بخشی از مقاله
چکیده
هدف این مطالعه بررسی مدیریت پسماندهای بیمارستان خلیج فارس بندرعباس در سال 1393 است.این پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی میباشدکه نتایج آن از طریق تکمیل چک لیست بدست آمده است. دادهها از طریق مشاهده و تکمیل پرسشنامهای مشتمل بر 40 سوال گردآوری گردید.نتایج نشان داد میانگین فرآیند مدیریت پسماند بیمارستان خلیج فارس از نظر منابع انسانی - 57/14 درصد - ، تفکیک و بسته بندی زباله - 90 درصد - ، حمل زباله 60 - درصد - ،نگهداری موقت 50 - درصد - و واحد امحاء پسماند - 75 درصد - است. در مجموع فرآیند مدیریت پسماندوضعیت نسبتاً مطلوبی دارد.
-1مقدمه
پسماندهای پزشکی - بیمارستانی - به کلیه پسماندهای عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستانها، مراکز بهداشتی درمانی، آزمایشگاههای تشخیص طبی و سایر مراکز مشابه گفته میشود. از چند دهه قبل برنامه ریزی در حوزههای مختلف در بین انواع منابع تولید پسماندهای پزشکی، بیمارستانهاعلیرغم تعداد معدودشان بیشترین مقدار زایدات پزشکی را در هر کشور تولید مینمایند. توزیع انواع پسماندهای بیمارستانی به صورت 80 درصد پسماندهای معمولی و عمومی، 15 درصد پسماندهای آسیب شناختی و آلاینده، 3 درصد مواد زاید دارویی و شیمیایی و سمی، یک درصدپسماندهای نوک تیز و برنده و کمتر از یک درصد پسماندهای ویژه نظیر ظروف تحت فشار و پسماندهای پرتوساز میباشند - عمرانی، . - 1383
همچنین قانون مدیریت پسماند ایران، بخشهایی از پسماندهای تولید شده در مراکز بهداشتی -درمانی را پسماند ویژه محسوب مینماید. طبق این قانون، پسماند ویژه به کلیه پسماندهایی گفته میشودکه به دلیل دارا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیت، بیماریزایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن به مراقبت ویژه نیاز داشته باشد - مجلس شورای اسلامی، . - 1383 دفع غیر اصولی پسماندهای بیمارستانی تهدیدی جدی برای سلامت بیماران، کارگران، مردم و محیط زیست محسوب میشود . - Askarian et al, 2010 -
شایع ترین مخاطرههای بهداشتی در زمینه مدیریت ضعیف پسماندهای بیمارستانی، بروز عفونتهای بیمارستانی و انتشار بیماریهای خطرناک نظیر ایدز، عفونتهای ویروسی، هپاتیت ب و افزایش شیوع این بیماریها در کارکنان شاغل در بیمارستانهاست. براین اساس، توسعه مدیریت پسماند بیمارستانی و بهبود سیستم دفع آنها، ضرورت بهداشتی در جوامع است . - Goren and Ozdemir, 2011 - مقایسه عناصر مدیریت پسماندهای بیمارستانی و شهری نشان میدهد که غیر از عنصر بیخطرسازی پسماندهای بیمارستانی، بقیه عناصر با هم مشابهت دارند. اما واقعیت این است که به دلیل ماهیت متفاوت پسماندهای بیمارستانی، عملکرد این عناصر در مدیریت پسماندهای بیمارستانی کاملاًمتفاوت و اختصاصی است.
طی تحقیقاتی که توسط شهریاری و همکاران - 1385 - انجام گرفت در بیمارستانهای استان گلستان فرآیندهای تفکیک، حمل و نقل، نگهداری موقت پسماندها در داخل بیمارستان به ترتیب با میانگین %89، %73 و %72 و فرآیند دفع نهایی پسماندهای بیمارستانی با میانگین %57 از حد متوسط وزرات بهداشت بالاتر بوده است - شهریاری و همکاران، . - 1385پایش مستمر و فراگیر عناصر مدیریت پسماند باید در دستور کار مدیریت مراکز بهداشتی و درمانی کشور قرار گیرد. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مدیریت پسماند بیمارستان خلیج فارس بندرعباس انجام گرفت.
-2 مواد و روشها
این پژوهش کاربردی به صورت مقطعی در بهار 1393 انجام گرفته است. در این مطالعه، زبالههای تولید شده در بیمارستان خلیج فارس به عنوان مدل بررسی شد. وسایل و تجهیزات مورد استفاده برای کارهای تفکیک و آنالیز فیزیکی زباله شامل: ترازو، لباسکار، ماسک، پوتین، کیسه زباله پلاستیکی، دستکش، بیل، چنگک، موادشوینده بودند. در بخش میدانی پژوهش به منظور تعیین روش جمع آوری، نگهداری و دفع زبالههای بیمارستانی - مدیریت مواد زائد بیمارستانی - محقق، تحت یک برنامه منظم در بیمارستان حضور یافته و چک لیستی از سلسله مراحل تولید تا دفع زباله از محدوده بیمارستان تهیه نمود. جهت جمع آوری داده ها از شیوه مشاهده، مصاحبه و تکمیل چک لیست استفاده شد. بدین ترتیب از متخصصین بهداشت و کارشناسان مربوطه جهت تکمیل چک لیست استفاده شد.
