بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه تماشای شبکه های ماهواره ای با پرخاشگری دانش آموزان مقطع متوسطه بوده است. در یک بررسی از دانش آموزان مقطع متوسطه شیراز که به روش خوشه ای تصادفی انجام شده بودند به کمک پرسشنامه زاهدی فر بخاریان و شکرکن - 1376 - ارزیابی شدند و داده ها به کمک آمار استنباطی و آمار توصیفی تحلیل شد. که نتایج نشان دهنده آن است که بین میزان استفاده از ماهواره با پرخاشگری و ابعاد آن در افراد مورد پژوهش رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. و همچنین استفاده از ماهواره می تواند - 21 - درصد واریانس متغیر پرخاشگری را پیش بینی کند.
کلمات کلیدی: شبکه های ماهواره ای، پرخاشگری
مقدمه
برنامه هر شبکه ماهواره ای به طور مستقیم و غیرمستقیم ارائه کنند فرهنگ حاکم بر آن است به همین دلیل تماشای برنامه های ماهواره ای در واقع در بافت آموزش فرهنگی و آشنایی با فرهنگ منطقه ای است که برنامه را پخش می کند - باغ منش، . - 1390به سبب گسترش دامنه تاثیر رسانه های جمعی به ویژه ماهواره و سایر فناوری های اطلاع رسانی جامعه را کم و بیش در برگرفته است جامعه ما در معرض این تاثیرات و دگرگونیها قرار گرفته است و آثار و پیامدهای آن را تجربه کرده است. برخی صاحب نظران با تاکید و اهمیت نقش رسانه ها در فرایند جهانی سازی تا آنجا پیش می روند که از مفهوم رسانه ای شدن در زندگی یاری کنند و معتقدند امروزه رسانه ها به عنوان بازیگران اصلی فرایند جهانی شدن آن هم نه بر مثابه ابزار بلکه به مثابه - هویت هایی - مطرحند که هم شأن دولت های ملی هستند و از حیث توانمندی و امکانات در شکل دهی به ماهیت جامعه انسانی حضور فعال دارند و معنای تازه ای از زندگی پدید می آورند - پینگ، . - 1994
آثار و پیامدهای خشونت در برنامه های رسانه های گروهی بویژه تلویزیون از جمله موضوعاتی است که مورد توجه جدی پژوهشگران امور رسانه و کارشناسان و متخصصان علوم انسانی از جمله علوم ارتباطات، جامعه شناسی و روان شناسی قرار دارد. بسیاری از تحقیقات معروفی که در بازی تأثیر برنامه های خشونت آمیزتلویزیونی روی کودکان انجام شده به روش آزمایشی است. نتایج مطالعات دیگر نشان می دهد که بعد از ارائه خشونت به صورت گوناگون از قبیل: قلم یا الگو بر میزان رفتار خشونت آمیز کودکان افزوده می شود. البته باید متذکر شد. که تاثیرگذاری محرکهای خشونت آمیز بر رفتار تابع شرایط و عوامل مختلفی است. در این خصوص پژوهشگران به عوامل مختلف ویژگیهای فردی خانواده اش و محیطی افراد به عنوان عوامل مداخله گر در تاثیر پذیری از خشونت رسانه ای اشاره می کنند. در کنار ویژگیهای فردی و اجتماعی مخاطب. قابل یا تشکل ارائه برنامه یکی از عوامل قابل بررسی در تاثیرگذاری آن است.
همچنان در نتایج تحقیقات بندورا نشان داد تاثیرپذیری کودکان از برنامه های کارتونی در مقایسه با سایر قالبها حتی برنامه هایی که توسط شخصیتهای زنده اجرا می شود بیشتر است - شفقتی، . - 1385 نتایج بررسی باندورا نشان داد تماشای خشونت هر دو محیط واقعی و چه در تلویزیون پرخاشگری در روابط بین فردی افزایش می دهد در این رابطه نمونه هایی از اتفاق های فجیع به عنوان شاهدی بر بدآموزی های تلویزیون بیان می شود. از جمله کودکی که به تقلید از قهرمان سریال تلویزیونی »یت من« قصد پرواز در آسمان داشت و نادانسته ریسمانی که به گردن او گیر کرد کشته شد. با کودکی که به تقلید از یک فیلم تلویزیونی شیشه خورده را در غذاهای داخل خانه ریخت تا ببینند چه اتفاقی می افتد. یا پسر 6 ساله یک پلیس از پدرش تقاضا کرد گلوله ای واقعی در اختیارش بگذارد زیرا زمانی که او به سمت خواهر کوچکترش با اسلحه اسباب بازی شلیک می کند نمی میرد - فدایی . - 1390
فرضیه های تحقیق:
بین میزان استفاده از ماهواره با پرخاشگری افراد رابطه وجود دارد. بین میزان استفاده از ماهواره با ابعاد پرخاشگری افراد رابطه وجود دارد. میزان استفاده از ماهواره توانایی پیش بینی پرخاشگری افراد را دارد.
جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت بود تمامی دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر شیراز که در سال تحصیلی 93-94 مشغول به تحصیل بوده اند.
نمونه و روش نمونه گیری
این پژوهش بر روی 80 دانش آموز کلاس اول متوسطه شیوه تصادفی انتخاب شده است. روش نمونه گیری در این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از بین چهار ناحیه آموزش و پرورش ناحیه 3 و از این ناحیه یک مدرسه و از بین کلاسها دانش آموزان کلاس اول دبیرستان انتخاب شدند.
ابزار جمع آوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه استفاده شده که در ادامه توضیحات آورده شده است.
الف - پرسشنامه پرخاشگری AGO
این پرسشنامه که زاهدی فر بخاریان و شکرکن - 1376 - آن را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ساخته اند مشتمل بر 30 ماده است که چهارده ماده آن عامل خشم و هشت ماده آن عامل تهاجم و هشت ماده عامل کینه توزی را می سنجد. سوالات 1-14 عامل اول مربوط به خشم و عصبانیت، سؤالات 15-22 عامل دوم مربوط به تهاجم و توهین و 23-30 عامل سوم مربوط به لجاجت و کینه توزی. این یک مقیاس خود گزارش دهی مواد کاغذی است و آزمودنی به یکی از چهار گزینه هرگز، بندرت، گاهی اوقات و همیشه پاسخ گفته و برای هر یک از 4 گزینه مذکور به ترتیب مقادیر 0، 1، 2 و 3 در نظر گرفته می شود به جز ماده 18 که بار عاملی منفی د ارد و جهت نمره گذاری در آن معکوس است. نمره کلی این پرسشنامه از صفر تا 90 با جمع نمرات سؤال بدست می آید. افرادی که در این مقیاس نمره آنان از میانگین کمتر است. پرخاشگری پایین خواهند داشت.
اعتبار و پایایی مقیاس پرخاشگری
اعتبار این پرسشنامه را زاهدی فر و همکاران - 1376 - با مقیاس های خصومت و گناه یاس دورتی - 1975 - و MMPI ارزیابی کردند، همبستگی بین پرسشنامه پرخاشگری در کل برای تمام افراد r=0/56 و برای دختران r=0/49 در سطح معنی داری - - p< 0/0001 گزارش شده است. ضرایب پایایی آن با روش آلفای کرونباخ روش تصنیف برای عامل لجاجت کینه توزی 0/77 و 0/73 و برای کل پرسشنامه 0/85 و 0/61 می باشد و برای عامل که رضایت بخش است در مطالعه بر روی زنان توسط نگارنده ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از تعدادهای »خشم و عصیبت 0/91 « و 0/93 تهاجم و توهین 0/86 و 0/77 و »لجاجت کینه توزی0/86 « و 0/75 بدست آمد و برای کل پرسشنامه پرخاشگری 0/94 و 0/93 بدست آمد.
