بخشی از مقاله
چکیده:
تغییرات بی انتهای جامعه بین المللی تبدیل جامعه سنتی به جامعه دانش محور و هم چنین تغییر اقتصاد از ملی به جهانی نیازمند روشهای مختلفی به منظور فراهم کردن دلایل رشد و توسعه اقتصادی در جامعه می باشد.بی شک کارافرینی نقش بسیار کلیدی در توسعه اقتصادی همه جوامع را دارد.به قول شومپیتر کارافرینی موتور توسعه اقتصادی است که بدون آن هیچ جامعه ای نمیتواند به توسعه اقتصادی برسد.در یک نظام اقتصادی توسعه یافته ،صاحبان نظر و ایده سرمایه های اصلی یک سازمان اقتصادی از عوامل اصلی توسعه پایدار به حساب می اید.
امروزه بنگاههای اقتصادی نمیتواند فقط با کمک توان بالای تولیدی و مجری چند طرح ابتکاری اولیه بودن،برای رقبای مبتکر و فرصتگرا وکم هزینه فایق آیند بنابراین سازمان ها باید شرایطی را ایجاد کنند که کارکنان و مدیران بتوانند استعداد و خلاقیت خودشان را شکوفا کنند و به آسانی به فعالیتهای نوآورانه خود در جهت رشد سازمان ادامه دهند. کارآفرینان با مهارتهایی که در تشخیص موقعیت ها و ایجاد روش در توسعه موقعیتها دارند پیشگامان حقیقی در به هدف رسیدن محسوب می شود.
در این مقاله به جایگاه کار آفرینی در رشد اقتصادی و توسعه پایدار اشاره شده وکارآفرین به عنوان نیروی محرکه اصلی توسعه جوامع مورد توجه قرارمیگرد.به همین جهت تعاریفی از مفاهیم کارآفرینی توسعه اقتصادی و توسعه پایدار صورت گرفته و سپس با توجه به مبانی نظری به نقش کارآفرینی در رشد اقتصادی و توسعه پایدار پرداخته شده است ودر پایان مقاله نیز موارد ذکر شده و جمع بندی شده و در قالب بحث و نتیجه گیری ارائه شده است.
مقدمه:
واژه کارافرینی از کلمه فرانسوی - - enterprenewsبه معنای متهعد شدن نشات گرفته است.کارآفرینی اولین بار مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت و تمامی مکاتب اقتصادی از قرن 16 میلادی تا کنون به نحوی کارآفرینی را در نظریه های اقتصادی خویش تشریح نمودند.کارآفرینی از مباحثی است که در تمامی ابعاد توسعه اقتصادی و اجتماعی از حدود 20سال به این طرف عملا در دنیای تجارت وکسب و کار مطرح شده است. ازجمله تعاریف کارآفرینی می توان به موارد زیر اشاره کرد: ژوزف شومپیتر - - 1934فرایند کارآفرینی را تخریب خلاق می نامد.به عبارت دیگر ویژگی تعیین کننده در کار آفرینی همانا انجام کارهاو یا ابداع روشهای نوین در امور جاری است.روش نوین همان تخریب خلاق می باشد.از نظر وی نوآوری در هر زمینه ذیل کارافرینی محسوب می شود.
1. ارائه کالای جدید
2. ارائه روش جدید در فرایند تولید
3. گشایش بازارهای جدید
4. راه افتادن منابع جدید
5. ایجاد هرگونه تشکیلات جدید در صنعت
توسعه پایدار امروز بر پایه خلاقیت و استفاده ازدانش استوار است،توسعه کارآفرینی در کشور ضمن فراهم کردن زمینه رشدوتوسعه پایدار،مسائل و مشکلات جاری از جمله فقر،نابسامانی اجتماعی و فرهنگی،بیکاری فارق التحصیلان و معضل بیکاری را کم خواهد کرد. کارافرینی نه تنهایک حوزه علمی نوخاسته بلکه یک نوع راه و رسم زندگی است - شعبانیان - 1387
مبانی نظری:
تعاریف و مفاهیم کارآفرینی:
کارآفرینی فرایندی است که در محیط ها ومجموعه های مختلف اتفاق می افتدو طی ان تغییرات در سیستم اقتصادی از طریق نوآوری های افرادی که به فرصت های اقتصادی واکنش نشان میدهد رخ میدهد، که این باعث ایجاد ارزش فردی و اجتماعی خواهد شد - . - echols 1998 کارآفریندی مفهوم جدیدی نیست و ریشه آن به قرن هیجدهم باز می گردد،یعنی زمانی که ریچارد کانتیلون عوامل اقتصادی را به سه دسته تقسیم کرد:
1. مالکان زمین
2. عوامل اقتصادی دستمزد بگیر
3. آن دسته از عوامل اقتصادی که با قبول خطر در بازار بورس فعالیت میکنند - - prokopenko 1991 با ظهور اصول اقتصادی نئوکلاسیک،مفهوم کارآفرینی و کارآفرین ،دیگر مورد توجه اقتصادانان نبود،زیرا اصول اقتصادی کلاسیک فقط به دنبال بهینه ساختن منابع موجود برای دستیابی به تعادل و توازن بودند.تمرکز بر بهینه سازی منابع موجود در بطن نیروهای خارجی به نقطه ثقل اصول اقتصادی رایج تبدیل شده بود - همان منبع - کارآفرینی رویدادها ونتایج بلند مدت را شکل میدهدو برای اینکه موقعیتهای مناسبی خلق کند،موقعیتهای اقتصادی و اجتماعی را تغییر میدهد.
کثرت و تکرار رویدادهای کارآفرینانه به کیفیت نسبی نیروها،تصمیمات فرد،اقدامات و الگوهای رفتاری بستگی دارد - - tony&yulai 1991 کارآفرینی از دیدگاه ریچاردکانتیلون richard :cantilon 1730 کانتیلون اولین فردی بود که این واژه را در علم اقتصاد ابداع نمود و آن را چنین تعریف نمود:"فردی است که ابزار تولید را به منظور ترکیب به صورت محصولاتی قابل عرضه به بازار خریداری میکند.کارآفرین در هنگام خرید ازقیمت نهایی محصولات اطلاع ندارد.وی عمده فروشان را به عنوان اصلی ترین گروه کارآفرینان محسوب می نمود.
کارآفرینی از دیدگاه فرانک نایت frank knight :1921 کارآفرینان کسانی هستند که در شرایط عدم قطعیت - uncertainty - به اتخاذ تصمیم می پردازند و پیامد های کامل آن تصمیمات را نیز شخصا می پذیرند. کارآفرینی ازدیدگاه کرچهوف :kirchhoff 1994 کارآفرین آن کسانی هستند که شرکت های جدی را سبب ایجاد و رونق گرفتن مشاغل جدید می شوند را شکل می دهند. کارآفرینی از دیدگاه محمود احمدپور mahmood ahmad :pour 1991 کارآفرین فردی است دارای ایده و فکر جدید و از طریق ایجاد یک کسب و کار - کسب و کار منزل،کسب و کارمجازی،کسب و کار و مغازه و شرکت یا سازمان - که توام با منابع ومخاطره انگیز مالی و اجتماعی است محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می نماید.
ویژگی های که محققین بسیاری آنها را را به عنوان ویژگی های کارآفرین برشمرده اند عبارتند از: مصمم بودن:عزم راسخ کارآفرینان یکی دیگر از ویژگی های بارز آن هاست که انرژی و تعهد لازم برای کسب موفقیت را ایجاد می کند.کارآفرینان مصمم از ایده ها و فرصت های جدید و پیشنهادهای شغلی دیگرچشم پوشی میکنند.ودر مقابل کاری که برای خود برگزیده اند پای بند می مانند. تمرکز:برای اینکه کارآفرین برای انجام موفقیت آمیز تمام طرحها ،برنامه ها و جزییات کار مطمعن باشد،لازم است در تمام لحظات با تمرکز بر چشم انداز ،همه انرژی،وقت و سایر منابع را حول این هدف مصرف نماید.
انگیزش:نیاز خودشکوفایی یکی از مهم ترین انگیزه های کارآفرینان در محقق کردن چشم اندازشان می باشد،نتیجه این چشم انداز قوی این است که در مسیر حرکت به سوی هدف،هر چیزدیگری در اولویت پایین تری قرار می گیرد.علایق خارج ازین چشم اندازو یا پروژه هایی با سودهای زیاد همه از مواردی هستند که در مقایسه با هدف اولیه،اولویت پایین تری خواهد داشت. آینده نگر بودن و داشتن چشم انداز:شخص کارآفرین کاملا شفاف وخالی از هر گونه ابهام بوده و لذا قابل انتقال به دیگران میباشد.این چشم انداز به کارافرین کمک می کند تا حرکتی مستمر و بدون سردرگمی به سمت هدف داشته باشد. ازخودگذشتگی:کارآفرینان همه زندگی خود را وقف کار می نمایند،بسیار سختکوش هستند و پشتکار آنها مثال زدنی است.داشتن این چشم انداز روشن و ترکیب ان با خوش بینی و ریسک پذیری،سختکوشی و تعلق خاطر به کار را در کار آفرینان پدید می اورد - احمد پور داریانیومقیمی - 1385
نوع شناسی کارآفرینی:
نوع شناسی ها متعددی از کارآفرینی در ادبیات موضوع ارائه شده است.اولین صاحبنظر پیشگام در زمینه طبقه بندی کارآفرینان - اسمیت - است که این تقسیم بندی را بر اساس شخصیت،زمینه های اجتماعی و رفتاری ارائه داده است. اسمیت دونوع کارآفرینان را شناسایی کرده است: - 1کارافرینان افزارمند که عمدتا از کارگران سطوح عملیاتی هستند - 2کارافرینان فرصت گرا که با سطح عالی تحصیلات و تنوع وسیعی از تجارب کاری تشخیص داده میشوند - مقیمی،1381،ص - 15
در یک مطالعه مشابه،باردن در سال 1997 میلادی به همان نتایج دست یافت،اما به جای کار افرینی افزارمند و فرصت طلبانه ازسرپرست و مدیر استفاده کرد.دانتبرگووکوپردر سال1981میلادی،سه نوع کارافرین را شناسایی کردند: - 1کارافرین افزارمند - 2کارافرین رشدگرا - 3کارافرینان مستقل - - care elwood&Tse Eliza 1995 کورنوال و پرلمن نیز کارافرینی را به سه دسته کارآفرینی فردی،کارآفرینی درون سازمانی وکارآفرینی سازمانی تقسیم میکنند - - Comwall&Perlman 1990
توسعه اقتصادی:
توسعه اقتصادی - - Economic development از مفاهیمی است که اغلب با مفهوم رشد اقتصادی یکی شمرده می شود،در حالی که بین این دو مفهوم تفاوت های قابل ملاحظه ای وجود دارد.رشد اقتصادی در برگیرنده شاخصهای کمی اقتصادی است،لکن توسعه اقتصادی متضمن فرایند های پیچیده تری است،به گونه ای که این مفهوم با مفاهیمی چون تغییر و تحولات اقتصادی نزدیکتر است تا مفهوم رشد اقتصادی - ازکیا و و غفاری - 1384
توسعه پایدار:
مفهوم توسعه پایدار - - Sustained developmentمفهومی است که در سال های اخیر در ادبیات جامعه شناسی مطرح شده است.در سمپوزیمی که در سال 1991 در لاهه برگزار شد.در مورد مفهوم توسعه پایدار امده است:اگر منظور از توسعه،گسترش امکانات زندگی انسان هاست،این امر نه تنها در مورد نسل حاضر بلکه برای نسل های اینده نیز باید مد نظر باشد. منظور از توسعه پایدار تنها حفاظت از محیط زیست نیست،بلکه مفهوم جدیدی از رشد اقتصادی است.در فرایند توسعه پایدار سیاست های اقتصادی،مالی،تجاری،صنعتی..به گونه ای طراحی میشود که توسعه اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی را تداوم بخشد. در نهایت توسعه پایدار به معنی عدم تحمیل آسیبهای اقتصادی،اجتماعی و یا زیست محیطی به نسل های آینده است - از کیا و غفاری - 1384
اهمیت و ضرورت موضوع کارافرینی:
بدون توجه به نقش کارآفرینی در توسعه کشور ،تحقق هدفها امکان پذیر نیست و تلاشهای در حال انجام را ناکام میگذاردو با ادامه وضع موجود هم چنان منابع به هدر میروند بنابراین توجه به کارآفرینی به عنوان یکی از محورهای اصلی رشد وتوسعه اقتصادی و پایدار به دلایل زیر دارای اهمیت است:
· عامل تقویت و تکامل صنایع داخلی است وزمینه رقابت صنایع داخلی یا صنایع خارجی را فراهم می اوردو منجر به افزایش صادرات و دریافت ارز برای کشور می شود.
· باعث رقابت،تقویت و تکامل صنایع مشابه داخلی با یکدیگر و سرانجام موجب بهبود و افزایش سطح کیفیت کالا می شود
· عامل توسعه اقتصادی،رفاه و تامین اجتماعی جامعه است - بهزادیان نژاد - 1380
· موجب آسان شدن روند رشد و توسعه کشور میشود.
· سبب ایجاد فرصت های تازه در بازار کار و راهکار موثری در ایجاد اشتغال مولدو پایدار در کشور است.
نقش کار افرینی در رشد واقتصادی و توسعه پایدار: کشورها می توانند در اقتصادی موفق باشند که قابلیت تطبیق با تغییرات سریع را داشته باشند.کارافرینی با توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها رابطه تنگاتنگی دارد و امروزه یکی ازشاخص های توسعه در کشورهای رو به رشد محسوب میشود.به دلیل نقش و جایگاه ویژه کارافرینان در روند پیشرفت و رشد اقتصادی جامعه بسیاری از دولتها در کشورهای توسعه یافته و پیشرو تلاش میکنندبا حداکثر امکانات و بهره برداری از دستاوردهای تحقیقاتی،شماری از افراد جامعه را که دارای ویژگی های کارافرینی وفعالیتهای کار افرینانه هدایت کنند - نعیمی و همکاران - 1387
دستیابی به رشد و توسعه اجتماعی بع عنوان یک چشم انداز ملی مهمترین ارزوی هر ملتی است اما تحقق چنین چشم اندازی نیاز به تدوین و اجرای راهبردهای اثربخش دارد.کارافرینی یکی از اجرایی ترین راهبردهاست براین اساس دست یابی به چشم انداز بیست ساله کشور که چارچوب اصلی چهار برنامه پنج ساله اینده کشور را شکل می دهد،مستلزم توسعه کارافرینی در ایران اسلامی است - شعبانیان - 1387 بررسی ها نشان می دهد که رشد بیکاری دانش اموختگان دانشگاهی افزایش یافته است.از طریق اموزش کارافرینی تعداد بیشتری از دانش اموختگان به سوی تاسیس کسب و کار و ایجاد اشتغال برای سایر بیکاران گام برخواند داشت.استفاده از ظرفیت های موجود و توسعه فناوری پیشرفته به وجود افراد خلاق نواور و کارافرین در جامعه نیاز دارد - همان منبع -
نتیجه گیری:
کار افرینی مرکز ثقل کار و تلاش و پیشرفت در عصر حاضر تلقی میشود.ما بدون توجه به مقئله "توسعه فرهنگ کارافرینی" نمیتوانیم به شاخص های رشد و توسعه که از طریق تغییر در روند تولید،بهره وری و توان افزایی فنی و صنعتی در عرصه اقتصاد حاصل می شود،دست یابیم. در حقیقت سازمانها در ارتباط با کارافرینی به عنوان مهمترین عامل توسعه اقتصادی میتوانند سهم بیشتری از بازارها را به خود اختصاص دهند.لذا با توجه به وجود نیروهای شایسته در کشور لازم است برنامه ریزی های لازم در زمینه توسعه کارافرینی در سطح کشور صورت گیرد. برای رسیدن به ایران کارافرین باید برای مواردی همچون موارد ذیل راهکارهایی اتخاذ نمود:
· اموزش کارافرینی
· حمایت معنوی از کارافرینان
· بسترسازی قانونی فعالیت های کارافرینی
· حمایت مالی کارافرینان
· ایجاد مراکز توسعه کسب و کار کوچک - - SBDC