بخشی از مقاله
چکیده دراین پژوهش تلاش شده تا به بررسی رابطه بین شفافیت اطلاعات و ریسک سرمایه گذاری بپردازد. اطلاعات معتبر وشفاف، عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش داده و در نتیجه ریسک سرمایه گذاران را نیز کاهش می دهد هر چه اطلاعات منتشر شده از قابلیت پیش بینی، پایداری و به موقع بودن سود بالاتری برخوردار باشند، انتظار می رود هزینه سرمایه سهام عادی پایین تری داشته باشند. در بازار سرمایه ایران با شروع بحران مالی از سال 1383 ، شفافیت مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفت.
در این راستا علاوه بر ایجاد همگرایی نسبی در استانداردهای حسابداری ملی با استانداردهای حسابداری بین المللی ،سازمان بورس و اوراق بهادار نیز کوششهایی را به منظور بهبود سایر موارد افشاء انجام داده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که افشای اطلاعات ناقص توسط شرکتها، باعث ایجاد عدم قطعیت در میان ذینفعان شده و خود این عدم قطعیت، ریسک اطلاعاتی برای سرمایهگذاران و اعتباردهندگان را افزایش داده و در نهایت سبب کاهش قیمت سهام در بازار میشود.
مقدمه
از جمله عامل موثر بر هزینه سرمایه سهام عادی، ریسک اطلاعات گزارش شده یا به عبارت دیگر، عدم تقارن اطلاعات، خواهد بود که مورد توجه مدیران بسیاری از شرکت هاست؛ یکی از معیارهای سرمایه گذاران برای تصمیم گیری، رقم سود حسابداری است. لذا سرمایه گذاران علاقه مند هستند تا بازده مورد انتظار آتی سرمایه گذاری خود - هزینه سرمایه - را به کمک اطلاعات گزارش شده توسط شرکت برآورد نمایند. شفافیت اطلاعاتی شاخص عملکرد مدیریت در ارائه اطلاعات ضروری به شکل صحیح، روشن ، بموقع و قابل دسترس است.این شاخص منعکس کننده این است که آیا سرمایه گذاران تصویری واقعی از آنچه واقعا داخل شرکت روی می دهد ،دارند یا خیر. عدم تقارن اطلاعات منجر به دستیابی اطلاعات خصوصی برای گروهی از سرمایه گذاران و گمراهی اعتماد گروه دیگر از سرمایه گذاران و عدم تمایل آنها به سرمایه گذاری می گردد.
از این رو سرمایه گذاران با عدم اطلاعات یا اطلاعات ناکافی، نرخ هزینه سرمایه - نرخ بازده مورد انتظار - را تا سطح ریسک عدم افشاء اطلاعات، افزایش می دهند - . - Lambert et al, 2007 توجه به این نکته که ریسک اطلاعات گزارش شده بر بازده مورد انتظار سرمایه گذاران مؤثر است ، برای مدیران مهم می باشد. ریسک اطلاعاتی بستگی به میزان اطلاعات محرمانه و عدم دقت اطلاعات عمومی گزارش شده دارد. - . - Francis et al, 2005 بنابراین از آنجا که واحد های اقتصادی همواره به منظور افزایش ارزش شرکت و ثروت سهامداران به دنبال کاهش هزینه سرمایه خود هستند، میتوانند با ارائه صورت های مالی شفاف و معتبر به اهداف خود دست یابند. بنابراین، افشای باکیفیت از طریق کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، باعث افزایش حجم معامله ها و نقدشوندگی خواهد شد .
والاس نیز معتقد است که اگر چه در بازارهای کارا، دستیابی به بازده غیرعادی با استفاده از اطلاعات موجود در بازار اوراق بهادار، تا حد زیادی امکان پذیر نیست، اما شواهد موجود نشان می دهد که انتشار اطلاعات در بازار از دیدگاه آحاد سرمایه گذاران، دارای ارزش است؛ زیرا از یک سو تعدیل لازم برای به روز کردن دیدگاههای سرمایه گذاران در بازار را به وجود میآورد و از سوی دیگر، عدم قطعیت حاکم بر بازار را که بر حجم مبادلات و نقدشوندگی اوراق بهادار نیز مؤثر است ، تا حد زیادی مرتفع می کند .
در واقع ، با انتشار اطلاعات در بازار، حجم داد و ستد اوراق بهادار افزایش می یابد و از این رو، سرمایه گذاران می توانند به سبد سرمایه گذاری بهینه دست یابند که این امر، خود به افزایش ثروت و رفاه اقتصادی آنان می انجامد . - والاس، - 1384 کاهش ریسک سرمایه گذاری، از مهمترین پیامدهای بهبود کیفیت افشا و شفافیت اطلاعاتی محسوب میشود. دراین راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر شفافیت اطلاعات بر ریسک سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.
پیشینه پژوهش پنگ هی، لپون و لئونگ - 2013 - در پژوهش خود ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه سرمایه سهام عادی را در شرکتهای mپذیرفته شده در بورس استرالیا مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از پژوهش آنها حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین عدم تقارن اطلاعاتی و بازده مورد انتظار سرمایه گذاران میباشد. همچنین عدم ثبات در پیش بینی درآمدها منجر به افزایش هزینه سرمایه سهام عادی شرکتها گردید. به بیان دیگر، عدم تقارن اطلاعاتی و عدم اطمینان در اطلاعات منجر به افزایش هزینه سرمایه شده است.
آرمسترنگ و همکاران - 2011 - پژوهشی با عنوان"در چه صورت بازار رقابتی بر رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه سرمایه تاثیر می گذارد؟ " انجام دادند . نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، زمانی که بازار های سرمایه به صورت رقابت کامل باشد، عدم تقارن اطلاعاتی تاثیری بر هزینه سرمایه نخواهد داشت؛ ولی در صورتی که بازار سرمایه به صورت رقابت ناقص باشد، عدم تقارن اطلاعاتی یک اثر مجزا برهزینه سرمایه میگذارد و بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه سرمایه، یک ارتباط مثبت وجود خواهد داشت.آنها همچنین دریافتند که درجه رقابت بازار به منظور در نظر گرفتن ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه سرمایه، یک متغیرمهم و اثرگذار است .
حصارزاده - - 1389 ابعاد شفافیت سود حسابداری و رابطه آن با ویژگی های شرکت را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دادند. طبق تعریف آنها، معیار شفافیت سود از ترکیب 4 ویژگی کیفی سود یعنی کیفیت اقلام تعهدی، محافظه کاری سود، هموارسازی و پیش بینی سود به دست می آید. یافته های آزمون فرضیات آنها حاکی از این بوده است که شرکت های زیان ده نسبت به سایر شرکتها شفافیت سود کمتری دارند. در این حوزه ارتباط معنی داری بین شفافیت سود حسابداری و نوسانات جریان نقدی عملیاتی یک دوره بعد تائید نگردید.
سینایی و داودی - - 1388 رابطه میان شفاف سازی اطلاعات مالی و رفتار سرمایه گذاران - یعنی خرید، فروش و خروج از بازار - در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دادند. همچنین این محققین ادراک سرمایه گذاران نسبت به ابعاد شفافیت اطلاعات مالی را مورد بررسی قرار دادند. نتایج مطالعه این محققین حاکی از آن است که هر سه بعد شفافیت یعنی افشای اطلاعات مالی، شفافیت ساختار مالکیت و شفافیت ساختار هیأت مدیره بر رفتار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار است، البته سرمایه گذاران بیش از هر چیز به افشای اطلاعات مالی اهمیت میدهند. همچنین ادراک سرمایه گذاران از ابعاد شفافیت با توجه به متغیرهای جمعیت شناختی آن ها متفاوت است.
