بخشی از مقاله
چکیده:
روابط عمومیها نقش مهم و کلیدی در برخورد با مخاطبان یک سازمان دارند و استفاده از فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی سبب ارتقاء سطح کیفی و کمی کارکردها در حوزه فعالیت روابط عمومی شده است. مهمترین نقش رهبران و مسئولان روابط عمومیها تبیین تأثیر فناوریهای جدید بر نهادها و سازمانهاست. رهبران سازمانها نه تنها باید واقعیت فناوریهای جدید را درک کنند و آگاهی مناسبی از آن داشته باشند بلکه باید محدودیتهای خود را بشناسند. قرار گرفتن انسانها در فضای مجازی منجر به از بین رفتن دوستی و همدلی میشود و روابط عمومیها باید به احساس تعلق که به زندگی کارکنان معنا میبخشند و چگونگی سازگاری آنها را در سازمان خود تعیین کنند و با برقراری ارتباطات مؤثر به آن پاسخ گویند. از اینرو در تحقیق حاصل که به صورت مروری انجام شده است به بررسی روابط عمومی الکترونیک در سازمانها می-پردازد. در ابتدا با تعریفی از روابط عمومی، روابط عمومی الکترونیک، وظایف کلی روابط عمومی در دولت الکترونیک، مشکلات و موانع ایجاد روابط عمومی الکترونیک و راههای تحقق روابط عمومی الکترونیک پرداخته شده است و سپس یک نتیجه گیری کلی از تحقیق و ارائه پیشنهادات پرداخته شده است.
کلمات کلیدی: روابط عمومی- روابط عمومی الکترونیک- دولت الکترونیک- موانع روابط عمومی
-1 مقدمه
دولت الکترونیک بر خلاف رویکردی که در بسیاری از کشور های در حال توسعه و به ویژه خاورمیانه مشاهده میشود عبارت از دادن رایانه به مقامات و کارمندان دولتی، اتوماتیک کردن رویهای علمی قدیمی یا صرفاً ارائه اطلاعات و نهادها و وزارتخانههای روی وب سایت. به بیان سادهتر "فناوری اطلاعات و ارتباطات" کامپیوتر، اینترنت، سخت افزار، پایگاه داده، ادوات ارتباطی همراه و مانند آن نیست. اینها همگی از مظاهر و نمودهای ظاهری این تکنولوژی هستند . همین درک از "فناوری اطلاعات و ارتباطات" است که در عمل موجب بروز هرج و مرجی شگفت آور در مدیریت و رویکرد نسبت به آن شده است. دولت الکترونیک عبارت است از استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی برای متحول کردن دولت و فرایند حکومت گری از طریق قابل دسترسیتر، کارآمدتر و پاسخگوتر کردن آن است - سرفرازی و معمارزاده, . - 1384
بر اساس تعریف دیگر دولت الکترونیک به معنای بهره گیری از قدرت اطلاعات و تکنولوژیهای اطلاعاتی برای ایجاد ساخت جدیدی از دولت است که با جامعه اطلاعاتی و شبکهای همخوان است. از این رو، دولت الکترونیک در برگیرنده توسعه و به کارگیری زیر ساخت اطلاعاتی یا دیجیتالی است - همان منبع - . روابط عمومی نیز دیربازی است که در صحنه مدیریت و ارتباطات اداری دولت الکترونیکی ظاهر شده است. پیدایش روابط عمومی با گسترش و توسعه در نظام اداری در غرب همراه بود. به همین دلیل، هنوز هم این بحث وجود دارد که روابط عمومی در حوزه مطالعات مدیریت قرار میگیرد و یا در مقوله مطالعات ارتباط اجتماعی است.
بهره مندی از روابط عمومی در شرایط کنونی به ویژه در کشور ایران بستگی به شناخت وضعیت اقتصادی، صنعتی، فرهنگی، اجتماعی و مدیریت در عرصههای مختلف توسط روابط عمومیها از یکسو، و نیز آموزشهای تخصصی برای این بخش از سازمانها در زمینههای مختلف مورد نیاز در کشور دارد . - Morgan, 1993 - امروزه شاهد انقلاب جدید در زمینهی اطلاع یابی، اطلاع رسانی و ارتباطات در فضای واقعی مجازی و واقعیت مجازی هستیم، مفهوم دهکده جهانی به ذهنیت جهانی تغییر هویت داده است. اکنون انقلاب ارتباطات به انقلاب اطلاعات و انفورماتیک تبدیل شده است. روابط عمومی که به مثابه حلقهی واسط و اتصال دهندهی نهادها و سازمانها در جامعه است، باید در ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفتهتر نقش حیاتی خود را ایفا کند. جهانی شدن ذهن و ذهن سازی جهانی حاصل پیشرفت فناوریهای شگرف انسانی است.
در اوایل قرن بیست و یکم و ورود به دوران نوآوریهای موج سوم با شرایطی روبهرو هستیم که تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تأثیر قرار میدهد.در این دورهی گذار، فناوری جانشین دورههای کشاورزی و صنعتی میشود. تغییرات در سازمانها و نهادها و شرایط محیطی به طور بنیادیتری در حال وقوع است - افروغ، . - 1386در اثر فناوریهای جدید سازمانها و نهادها و روابط بین آنها از اساس دگرگون خواهد شد. هم اکنون 600 میلیون نفر در جهان پست الکترونیک دارندو تبادل اطلاعات روی وب هر 100روز دو برابر میشود. تا سال 2010م. پیش بینی میشود که یک- سوم مردم جهان سایت-های شخصی وب خواهند داشت - افروغ، . - 1386
در قرن 21م، اینترنت عمدهترین رسانه ارتباط و اطلاع رسانی خواهد بود. ما در آینده خواهیم توانست در اثر توسعه فناوریهای جدید با جراحی در مغز سرعت پردازش آن را بالا برده و ظرفیت آن را افزایش دهیم. از این رو، مهمترین نقش رهبران و مسئولان روابط عمومیها تبیین تأثیر فناوریهای جدید بر نهادها و سازمان-هاست. رهبران سازمانها نه تنها باید واقعیت فناوریهای جدید را درک کنند و آگاهی مناسبی از آن داشته باشند بلکه باید محدودیتهای خود را بشناسند. قرار گرفتن انسانها در فضای مجازی منجر به از بین رفتن دوستی و همدلی میشود و روابط عمومیها باید به احساس تعلق که به زندگی کارکنان معنا میبخشند و چگونگی سازگاری آنها را در سازمان خود تعیین کنند و با برقراری ارتباطات مؤثر به آن پاسخ گویند.
-2 روابط عمومی رکس ال هارلوٌ ، استاد قدیمی و رهبر حرفهای روابط عمومی، از تجزیه و تحلیل 472 تعریف روابط عمومی از آغاز قرنبیستم تا کنون، تعریف کاربردی و عملیاتی خود را از این واژه در قالب یک وظیفهی مدیریتی مطرح ساخته و عنوان کرده است: "روابط عمومی وظیفهی مدیریتی و روشنی است که برای ایجاد و نگهداری راهها و خطوط متقابل ارتباط، درک، پذیرش، و همکاری بین یک سازمان و مردمی که با آن سر و کار دارند، کمک می کند و این مسأله مستلزم داشتن مدیریت مسائل با بحثها و موضوعاتی است که مدیریت را برای اطلاع داشتن و پاسخگویی به افکار عمومی آماده میکند. در واقع مسئولیتهای مدیریت را برای خدمت به منافع عمومی تعریف و تأکید میکند و یا به مدیریت کمک میکند که با مسائل و مشکلات پهلو به پهلو باشد و تغییر سیاستها را به صورت مؤثر به کار گیرد. همچنین به عنوان یک سیستم هشداردهندهی اولیه، برای کمک به پیشبینی روند آتی سازمان خدمت میکند و تحقیقات و ارتباط سالم و اخلاقی را به عنوان ابزار اصلی به کار میبرد - سفیدی، . - 1376
به طور کلی با بررسی اجمالی بر تعاریف مطرح شده میتوان آنها را در شش گروه قرار داد:
الف: روابط عمومی هنر است، علم است، و فن است.
ب: روابط عمومی آیینهی تمام نمای سازمان و جایگاه دریافت و انتقال اطلاعات است.
ج: روابط عمومی وظیفهی تبلیغ، ترغیب، تشویق، و نفوذ در افکار عمومی را بر عهده دارد.
د: روابط عمومی پل ارتباطی مردم و سازمان، و جایگاه دریافت و انتقال اطلاعات است.
ه: ایجاد حسن تفاهم، و حسن رابطهی متقابل، وظیفهی اصلی روابط عمومی است.
و: روابط عمومی اعمال مدیریت، فلسفهی مدیریت، فلسفهی اجتماعی مدیریت، مشاور مدیریت، و کارکرد ارتباطی مدیریت است. - قاضی، . - 1376
-3 روابط عمومی الکترونیک روابط عمومی الکترونیک عبارت است از استفاده از فناوری ارقامی به خصوص کاربردهای مبتنی بر وب- سایتهای اینترنتیبرای افزایش دسترسی و ارائه خدمات و اطلاعات ارتباطی به کاربران و سازمانها و نهادها و دریافت اطلاعات از طریق آنهاست. این روش زمینهی بالقوهای برای کمک به ایجاد رابطهای ساده، روان و مؤثر، بین سازمانها و مؤسسات با سازمانها و مؤسسات دیگر و نهادهای مدنی در راستای ارائهی خدمات اطلاعات و خدمات ارزان قیمت فوری و فراگیر به همهی گروههای کاربر فراهم خواهد کرد. بنابراین، وظیفهی روابط عمومی الکترونیک و دیجیتالی ارائهی اطلاعات و خدمات روی خط- لحظهای - آن لاین، - OnLine از طریق اینترنت با سایر وسایل دیجیتالی است - سعیدی، . - 1386 استامولین چهار پیشنهاد ذیل را برای غنی سازی مدیریت اطلاعات برای روابط عمومی و دولت دیجیتالی ارائه میدهد - متفکر، : - 1382
