جديد و منابع اطلاعاتي موثق است. پورتال‌هاي سازماني با بررسي نيازهاي اطلاعاتي مديران، مجموعه‎اي از مسيرهاي مطمئن اطلاعاتي را در اختيار آنها مي‎گذارند. از آنجايي كه ارائه خدمات پورتال اساساً مبتني بر شبكه و به ويژه اينترنت مي‎باشد، پورتال‌هايسازماني

خدماتي فراتر از آدرس دهي اطلاعات را انجام مي‎دهند كه معمولاً شامل مواردي نظير كاوش، سرويس پست الكترونيك، نظر سنجي، گروههاي خبري و بحث و غيره است. امكان تعامل دو سويه

ميان مديران و كاربران (کارمندان و ارباب رجوع) از طريق وب سايت اصلي پورتال و همچنين ديگر كاربران عضو در يك پورتال سازماني، زمينه بهره‎برداري هر چه بيشتر از فرصتهايي را كه در عرصه‎هاي گوناگون پديد مي‎آيند، فراهم ساخته است.

پيدايش پورتال
همچنان كه استفاده از اينترنت در اوايل سال 1994 آغاز شد و سرعت گرفت، تعداد وب سايتها ني

ز به شدت افزايش پيدا كرد. اين پديده كه به خودي خود تقويت مي‌شد منجر به بروز ضرورت يافتن راهي براي كمك به امر ناوبري يعني جستجو و تحقيق شد. به اين منظور دو نوع از وب سايت‎ها يعني «فهرست‌هاي راهنما» و «موتورهاي جستجو» پا به عرصه ظهور گذاشتند.
فهرست‌هاي راهنما، راهنمايان وب بودند كه متشكل از ويراستاران انساني بوده و براساس مقولات مختلفي مانند هنر، تجارت، خبر، بهداشت و غيره سازماندهي شده بودند.

نتيجه نهايي، معمولاً يك «پيوند» به يكي از صفحات معين وب بود كه اطلاعات مورد نظر كاربر را در خود داشت.
از طرف ديگر، موتورهاي جستجو كلمات كليدي را از روي صفحات وب در بانكهاي اطلاعاتي گردآوري و تنظيم مي‌كردند كه جستجوگران مي‎توانستند به پرس و جو درباره آنها بپردازند. با وجود گسترش و تكامل موتورهاي جستجو همچنان اين سئوال به عنوان يك چالش مطرح بود كه چگونه دقيقاً

چيزي را به كاربر بدهيم كه او مي‎خواهد؟ روند تكاملي وبسايت‎ها سبب شد تا به تدريج استراتژي‎هاي خود را از «پيوند دادن سريع كاربران» به«سايتهاي مقصد» تبديل نمايند. در اين مرحله ناظران صنعتي به فهرست‌هاي راهنما وجستجوي اوليه عنوان «پورتال» را دادند. اين اصطلاح را در سال 1997، هالسي مينور كه در آن زمان رئيس CNET بود، ابداع كرد. اين كلمه به همان معناي عادي «دروازه» و «درگاه» است.

در حوزه اينترنت تعريف پورتال ماهيت متغير خود را حفظ كرد. در ساده‎ترين معنا،
پورتال دروازه‎اي است به وب. پورتال سكوي پرتابي است كه هر كاربر قبل از رفتن به سراغ مقصدهاي ديگر بايد به صورت يك صفحه مبدأ از آن استفاده كند. مارشاك معاون گروه پاتريشيا سيبولدمي‎گويد: «پورتال‌ها باعث كاهش ميزان پرسه زدن افراد در وب مي‌شوند». در عين حال پورتال‌ها به تدريج تبديل به سايتهايي شدند كه هر كاربر در سراسر روز به منظور مديريت

طيف وسيعي از فعاليت‎هاي روزمره خود، به سراغ آنها مي‎رود مانند بررسي كامل تيترهاي خبري، قيمت سهام، ارسال نامه الكترونيكي و پيامهاي دوربرد و پيوستن به تالارهاي گفتگو.
از اينرو پورتال‌ها وظايف بسيار متفاوتي را انجام مي‎دهند ولي جوهره همگي آنها
متشكل از پنج عنصر اصلي است: مديريت، جستجو، محتوا، ايجاد گروههاي کاري و برنامه‎ه

اي خلاقيت فردي.

از پورتال تا يک محل کار الکترونيکي

پورتال نيز همانند اغلب مفاهيم رايج در فناوري اطلاعات بر اثر اينترنت و شبکه

گسترده جهاني پديد آمد. کاربران عادي اينترنت معمولاً در هنگام ناوبري اطلاعات و
کاوش موارد درخواستي خود در اينترنت مغلوب اقيانوس عظيم اطلاعات مي‌شدند. در نتيجه وب سايت‌هاي کاوش نظير Yahoo و AOL پديد آمدند تا به کاربران در يافتن مقاصد اينترنتي مورد نظرشان کمک کنند. اين پورتال‌هاي اوليه هيچگونه امکان تنظيم شخصي را به کاربران خود ارائه نمي‌کردند، بنابراين انتظار چنداني نداشتند که کاربران آنها همچنان به آنها وفادار باقي بمانند و از سايتي به سايت ديگري نروند.
پورتال‌ها اين وضعيت را با ارائه امکانات تنظيم شخصي به نحو چشمگيري تغيير دادند و کاربران آنها مي‌توانستند موضوعات درخواستي خود را مطابق سليقه، اولويت‌ها يا نيازهاي شخصي تغيير دهند و پيوندهاي مطلوبي را در ارتباط با موضوعات مختلف نظير اخبار، اطلاعات بازار بورس و سهام، تيم‌هاي ورزشي مورد علاقه، اوضاع جوي و هواشناسي و غيره به صورت متمرکز و در يک جا در اختيار داشته باشند. اين ويژگي پورتال‌ها سبب شد تا کاربران آنها نوعي تعلق خاطر به آنها پيدا کنند و هر کاربر مرتباً به پورتال شخصي خود مراجعه نمايد. همين امر سبب شد تا همان وب سايت‌هاي کاوش اوليه يعني Yahoo و AOL با افزودن قابليت‌هاي بيشتر به صفحات اصلي خود مانند امکان ارسال سريع پيام‌هاي کوتاه، گروههاي بحث، صفحات شخصي رايگان، آلبوم‌هاي عکس‌هاي شخصي و

خانوادگي و سرويس‌هاي رايگان پست الکترونيکي کارايي و بهره‌وري خود را افزايش دهند و در نتيجه وفاداري بيشتري را از سوي کاربران هميشگي خود دريافت نمايند. بدين ترتيب بر اساس مطالعات به عمل آمده روشن شد که کاربران به هنگام مراجعه به اين وب سايت‌ها وقت بيشتري را نسبت به گذشته صرف ديدن صفحات گوناگون آنها مي‌کنند .
کاربران سازماني و به ويژه مديران نيز به اين نتيجه رسيدند که از همان ابليت‌هاي

پورتال‌هاي اينترنتي براي مديريت منابع سازماني خود اعم از منابع اطلاعاتی و انسانی (پرسنل) استفاده نمايند که البته يافتن اينگونه منابع اطلاعاتي (به لحاظ تخصصي بودن وظايف سازمانها) در اينترنت کار دشواري به نظر مي‌آمد. افزودن ابزارهاي همکاري، تعامل با سيستم‌هاي تبادل، گسترش امکانات به تجهيزات ارتباط از راه دور همزمان با جذب کاربران و مشتريان جديد و مرتبط ساختن شرکاء و تأمين کنندگان به يک وب سايت مشترک، سبب شد تا پورتال در مسير تکاملي خود تبديل به يک فضاي کسب و کار الکترونيکي شود. اين امر راهي را براي کاربران فراهم مي‌

کند تا به وسيله آن منابع، روابط و زنجيره ارزش يک سازمان را جهت انجام بهتر مشاغلشان مديريت کنند.

پورتال‌هاي سازماني

از اوايل سال 1997 كه استفاده از پورتال‌ها در عرصه‎هاي مختلف كاوش و بازيابي
اطلاعات در اينترنت مورد توجه قرار گرفت، بسياري از سازمانهاي تجاري و غیرتجاري به فكر طراحي و ايجاد پورتال‌هاي سازماني براي خود و پرسنل و كاربران يا به عبارت بهتر مشتريانشان افتادند. شركت‎هايي مانند مايكروسافت و آي بي ام هم وارد اين ميدان شدند كه اين رقابت همچنان ادامه دارد.
پورتال‌هاي سازماني اساساً با دو هدف طراحي و در سطح سازمانها مستقر شدند. اين دو هدف شامل مديريت متمركز اطلاعات تجاري در سازمانها و ارائه خدمات اطلاعاتي روزآمد مي‎باشند. پورتال‌هاي سازماني از يك سو امكان مديريت متمركز در سازمان را براي مديران و معاونان

مؤسسات و سازمانها فراهم مي‎كنند و پنجره اي شفاف از سازمان را در مقابل چشم آنها قرار مي‎دهند و از سوي ديگر كاربران و مشتركين خود را از آخرين اخبار و اطلاعات مربوط به حوزه‎هاي كاري و تجاري آگاه مي‎سازند. اين پورتال‌ها علاوه بر اطلاع‎رساني زمينه‎هاي تعامل ميان مديران و كارمندان و مشتريان يا كاربران را ايجاد مي‎نمايند. محيط شبكه‎اي پورتال‌هاي سازماني به گونه‎اي

طراحي مي‎شود كه يك كاربر پس از ورود به آنها خود را در فضاي مجازي يك محيط تجاري يا كاري مي‎ يابد و علاوه بر انجام امور اجرايي و تجاري در سراسر اوقاتي كه در اين محيط به سر مي‎برد
احساسي از لذت را همراه با آموزش تجربه مي‌نمايد. يكي ديگر از ويژگي‎هاي پورتال‌هاي سازماني

اين است كه كاربران با مشاركت در فعاليت‎هاي مبتني بر شبكه خلاقيت‎هاي فردي را در خود پرورش مي‎دهند. امكانات تنظيم شخصي‎ كه معمولاً در هر پورتال سازماني پيش‎بيني و ارائه مي‎شود ضمن به چالش گرفتن تجربيات فردي كاربران در كار با امكانات شبكه‎اي و بسترهاي ارتباطي، زمينه‎هاي خلاقيت آنها را به شيوه‎اي كاربردي ايجاد مي‎نمايد.
قابليت‎هاي موجود در پورتال‌هاي سازماني نظير كاوش، فهرستهاي موضوعي، سرويس‎هاي صفحات زرد براي يافتن شركت‎هاي محلي، سرويس‎هاي يافتن افراد براي رديابي شماره تلفن‎ها يا آدرس‎هاي پست الكترونيكي، تيترهاي خبري، قيمت سهام، نتايج ورزشي، پيش‎بيني وضع هوا، اطلاعات مسافرتي و پروازي، فهرست رويدادهاي محلي، گروهاي بحث و گفتگو، تابلوي پيامها، سرويسهاي ار سال و دريافت سريع پيامها، آگهي‌ها و پيشنهادهاي تجاري، دفترچه‎هاي آدرس، تقويم و ديگر قابليت‎هاي كاربردي حقيقتاً آنها را تبديل به محيط‎هاي شبكه‎اي كرده‎اند كه كاربران پس از چند مورد استفاده و بهره‎برداري از آنها ديگر نمي‎توانند از عضويت در آنها چشم‎پوشي كنند. اين به معني وابسته نمودن كاربران به يك محيط خاص شبكه‎اي نيست، بلكه به معني ايجاد اعتماد در كاربران و مشتريان جهت مراجعه آنها به يك محل خاص در اينترنت به منظور انجام امور تجاري و اداري است.
امروزه روشن شده است كه كاربران پورتال‌هاي سازماني حدود يك سوم از زمان خود را صرف انجام جستجو، يك سوم را صرف پيامها و مشاركت در تالارهاي گفتگو و يك سوم ديگر را صرف دستيابي به ديگر محتويات مي‎كنند. امكانات ارتباط از راه دور نظير سيستم پيام كوتاه كارايي پورتال‌هاي سازماني را چند برابر ساخته است. كاربران اين پورتال‌ها ديگر حتي براي ارتباط با پورتال مورد ن

ظر نياز به حضور
فيزيكي در محل كار يا منزل جهت استفاده از رايانه شخصي ندارند، بلكه مي‌توانند از طريق تلفن همراه خود و ديگر تجهيزات ارتباطي بي‎سيم نسبت به امور اداري و بازرگاني خود واكنش‎هاي مناسب و به موقعي را نشان دهند. به عبارت ديگر پورتال‌ها قادر به بهره‎برداري مفيد و مؤثر از فناوري‎هاي بي‎سيم جهت برآورده ساختن نيازهاي ارتباطي مشتركين خود شده‎اند. همه اينها كارايي پورتال‌هاي سازماني را بيش از گذشته نمايان ساخته‌اند.

چارچوب يک پورتال

يک فضاي کاري پورتال صرفاً با قرار دادن يک طرح جذاب بر روي انبوهي از منابع
محتوايي و کاربردهاي مربوط به آن که قبلاً کاوش در آنها به سختي صورت مي‌گرفت، حاصل نمي‌گردد. در واقع چالش ساختن يک پورتال در سطحي عالي در صفحه واسط کاربر آن نيست،
بلکه در فراهم نمودن فرايندهاي تجاري و کاري يکپارچه‌اي است که از ميان بسياري از سامانه‌هاي فناوري اطلاعات مي‌گذرند تا چنين فرايندهايي را به صورت يک مجموعه واحد درآورند و قابليت‌هاي کاوش جامع، دسترسي و يکپارچه سازي کاربردي، تنظيم شخصي، استقرار، مديريت، همکاري،

مديريت محتوايي شبکه، استقرار تخصص، هوش تجاري، تجزيه و تحليل کمي، امنيت و ميزباني ديگر گزينه‌هاي منحصر به سازمان را ايجاد نمايند. فروشنده اي که شما براي خريد خودتان انتخاب مي‌کنيد، بايد بتواند کليه اين قابليت‌ها را يا به صورت مستقيم و يا از طريق مجموعه اي از شرکاء فراهم نمايد تا آنها را با يکديگر ترکيب و مجتمع نموده و اطمينان يابد که اين خدمات مناسب هستند و تداوم خواهند يافت.
اين يکپارچه‌سازي ممکن است آسان به نظر برسد، اما ماده و محتواي اصلي آن شامل انبوه

ي از نرم افزارهاي ميانجي است که با ساختارهاي شبکه اي موجود درگير و ترکيب مي‌شوند و شرايطي را به وجود مي‌آورند که در بهترين شکل خود به عنوان چارچوب پورتال عمل مي‌نمايد و مي‌تواند با نيازهاي متنوعي منطبق گردد و فضاي مناسبي را براي چيزي بيش از يک محصول فراهم نمايد. اين رويکرد فراتر از انتظار شرکت‌هايي نظير IBM بوده است. اين شرکت در ايجاد خانواده پورتال Websphere خود به چيزي فراتر از اين دست يافت. مزايايي که از طريق استخراج ارزش‌هاي کاملاً جديد پورتال نظير کاربردهاي جاري، محتوا و ويژگي‌هاي تخصصي آن عايد کاربر مي‌شد، در واقع مجموعه اي از دارايي‌هاي محتوايي پورتال را تبديل به يک فضاي کاري منفرد، جامع و مبتني بر تجارت الکترونيکي ساخت. هر يک از پياده سازي‌ها و کاربردهاي پورتال متمرکز بر هدفي خاص مي‌باشد. پورتال‌هاي تجارت به کارمندان (B 2 E) متمرکز بر يکپارچه سازي کاربردهاي سازماني، توسعه اجتماعي و حرفه اي و همکاري برابر هستند در حاليکه پورتال‌هاي تجارت به تجارت (B 2 B) تمرکز خود را معطوف بر امنيت اکسترانت و کاربردهاي عمومي (سلسله مراتبي) کرده اند. پورتال‌هاي تجارت به مشتري (B 2 C) متمرکز بر قابليت‌هاي سنجش، اجراي تبادلات و حفظ مشتري هستند. در رأس هر يک از پورتال‌ها مي‌تواند تمرکز بر خود پورتال باشد، ضمن آنکه مجموعه‌اي از ويژگي‌هاي بيشتري را ممکن است در يک پورتال صنعتي تجاري بيابيم که هدف آن به عنوان مث

ال، در خصوص پورتال يک شرکت توليد کننده دارو مي‌تواند پردازش فرايندهاي تأييد دارو توسط وزارت بهداشت باشد. قبلاً، اين ويژگي‌ها از طريق چندين پورتال براي يک سازمان فراهم مي‌شد و از سوي گستره وسيعي از فروشندگان نرم افزارهاي پورتال پشتيباني مي‌گرديد که هر يک به جنبه خاصي از پورتال پرداخته بودند. به عنوان مثال، مي‌توان گفت که يک بانک تجاري بزرگ از يک پورتال

(B 2 C) قابل دسترسي براي مشتري استفاده مي‌کند که مشتريان تجاري از طريق آن مي‌توانند به حسابهاي خود دسترسي داشته باشند، به انتقال وجوه و دارايي‌ها بپردازند، اطلاعات مربوط به محصولات جديد را بدست آورند و اطلاعات و اخبار مربوط به حسابهاي خود را دريافت نمايند. علاوه بر اينها، بانک مذکور از يک پورتال تجارت به تجارت (B 2 B) استفاده مي‌کند که از طريق آن پرد

اخت وام‌هاي کوتاه مدت از بانک‌هاي تجاري بزرگ به بانک‌هاي کوچکتر مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد.
مديريت اين روابط چندگانه فروشنده - خريدار، يک کار چندگانه و ترکيبي را براي تيم فناوري اطلاعات سازمان به وجود مي‌آورد.
پورتال‌ها به چارچوب يکپارچه تري تبديل شده اند؛ چيزي که به عنوان راهي براي
استقرار محتوا آغاز شد، اکنون مبنايي شده است که از طريق آن تبادلات چندگانه صورت مي‌گيرند، مديريت شبكه محور را امکان پذير ساخته است و با مشارکت کنندگان بسياري در تعامل مي‌باشد. همانطور که ملاحظه مي‌شود، تعريف کاربردي از پورتال متمرکز بر نيازهاي چندگانه بازار است: E 2 E, B 2 E, B 2 C, B 2 B. يک پورتال بايد به سرعت مستقر شود، اما در عين حال بايد به نحو گسترده اي در ميان کاربران مختلف به صورت شخصي تنظيم شود، گستره اي وسيع از محتويات گوناگون را در بر بگيرد، همکاري لازم را ميان کساني که در ارتباط با يک موضوع خاص نياز به کمک

و مشارکت ديگران دارند، فراهم نمايد و در تعامل با زمينه طراحي شده خود از انعطاف کافي برخوردار باشد و بالاخره اينکه يک فضاي کاري الکترونيکي مناسبي را براي کاربران خودش به وجود آورد. به طور کلي، پورتال فضاي کاري سنتي و محصول محور را به يک فضاي پرتحرک تر، شخصي شده و قابل تعامل و مشارکت با مشتريان بيشتر تکامل و ارتقاء مي‌دهد. براي اغلب افراد اوج

خلاقيت‌هاي الکترونيکي آنها در عرصه‌هاي کاري و شغلي، در ارسال يک فايل الکترونيکي به وسيله پست الکترونيکي خلاصه مي‌شود. اين افراد تنها از 5 درصد از امکانات قابل ارائه در يک پورتال استفاده مي‌کنند. 95 درصد ديگر از امکانات موجود در يک پورتال منتظر کساني است که به سراغ آن مي‌آيند و از
اين امکانات در جهت ارتقاي شغلي و حرفه اي خود استفاده مي‌کنند.

اجراي مديريت در پورتال‌هاي سازماني

اسفاده از فناوري اطلاعات در انجام امور اداري، داراي دو تأثير عمده ملي است: يكي «رشد اقتصادي»و ديگري «افزايش بهره‎وري». بررسي‎هاي انجام شده بيانگر اين مطلب است كه بازگشت سرمايه فناوري اطلاعات در كشورهاي مختلف، رقمي بين 50 تا 100 درصد مي‎باشد. در كشورهاي پيشرفته همچون آمريكا، سرمايه‎گذاري در فناوري اطلاعات باعث بازگشت سرمايه 6/70 درصدي در توليد ناخالص داخلي مي‎شود؛ در واقع سهم بالايي در رشد اقتصادي به نسبت ساير سرمايه‎گذاري‎هاي كشور دارد. به علاوه باعث افزايش چشمگير بهره‎وري شده كه از طريق مشاركت در سيستم‎هاي توليد و فروش (بازار) جهاني كه پايه همگي، فناوري اطلاعات مي‎باشد، حاصل مي‎گردد.

شبكه‎هاي رايانه‎اي، بازگشت سرمايه و ارزش استفاده از فناوري اطلاعات را افزايش مي‎دهند. قدرت اقتصادهاي شبكه‎اي در اين است كه متناسب با افزايش حجم و اندازه شبكه، ارزش به‎كارگيري فناوري اطلاعات را افزايش مي‎دهند. براي توضيح بيشتر مطلب، مي‎توان مشاهده كرد كه يک رايانه شخصي به تنهايي، بهره‎وري را به ميزان محدود و مشخصي افزايش مي‎دهد. حال اگر اين رايانه به شبكه‎اي متصل گردد كه بتواند با به اشتراك گذاشتن اطلاعات، ارتباطات و همكاري‎هاي سازماني را نيز ميسر سازد، بالطبع بهره‎وري آن چندين برابر مي‎شود. در همين حال، وقتي به ميليونها رايانه ديگر در جهان نيز متصل مي‎گردد و امكانات گسترده شبكه‎اي، تجاري، سازماني و غيره را مورد

بهره‎برداري قرار مي‎دهد، بهره‌وري آن نيز بسيار افزايش مي‎يابد. به علاوه، هنوز شاهديم كه

تمامي پتانسيل‎هاي شبكه اينترنت، مورد شناسايي و بهره‎برداري قرار نگرفته است. پورتال‌هاي سازماني تنها به عنوان يكي از راه‎حل‎هاي ممكن در جهت بهره‎وري هر چه بيشتر در عرصه فعاليت‎هاي اداري و تجاري طراحي و ارائه شده اند.
آنچه كه در اين ميان مهم به نظر مي‎رسد، فرايند و چگونگي اجراي مديريت در اين

پورتال‌هاست. پورتال‌هاي سازماني به لحاظ برخورداري از ويژگيها و قابليت‎هاي خاص توانسته‎اند محيط مناسبي را براي انجام امور اداري فراهم سازند. بخش اعظمي از فعاليت‎هاي سازماني ميان فروشنده و خريدار در چارچوبي صورت مي‎گيرد كه مورد توافق طرفين مي‎باشد ضمن آنكه تجارب علمي و فني طرفين به خودي خود نوعي ارزش افزوده محسوب مي‎شود. در يك جمع‎بندي

كلي از فرايندهايي كه در يك پورتال سازماني در ارتباط با اجراي مديريت صورت مي‎گيرد، مي‎توان به اين مراحل اشاره نمود:
- ارتباط مدير با حوزه مديريت در پورتال
- آگاهي از آخرين وضعيت و اطلاعات مربوط به کاربران (پرسنل و ارباب رجوع سازمان)
- مطالعه و بررسي پيامهاي دريافتي و ارسال پاسخهاي مناسب
- بررسي فرصتهاي تجاري و تعيين گزينه‎هاي برتر
- دريافت مشاوره از معاونان و واحدهای تابعه
- اعلام نظر و صدور دستورات
- تصميم‎گيري و تصميم سازي

- خريد، سرمايه‎گذاري يا معرفی خدمات
- دريافت مبالغ و هزينه‎هاي مربوط از طرق الكترونيك
- ارزيابي از فعاليت‎هاي صورت گرفته براي برنامه‎ريزي‎هاي آتي

پورتال چيست؟

پورتال (Portal) عبارت از درگاهي است به دنياي اطلاعات و منابع اطلاعاتي، به صورت دسته بندي شده و به شكل مورد نياز كاربر.در واقع تعریف اولیه پورتال بسیار ساده است : "مکانی است (Hub) که ساده ترین کاربران اینترنت با رجوع به آن بتوانند به راحتی از سرویس های متداول در اینترنت بهره مند شوند و یا اطلاعات مورد نیاز خود در را بدست آورند ". هریک از این کلمات دقیقا نشان دهنده ویژگی خاصی از پورتال هستند :
مکان : "پورتال دروازه ای است به سایتهای دیگر " و یا "پورتال نقطه ورود کاربران به اینترنت است " . در هر حال پورتال وبگاهي است كه مي كوشد خود را به اولين ايستگاه كاربران براي حركت در اينترنت تبديل كند.به پورتال ها وبگاه لنگرگاه( (Anchor site و گذرگاه( Gateway ) هم مي گويند.در ساده ترين معنا، پورتال دروازه اي است به وب و سكوي پرتابي است كه هر كاربر قبل از رفتن به سراغ مقصدهاي ديگر بايد به عنوان يك مبدا، از آن استفاده نمايد.
ساده ترین کاربران : کاربرانی که به پورتال مراجعه می کنند ، لزوما کاربران حرفه ای اینترنت نیستند. پورتال این توانایی را به کاربران می دهد که حتی کم تجربه ترین آنها بتواند از اطلاعات و سرویسهای ارائه شده استفاده کند . بر حسب نوع پورتال ، کاربران آن نیز متفاوتند و

شامل کاربران معمولی ، مشتریان ، تولیدکنندگان ، کارمندان سازمان و... باشند .
سرویس های متداول در اینترنت : هر وب سایتی بر حسب نوع فعالیت کاری خود ارائه

دهنده سرویس خاصی است . اما یک پورتال باید توانایی ارائه سرویس های عمومی باشد نظیر سرویس پست الکترونیک رایگان ، انجمن ،تالار گفتگو ، اخبار ، نقشه های مرتبط با موضوع پورتال ، جستجو در سایتهای زیر مجموعه و اینترنت ، شخصی سازی توسط کاربر و شخصی سازی توسط پورتال(Tailoring) باشد . در پورتالهای تجاری خدمات خرید و فروش آنلاین ، ارائه کاتالوگ و سیستمهای پرداخت لحاظ می گردن
اطلاعات مورد نیاز : یکی از ویژگی های پورتال دریافت اطلاعات از سایتهای دیگر(Content aggregation) است . پورتال تنها دریافت کننده اطلاعات است و آنها را به اشتراک می گذارد . به عبارت بهتر پورتال اطلاعاتی که در سایتها و پایگاههای مختلف وجود دارد را سازماندهی کرده و نمایش می دهد. در نظر داشته باشید که این اطلاعات باید استاندارد شده باشند .
بنابراین :
• پورتال ، تولید کننده و مدیریت کننده اطلاعات نیست .
• پورتال ، استاندارد کننده اطلاعات نیست .
• پورتال ، یک وب سایت همه کاره نیست

تفاوت های بین وب سایت و پورتال:
تفاوت هاي اساسي ميان يک وب سايت و يک پورتال وجود دارد. مهمترين اين موارد در زير به صورت خلاصه آورده شده است:
• پورتال به صورت دروازه ورود به يک بانک اطلاعاتي است. آنچه که مهم است، آن است که پورتال همواره ما را به سايتها يا پورتال هاي ديگر راهنمايي مي کند و به خودي خود تنها يک راهنما است. براي همين است که در بعضي از موارد به پورتالها، Internet Yellow Pages مي گوييم. در حالي که يک وب سايت مي تواند حاوي مقدار زيادي اطلاعات باشد

که فقط بر روي آن سايت قابل دسترسي است.
ممکن است، وب سايت از امکاناتي مشابه يک پورتال براي جستجو و مديريت داده ها استفاده نمايد، اما آنچه که مهم است آن است که اين داده ها عموما بر روي پايگاه داده هاي خود سايت قرار دارند.ي که از منابع مختلف بر روي يک پورتال جمع آوري مي شوند، معمولا داراي پراکندگي فراواني هستند. به همين علت، در بسياري از پورتال ها، ابزارهايي مانند Directory قرار داده مي شود تا اين اطلاعات را طبقه بندي نمايد.

از سوي ديگر داده هاي قرار داده شده بر روي يک وب سايت، اولا" از منابع محدودتري تامين مي شوند و ثانيا" داراي پراکندگي زيادي نبوده، حول يک محور و موضوع مشخص دور مي زند.
• پورتال يک سيستم کاربر محور است. به اين معني که تمام امکانات پورتال بر اين اساس پيش بيني شده است تا جوابگوي نياز هاي کاربران با سلايق، علاقمنديها، سنين و رده هاي کاري متفاوت باشد. امکاناتي مثل پست الکترونيکي، Chat، انجمنهاي اينترنتي و ... همه براي آن است که کاربران را به هر شکل ممکن به پورتال دعوت نمايد.

در حاليکه يک وب سايت،يک سيستم Subjective يا موضوع محور است. درست است در هر وب سايت، امکاناتي براي کاربران مختلف پيش بيني مي شود، اما بايد به اين نکته توجه داشت که کاربري که با يک وب سايت کار ميکند بايد به شکلي به موضوع وب سايت مرتبط يا علاقمند باشد.
• يکي از مهمترين جنبه هاي تفاوت بين پورتال و وب سايت جنبه اقتصادي آن است. پورتال ها عموما" براي کسب درآمد ساخته شده اند. بيشتر پورتال ها درآمد هاي خود را از طريق تبليغات کسب مي نمايند.

حال پورتال را در سه بخش مورد بررسی قرار می دهد :
• ویژگی های پورتال
• انواع پورتال
• اجزای فنی پورتال
ويژگي هاي پورتال به طور کلی عبارتند از:
قابليت دسته بندي و طبقه بندي مطالب و محتويات، مديريت و تجميع مطالب و محتويات ، ارائه ابزارهايي جهت توليد و توسعه مطالب و محتويات ، قابليت ارائه محتويات و مطالب روي هر نوع سامانه و بستري ، قابليت امنيت مناسب ، پشتيباني از زبان هاي مختلف ، سهولت دسترسي به اطلاعات ، قابليت سفارشي سازي و شخصي سازي ، قابليت جستجو و نمايه بندي مطالب و محتويات قابليت مرور مطالب و محتويات دسته بندي شده ، قابليت ارائه يك رشته خدمات از طريق مؤلفه هاي قابل جايگزيني و سفارشي سازي.(Portlet)
لیستی از ویزگیهای پورتال:
1- ارائه شخصی سازی اطلاعات و کاربری های پورتال بر حسب نیاز کاربر توسط شخص یا خود پورتال . (PersonalizationوTailoring)

2- ارائه سیستمهای جستجو و دایرکتوری به گونه ای که کاربر در کمترین زمان ممکن به اطلاعات دست یابد . (Search and Directory)
3- ارائه امکان شخصی سازی برای تغییر ظاهر و ساختار پورتال به ازای هر کاربر (End user customization)
4- ارائه ساز و کار مدیریت اطلاعات به افراد مسوول پورتال .(Content & Data Management)
5- ارائه مکانیزمهایی به مدیران پورتال برای پاسخگویی به نیازهای افراد مختلف در سازمان.
6- پشتیبانی برقراری ارتباط با منابع خارج از پورتال نظیر web service و سایتهای دیگر ، برای دریافت اطلاعات و سرویسهای مورد نیاز .
7- عدم وابستگی به پهنه ای (Platform) خاص به گونه ای که برای تمامی افراد با سیستم عاملهای مختلف و مرورگرهای مختلف قابل دسترس باشد(Cr

oss-platform functionality) . این مورد شامل پشتیبانی توسط سیستمهای PDA و موبایل نیز می گردد .
8- Single sign-on : مکانیزمی که به وسیله آن کاربر تنها با یک بار ورود به سیستم به تمام سرویس ها و اطلاعات محدوده خود دسترسی داشته باشد .
9- راهکارهای امنیتی به منظور تعیین سطوح دسترسی کاربران و نقش هر کاربر در سیستم. این سطح دسترسی شامل بازدیدکنندگان و مسوولین پورتال می شود.(Security)
10- ساختار مشخصی برای ارائه اطلاعات به کاربر(Taxonomy)
11- ساختار پیمایش ساده به گونه ای که کاربر با کمترین کلیک به مکان ، سرویس و یا اطلاعات مورد نظرش دست یابد .( Browse / Navigate Documents)
12- ایجاد امکان ارتباط کاربران با مسوولین پورتال و دیگر کاربران پورتال به صورت همزمان (“Chat”)یا غیر همزمان (“Forum”) . (Collaboration)
13- ارائه سرویس های متداول در اینترنت

14- ارائه مکانیزمی که از طریق آن کاربران بتوانند در بخش های مختلف پورتال عضو شده و در صورت تغییر اطلاعات آن بخش و یا افزودن اطلاعات جدید ، Email دریافت کنند .( Subscribe / Whatsnew)
15- ارسال پیام به ازای رویدادهایی که برای کاربر مهم هستند . این سیستم با استفاده از email و یا خود پورتال پیامی برای مشتری ارسال کرده و به او می گوید که رویداد درخواست شده اتفاق افتاده است . به عنوان مثال کاربران می توانند در بخش تنظمیات خود ، برای دریافت پیامهای شخصی ، دریافت یک وظیفه ، دریافت یک خبر با عنوانی خاص "دریافت پیام " را درخواست کنند.(Alert)

16 – مدیریت گردش کار - تمامی فرآیندها دارای یک روند اجرایی هستند . این فرآیند به بخشهای مختلف تقسیم شده و با زمان بندی مشخص به افراد مختلف اختصاص داده و انجام می شوند. حداقل امکانی که به بهتر شدن کیفیت فرآیند کمک می کند ، پیاده سازی آن بر روی کاغذ می باشد. اما آیا این امکان کافی است ؟ آیا بدین وسیله می توان علاوه بر روند کار ، نحوه انجام کار و زمان بندی آن را کنترل کرد ؟ یکی از امکانات پورتال ارائه مدیریت گردش کار است. (Workflow Management)
بر این اساس می توان فرآیندی در سیستم تعریف کرد و با استفاده از امکانات " زمان بندی " و "فازبندی " ، فرآیند را به وظایف کوچک تر تقسیم کرد ؛ به گونه ای که هر وظیفه نه تنها نشان دهنده فرد انجام دهنده ، بلکه نمایش دهنده زمان بندی انجام فرآیند نیز باشد. حال اگر بخش مدیریت گردش کار کنار سیستم Alert و یا ارسال پیام از تقویم شخصی قرار گیرد ، می تواند کمک موثری در نظارت و پیش برد آن فرآیند نماید. در انتها توصیف گرافیکی فرآیند برای ایجاد کننده فرآیند و کسانی که در انجام فرآیند سهیم هستند، این حسن را دارد که بتوانند درک بهتری

از آن داشته باشند و حتی پروسه را اصلاح کنند تا در زمان بندی ها صرفه جویی شود .
علاوه بر این ، در صورتی که فرآیند انتخابی در طول زمان انجام خود احتیاج به بهره گیری از بخشهای مختلف پورتال داشته باشد ، می تواند محک خوبی برای شناخت ارتباطات لازم ما بین بخشهای های پورتال باشد.
انواع پورتا ل
پورتال را می توان بر حسب محتوا و مخاطب طبقه بندی کرد :
محتوا : "چه سیستم و اطلاعاتی توسط پورتال ارائه می شوند ؟"
• پورتالهای اطلاعاتی ( Information Portal ): پورتالهایی هستند که بیشتر اطلاعات استاتیک موجود در منابع مختلف را گردآوری کرده و نمایش می دهند.
• پورتالهای کاربردی ( Application Portal ) : پورتالهایی هستند که بیشتر ارائه دهنده سرویس هستند .
مخاطب : " مخاطب پورتال چه کسی است ؟ "
• پورتال افقی ( Horizontal Portal - Hortal ): پورتال هاي افقي پورتال هايي هستند كه محدودة تحت پوشش آنها بسيار زياد است. به عنوان مثال وبگاه ياهو يك پورتال افقي است كه تقريباً اكثر موضوعات مورد علاقه مردم را پوشش مي دهد و ارائه دهنده اطلاعات و سرویسهای مختلفی است ، و افراد مختلف را پاسخگو می باشد به عنوان مثال پورتالی که در آن خرید و فروش کالاهای مختلفی صورت می گیرد .
پورتال عمودی ( Vertical Portal- Vortal ) : پورتال هاي عمودي پورتال هائي هستند كه دامنه شمول آنها يك موضوع يا يك صنعت خاص است. اين پورتال ها داراي محدوده تحت پوشش كم ولي داراي عمق زيادي هستند. بدين معني كه روي يك موضوع خاص تعمق دارند و به صورت تخصصي بدان پرداخته اند. بر روی عناوین خاص و یا سرویسهای خاص تمرکز دارد و پاسخگوی گروه خاصی می باشد . به عنوان مثال پورتالی که به خرید و فروش محصولات یک صنعت

خاص و اخبار همان صنعت اختصاص می یابد . (شکل 1 )

تصویر 1 - طبقه بندی پورتال
علاوه بر طبقه بندی محتوایی پورتال ، طبقه بندی دیگری وجود دارد که پورتال را به دوبخش پورتالهای تجاری (Commercial Portal) و پورتالهای سازمانی (Enterprise Portal) طبقه بندی می کند.
پورتالهای تجاری) Commercial Portal ):این پورتالها برای کار با مشتریان و شرکتهای همکار بکار برده می شوند. این پورتالها با پاسخ مناسب به مشتریان و ارایة اطلاعات شخصی و امکانات مقایسه ای محیطی مناسب برای خرید را فراهم می سازند.
پورتالهای سازمانی ( Enterprise Portal):همکاری های درون سازمانی را شامل می شوند.به عبارت دیگر این پورتالها دسترسی پرسنل به اطلا عات و محیط کاری لازم برای انجام کارشان و همچنین به سیستمهای سازمانی را فراهم و کنترل می کند.
هدف از طراحي و پياده سازي پورتال، ايجاد وبگاهي واحد، جهت دستيابي به اطلاعات و خدمات تمامي وبگاه هاي دولتي و بخشي از سازمان هاي غيردولتي، بدون نياز به مراجعه مستقيم به تك تك آنها است. اين درگاه به عنوان نقطه واحد و اصلي، به معرفي امكانات و توان مندي ها مي پردازد. هدف اصلي طراحي يك درگاه جامعه، تعاملي و پويا است تا به سهولت جهت اطلاع رساني و خدمات رساني مورد استفاده قرارگيرد.
اجزای فنی پورتال
هدف از پورتال ارائه شمایی یکسان از اطلاعات منابع مختلف به کاربر می باشد ، بنابراین نحوه برقراری ارتباط با این منابع مختلف نامحدود می باشد . فهرست زیر ، ارائه دهنده تکنولوژی های معمولی است که در پورتال وجوددارند . بعضی از آنها نظیر web service اختیاری است اما بعضی دیگر نظیر پایگاه داده همواره به عنوان بخشی از پورتال مطرح است .
• Application Server : اغلب Application Server تحت J2EE هستند و امکانات لازم جهت توسعه و ارائه پورتال را در اختیار قرار می دهند. مثالهایی از این دست عبارتند از :
• iPlanet
• BEA WebLogic
• IBM Websphere
• Oracle 9iAS
• OracleAS Portal 10g Release 1

• Sybase Application Server
اغلب تولید کنندگان Application Server ، سیستمهای مربوط به پورتال را تحت عنوان "Portal add-ons" به تولیدات اصلی خود اضافه کرده اند و محصولاتی نظیر :
• IBM Websphere Portal Server
• Oracle Portal
• BEA Portal
• Sybase Enterprise Portal

را وارد بازار کرده اند اما محصولات دیگری نیز در بازار وجود دارند که صرفا برای ایجاد پورتال مورد استفاده قرار می گیرند نظیر :
• Plumtree,
• Epicentric
• Corechange
این محصولات مبتنی بر جاوا هستند و از امکانات Application server ها استفاده می کنند.
• Taxonomy: Taxonomy روندی برای دسته بندی مجموعه ای از داده ها است .در صورتی که ایده آل فکر کنیم ، با استفاده از Taxonomy می توان تعدادی فایل و مستندات را گرفته و آن را تبدیل به یک منبع اطلاعاتی کنیم ، به گونه ای که قابل مرور ، جستجو و پیمایش توسط کاربر

باشد.Taxonomy را می توان با ساختار folder ها مقایسه کرد .با این تفاوت که برای دسته بندی داده ها قوانینی دارد . همچنین داده نما ( Metadata ) در این دسته بندی نقشی اساسی ایفا می کند. به عبارت ساده تر محیط پورتال باید دارای ساختار منظمی باشد . این ساختار که در اغلب موارد شامل تعداد زیادی پیوند می باشد به کاربر کمک می کند که اطلاعات را سریعتر پیدا کند. این نوع سازماندهی اطلاعات Taxonomy نامیده می شود.

• Crawler :فرآیندی است که به طور خودکار و طبق یک برنامه از پیش تعیین شده، بخش هایی از سایت و یا سایتهایی را می خواند. به عنوان مثال می توان crawler را به گونه ای تنظیم کرد که صفحات خاصی از یک وب سایت را بخواند تا در صورت تغییر فایل آن را نمایه سازی کرده و اطلاعات taxonomy را به روز کند.

• Metadata repository : حاوی داده نما ( Metadata ) مربوط به داده های پورتال و ساختار آنها می باشد. این metadata شامل metadata مرتبط با Taxonomy و تک تک مستندات است.

• Portlet : پورتلت (Portlet) یک web component است که به عنوان جز سازنده پورتال شناخته می شود. در واقع پورتلت رابط بین کاربر و منبع اطلاعات ( Datasource ) است که درخواست کاربر را دریافت کرده و بر حسب آن صفحه درخواست شده را نمایش می دهد. اطلاعاتی که توسط پورتلت ساخته می شود ، fragment نامیده می شود که به یکی از زبانهای HTML ، XHTML ویا WML نوشته شده است . Fragment هر پورتلت برای پورتلت های دیگر قابل استفاده می شود . برای پورتلت عناوین دیگری نظیر Gadgets, Blocks, Web Modules, Web Parts , وجود دارد.

• Categorization Engine : مسوولیت مرتب سازی اطلاعات و Toxonomy را بر عهده دارد. این مرتب سازی ممکن است بر اساس ابرداده ( Medadata ) موجود در مستندات ، قوانین مشخص شده برای مرتب سازی ، محتویات مستندات ، فیلترها و ضوابط جستجو باشد.

• Filter : فیلترها اغلب برای مشخص کردن فایلهای درون فولدرهای Taxonomy و یا نتایج جستجو، مورد استفاده قرار می گیرند. فیلتر ممکن است مبتنی بر کلمه باشد نظیر "تمامی متنهایی که در آن لغت IBM وجود دارد "، یا مبتنی بر موضوع باشد نظیر "اگر این متن شبیه متن دیگری است " و مبتنی بر یک قاعده باشد "اگر فیلد Client دارای مقدار IBM بود"

• Index : مجموعه ای از اطلاعات که به درخواست و بازیابی اطلاعات سرعت م

ی بخشد. همواره Index ترکیبی از full-text index برای مستندات و Metadata repository برای محتوای فایلها می باشد.

• Virtual Card : در داخل Index و Metadata repository به ازای هر یک از مستندات و یا هر بخشی از آن یک virtual card وجود دارد .این card حاوی آدرس فیزیکی هریک از مستندات و یا محتویات آنها می باشد . علاوه براین card دارای مقادیر چند فیلد از داده نما ( Metadata ) می باشد. در حقیقت card نماد مستندات در پورتال می باشد.

• User Profiles: در پورتال به ازای هر کاربر اطلاعاتی ذخیره می گردد که برای شخصی سازی سایت مورد استفاده قرار میگرند. هر یک از portlet های پورتال به این اطلاعات دسترسی دارند و صفحات را بر حسب این اطلاعات پیکربندی می کنند تا متناسب با اخواستهای کاربر باشد. همچنین User profile شامل اطلاعات نحوه نمایش صفحه نخست پورتال و پورتلت های مورد علاقه کاربر می باشد.

• Content Management System : اغلب پورتالهای سازمانی دارای بخشی تحت عنوان "مدیریت محتوا" هستند . کاربرانی که به این بخش دسترسی دارند می توانند اطلاعات جدیدی وارد پورتال کنند. پس از این اطلاعات در شاخه ای متناسب در taxonomy پورتال قرار داده می شود . شایان ذکر است که در این بخش می توان فایلهایی با فرمت های pdf و یا doc وارد کرد. همچنین ، این امکان وجود دارد که کاربران بتوانند صفحات html تولید و آن ها را ویرایش نمایند .

• EAI- Enterprise Application Integration : از گذشته سیستمهای مختلفی در هر سازمان وجود داشته اند . هر یک از این برنامه ها به خودی خود، خوب عمل می کنند و حتی پایگاههای داده بسیار مفیدی ایجاد می کنند ، اما توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را ندارند . با استفاده از EAI می توان تمامی سرویسها و برنامه های کاربردی سازمان را در کنار یکدیگر قرار داد تا به صورت یک سیستم واحد در اختیار کاربر قرار گیرد. اما با توجه به پیچیدگی های که هر بخش به خودی خود دارد (بخش های خرید ، فروش ، منابع انسانی و...) این کار بسیار مشکل و پر هزینه می باشد.
با توجه اینکه هدف نهایی پورتال نمایش یکپارچه اطلاعات بدون توجه به منابع مختلف آن می باشد ، می توان با استفاده از EAI به عنوان یک لایه جدید در پورتال به گونه ای عمل کرد که نتیجه درخواستهای ارسالی یکسان باشد.

• Development Standards and Protocols : شناخت استاندارد هایی که برای پورتال مورد استفاده قرار می گیرند، از مهمترین گامهای توسعه یک پورتال است .

• XML : زبانی که برای نمایش اغلب داده ها می توان استفاده کرد. این زبان شباهت زیادی به HTML دارد با این تفاوت که XML برای انتقال داده ها مورد استفاده قرار می گیرد ، اما HTML صرفا به مرورگر(Browser) کاربر می گوید که صفحه درخواست شده را چگونه نمایش دهد . در حالی که در اغلب موارد XML به خودی خود با نحوه نمایش داده ها ارتباطی نداشته و برنامه که XML را دریافت می کند با استفاده از XSLT و XSL داده ها را نمایش می دهد .

• Extensible Stylesheet Language Transformation-XSL, XSLT : فایلهای XML شامل داده هایی هستند که از نظر کاربر مفهوم خاصی ندارند ، XSL حاوی قوانینی برای تبدیل این داده های به قالبی است که برای کاربر قابل نمایش باشد. این قالب ممکن HTML برای مرورگرهای وب ، WML برای ابزارهای بی سیم و یا PDF باشد که مناسب برای چاپ باشد.
Web Services Description Language - WSDL: برقراری ارتباط و ارسال پیام بین قسمتهای مختلف در وب نظیر Web Service ها و Application باید دارای یک ساختار مشخص و استاندارد باشد . WSDL که مشترکا توسط IBM و Microsoft ایجاد شده با استفاده از یک

ساختار مبتنی بر XML این امکان را به Web Service و Application ها می دهد که به صورت استاندارد برنامه و یا تابعی را در خواست کنند. به عبارت دیگر WSDL یک واسط کاربری عمومی برای Web Service ایجاد می کند . به عنوان مثال با استفاده از WSDL می توان توابع یک Web Service ، ورودی ها و خروجی های آن توابع ، نحوه برقراری ارتباط با تابع ، پیامهای دریافت ورودی و ارسال خروجی را مشخص کرد.
استفاده از WSDL برای پورتال بدین جهت است که پورتال غالبا باید اطلاعات و سرویس های مورد نیاز خود را از Webs Service های مختلفی دریافت کرده و در یک قالب نمایش دهد .

• SOAP : Simple Object Access Protocol یک استاندارد مبتنی بر XML برای تبادل پیام در اینترنت است و با استفاده از HTTP صورت می گیرد . با استفاده از این استاندارد می توان الگوهای پیام متفاوتی ارسال و دریافت کرد ، اما یکی از مهمترین این پیام ها ، RPC- است که یک client تابع مورد نظر خود را به همراه پارامترهای مورد نیاز به یک نود دیگر در شبکه / اینترنت می فرستد و این نود به صورت سرور عمل کرده و درخواست client را پاسخ می گوید . با توجه به اینکه SOAP مبتنی بر XMl f,ni بوده و مستقل از Platform است ؛ در حال حاضر به عنوان مهمترین پروتوکل فراخوانی توابع Web Service و دریافت نتیجه مطرح شده است.
ساختار یک پیام در SOAP دارای یک "envelope" است که دارای header و body است . header شامل اطلاعاتی نظیر تاریخ ارسال پیام می باشد. این بخش اختیاری است ، اما در صورتی که از آن استفاده شود ، باید در ابتدای envelope قرار گیرد. Body شامل طلاعاتی که باید انتقال داده شود
• UDDI - Universal Description Discovery and Integration مشخصاتی است که برای پیدا کردن هر Web Service و فهرستی که Web Service ها اطلاعات خود را در آن منتشر کنند ، مورد استفاده قرار می گیرد . می توان از UDDI برای دریافت اطلاعات توصیفی Web Service در قالب XML استفاده کرد . این اطلاعات ارسالی می توانند در قالب WSDL باشند .
• علاوه بر موارد بالا Web Service و Data Base به عنوان عناصر پورتال شناخته می شوند
نتيجه گيري:

اصطلاح پورتال امروزه واژه اي مشترک از زبان رايج در فضاهاي اداري شده است. تعريف
پورتال از ديدگاههاي متفاوتي امکان پذير است، زيرا کاربران امکانات زيادي را براي

آن متصور مي‌شوند. تا کنون تعابير گوناگوني از پورتال ارائه شده است. همانطور که
گذشت يک پورتال به عنوان يک فضاي کاري براي مديريت مبتني بر شبکه با امکان تنظيم
شخصي و محتوايي و برخوردار از قابليت‌هاي مشارکت با ديگر همکاران و دسترسي بي سيم
تعريف شده است. اما آنچه که در حوزه مديريت به ويژه مديريت مبتنی بر شبکه براي يک
پورتال مطرح مي‌باشد، عبارت است از تمرکز بر روي آنچه که پورتال‌ها مي‌توانند برا

ي
يک سازمان فراهم کنند و اثربخشی آنها را افزايش دهند. استفاده از واژه جمع
«پورتال‌ها» نيز اتفاقي نيست چرا که سازمانها براي مواجهه با مسائل چندگانه خد ر
حوزه‌های مديريتی معمولاً بيش از يک پورتال دارند. نقش پورتال‌های سازمانی در انجام
امور اداری و اعمال مديريت، آن را تبديل به يک محل کسب و کار الکترونيکي براي
کاربران آن به ويژه مديران نموده است. پورتال‌هاي سازماني جداي از خدماتي كه در
سازمانها ارائه مي‌كنند، فرصت‎هاي بازرگاني نويني را متناسب با توان اقتصادي و
اجرايي سازمانها فراهم مي‎نمايند. نمونه بارز اين گونه فعاليت‌ها در آنچه که امروزه

تحت عنوان سرمايه گذاري مشترک مطرح مي‌باشد، قابل مشاهده است.

پورتال از دو بخش اصلي تشکيل شده که يک بخش مربوط به مديريت آن است و بخش ديگر براي نمايش به کار مي رود.
حال در این بخش مراحل کاری را در رابطه با مدیریت پورتال در سازمان مذکور انجام دادم ،شرح می دهم.

1- مديريت رده ها
منظور از رده ها همان صفحات سايت است نه چيز ديگري .
براي ساختن صفحات مختلف سايت لازم است که ابتدا آنهارا درقسمت رده ها معرفي نماييد .
براي اين کار از Admin سايت استفاده مي کنيم و گزينه مديريت رده ها مشخص شده در شکل(1-1) را انتخاب مي نماييم.

پس از انتخاب گزينه ارشيو رده ها صفحه اي مطابق شکل 2-1 باز مي شود .

اين صفحه مجموعه اي از ريشه ها و فرزندان آنها مي باشد. به عنوان مثال ريشه «برنامه تکفا» را
در شکل 2-1 که با فلش مشخص شده مشاهده مي کنيد که داراي فرزنداني همانند وزارتخانه ها، دانشگاه ها ، استانها و... است .
براي ساختن يک ريشه جديد در اين صفحه بايد در ابتدا کليد ريشه جديد را که با فلش زرد در شکل 2-1 مشخص شده کليک کنيد. به صفحه جاري چندين فيلد ديگر از قبيل عنوان رده، ريشه رده و ...مطابق شکل 3-1 اضافه مي شود .
در فيلد عنوان رده، نام رده را وارد مي کنيم.
هررده اي که ساخته مي شود در صورتي که از نوع ريشه باشد فيلد رده ريشه آن همانند اين شکل
داراي علامت تيک است و در صورتي که از نوع فرزند باشد فيلد رده ريشه، تيک نخورده است.

در صورتي که اين ريشه نياز به توضيح داشته باشد اين مطالب را در فيلد توضيحات ذکر مي کنيم.سپس کليد ( ) را کليک مي‌کنيم تا رده ساخته شده ثبت شود.

براي مثال در شکل 4-1 ريشه « تست رده » به ترتيب ذکر شده ساخته شده است .

همانطور که در شکل(5-1) مشاهده مي کنيد هر يك از رده هاي ريشه مي‌توانند داراي فرزنداني باشند. در واقع شما قادر خواهيد بود براي هر يك از رده‌هاي ريشه تعدادي ردة فرزند تعريف نمود.

براي ايجاد فرزند جديد براي هر يك از ريشه‌ها لازم است ابتدا ريشة مورد نظر را با كليك بر روي آن انتخاب كرده و سپس دکمه فرزند جديد که با فلش در شکل 5-1 نشان داده شده را کليک کنيد. سپس نام فرزند جديد را در عنوان رده بنويسيد. چون فرزند از نوع ريشه نيست فيلد ( ) تيک خورده نيست. در صورتي که اين فرزند نياز به توضيح داشت باش در فيلد توضيحات اين مطالب را درج مي نماييد. در انتها کليد را کليک مي کنيد.

پيغام خطا

در صورتي که نام رده را در فيلد عنوان رده وارد نکنيد پيغام خطايي مانند شکل (6-1) نمايان مي شود.

از موارد قابل ذکر ديگر در اين بخش حرکت رده ها در بين يکديگر است. در واقع انچه که به عنوان منوهاي اصلي در صفحه اول سايت ديده مي‌شود مجموعه اي است از اين رده ها به همين ترتيبي که در اينجا قرار گرفته اند. و اگر بخواهيم که رده هاي ريشه نسبت به هم، يا فرزندان يک ريشه نسبت هم، حرکت کنند بايددر ابتدا آن ريشه يا فرزند را انتخاب کنيم و سپس از دو کليد ( ) براي حرکت به بالا و از ( ) براي حرکت به پايين استفاده نماييد.

در صورتي که بخواهيد ريشه ها يا فرزندان انها را ويرايش کنيد به عنوان مثال نام آنها را تغيير دهيد مي توانيد از کليد( )در اين صفحه استفاده کنيد .
در صورتي که بخواهيد يکي از ريشه ها يا فرزندان انها را حذف کنيد. آن ريشه يا فرزند را انتخاب مي کنيد و سپس کليد ( ) را کليک مي کنيد.
اگر بخواهيد در منوي ظاهر شده در سايت با کليک بر نام

يک رده به صفحه اي غير از آن و يا صفحه در سايت ديگري برويد بايد گزينه رده لينک که در شکل 1-7 مشخص شده است را انتخاب کنيد و در قسمت "URL لينک" URL آن صفحه را بطور کامل وارد کنيد. به عنوان مثال در شکل 1-7 قرار است لينک مقصد سايت Yahoo باشد.

اکنون مي توانيد نمايش رده ها را در اين صفحه مشاهده کنيد. همانطور درشکل3-1 رده ها را مي بینيد در اينجا نيز به همان ترتيب در قسمتي که در شکل8-1 مشخص شده است آن رده ها را مشاهده مي کنيد .

2- چيدمان سايت

پس از ساختن صفحات مورد نظر سايت نوبت به تعيين يک چيدمان مناسب براي هر کدام از اين صفحات مي رسد. بطور کلي چيدمان يک مفهوم فراتر از رده هاست. شما در اين بخش چيدمان يا چيدمان هايي توليد مي کنيد مستقل از رده ها و صفحات سپس مي گوييد اين چيدمان ها به کدام صفحات تعلق دارند به عبارت آسانتر تعيين مي کنيد که کدام صفحات چنين چيدماني دارند. در واقع شما به اين ترتيب محل قرار گرفتن اجزاي مختلف در صفحه را مشخص مي کنيد. بنابراين از قسمتAdmin سايت گزينه چيدمان سايت را انتخاب مي کنيد .

پس از انتخاب گزينه چيدمان سايت صفحه اي مطابق شکل 2-2 باز مي شود با عنوان Layout که داراي فيلد هاي نام ، صفحه و توضيحات مي باشد. که فيلد نام و صفحه به صورت پيش فرض نام: Default.aspx را دارد.

همچنين در شکل 3-2 مشاهده مي کنيد که يک قسمت به شکل زير وجود دارد.

اين شکل 3-2 داراي ده قسمت به ترتيب زير است که در واقع پنج ناحيه از صفحه را مشخص مي کند:
Header : بالاي صفحه
Footer: پايين صفحه
Left: سمت چپ صفحه
Right: سمت راست صفحه
Center: مرکز صفحه و
CenterLeft، CenterRight، Center1، CenterLeft1، CenterRight1
براي ساختن يک صفحه با چيدمان جديد بايد کليد «جديد» را که در شکل 2-2 مشخص شده کليک کنيد.
همانطور که در شکل 4-2 مشاهده مي کنيد اشياءي از قبيل آيين نامه اخبار، استانداردها، افراد، انتشارات بازديدها و ...به صفحه اضافه مي شود.

هر کدام از اين اشياء داراي چندين بخش هستند.در صورتيکه شما دکمه تنظيمات ( ) را که درگوشه اين اشياء قرار دارد کليک کنيد مطابق شکل5-2 باز مي شوند.

حاشيه: در صورتي كه اين فيلد كليك نخورده باشد در هنگام نمايش اين گزينه حاشيه دور آن نمايش داده نمي شود. براي نمونه اين تغيير در شكل را مشاهده كنيد.

(1)
در اينجا فيلد حاشيه تيك نخورده است و همانطور كه در شكل زير مشاهده مي كنيد حاشيه دور قسمت اخبار از بين رفته است. و تنها خبرها نمايش داده مي شود.

(2)
باز/بسته: در صورتي كه اين فيلد تيك نخورده باشد اخبار يا هر بخش ديگري در صفحه كامل نشان داده نمي شود و تنها عنوان آن در صفحه نمايش داده مي شود .اين تفاوت را در شكل هاي(1) و(3) مشاهده مي نماييد.

(3)
بيشتر: در صورتيکه گزينه مربوط به آن تيک خورده باشد، اين کلمه در زير شيء مذکور ظاهر مي شود و با کليک بر آن قادر خواهيد بود ساير رکورد هاي اطلاعاتي اين صفحه از آن شيء را در صفحه اي جديد ببنيد.
نمايش در منو: انتخاب اين گزينه به اين معني است که شيء مذکور در منوي اشياء ظاهر شود و کليک بر آن در اين منو مانند آن است که بر روي کلمه بيشتر آن شيء کليک کرده ايد. براي شيء اخبار دو حالت اين گزينه در شکل هاي (4)و(5) آمده است.

(4)

(5)

نمايش در صفحه: اين فيلد براي نمايش هر گزينه در صفحه است .در صورتي كه اين فيلد تيك نخورده باشد نمايشي از آن در صفحه نداريم .

براي درك بهتر اين مطلب به تفاوت شكل (1) كه در آن فيلد نمايش اخبار تيك خورده و شكل (6) كه در آن فيلد نمايش اخبار تيك نخورده است توجه كنيد.

(6)

نمايش تاريخ: انتخاب اين گزينه به اين معني است که تاريخ تعيين شده براي هر رکورد از آن شيء در اين صفحه، زير آن رکورد نمايش داده خواهد شد. در دو شکل (7) و (8) تفاوت اين دو حالت براي شيء اخبار نشان داده شده است.

(7)

(8)
نظرات ديگران: انتخاب اين گزينه امکان نظر دهي به هريک از رکورد هاي مختلف از آن شيء را به شما مي دهد. به اين شکل که پس از کليک بر عنوان يک رکورد در زير آن رکورد يک دکمه "نظر دهيد اضافه مي شود و مخاطبين ميتوانند با فشار دادن اين دکمه به Forum سايت متصل شوند. در شکل زير حالتي را که اين گزينه براي شيء اخبار انتخاب شده
است را مي بينيد.

(9)
زبان: اين گزينه به صورت پيش فرض با زبان سايت منطبق است و تنها اگر بخواهيم زبان يک شيء با زبان سايت متفاوت باشد از اين بخش استفاده مي کنيم.

عنوان: اگر بخواهيد عنوان اين شيء با عنوان پيش فرض آن متفاوت باشد از اين بخش استفاده مي کنيد. براي مثال در شکل زير عنوان "اخبار" در حاشيه به "تازه ها" تغيير يافته است.

(10)
ترتيب در منو: منظور از اين منو همان منوي اشياء است هرچه عدد اين بخش بالاتر باشد ترتيب آن در منو بالاتر است .
تعداد: اين عدد تعيين کننده تعداد رکورد هاي اختصاص يافته به يک رده از شيء مذکور است که قرار است در صفحه اول بدون زدن دکمه بيشتر نمايش داده شود. که بصورت پيش فرض 5 براي آن تعريف شده است.
(در مورد درختها و ساير تنظيمات مفصل صحبت خواهيم کرد.)

پس از تعريف يک چيدمان مناسب نوبت مي رسد به تخصيص آن به يک يا چند رده مورد نظر که با کليک کردن بر زبانه رده ها در سمت راست صفحه که با فلش در شکل 5-2 مشخص شده است. به اين شکل مشخص مي کنيم که اين صفحه يا صفحات از کدام چيدمان تبعيت مي کنند.

6-2

معرفي اشياء قابل نمايش :
قبل از هر چيز ذکر اين نکته ضروري است که اين اشياء به دو قسمت کلي تقسيم مي شوند يک دسته از اشياء نمايشي و دسته ديگر اطلاعاتي
- اشياء نمايشي که بيشتر براي نمايش و راهبري در سايت استفاده مي شوند عبارتند از:
بازديد: اين بخش به شما اين امکان را مي دهد تا آماري از بازديد بازديد کنندگان خود داشته باشيد. در بخش اول آن آماري از تعداد بازديد ها از کل سايت، از يک رده بخصوص، از اشياء داخل اين صفحه و در امروز همچنين با کليک کردن بر "بيشتر" مي توانيد تحليل مفصلتري از سايت داشته باشيم از قبيل تاريخ و تعداد بيشترين بازديد ها ، آخرين بازديد ها، بيشترين بازديد کنندگان، سايت و لينکهاي ارجاع دهنده

تاريخ و زمان:
اين بخش يک ساعت ديواري متحرک است که براي درست کار کردن آن لازم است Flash Player روي سيستم نصب باشد. همچنين تاريخ امروز را نيز بط

ور دقيق نمايش مي دهد. شکل 6-2

7-2
جستجو:

براي جستجو در اطلاعات داخل يک رده استفاده مي شود شما عبارت مورد نظر خود را وارد مي کنيد سپس سيستم به دنبال اين عبارت در اطلاعات موجود در اين رده خواهد گشت و نتيجه را در اختيار کاربر قرار مي دهد.
در صفحه جستجو نيز مي توانيد عبارت مورد جستجو را تغيير دهيد و يا رده اي که جستجو در آن انجام مي شود که عوض کنيد.

تقويم:
يک تقويم کامل است که امروز و روز هاي تعطيل در آن مشخص شده است ضمن اينکه مي توان اين تقويم را به ماه و سال مورد نظر منتقل کنيم با زدن دکمه "برو" در شکل روبرو تصوير آن آمده است. علاوه بر اين تقويم اطلاعات مربوط به آرشيو تقويم را نيز نمايش مي دهد که جلوتر توضيح داده مي شود.
8-2

زبانها: با استفاده از اين شيء مي توانيد زبان سايت را تغيير دهيد البته در مورد چگونگي اين کار در قسمت Admin توضيح کامل خواهيم داد.

9-2
نقشه سايت: يک نقشه کلي از صفحات سايت و اجزا و اشياء درون آنها

نوار راهبري: در سراسر اين سيستم مبتني بر وب تلاش شده کليه اصول مهندسي وب در نظر گرفته شود، يکي از اين اصول اين است که کاربر از هر جاي سيستم که هست ، مسير طي شده از خانه را بداند و بتواند برگردد ضمن اينکه به راحتي به بخش هاي ديگر نيز برود.
با قرار دادن يک نوار راهبري در صفحات اين منظور تحقق مي يابد

منوي اشياء عمودي (افقي): اين منو حاوي اشياء درون صفحه است (که تيک نمايش در منو براي آنها زده شده باشد) با کليک کردن بر روي آنان مانند آن است دکمه بيشتر آن شيء را زده باشيم به رکورد هاي بيشتري از آن بخش دست پيدا مي کنيم. در صورتي که بخواهيم صفحه اصلي ما شلوغ و پيچيده به نظر نرسد مي توان دسترسي تعدادي از بخشهاي را از طريق اين منو ممکن ساخت و تيک نمايش در صفحه را براي آنها غير فعال کرد.

منوي رده هاي افقي (عمودي): اين منو دسترسي شما به ساير صفحات(رده ها)ي سايت را ممکن مي سازد. شما مي توانيد عنوان آن دسته از رده ها را که مايليد در اين منو در قسمت نمايش ببينيد و به آنها برويد.

- اشياء اطلاعاتي که اطلاعات مربوط به آرشيو ها را نمايش مي دهند عبارتند از:
آيين نامه ها: اين شيء براي معرفي و ارايه آيين نامه هاي سازمان به کار مي رود.
اخبار: اين شيء براي نمايش اخبار به کار مي رود
استاندارد ها: اين شيء براي نمايش استاندارد ها و قوانين سازمان بکار مي رود
افراد: اين شيء مي تواند به سه منظور بکار رود 1- کليه افراد درون يک سازمان که مي توان از آن بعنوان بانک پرسنلي افراد استفاده کنيد 2- اشخاصي که قرار است در سايت نام و يا تصوير آنها معرفي شود 3- کساني که قرار است بعنوان کاربرهاي سايت معرفي شوند و نام کاربري بگيرند.
انتشارات: براي معرفي انتشارات، ماهنامه ها و نشريات درون سازمان و يا مرتبط با سازمان بکار مي رود.
پرسشهاي متداول: پرسش هايي است که به طور متداول از سازمان پرسيده مي شود و شما پرسش به همراه پاسخ را به اطلاع مخاطبين خود مي گذاريد. ضمن اينکه از طريق Forum مي توانيد به آن پرسش ديگري نيز استفاده کنيد.
پروژه ها: براي معرفي و نمايش پروژه ها و برنامه هاي انجام شده و يا در حال انجام يک سازمان
پروژه هاي دانشگاهي: اين قسمت مرتبط با سيستم آموزشي است که به طور خاص براي دانشگاه ها نوشته شده است. مي توان پروژه هاي کارشناسي و کارشناسي ارشد دانشجويان، خلاصه پروژه، اسناد مرتبط با آن را در اختيار عموم قرار داد.

تبليغ ها: براي تبليغات و يا هر استفاده ديگري که مي خواهيد اعم از لينک بر روي تصاوير که براي نمايش آن مي توان يک بازه زماني تعريف کرد.
تماس ها: از اين قسمت مي توانيد بعنوان "تماس با ما" دفترچه تلفن د

اخلي سازمان و يا هر چيز ديگري که راههاي ارتباطي مخاطبين با سازمان را معرفي مي کند استفاده کنيد.
دستورالعمل ها: اين شيء براي معرفي و نمايش دستورالعمل هاي سازمان بکار مي رود.
رويدادها: براي نمايش رويداد ها، حوادث و تازه هاي درون و يا مرتبط به سازمان به کار مي رود. ويژگي اين است که رويداد هاي آن به صورت متحرک (عمودي) نمايش داده مي شوند.
سازمانها: براي معرفي شرکت ها و سازمان هاي همکار و يا زير مجموعه سازمان
صورت جلسات: براي معرفي و نمايش صورت جلسات سازمان يا اداره
گزارشات: براي ارائه و نمايش گزارشات سازمان يا اداره
متون عمومي: کاربرد هاي متفاوتي دارد بطور کلي از طريق اين شيء مي توانيد براي سايت و يا بخشي از يک رده صفحات ايستا طراحي کنيد. تفاوت اين شيء با ساير اشياء مثلا اخبار در اين است که در اخبار ، در صفحه اول فقط عنوان و خلاصه ديده مي شود و مشروح آن ......... ولي در متون عمومي اطلاعات به صورت کامل در صفحه نشان داده مي شوند.
محصولات: براي معرفي و نمايش محصولات و خدمات سازمان با اطلاعات و مشخصات کامل
مقالات: براي ارائه و نمايش مقالات مرتبط با سازمان است
نظر خواهي: براي برگزاري نظر خواهي درون سايت استفاده مي شود که مي توانيد پرسش خود را به صورت تستي يا تشريحي سوال کنيد و کاربران به آن پاسخ مي دهند براي سوالات تستي تعداد افرادي که به يک گزينه راي داده اند مشخص مي شود و در سوالات تشريحي نظرات بازديدگنندگان در قسمت مديريت قرار مي گيرد و با تاييد مسوول سايت در سايت نيز ديده مي شود.
همايش ها: براي معرفي و اطلاع رساني در مورد همايش ها يا سمينارها و يا کنفرانس هاي برگزار شده در سازمان و يا مرتبط به آن.
وب سايت ها: براي معرفي و نمايش پايگاه هاي اطلاع رساني ديگر است.

ورود اطلاعات در آرشيو ها

براي پس از طراحي صفحات نوبت به ورود اطلاعات در آنها مي رسد که با استفاده از قسمتهاي آرشيو اطلاعات انجام مي شود. براي آشنايي با نحوه ورود اطلاعات درون سايت آرشيو اخبار را به صورت کامل معرفي مي گردد. نحوه استفاده از ديگر آرشيو هاي اطلاعات نيز به طور مشابه مي باشد. فقط در مورد بعضي آرشيو هاي به طور خاص توضيحات مختصري ارائه مي گردد.

3- آرشيو اخبار
براي استفاده از آرشيو اخبار از قسمت Admin سايت مطابق شکل (1-3) گزينه آرشيو اخبار را انتخاب کنيد.

با انتخاب اين گزينه صفحه اي مطابق شکل 2-3 باز مي شود .که داراي فيلدهاي زمان خبر، عنوان خبر خلاصه خبر،متن خبر، منبع خبر و.... مي باشد

در صورتي که بخواهيد خبر جديدي را به سايت اضافه کنيد از دکمه( )استفاده مي کنيد. با کليک کردن بر روي اين دکمه زمان جاري سيستم در فيلد زمان خبر مطابق شکل3-10 درج ميشود. که اين زمان توسط شما قابل تغيير است .سپس عنوان خبر، خلاصه خبر، متن خبر و منبع خبر را درج مي کنيم.
در اينجا داراي پنج الويت براي خبر خود هستيم الويت ‹‹ بسيار كم، كم، عادي، زياد، بسيار زياد›› كه اين الويت ها در نمايش خبر در هر صفحه تاثير مي گذارد به اين ترتيب كه اگر در يك روز چندين خبر داشته باشيم و يك خبر داراي اولويت بسيار زياد باشد آنگاه هنگام نمايش در سايت آن خبر نسبت به سايرين هميشه در مكان بالاتري قرار مي گيرد.
اگر بخواهيد براي خبري لينک داشته باشيم که از طريق آن خبر بتوان به آن آدرس رفت در قسمت نام لينک کلمه اي که با کليک کردن بر آن به آدرس جديد مي رويد را مي نويسيد و در قسمت URL" لينک" آدرس کامل آن را مي گذاريد. منظور از آدرس کامل فرمت زير است:
http://..............

فيلد زمان خبر به اين صورت است که با زدن دکمه خبر جديد مقدار پيش فرض آن تاريخ امروز مي شود و شما مي توانين آن را بدون تغيير دادن فرمتش تغيير دهيد.
نکته: فيلد عنوان خبر اجباري است.
مقدار فيلد خلاصه خبر در صفحه اول در زير عنوان نمايش داده مي شود.
قسمت متن خبر از يک Html Editor استفاده مي کند. در اينجا قصد داريم کار با اين بخش را توضيح دهيم زيرا اين Html Editor در تمامي بخش هاي اطلاعاتي به کار مي رود. متني که در اين قسمت براي خبر وارد مي کنيد بعد از کليک کردن بر عنوان آن خبر در صفحه اي جديد نمايش داده مي شود.
همان طور در شکل مشخص است اين برنامه به شما کمک مي کند تا

نماي ظاهري متن شما را که مي تواند شامل متن با هر فونت و اندازه اي، تصوير يا تصاوير، فلش يا هر فايل ديگري، رنگ پس زمينه، جدول بندي و غيره باشد، به شکل منعطفي تغيير دهد.
با بردن موس بر روي همه دکمه هاي موجود در اين قسمت يک Tooltip که شامل توضيحاتي در مورد آن دکمه است ظاهر مي شود.

- در سمت چپ صفحه آرشيو اخبار چند زبانه مي بينيد که اولين آنها زبيين مي کنيد که اين خبر در کدام صفحه نمايش داده شود. در شکل 3-3 تصوير اين زبانه آمده است.

نکته: دقت کنيد که براي نمايش يک رکورد خبر تنها اختصاص رده کافي نيست بلکه شيء مرتبط با آن رکورد نيز که در اين مثال اخبار است، بايد در چيدمان مربوط به رده تعيين شده وجود داشته باشد.
- در صورتي که بخواهيم در کنار خبر خود تصويري هم داشته باشيم از زبانه تصاوير در سمت چپ زبانه رده ها استفاده مي کنيم. با کليک کردن بر روي زبانه تصاوير پنجره اي مطابق شكل (5-3) باز مي شود

با استفاده از دکمه ( ) آرشيو تصاوير باز (شکل 5-1) مي شود و مي توان تصوير مورد نظر خود را به خبر اضافه نماييد.

براي انتخاب يک تصوير جديد کافي است بر روي يکي از تصاوير کليک کنيد. با اين کار يک پنجره جديد باز مي شود و از شما مي پرسد که: آيا مي خواهيد تصوير ديگري وارد کنيد؟ با زدن "ok" مي توانيد تصوير ديگري وارد کنيد.

نحوه اضافه کردن يک تصوير به اين آرشيو را توضيح خواهيم داد.
تذکر: دقت کنيد که تصويري که در اينجا ضميمه خبر مي کنيد تصويري است که در صفحه اول با اندازه کوچک کنار عنوان و خلاصه خبر مي آيد اندازه اين تصاوير ثابت است اگر مي خواهيد تصويري با اندازه دلخواه و يا چند تصوير داشته باشيد بايد از طريق Html Editor در مشروح خبر اين کار را انجام دهيد. ضمنا برنامه به گونه اي طراحي شده که اگر بيش از يک تصوير ضميمه يک خبر جاي دهيد به طور تصادفي يکي از آنها را انتخاب مي کند.

- حال نوبت مي رسد به زبانه بعدي يعني" فايل ها". اين امکان را به شما مي دهد تا فايل يا فايلهايي ضميمه اين رکورد خبري کنيد. فايلي که در اينجا وارد مي کنيد در قسمت مشروح خبر در زير آن ظاهر مي شود و مخاطبين مي توانند انها را Download کنند. براي ين کار ابتدا بر روي يک خبر خاص کليک کرده، دکمه "ويرايش" را فشار دهيد و بر زبانه فايل ها کليک کنيد با اين کار پنجره جديدي مقابلتان باز مي شود که در شکل 8-3 آن را مي بنيد.

حال کافي است بر روي( ) کليک کنيد تا پنجره شکل 9-3 را ببنيد. براي ضميمه کردن يک فايل از اين آرشيو بايد بر روي نام آن در ستون انتخاب کليک کنيد که باز از شما همان پرسش شکل 7-3 پرسيده مي شود.
در مورد اضافه کردن فايل جديدي به اين آرشيو بعدا توضيح خواهيم داد.

- در مورد زبانه درخت ها و کاربران بعدا توضيح خواهيم داد.
- اما نوبت به زبانه کلمات کليدي مي رسد كه براي درج كردن ان از اين قسمت استفاده مي شود. كلمه كليدي به انجام جستجو در مورد رکورد کمک مي کند.

كلمه كليدي را در( ) درج مي كنيم.پس از درج كلمه كليدي كليد ذخيره را كليك مي كنيم. در صورتي كه بخواهيم كلمه كليدي را حذف كنيم از كليد (( استفاده مي كنيم . در انتها كليد ذخيره مربوط به اين قسمت را كليك مي كنيم.

- در بالاي صفحه آرشيو اخبار يک نوار به شکل زير مي بينيد.

اين قسمت به شما اين امکان را مي دهد تا چنانچه ليست سمت راست صفحه که حاوي رکورد هاي خبري مي باشد بر اثر زياد شدن تعداد آن رکورد ها صفحه بندي شد راحت بتوانيد به دنبال يک رکورد خاص بگرديد. به اين شکل که يا بر اساس عبارت يا رده يا درخت و يا زبان ليست شما را پالايش (Filter) مي کند مثلا اگر از قسمت رده، خانه را انتخاب کنيد و دکمه پالايش را بزنيد فقط رکورد هاي متعلق به آن رده در ليست نمايش داده مي شود و دکمه "حذف پالايش" ليست را به حالت اوليه باز مي گرداند.
اگر بر اساس درخت بخواهيد پالايش کنيد کليه رکورد هاي خبري که عضو آن رده هستند را نشان مي دهد. و يا اگر عبارتي را در قسمت عبارت وارد کنيد و پالايش کنيد کليه رکورد هايي که در نام يا توضيحات آنها آن عبارت وجود دارد نمايش داده مي شوند. اين نکته را هم در نظر داشته باشيد که مي توانيد پالايش را بر اساس ترکيبي همه مؤلفه هاي بالا انجام دهيد.
4- آرشيو تقويم:
با کليک کردن بر روي آرشيو تقويم در صفحه Admin صفحه شکل 1-4 باز مي شود. که داراي فيلدهاي زمان شروع و پايان، عنوان، لينک، توضيحات و يادآوري مي باشد. با زدن دکمه مي توانيد براي تقويم خود در رده اي که مشخص مي شود و در چيدمان آن نيز شيء تقويم وجود داشته باشد، يک ياد آوري تنظيم کنيد. زمان شروع و پايان آن به صورت پيش فرض امروز است اما در حقيقت تنها در بازه زماني که شما براي اين دو فيلد تعريف مي کنيد اين ياد آوري نمايش داده مي شود.

فيلد عنوان براي تقويم اجباري است و فيلد لينک براي آن است که اگر بخواهيد کاربر به جاي ديگري لينک شود URL کامل آن را بنويسيد.
در فيلد يادآوري شما نوع ياد آوري را تعيين

مي کنيد. اگر "پنجره جديد" را انتخاب کنيد در بازه زماني مشخص شده مثلا به مدت 10 روز يک پنجره جديد (POP UP) هنگام لود شدن آن رده از سايت، باز مي شود. محتويات و نماي ظاهري اين پنجره را در قسمت Html Editor توليد مي کنيد. و اگر نوع ياد آوري را "رنگ" انتخاب کنيد