بخشی از مقاله
چکیده
ورود اینترنت و وسایل ارتباطی نوین باعث ایجاد شکل گیري تجمع هاي و ارتباطات مجازي شده است. شبکه هاي اجتماعی یکی از مسائلی است که دغدغه هایی را براي مسئولین ایجاد نموده است. با توجه به تاثیراتی که این شبکه ها بر رفتار نوجوانان دارند، پژوهش حاضر با توجه به ضرورت موضوع به بررسی شبکه هاي اجتماعی و تاثیر آن بررفتار اجتماعی دانش آموزان دبیرستان هاي جنوب شهر زاهدان در سال 93 می پردازد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیل توصیفی با رویکرد همبستگی میباشد.
جامعه آماري پژوهش حاضر عبارتست از کلیهي دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه جنوب زاهدان بوده که با توجه به جدول مورگان تعداد 302 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که پایایی آن با توجه به ضریب آلفاي کرونباخ برابر %81 بدست آمده است.
تجزیه و تحلیل اطلاعات علاوه بر آمار توصیفی شامل آمار تحلیلی مانند همبستگی پیرسون می باشد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان می دهد که استفاده از شبکه هاي اجتماعی بر رفتار اجتماعی دانش آموزان، فرهنگ و قانونمداري، روابط بین فردي،ارزشهاي اعتقادي و هویت اجتماعی دانش آموزان دبیرستانهاي جنوب شهر زاهدان تاثیر مثبت داشته است. همچنین استفاده از شبکه هاي اجتماعی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستانهاي جنوب شهر زاهدان هیچ تاثیري نداشته است.
.1 مقدمه
در جهان کنونی در قرن حاضر با توجه به روند رو به گسترش دسترسی جوانان به فناوري نوین اطلاع رسانی طی سال هاي اخیر، جلب اعتماد اینترنت به عنوان دومین رسانه مورد اعتماد جوانان کشور بعد از صدا و سیما، شکل گیري جامعه اطلاعاتی در جامعه ما و جهان و ضرورت هاي اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی نقش و اهمیت فراوان این فناوري را در میان جوانان و حتی توسعه کشور نشان می دهد.
جوانان امروزه به عنوان بزرگترین تولید کنندگان دانایی و اطلاعات در جامعه و هم بیشترین مصرف کنندگان آن هستند، این در حالی است که جوانان ایرانی از احساس عقب ماندگی در رنج بوده و بدنبال پیشرفت و توسعه از طریق تحصیل هستند، بنابراین دسترسی به فناوري اطلاعات مهمترین بستر براي برخورداري از دانایی است. شناخت واقعی و عملی نیاز هاي نسل جوانان امروزه مستلزم بررسی ابعاد مختلف عوامل تأثیر گذار و اثر پذیري از فناوري نوین ارتباطی است، متأسفانه بخش عمده اي از مدیران و مسئولان و برنامه ریزان و تصمیم گیران ما یا نمی خواهند و یا نمی توانند به شناخت این فناوري بپردازند، اینترنت و رایانه نه تنها میزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزایش داده بلکه بر تمایلات و گرایشات او تأثیر گذاشته اند.
در اینترنت آزادي انتشار اطلاعات وجود دارد و این تناقص با سیاست محدود سازي قرار دارد. اینترنت ضد سانسور است، مروج تکنولوژي است، و با خود الگوي نوین زندگی مدرن را به ارمغان می آورد، کاربر اینترنت هم داراي سطح تحصیلی بالاتري نسبت به سایر همسالان خود است و هم بر اثر استفاده از این رسانه به سطح بالاتري از دانش و اطلاعات ارتقاء می یابد
.2 مبانی نظري
از فلاسفه قدیم، افلاطون اولین کسی است که به بحث درباره تربیت اجتماعی و عقلانی فرد پرداخته است. وي جامعه آرمانی را جامعهاي میداند که چهار فضیلت در آن متجلی باشد: خردمندي، شجاعت، خویشتنداري و عدالت - یوسفی، . - 1377 فرد آرمانی یا تربیتشده نیز به تبعیت از جامعه و هماهنگ با آن داراي همان چهار فضیلت است. روح فرد نیز از نظر وي داراي سه جزء است
- جزء خردمند، جزء خشم یا هیجان و جزء بیخرد یا امیال و هوسها - . فردي خردمند است که زمام اعمالش به دست عقلش باشد که بهره خدایی روح اوست. فردي شجاع است که خشم و هیجانش با کنترل عقل ابراز شود و جهت ابراز آن را عقل تعیین کند. فردي خویشتندار است که کلیه اعمالش تحت فرمان عقل او قرار گیرد. فضیلت عدالت زمانی در فرد تحقق پیدا میکند که سه فضیلت قبلی تحقق یافته باشد و هر جزئی از روح در جایگاه خاص خود قرار گیرد. در واقع هدف تربیتی افلاطون ایجاد چنین جامعهاي است که داراي افراد بافضیلتی است که میکوشند حداکثر سعادت را براي کلیه آحاد جامعه فراهم کنند
از فلاسفه جدید نیز جان دیویی درباره نقش تربیت اجتماعی و عقلانی توصیه میکند که مدرسه بایستی هرچه بیشتر به شکل واقعی زندگی نزدیک شود و شکل ساده شدهاي از زندگی اجتماعی در مدرسه مستحیل شود. از نظر وي، هیچکدام از موضوعات علمی ارزش ذاتی براي تربیت اجتماعی ندارد. مسئلهها تعیین کنندهاند و هر موضوع علمی که به حل مسئله کمک کند مفید است. دیویی به یکسان تلقی کردن امر اخلاقی و اجتماعی همه موضوعات علمی را که براي بهبود زندگی انسان مقید واقع میشود، واجد نتیجه اخلاقی میداند - دوي ، . - 1966 اما لازم است بر این نکته تأکید شود که بحث درباره شخصیت بهصورت علمی براي اولین بار توسط روانشناسان مطرح گردید.
بر این اساس، شاید مرور اجمالی برخی از نظریههاي مطرح در اینباره خالی از فایده نباشد. اگرچه در ابتدا، روانشناسان شخصیت را بیشتر محصول عوامل ژنتیکی و فردي میدانستند و کمتر به عوامل محیطی و اجتماعی توجه داشتند، بهتدریج با توسعه دانش روانشناسی و انجام مطالعات تجربی، روانشناسان علاوه بر جنبهها و عوامل فردي موءثر در تکوین شخصیت به خصوصیات و عوامل محیطی اجتماعی نیز اهمیت دادند.
آلفرد آدلر نخستین روانشناسی است که جنبه اجتماعیبودن انسان را در میان روانشناسان مطرح ساخت. از جمله اصولی که بنیان نظریه وي را درباره شخصیت انسان تشکیل میدهد این اصل است که آدمی موجودي اجتماعی است و مصلحت اجتماعی را برتر از مصلحت شخصی قرار میدهد. علاقه انسان به اجتماع فطري است، ولی براي بروز آن باید با عالم خارج ارتباط پیدا کرد و راهنمایی و تربیت شد. انسان از بدو تولد با افراد مختلف از قبیل والدین یا کسان دیگري که از او مراقبت میکنند ارتباط پیدا میکند.
این مراقبت تأثیر عمیقی در کودك بر جاي میگذارد و حس اجتماعی او را بیدار میکند
کارن هورناي روانشناس دیگري است که معتقد است ارتباط آدمی با افراد جامعهاي که در آن نشو و نما میکند از یکسو و فرهنگ آن جامعه - آداب و رسوم، سنتها، اصول اخلاقی و ... - از سوي دیگر، و همچنین نوع تربیتی که شخصا پیدا کرده است به او یک ساخت شخصیتی خاص به نسبت پایدار میدهد که او را از افراد دیگر ممتاز میسازد و به او اجازه میدهد که در رفتار خود ابتکار به خرج دهد تا آنجا که بتواند در حدودي معین حاکم بر سرنوشت خویشتن باشد
فروم نیز درباره شخصیت انسانی خاطرنشان میسازد که آدمی از ترکیب مزاج و منش شکل گرفته است. مزاج مایه آلی است، سرشت و اصلی که انسان با آن دنیا میآید، اما منش معمولاً دو جزء دارد: یکی فردي و دیگري اجتماعی. منش فردي در درجه نخست ناشی از ساخت زیستی و فطري است به اضافه صورت که در خردسالی ممکن است از خانواده گرفته باشد؛ اما جزء اجتماعی منش را اجتماع صورت میبخشد، از این جهت فرد شریک جامعه است. نوع عمل اشخاص را همیشه احکام ارزشی، یعنی اصول و موازین اخلاقی که زاده اجتماع هستند، تعیین میکنند.
از دیدگاه فروم، آدمی در سازش با جامعه خواهی نخواهی میان نیازهاي فطري خود و مقتضیات جامعه وجه جمعی پیدا میکند. پایه تربیت کودکان بر همین اساس استوار است. در خانواده و در آموزشگاهها شخصیت کودك را مطابق نیازهاي اجتماع و خواستها و توقعاتی که بعدها از او خواهد داشت پرورش میدهند. بنابراین، خانواده نخستین عامل اجتماعی موءثر در تشکیل شخصیت است. فروم به تأثیر شگرف این عامل توجه خاصی مبذول میدارد
از جمله روانشناسان دیگري که به ارائه نظریهاي درباره شخصیت انسان پرداخته است هري استک سالیوان را میتوان نام برد. به نظر وي، شخصیت هنگامی ظهور میکند که آدمی در ارتباط با دیگران از خود رفتاري بروز میدهد. سالیوان نظریههاي مبتنی بر غریزه را قبول ندارد ولی منکر اهمیت وراثت و دستگاه زیستی که ارگانیسم را میسازند و به آن شکل میدهند نیست و قبول دارد که بعضی از استعدادها به ارث میرسند. وي تجارب اجتماعی را حتی در اعمال صرفا حیاتی - فیزیولوژیک - موثر میداند و یادآوري میکند که آن تجارب و اعمال میتوانند واکنش هاي زیستی، چون تنفس و عمل جذب و هضم و جریان خون و ... را تغییر دهند و شیوههاي مخصوص اجتماع را به آنها تحمیل کنند و حتی تحتتأثیر اجتماع و عوامل اجتماعی انسان را وادار سازند تا همه آن اعمال را متوقف سازد، یعنی دست به خودکشی زند
از کاربردهاي تلفن همراه قابلیت اتصال به اینترنت است که این سرویس در بین کاربران ایرانی بسیار رایج است. مک کنا ، گرین و گلسون - 2002 - با تمرکز بر جوانب مثبت استفاده حرفه اي از اینترنت، تلاش نمودند تا در خصوص پیامدهاي بین فردي و اجتماعی اینترنت نیز به تحقیق بپردازند. مک کنا و بارق - 2008 - دریافتند که استفاده منظم و پیوسته از پست الکترونیکی و پیامک تلفن همراه و مشارکت در گروه کاربران زندگی آنها را بهبود بخشیده بخصوص کسانی که مشکلاتی در حوزه ارتباط چهره به چهره تجربه کرده اند - افرادي که از نظر اجتماعی آشفته یا تنها هستند و یا هویت هاي گوشه گیر و حاشیه اي دارند -
