بخشی از مقاله
چکیده:
فرو افتادگی میانکوه، با ابعاد 3/15*2/5کیلومتر، در محل ارتباط قطعات گسلی اسماعیل آباد به نام های قطعه سیکویی و قطعه مرد عرب؛ در بخش میانی پهنه گسلی نهبندان، 50کیلومتری شمال غرب نهبندان تشکیل شده است. بررسی سازوکار این فروافتادگی موضوع این پژوهش بوده و جهت تبیین آن به شواهد ساختاری و ریخت زمین ساختی استناد و تشکیل این فروافتادگی را طی دو مرحله مشخص گردیده است:-
1 تشکیل فروافتادگی در محل ارتباط قطعات گسلی که به صورت راست پله همپپوشان قرار دارند، که شواهد ساختاری، گسلش نرمال - با موقعیت 170,65NEو - 150,40NE، درزه کششی - با موقیت های-58,63NW - 44,73SE،تورق - با موقعیت - 325,53SW و پرتگاه های مثلثی - ریخت زمین ساخت گسل نرمال - که تایید کننده این مرحله از سازوکار فروافتادگی است.
-2 برش و جابجایی راستگرد فروافتادگی به میزان 120متر که جابه جایی راستگرد آبراهه ها - به میزان27، 47، 69و 120متر - و اسکارپ گسلی - 5و21متری - و درزه های مزدوج - با موقعیت های230,80SE-30,78NWو10,60NW-60,80SWو - 280,60SE-250,55NW نیز منطبق با این بخش از سازوکار تشکیل فروافتادگی می باشد.
واژه های کلیدی: فروافتادگی میانکوه، گسل اسماعیل آباد، پهنه گسلی نهبندان، ریخت زمین ساخت
مقدمه :
پهنه گسلی نهبندان دارای سازوکار غالب امتداد لغز راستگرد، در مرز ایالت ساختاری سیستان و لوت، دارای روند کلی شمالی- جنوبی، دارای سرشاخه های اصلی و فرعی و به صورت قطعه-قطعه می باشد - خطیب، - - 1377 از جمله این قطعات، گسل فعال اسماعیل آباد در موقعیت جغرافیایی طول 32 0 24 تا 31 59 38 شمالی و عرض 59 45 6 تا 59 45 10شرقی؛ دارای سازوکار امتداد لغز راستگرد با مولفه معکوس؛ روند کلی N5W,70Wو است - اسدی1391؛ موسوی - 1378، گسل اسماعیل آباد متشکل از قطعات نامساوی است که محل اتصال قطعات یا به صورت نبود گسلی - - fault gapیا همپوشانی - - overlap دو قطعه به صورت موازی - راست پله و چپ پله - و منجر به تشکیل فروافتادگی و برخاستگی ها در راستای گسل شده است.
مرحله دوم : برش و جابه جایی راستگرد فروافتادگی
مرحله اول: تشکیل فروافتادگی
همچنین این گسل باعث دگر ریختی شدید در رسوبات عهد حاظر شده و طبق مطالعه فخاری - - 1385 بیشینه زمین لرزه مورد انتظارگسل به بزرگای 6.9 ریشتر در گستره شهر بیرجند بوده که رویداد زلزله با بزرگی بالا را ممکن می سازد و از آنجایی که داده های لرزه ای متناسب با این میزان فعالیت گسل موجود نیست، مطالعه سازوکار فعالیت گسل در بخش های مختلف به عنوان مقدمه ای جهت تبیین پتانسیل لرزه زایی قطعات گسل مهم می باشد.
و با توجه به اهمیتی که حوضه های ارتباط قطعات گسلی در توزیع فعالیت گسل و وقوع زلزله های مختلف دارند - کانینگام و همکاران، - 2007، در این پژوهش مطالعه موردی بر روی سازوکار فرو افتادگی میانکوه در 50کیلومتری شمال غرب نهبندان - به عنوان یکی از فروافتادگی های موجود در راستای گسل - در محل ارتباط قطعات گسلی سیکویی و مردعرب در بخش جنوبی گسل اسماعیل آباد - که فعالترین بخش گسل در بررسی های ریخت زمین ساختی معرفی شده است - اسدی، - - 1391 مورد توجه قرار گرفته است
. روش مورد استفاده بررسی 1 -شواهد ریخت زمین ساخت - از جمله جابه جایی آبراهه ها، پرتگاه گسلی و پرتگاه مثلثی شکل - ، -2شواهد ساختاری - درزه های کششی، گسل نرمال، باز شدگی،تورق و درزه های مزدوج - می باشد.
بحث:
معرفی فرو افتادگی میانکوه:
فروافتادگی میانکوه با ابعاد 3/15*2/5کیولومتر و در محل ارتباط قطعات گسلی سیکویی به طول 9کیلومتر وموقعیت جغرافیایی 59 48 12/28 و32 00 04/38 تا59 48 59/64 و 31 55 25/14 مردعرب به طول 11کیلومتر و موقعیت جغرافیایی 59 47 43/06 و 31 54 56/10تا 59 49 23/57 و 31 49 12/88 تشکیل شده است - شکل. - 1نیمرخ های تپوگرافی فروافتادگی در شکل2 امده است. همانطور که از این شکل مشخص است مقدار فروافتادگی بین50متر نسبت به ارتفاعات شرق حوضه تا200متر نسبت به ارتفاعات غرب حوضه است. موقعیت مقاطع ترسیم شده در شکل 1آمده است.
وضعیت زمین شناسی و ساختاری فروافتادگی:
وضعیت زمین شناسی فروافتادگی: فروافتادگی میانکوه در بخش میانی مرز زون زمین درز سیستان و لوت قرار داشته و به طور کلی متشکل از رخساره های فلیشی که متحمل دگرسانی شده اند، می باشد. لیتولوژی که فروافتادگی میانکوه در آن تشکیل شده است:
-1شیل، ماسه سنگ و لنزهای آهکی می باشد که کمی دگرسان شده و مربوط به ائوسن هستند - با علامت Esh در شکل - 1،
-2ولکانیک پیروکلاستیک، آگلومرای نئوژن - با علامت Ngv در شکل 1،
-3نهشته های کواترنر و تبخیریهای عهد حاظر است - شکل. - 1هرچند گسل اسماعیل آباد بنابر نظر نوگل سادات - - 1978 از زمان پالئوزوئیک فعالیت داشته است ولی با توجه به اینکه، در فرو افتادگی میانکوه، لیتولوژی ائوسن در برخی نقاط به صورت ناپیوستگی زاویه دار در زیر رسوبات عهد حاظر قرار گرفته است - شکل3 الف - .و وجود ترک های کششی در لیوتولوژی ائوسن که لایه بندی را بریده، موید توضیح شکل:1الف: موقعیت منطقه در زون زمین درز سیستان؛ ب: موقعیت منطقه و گسل اسماعیل آباد در پهنه گسلی نهبندان و اریب های آن؛ ج: نقشه زمین شناسی راستای گسل اسماعیل آباد و منطقه مطالعاتی؛ د:تصویرماهواره ای و وضعیت گسل های مسبب فروافتادگی و خط چین ها از راست به چپ به ترتیب AB,CD,EFبوده و محل تهیه مقاطع تپوگرافی شکل2است.؛
ه و ی: به ترتیب مرحله اول و دوم تشکیل فروافتادگی را نشان می دهند؛ شکل1ه: مرحله اول را نشان داده و فلش سیاه جهت کشش را در فروافتادگی نشان می دهد؛ شکل 1ی: مرحله دوم که برش و جابه جایی راستگرد حوضه است را نشان می دهد، فلش خاکستری جهت کشش،فلش سیاه جهت برش و فلش سبز راستای تنش های وارد بر گسلها و منطقه را نشان می دهند. ستاره ها موقعیت تهیه تصاویر تهیه شده در اشکال مقاله را نشان میدهد.
