بخشی از مقاله
چکیده:
مسئله اخلاق یکی از مهمترین مباحث کلیدی در حوز دین و یا شاید هم زیربنای شکلگیری اکثر ادیان الهی و آسمانی باشد. فلسف اخلاق هم یکی از زیر شاخههای اخلاق است که از جمله مباحثی که در آن مطرح میشود: رابط اخلاق و سعادت، رابط اخلاق و عشق، رابط اخلاق و دین و ..... می - باشد.دین اسلام بر اساس شخصیت و کرامت انسانی تلاش میکند که انسان را به آن غایت اهداف خود که همانا رسیدن به نیکبختی و سعادت است برساند و اخلاق را به عنوان مبنای این مسیر حقیقی قرار دهد.این مقاله درصدد آن است که یکی از موضوعات زنده و بینالادیانی را تبیین و به بررسی سعادت و راههای تحصیل آن و سعادتمندی افراد جامعه انسانی بر اساس دیدگاه شخصیت برجست جهانی و اسلامی و فیلسوف مشهور نامی، فارابی که بنیانگذار فلسف اسلامی و ملقب به معلم ثانی است بپردازد.
واژگانکلیدی: فارابی، سعادت، کمال، خیر
مقدمه
ارائهی تعریفی دقیق، جامع و مانع از اخلاق و اخلاقیات تا حدود زیادی کار مشکل و سختی به نظر میرسد و این به دلیل تفاوت فرهنگها و ادیان در این جهان میباشد. فلسف اخلاق نیز یکی از شاخههای فلسفه است که تعریف آن مانند اخلاق تا حدودی مشکل است اما شاید اندیشمندان، روانشناسان، فلاسفه و ... بتوانند تعارفی نسبی از آن ارائه دهند.باید توجه داشت که واژه «ethics» همواره برای این شاخه از فلسفه به کار نمیرود. برخی اوقات صرفاً لفظ دیگری است برای اخلاق و گاهی برای اشاره به نظام اخلاقی یا نظریه هنجاری یکی فرد یا یک گروه سخن گفتیم. تعابیر »اخلاقی« و «ethicall» غالباً معادل با »درست« یا »خوب« و مقابل »ضداخلاقی« و «unethical» به کار میروند؛ اما ما درباره مسائل اخلاقی، احکام اخلاقی، نظامهای اخلاقی، ادله اخلاق، تجارب اخلاقی، وجدان یا دیدگاه اخلاقی سخن میگوییم.1تصور عمومی در اینجا و در روانشناسی اجتماعی و فلسفه اخلاق جدید، این است که اخلاق مجموعهای است که دارای اهداف تعریف شده فرهنگی و قواعد حاکم بر تحصیل این اهداف است.
این اهداف و قواعد، نسبت به فرد، تقریباً خارجیاند و بهصورت عادت به او تحمیل یا به او تلقین می-شوند.1همچنین باید بدانیم در چه اوضاع و احوالی هستیم؛ خود ما چگونه موجودی هستیم؟ نیازها و تواناییهای ما کدام است؟ و جهان پیرامون ما، جامعه، مبدأ و غایت ما چیست؟ این اطلاعات هستی شناسانه، انسان شناسانه، روانشناسانه، جامعه شناسانه و... به ما کمک میکنند تا با داشتن ارزیابی صحیح از موقعیت خود، بتوانیم در زمینه ارزشهای اخلاقی به بهترین احکام و بهترین تصمیمها دستیابیم. بدون داشتن این اطلاعات و صرفاً با تکیه بر اصول کلی یا تصمیمات کور، از دستیابی به عنایت اخلاقnباز میمانیم.2 نیک بختی، سعادت، فضیلت، خیر، لذت، اعتدال و ... همه از زیر مجموعههای فلسفه اخلاق است که باید با عمل به آن، به سعادت همیشگی و جاودانگی برسیم. فارابی نیز از جمله فلاسفهای است که مباحثی پیرامون سعادت مطرح کرده است، سعادتی که فطرت هر انسان اخلاقمند و آگاهی آن را طلب میکند و این حرکت بهسوی آن موجود ازلی و جاودانگی است تا بهوسیل این حرکت متعالی و هدفمند بتواند به سعادت حقیقی دست پیدا کند.
زندگینامه
ابونصر محمدبن طرخان بن اوزلغ دورسیج نزدیک فاراب در ماوراءالنهر،سال 259 ق872 / م، بنابراین حدود یک سال پیش از مرگ کندی در بغداد به دنیا آمد، فارابی، از خانوادهای سرشناس بود. شرح و حال او چندان معلوم
