بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یادگیری تلفیقی بهعنوان موج سوم توسعه محیطهای یادگیری، بهسرعت رو به گسترش است. آموزش تلفیقی در شکل فعلی برای بیش از یک دهه است که وارد صحنه آموزش شده است، روش تدریس تلفیقی با یکپارچگی آموزش سنتی چهره به چهره و یادگیری آنلاین و باهدف انعطاف بیشتر در محیط آموزشی پدید آمد. یادگیری تلفیقی، ترکیب متفکرانه یادگیری حضوری و مجازی است. هدف از نگارش این مقاله بررسی روش یادگیری تلفیقی موج سوم توسعه محیط های یادگیری میباشد که بدین منظور از روش مطالعات کتابخانه ای، بررسی مقالات و استفاده از اینترنت جهت بررسی موضوع استفاده شد.
نتایج این مقاله نشان داد که »یادگیری تلفیقی« بهعنوان یک سازوکار جدید بر استفاده متنوع و گسترده از روشهای یادگیری تأکید دارد. اهمیت موضوع یاددهی یادگیری و تقاضای روزافزون برای دسترسی به امر آموزش از یکسو و تأکید بر اثربخش بودن آموزش، ضمن کاهش هزینههای آن از طرف دیگر، موجب شده تا سازمانها بیش ازپیش رو به فناوریهای نوین بیاورند. بنابراین کاربست رویکردهای نوین و استفاده از تکنولوژی های در حال ظهور در آموزش صرفاً یک مد نبوده بلکه ضرورتی است که از سویی موجب افزایش اثربخشی دورههای آموزشی و از طرفی کاهش هزینههای مستقیم و غیرمستقیم میشود که استفاده از رویکرد یادگیری تلفیقی ازجمله آنها میباشد.
واژگان کلیدی: یادگیری تلفیقی، اهداف، نکات اجرایی، مدلها، چالشها و راهکارها
مقدمه
امروزه یادگیری تلفیقی بهعنوان موج سوم توسعه محیطهای یادگیری بهسرعت رو به گسترش است. برخی معتقدند محیط یادگیری تلفیقی از یکسو با بهکارگیری امکانات الکترونیکی و فناورانه برخی از مزیتهای محیط یادگیری الکترونیکی نظیر کاهش هزینه ها، بالابردن کیفیت محتوا، امکان تعامل بیشتر و سهولت دسترسی را دارا است و از سوی دیگر با استفاده از ویژگیهای محیط یادگیری حضوری میتواند برخی از نقصانهای محیط یادگیری الکترونیکی نظیر عدم تناسب برخی از دورههای آموزشی، ضعف زیرساختها، ضعف دسترسی یادگیرندگان به فناوری اینترنت را پوشش دهد - حمید، بادی کلن1، 2008؛ گریسون و آندرسون، 25] - 2004 و.[10
آموزش تلفیقی در شکل فعلی برای بیش از یک دهه است که وارد صحنه آموزش شده است. آموزش تلفیقی بهعنوان یکی از متداولترین مفاهیم در سال 2000 مطرح شد و به وجود آمد. بسیاری از محققان افزایش گرایش به استفاده از آموزش تلفیقی را گزارش کردهاند - گوزر و کانر2، [24] . - 2014هرچند فقدان ابزارهای فناورانه مانع جدی راه توسعه یادگیری تلفیقی بوده است بههرحال در ده سال اخیر معرفی ابزارهای جدید فاصله بین آموزش حضوری و تلفیقی را کم کرده است. توسعه آن به مرحله فعلی بیشتر تحت تأثیر فناوریهایکاملاً تعاملی و دوسویه مثل شبیهسازیهای آموزشی و بازیهای آموزشی است - نورالدین و آلیسا، 2013 به نقل از رضوی، [4]. - 1394
روش تدریس تلفیقی با یکپارچگی آموزش سنتی چهره به چهره و یادگیری آنلاین و باهدف انعطاف بیشتر در محیط آموزشی پدید آمد. یادگیری تلفیقی الگوی جدیدی در نظام یادگیری است که با در هم تنیدن فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از یکسو و ویژگیهای آموزش حضوری از سوی دیگر منجر به کارآمدی و اثربخشی آموزش و یادگیری میشود - بنیهاشم و همکاران، [2]. - 1393فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی شکل سنتی آموزش را تکمیل میکند و ابزار آموزشی است که میتواند یادگیری را اثربخشتر و کارآمدتر کند - لی3 ، [28]. - 2010 یادگیری تلفیقی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در کنار تدریس حضوری، الگوی کارآمد و جدیدی برای نظام آموزشی فراهم کرده است - مکدونالد4، 2008؛ والکر و کایف5، به نقل از بنیهاشم و همکاران، 29] . - 1393 و[2و به دانشجویان اجازه میدهد تا با ویژگیهای یادگیری خودشان، یاد بگیرند - اسگیفرپ و گراهام6، [32]. - 2003
مطالعات بسیاری نشان دادهاند که یادگیری تلفیقی هم یک مدل یادگیری اثربخش و هم یک انتخاب محبوب برای دانش آموزان است، یادگیری تلفیقی با یکپارچگی آموزش سنتی چهره به چهره و یادگیری آنلاین و باهدف انعطاف بیشتر در محیط آموزشی پدید آمد - استایسی و جربیک7، [37] - 2009و باعث رشد مهارتهای تفکر سطح بالا میشود - گریسون و آندرسون، [10]. - 2004بنابراین یادگیری تلفیقی علاوه بر ترکیب آموزش حضوری و الکترونیکی، روش مبتنی بر معلم محور را کمرنگ میکند و مفهومسازی و تولید دانش را از طریق نقش فعال دانشآموزان در فرایند یادگیری افزایش میدهد و زمینههای رسیدن به شعار»کمتر بیشتر است« را مهیا میسازد.
بیان مسأله
یادگیری تلفیقی، ترکیب متفکرانه یادگیری حضوری و مجازی است. اصل اساسی این رویکرد این است که ارتباطات شفاهی حضوری و ارتباطات نوشتاری مجازی را بهطور مناسبی تلفیق نماید. بهطوریکه نقاط قوت هر یک از آنها در درون یک تجربه اکتشافی مناسب با زمینه و اهداف موردنظر آموزشی ترکیب شود با این اوصاف، مفهوم یادگیری تلفیقی بهطور مستقیم آشکار نیست و کاربرد آن در عمل پیچیده است. همچنین یادگیری تلفیقی به بازسازی تماسهای کلاسی با ارائه مجدد فرصتهای آموزشی آنهم باهدف بهبود مشارکت و دسترسی فزاینده به فرصتهای یادگیری وب محور میپردازد. در اینجا مهمترین مسئله طراحی مجدد و اساسی ساختار انتقال و رویکردهای تدریس و یادگیری تحت عنوان یادگیری تلفیقی است - گریسون و وایگان، [5]. - 1393یادگیری تلفیقی عبارت است از تجربیات آموزش حضوری و غیرحضوری برخط است. یک روش یادگیری که بهوسیله ترکیب مؤثر حالات مختلف ارائه، مدلهای آموزش و شیوههای یادگیری تسهیل میشود و مهمترین نکته قابلتوجه آن است که این روش با بازنگری اساسی در ساختار و روش یادگیری همراه است؛ یعنی شامل موارد زیر است:
*تلفیق مبتنی بر فکر و برنامه در روش یادگیری رودرو و برخط
*بازنگری اساسی در طراحی درس برای بهترین شکل ممکن برای جذب دانشجویان
*تغییر ساختار و جایگزین کردن ساعات کلاسهای حضوری با نظام جدید تلفیقی - سیدی و یعقوبی، [8]. - 1391
*یادگیری تلفیقی برای یادگیرندگان و معلمان، یک محیط یادگیری و تدریس مؤثرتر را به بار میآورد.
گراهام - 2006 - 1 یادگیری تلفیقی را یکپارچگی دو محیط کاملاً مجزای یادگیری یعنی محیط یادگیری چهره به چهره و یادگیری از راه دور میداند. منظور وی از یادگیری از راه دور استفاده از انواع فناوریهای همزمان و غیر همزمان مبتنی بر وب مثل اتاقهای گفتگو، ویکیها، بحثها، کلاسهای مجازی، پیامهای لحظهای، ابزارهای همایش، تابلوهای اعلانات، همایشهای رایانهای و وبلاگ میباشد.[23]یادگیری تلفیقی آمیزهای از آموزش چهره به چهره، یادگیری همزمان و ناهمرمان الکترونیکی و غیرالکترونیکی است و هدف آن بهینهسازی بازدهی آموزش همراه با کاهش هزینهها است - بنیهاشم و همکاران، [2]. - 1393اصطلاح دیگر با معانی مشابه، یادگیری توزیعی است که به معنای همگرایی آموزش از راه دور سنتی و آموزش مبتنی بر رایانه است. درواقع یکی از جذابترین جنبههای راهبردهای تلفیقی، همگرایی بین یادگیری کلاس مدار سنتی و یادگیری از راه دور است.
با ظهور رسانههای آنلاین و با افزایش جمعیت یادگیرندگان و تأکید بیشتر بر یادگیری مادام العمر این دو موقعیت مانند گذشته از یکدیگر جدا نیستند. اگرچه مسأله دسترسی در محیطهای یادگیری کلاس مدار بسیار متفاوت از مسائلی است که یادگیرندگان در آموزش از راه دور با آن مواجه هستند.طبق نظر دزوبان، هارتمن و مسکال - 2004 - 2 یادگیری تلفیقی به دوباره طراحی کردن مدل آموزشی همراه با مشخصات آن اشاره دارد که این ویژگیها عبارتند از:.1تغییر از آموزش معلم محور به شاگرد محور که یادگیرندگان فعال هستند. .2 افزایش تعاملات بین معلم-شاگرد، شاگرد-محتوا و شاگرد- برونداد.[22] همچنین کشفشده است که یادگیری تلفیقی در برنامههای آموزش معلمان، کارآمدی معلمان ابتدایی، مهارتهای تفکر انتقادی، خلاقیت و کارآمدی تدریس شخصی مؤثر است - یه3، [40]. - 2011
