بخشی از مقاله
چکیده
آموزه های دینی و سیره معصومین - ع - خانواده را بین سه موضوع فرد، خانواده و اجتماع اصیل معرفی کردهاند، به این معنی که خانواده در تربیت و رنگآمیزی فرد و اجتماع نقش نخست را دارد.سیره قرآن و معصومین - ع - در سخنان، سیره و تقریر خود، افزون بر بیان این نقش اصیل، کیفیت روابط درون خانواده را بیان کردهاند. طبق این آموزهها ساختار خانواده از چهار رابطه زن و مرد، والدین با فرزندان، فرزندان با والدین و فرزندان با یکدیگر تشکیل شده است.
از این روابط، رابطه زن و مرد اساس سایر روابط درون خانواده معرفی شده است که در قالب "مودت و رحمت"، "لباس یکدیگر" و "نور علی نور" ارائه گردیده و سایر روابط را ربوبیت، عبودیت، و رحمت و معاونت معرفی کرده است. نمونه کامل این روابط در خانه الهی فاطمه - س - و علی - ع - به عنوان الگوی فطری و تجسم آیات قرانی ناظر بر خانواده بایسته به بشریت عرضه شده است. در این مقاله پس از تبیین مختصر روابط درون خانواده به روابط درون خانه الهی علی - ع - و فاطمه - س - پرداخته شده است.
-1 مقدمه
رابطه زن و مرد و رابطه دختر و پسر، یکی از حساسترین روابط در عالم و اثرگذارترین عنصر در فرد و اجتماع است. در بحث اصالت فرد یا اصالت اجتماع، تحقیقاً باید هر دو را تابع رابطه زن و مرد دانست و این رابطه را در بین فرد و اجتماع، اصیل دانست. بدون تردید با اصلاح رابطه زن و مرد و قرار گرفتن آن در جایگاه فطری و واقعی خود و سیلان آن در بستر جریان کلی عالم و موجودات، هم فرد اصلاح میگردد و هم جامعه بطرف سعادت واقعی و توسعه الهی خواهد رفت.
خداوند متعال و پیامبر اکرم - ص - و اهل بیت عصمت - ع - به این موضوع بسیار توجه داشتهاند و با تصریح یا تلویح، سرباز یا با راز، از آن سخن گفتهاند و به بیان نحوه صحیح آن رابطه پرداختهاند. متقابلاً همین رابطه از اهداف مهم شیطان و شیاطین بوده و هست. شیطان برای چیرگی و مسخ نمودن انسان و تباهی اجتماع، این رابطه را همواره نشانهگیری کرده است و میکند. امروزه اگر ادعا کنیم، بقاء یا زوال انقلاب اسلامی ایران بستگی به نوع رابطه زن و مرد و همچنین دختر و پسر دارد، به گزاف و اغراقآمیز، ادعا نکردهایم و میتوان بر این حرف، دلایل آشکاری اقامه نمود. به همین جهت، محور اصلی تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی، ایمان مردم و رابطه دختر و پسر، زن و مرد و خانواده است.
رابطه ناسالم دختر و پسر و مرد و زن ، بستر گهواره تضعیف و تذلیل عقل و اراده و بالاخره ایمان است و نطفه بسیاری از جرائم و تباهیها چون گرایش به افیون و موادمخدر، شراب،هرزگی، فروختن ایمان و ارزشها، از رابطه ناسالم یا تفکرات و تخیلات غیرسالم در ذهن دختر و پسر پیرامون رابطه دختر و پسر، ساخته میشود. کمااینکه رابطه سالم دختر و پسر و زن و مرد، نطفه بسیاری از کرائم اخلاقی را می-سازد و بستر و گهواره رشد و تعالی عقل و فطرت میباشد. برای شناخت و درک رابطه صحیح و درست، سه راه و فقط سه راه وجود دارد:
1 پژوهش تجربی
2 حد سیاست عقلانی یا داستان طلب نفسانی و کششهای زودگذر شهوانی.
-3 رجوع به وحی و انسان فطری و روا بط خانواده فطری]معصومین - ع - [ دو راه و منبع نخست هرگز نمیتواند، مفسر و سخنگوی رابطه صحیح و فطری رابطه زن و مرد و روابط درون خانواده باشد، چون همواره در معرض مس شیطان و متاثر از وهم و خیال،غضب و شهوت است و مشکل بزرگتر جزئی بودن و غیر قابل تعمیم بودن آن است. بنابراین مدل فطری و انسانی خانواده و روابط درون آن یا باید از وحی طلب نمود یا انسان فطری و فارغ از مس شیطان را شناخت و به رابطه علی - ع - و فاطمه - س - نگاه کرد و خطوط کلی و چهارچوب رابطه صحیح زن و مرد را از اقوال و اعمال و از سیره و صورت آنان، دریافت نمود. بر این نفی و اثبات دلایل متقنی میتوان اقامه نمود که در اینجا مجال طرح آنها نمیباشد.
-2 نگرش و دید علی - ع - به زن و خانواده
اولین و مهمترین عامل سازنده رابطه زن و مرد، به عنوان اولین عنصر ساختار خانواده، نگرش و دید مرد نسبت به زن ]دختر و همسر[ و نگرش زن به مرد ]شوهر و پسر[است. اصولاً انسانها براساس نگرشی که نسبت به موضوعات پیدا کردهاند با آنها ارتباط برقرار میکنند و به مناسبات خود شکل میدهند. نوع نگرش به زن، هم میتواند موجب انحطاط جوامع گردد و هم میتواند موجب ترقی و توسعه همه جانبهخصوصاً، توسعه معنوی در یک جامعه باشد. به تاریخ غرب از قرون وسطی و جهان غرب امروز که نگاه افکنیم، درمییابیم که علت عقبماندگی معنوی در سیر رو به غروب امروز آنان، دید غلط و نادرست به زن بوده و میباشد - مطهری،5 :1362 و مطهری، - 11 :1362، کمااینکه جهل و خشونت عرب قبل از اسلام درباره زن، نیز از نوع نگرش آنان به زن ناشی بود. »
اذ بشر احدهم بالانثی ظل و جهود مسودا«… - نحل آیه - 58 از طرف دیگر، اگر موفقیت انبیاء عظام در سیر تکامل بشری را مطالعه کنیم، مییابیم که یکی از عناصر مهم در فرایند توفیق آنان، نگرش و برخورد آنان نسبت به زن بوده است و غالب پیامبران با کمک زن به توفیق دست یافتهاند. برخی از دانشمندان گفتهاند اسلام و رسالت پیامبر اکرم - ص - با پشتوانه مادی خدیجه و سیره علی - ع - توفیق و رونق یافت. - قزوینی،. - 42 :1384
ما از گفتار و سیره علی - ع - میتوانیم نگرش او را نسبت به زن بدست بیاوریم و بعنوان بینش اصیل و فطری در جان خود بریزیم و آن را در عمل پاس بداریم وبه جهانیان نیز اعلام کنیم! اولاً علی - ع - زن و همسر را ودیعه خداوند و خانواده او میداند - نهج البلاغه،خطبه - 202 و خصوصیت ودیعه این است که باید با تمام وجود، به رسم امانت از آن پاسداری کرد و نیز زن را »رهینه« تلقی میکند - همان - و رهینه اعلام اعتماد خداوند و خانواده به مرتهن، یعنی مرد است.
از این دو تلقی این حقیقت زیبا بدست میآید که؛ مرد چون مورد اعتماد خداوند و خانواده زن است؛ وجود گران قیمتی به عنوان ودیعه - که باید به آنان بازگردد-در اختیار مرد گذاشتهاند - نهج البلاغه،نامه/28ص. - 318 آن حضرت - ع - زن را مایه آرامش، تسکین، تقویت روح و بنیه روانی و زائل کننده غمهای بیرونی معرفی میکند - مجلسی، 1457ق: 134/43 و اربلی، 429/1 :1364 و خوارزمی، - 256 : 1393 و دید او به زن از این بعد، دید طوفان زدهای در دل دریاست که در حال غرق است، اما ساحل را نزدیک میبیند؛ زن او ساحل این دریای طوفانی و متلاطم و نامردمان و روابط غلط اجتماعی، کشتی شکسته و اجتماع آنان دریای طوفانی است.
